Οι χειρονομίες και οι μορφασμοί

Πολλές φορές, μια λέξη, ιδιαίτερα μια φράση, εκφέρεται παράλληλα με κάποια χειρονομία που, ως γνωστό, μετά από τον χορό, τη ζωγραφική και την παντομίμα, αποτελεί και αυτή ένα άλλο είδος γλώσσας. Και όπως μας λέει και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ: «… Γλώσσα είναι το ντύσιμο, η έκφραση του προσώπου, οι χειρονομίες, η ανταπόκριση…». Αυτή, λοιπόν, την εύπλαστη γλώσσα του σώματος, ιδιαίτερα των χεριών, την καταγράφω όσο πιο παραστατικά μπορώ, γιατί πιστεύω πως όχι μόνο είναι αναπόσπαστη συνέχεια της γλώσσας μας, αλλά και πως τις πιο πολλές φορές δίνει περισσότερη έμφαση στον προφορικό λόγο. Π. χ., η ηχομιμητική λέξη γκάου αποδίδει τον ήχο που παράγει κάποιο αντικείμενο, όταν συγκρούεται με δύναμη με κάποιο άλλο, καθώς και το χτύπημα που προέρχεται από τη σύγκρουση αυτή: «εκεί που καθόταν ήσυχος στην αυλή του κι απολάμβανε το ουζάκι του, του ’ρθε γκάου μια πέτρα στο κεφάλι και τον ξάπλωσε κάτω». Ενώ εδώ σταματούν όλα τα άλλα λεξικά, εμείς συνεχίζουμε με το: «Πολλές φορές, συνοδεύεται από χειρονομία όπου, η παλάμη, έρχεται και πέφτει από ψηλά με την εσωτερική της κόψη στο κέντρο του μετώπου και προς τα πάνω». Ας πάρουμε τώρα και ένα παράδειγμα με φράση. Στην περίπτωση που κάποιος μας μουντζώνει και του ανταποδίδουμε λεκτικά τη μούντζα με το να στα μούτρα σου! η ανταπόδοση αυτή δεν συνοδεύεται σχεδόν πάντα με τη χαρακτηριστική χειρονομία της μούντζας; Συνοδεύεται. Αλλά και στην περίπτωση που με το επιφώνημα πιφ! εκδηλώνουμε την αηδία μας για την έντονη κακοσμία που επικρατεί κάπου, ιδίως σε έναν κλειστό χώρο, δεν παρατηρείται παράλληλη έκφραση αηδίας και κλείσιμο των ρουθουνιών με τον αντίχειρα και τον δείκτη, όταν θέλουμε να τονίσουμε ιδιαίτερα την ένταση της κακοσμίας; Παρατηρείται.