μπαλαμούτι κ. παλαμούτι, το, ουσ. [<τουρκ. palamut (= παλαμίδα), ίσως ρουμαν. balamuti]. 1. (στη γλώσσα της αργκό) το κλέψιμο στα χαρτιά ή στα ζάρια: «αν είναι ν’ αρχίσεις πάλι το μπαλαμούτι, όπως και την προηγούμενη φορά, καλύτερα να μην παίξουμε». 2. η απάτη, η εξαπάτηση, ο δόλος, το κόλπο, το τέχνασμα: «δεν μπορεί να κάνει μια δουλειά χωρίς μπαλαμούτι». Συνών. ματσαράγκα. 3. το ψέμα, το παραμύθι: «δεν αφήνεις το μπαλαμούτι!»·
- δουλεύει μπαλαμούτι, (για τυχερά παιχνίδια, ιδίως για χαρτιά ή ζάρια) το κλέψιμο είναι κανόνας: «απ’ τη στιγμή που κατάλαβε πως δε γίνεται τίμιο παιχνίδι, αλλά δουλεύει μπαλαμούτι, δεν ξανάπαιξε μαζί τους». (Λαϊκό τραγούδι: σαν θ’ αρχίσει το μπαρμπούτι, θα δουλέψει μπαλαμούτι)·
- μου τη φέραν μπαλαμούτι, με έκλεψαν στα χαρτιά ή στα ζάρια: «έχασα ένα σωρό λεφτά, γιατί μου τη φέραν μπαλαμούτι». (Λαϊκό τραγούδι: στο μπαρμπούτι, στο μπαρμπούτι, μου τη φέραν μπαλαμούτι)·
- πουλώ μπαλαμούτι, λέω ψέματα, λέω παραμύθια: «μας πουλούσε μια ώρα μπαλαμούτι κι είχε την εντύπωση πως τον πιστεύαμε»·
- τον δουλεύω μπαλαμούτι, τον εξαπατώ, τον ξεγελώ: «τον δούλεψε μπαλαμούτι πως θα του τελειώσει τη δουλειά και του ’φαγε ένα κάρο λεφτά»·
- τρώω μπαλαμούτι, α. πιστεύω τα ψέματα που μου λέει κάποιος, ξεγελιέμαι, παραμυθιάζομαι: «τζάμπα κουράζεσαι να μιλάς τόση ώρα, γιατί εγώ δεν τρώω μπαλαμούτι». β. εξαπατώμαι, ξεγελιέμαι: «είναι πανέξυπνος άνθρωπος και δεν τρώει εύκολα μπαλαμούτι».