φάπα, η, ουσ. [ηχομιμητική λ. από τον ήχο φαπ!]. 1. χτύπημα με την παλάμη στο κεφάλι ή στο σβέρκο κάποιου, η καρπαζιά: «μόλις άρχισε να λέει βλακείες, έπεσαν βροχή οι φάπες και σταμάτησε την κουβέντα». (Λαϊκό τραγούδι: στο ’πα Νικολάκη, Νικολάκη στο ’πα, αλλά εσύ ποτέ σου δε μ’ ακούς, οι γυναίκες θέλουνε και φάπες για να μη μας λένε μαλακούς).2. (ειρωνικά) ο φορολογικός νόμος του Φ.Π.Α.: «κανένας έμπορος δεν μπόρεσε να ξεφύγει απ’ τη φάπα που ψήφισε η κυβέρνηση». 3. το ηθικό πλήγμα, ο ηθικός εξευτελισμός: «δεν αντέχω άλλες φάπες στη ζωή μου». (Ακολουθούν 20 φρ.)·
- είναι για φάπες, πρέπει να τιμωρηθεί με ξυλοδαρμό ή συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο, σαν να επιδιώκει να φάει ξύλο: «αφού είπε τέτοια λόγια για σένα, είναι για φάπες». Για συνών. βλ. φρ. είναι για χαστούκια, λ. χαστούκι·
- έφαγε φάπες του ή έφαγε τις φάπες του, ξυλοκοπήθηκε από κάποιον: «πήγε να τα βάλει με τον τάδε κι έφαγε τις φάπες του». Για συνών. βλ. φρ. έφαγε χαστούκια ή έφαγε τα χαστούκια του, λ. χαστούκι· 
- θα φας φάπες ή θα φας τις φάπες σου, απειλή σε κάποιον που μας ενοχλεί ή μας προκαλεί πως θα τον δείρουμε: «κάτσε φρόνιμα, γιατί θα φας τις φάπες σου». (Λαϊκό τραγούδι: την τρίτη και την τέταρτη, κυρά μου, βράσε ρύζι, πάλι τις φάπες σου θα φας κι ο κόσμος ας με βρίζει)·
- θέλει φάπες ή θέλει τις φάπες του ή τις θέλει τις φάπες του, βλ. φρ. είναι για φάπες·
- πλακώνομαι στις φάπες, μαλώνω με κάποιον ανταλλάσσοντας χτυπήματα: «είχαν από καιρό προηγούμενα και μόλις συναντήθηκαν, πλακώθηκαν στις φάπες»·
- τον πέθανα στις φάπες, βλ. φρ. τον τρέλανα στις φάπες·
- τον πλάκωσα στις φάπες, τον έδειρα, τον ξυλοκόπησα: «μόλις τον άκουσα να βρίζει το φίλο μου, τον πλάκωσα στις φάπες». Για συνών. βλ. φρ. τον πλάκωσα στα χαστούκια, λ. χαστούκι·
- τον τάραξα στις φάπες, τον έδειρα άγρια, ξυλοκόπησα: «επειδή μιλούσε άσχημα για το φίλο μου, τον άρπαξα στα χέρια μου και τον τάραξα στις φάπες». Για συνών. τον τάραξα στα χαστούκια, λ. χαστούκι·
- τον τρέλανα στις φάπες, τον ξυλοκόπησα άγρια: «επειδή κορόιδευε γέρο άνθρωπο, τον άρπαξα στα χέρια μου και τον τρέλανα στις φάπες». Για συνών. βλ. φρ. τον τρέλανα στα χαστούκια, λ. χαστούκι·
- του άστραψα μια φάπα, τον χτύπησα δυνατά με την παλάμη μου στο κεφάλι ή στο σβέρκο του: «επειδή με διέκοπτε συνεχώς και δε μ’ άφηνε να μιλήσω, του άστραψα μια φάπα κι ησύχασε». Για συνών. βλ. φρ. του άστραψα ένα χαστούκι, λ. χαστούκι·
- του ’δωσα μια φάπα, βλ. φρ. του ’ριξα μια φάπα·
- του ’δωσα φάπες ή του ’δωσα τις φάπες του, βλ. φρ. του ’ριξα φάπες ή του ’ριξα τις φάπες του·
- του ’ριξα μια φάπα, τον χτύπησα με την παλάμη μου στο κεφάλι ής το σβέρκο: «όπως περνούσε από δίπλα μου του ’ριξα μια φάπα». Για συνών. βλ. φρ. του ’ριξα ένα χαστούκι, λ. χαστούκι·  
- του ’ριξα φάπες ή του ’ριξα τις φάπες του, τον έδειρα, τον ξυλοκόπησα και, κατ’ επέκταση, τον νίκησα: «επειδή έλεγε συνέχεια βλακείες, του ’ριξα τις φάπες του κι ησύχασε». Για συνών. βλ. φρ. του ’ριξα χαστούκια ή του ’ριξα τα χαστούκια του, λ. χαστούκι·
- του κάθισα μια φάπα, βλ. φρ. του άστραψα μια φάπα·
- του ’κοψα μια φάπα, βλ. φρ. του ’ριξα μια φάπα·
- του ’σκασα μια φάπα, του έδωσα ένα δυνατό χτύπημα με την παλάμη μου στο κεφάλι ή στο σβέρκο: «όπως περνούσε από δίπλα μου του ’σκασα μια φάπα». Για συνών. βλ. φρ. του ’σκασα ένα χαστούκι, λ. χαστούκι·
- του τράβηξα μια φάπα, βλ. φρ. του ’ριξα μια φάπα·
- τρώω γερή φάπα, δέχομαι ισχυρό πλήγμα: «από την οργανωμένη επιχείρηση της αστυνομίας οι έμποροι των ναρκωτικών έφαγαν γερή φάπα»·
 - τρώω φάπες ή τρώω τις φάπες μου, α. τρώω ξύλο από κάποιον και, κατ’ επέκταση, με νικά: «μόλις έφαγε τις φάπες του, κάθισε φρόνιμα». (Λαϊκό τραγούδι: σε μένα τώρα δεν κολλάς, πάλι τις φάπες σου θα φας! Στο ’πα να κάτσεις φρόνιμα, δεν ξαναπιάνω γκόμενα!). β. αντιμετωπίζω καταστάσεις που με προσβάλλουν ή με υποτιμούν ως άτομο: «στο εξής δε θ’ αφήνω λέξη να πέφτει κάτω, γιατί κουράστηκα να τρώω φάπες». γ. βρίσκομαι μπροστά σε δυσκολίες που δεν περίμενα: «ενώ όλα πήγαιναν μια χαρά στη δουλειά, ξαφνικά άρχισα να τρώω φάπες και δεν ήξερα τι να κάνω». Για συνών. βλ. φρ. τρώω χαστούκια ή τρώω τα χαστούκια μου, λ. χαστούκι.