καράβι, το, ουσ. [<μσν. καράβιν <καράβιον, υποκορ. του αρχ. ουσ. κάραβος], το καράβι, το βαπόρι, το πλοίο: «η τάδε εταιρεία διαθέτει στη γραμμή Πειραιά-Κρήτη πέντε καράβια». (Λαϊκό τραγούδι: άντε, σαν πεθάνω στο καράβι, ρίξτε με μες στο γιαλό, να με φάνε τα μαύρα τα ψάρια και το αρμυρό νερό). Υποκορ. καραβάκι, το. (Λαϊκό τραγούδι: άσπρα, κόκκινα, κίτρινα μπλε καραβάκια στο Αιγαίο δε με παίρνετε καλέ). (Ακολουθούν 28 φρ.)·
- αργοκίνητο  καράβι, α. (για πρόσωπα) που προχωρεί με αργά βήματα, που είναι δυσκίνητος, αργοκίνητος: «είχαμε στην παρέα μας κι ένα αργοκίνητο καράβι, που κάθε τόσο σταματούσαμε και τον περιμέναμε να μας φτάσει». β. (γενικά για τροχοφόρα) που κινείται αργά: «το λεωφορείο πήγαινε σαν αργοκίνητο καράβι»·
- βούλιαξαν τα καράβια σου; ή τα καράβια σου βούλιαξαν; βλ. φρ. έπεσαν έξω τα καράβια σου(;)·
- εδώ καράβια χάνονται, συγκοπή των αμέσως παρακάτω δύο φράσεων. (Λαϊκό τραγούδι: άσε με, πια, αγόρι μου, και τράβα στη δουλειά σου, εδώ καράβια χάνονται κι εσύ με τα δικά σου)·
- εδώ καράβια χάνονται, βαρκούλες μου που πάτε; ή εδώ καράβια χάνονται, βαρκούλες τι ζητάτε; λέγεται ειρωνικά σε ανθρώπους που, ενώ δεν έχουν τις απαιτούμενες δυνατότητες ή τα απαραίτητα προσόντα, καταπιάνονται με δύσκολες ή μεγάλες υποθέσεις, όπου αποτυχαίνουν και οι ικανοί·
- εδώ καράβια χάνονται κι αλλού βαρκούλες αρμενίζουν, λέγεται ειρωνικά ή επιτιμητικά για ανθρώπους που, ενώ υπάρχουν σπουδαία προβλήματα που απαιτούν άμεση λύση, αυτοί ασχολούνται με πράγματα επουσιώδη και ανόητα·
- εδώ καράβια χάνονται, παλιόβαρκες πού πάτε; βλ. φρ. εδώ καράβια χάνονται, βαρκούλες μου πού πάτε(;)·
- είναι για τα καράβια, είναι άσχετος με μια τέχνη ή ένα επάγγελμα: «μου είπατε πως είναι καλός μηχανικός, αλλά, όταν του πήγα τ’ αυτοκίνητό μου, διαπίστωσα πως ο άνθρωπος είναι για τα καράβια». Από το ότι, το άτομο που πηγαίνει να δουλέψει ως ναύτης στα καράβια, δε χρειάζεται να είναι γνώστης κάποιας τέχνης·
- έκατσε το καράβι, βλ. φρ. έκατσε το πλοίο, λ. πλοίο·
- έπεσαν έξω τα καράβια σου; ή έπεσαν τα καράβια σου έξω; λέγεται ειρωνικά σε άτομο που είναι στενοχωρημένο και δε γνωρίζουμε το λόγο, ή λέγεται ειρωνικά σε άτομο που στενοχωριέται χωρίς σοβαρό λόγο ή αιτία: «γιατί φυσάς κι αναστενάζεις κάθε τόσο, ρε φιλαράκι, έπεσαν έξω τα καράβια σου;»·
- έπεσε έξω το καράβι ή έπεσε το καράβι έξω, α. ναυάγησε σε ξέρα ή σε ακτές, εξόκειλε: «ήταν τόσο μεγάλη η φουρτούνα, που έπεσε έξω το καράβι». β. (για δουλειές, εμπορικές επιχειρήσεις) χρεοκόπησε: «ήταν άσχετος ο διευθυντής που έβαλαν να διευθύνει το εργοστάσιο κι έπεσε το καράβι έξω»·
- έχει καράβια, είναι κάτοχος καραβιών, είναι εφοπλιστής: «πραγματοποιεί όλες τις επιθυμίες του, γιατί ο πατέρας του έχει καράβια»·
- η μάνα του καραβιού, βλ. λ. μάνα·
- καθίζω το καράβι, βλ. φρ. καθίζω το πλοίο, βλ. λ. πλοίο·
- κάθισε το καράβι, βλ. συνηθέστ. έκατσε το καράβι·
- με καρδούλες και καραβάκια, βλ. λ. καρδούλα·
- με πειράζει το καράβι, βλ. λ. με πιάνει το καράβι·
- μεγάλο καράβι μεγάλες φουρτούνες, οι μεγάλες επιχειρήσεις, τα μεγαλεπήβολα σχέδια έχουν και μεγάλες στενοχώριες, μεγάλες δυσκολίες: «μην τον ζηλεύεις που έχει κοτζάμ εργοστάσιο, γιατί πρέπει να ξέρεις πως μεγάλο καράβι μεγάλες φουρτούνες»·
- με πιάνει το καράβι, μου προξενεί ναυτία: «εγώ θα ’ρθω στη Ρόδο με τ’ αεροπλάνο, γιατί με πιάνει το καράβι»·
- μικρή τρύπα βυθίζει μεγάλο καράβι, από μικρή αιτία, από ασήμαντη αφορμή μπορεί να πάθουμε πολύ μεγάλη ζημιά, μεγάλη συμφορά: «πρέπει να ’σαι συγκροτημένος στη ζωή σου και να θυμάσαι πάντα πως μικρή τρύπα βυθίζει μεγάλο καράβι». Συνών. από μικρή σπίθα, γίνεται μεγάλη πυρκαγιά· 
- μικρό καράβι παίνευε, μεγάλο καβαλίκευε, άσχετα με το τι λέει κάποιος, όταν πρόκειται όμως να κάνει κάτι, θα πρέπει να σιγουρεύει κανείς καλά τις ενέργειές του: «στη ζωή για να προκόψεις πρέπει να πατάς γερά, γι’ αυτό, άσχετα με τα λόγια σου, μικρό καράβι παίνευε, μεγάλο καβαλίκευε»·
- πίσω Γιάννη τα καράβια, βλ. λ. Γιάννης·
- ρίχνω έξω το καράβι ή ρίχνω το καράβι έξω, α. το ναυαγώ σε ξέρα ή σε ακτές: «ήταν καινούριος καπετάνιος κι όπως επιχειρούσε να μπει στο λιμάνι του νησιού έριξε έξω το καράβι». β. χρεοκοπώ μια δουλειά, μια εμπορική επιχείρηση: «πώς να μη ρίξει το καράβι έξω, απ’ τη στιγμή που είχε συνέχεια το μυαλό του στα ξενύχτια και στα γλέντια!»·
- σαν δεις καράβι στο βουνό, μουνί είν’ η αιτία, βλ. φρ. τρίχα μουνιού σέρνει καράβι·
- τα καράβια θέλουν ναύτες και τ’ αμπέλια αμπελουργούς, βλ. λ. ναύτης·
- τα σέρνει τρίχα του μουνιού, καράβι δεν τα σούρνει, βλ. συνηθέστ. τρίχα μουνιού σέρνει καράβι·
- το βρακί σέρνει καράβι, βλ. φρ. τρίχα μουνιού σέρνει καράβι·
- το μουνί σέρνει καράβι, βλ. φρ. τρίχα μουνιού σέρνει καράβι·
- το παλιό καράβι κάνει νερά, α. ο ηλικιωμένος άνθρωπος, χάνει πολλές από τις ικανότητές του: «στην ηλικία που έφτασα δεν είμαι πια για ερωτικές περιπέτειες, γιατί το παλιό καράβι κάνει νερά». β. η επιχείρηση που δεν εκσυγχρονίζεται δεν είναι αποδοτική: «αν δεν ακολουθήσεις το πνεύμα της εποχής δε βλέπω ν’ αντέχεις στο συναγωνισμό, γιατί πρέπει να ξέρεις πως το παλιό καράβι κάνει νερά»· 
- τρίχα μουνιού σέρνει καράβι, η γυναίκα, ιδίως η όμορφη, έχει απεριόριστες δυνατότητες να πετυχαίνει το σκοπό της, γιατί με την ομορφιά της ασκεί έντονη επιρροή στους άντρες: «ό,τι να βάλει αυτή η γυναίκα στο μυαλό της το πετυχαίνει, γιατί τρίχα μουνιού σέρνει καράβι». Πρβλ.: το νινί, το νινί, το νινί σέρνει καράβι και δεν το ’χει καταλάβει. (Λαϊκό τραγούδι). Συνών. σέρνει ο λαγός το λέοντα με το χρυσό το ράμμα.