δίφραγκο,
το, ουσ.
[<δις + φράγκο], το δίφραγκο·
- δε
δίνω δίφραγκο, βλ. συνηθέστ. δε δίνω δραχμή (τσακιστή), λ. δραχμή·
- δεν
αξίζει δίφραγκο, α. το άτομο για το οποίο γίνεται λόγος
είναι ασήμαντο, ανάξιο λόγου: (Τραγούδι: τ’ αγόρι μου τ’ αγόρι μου τ’ αγόρι
μου, το βλέμμα του το γέλιο του ροσόλι, μπροστά του δεν αξίζουν ούτε
δίφραγκο, δεν πιάνουν χαρτωσιά οι άντρες όλοι ). β. (για
εμπορεύματα ή πράγματα) που η τιμή του, η αξία του, είναι ασήμαντη, μηδαμινή:
«έδωσε ένα κάρο λεφτά και πήρε αυτό το πράγμα, που δεν αξίζει δίφραγκο»·
- δεν
αφήνει δίφραγκο, βλ. συνηθέστ. δεν αφήνει δεκάρα, λ. δεκάρα·
- δεν
έχω δίφραγκο, δεν έχω καθόλου χρήματα, δεν υπάρχει δίφραγκο: «φιλαράκι μου,
δεν μπορώ να σε βοηθήσω, γιατί δεν έχω δίφραγκο». (Λαϊκό τραγούδι: και τώρα
που ρεστάρισα με αποφεύγουν όλοι, γιατί δεν έχω δίφραγκο μέσα στο
πορτοφόλι)·
- δεν
κάνει δίφραγκο, βλ. φρ. δεν αξίζει δίφραγκο·
- δεν
κοστίζει δίφραγκο, βλ. φρ. δεν αξίζει δίφραγκο·
- δεν
πιάνει δίφραγκο, βλ. φρ. δεν αξίζει δίφραγκο·
- δεν
υπάρχει δίφραγκο, δεν έχω καθόλου χρήματα, δεν έχω δίφραγκο. (Λαϊκό
τραγούδι: κι εν τω μεταξύ κι εν τω μεταξύ δεν υπάρχει δίφραγκο ούτε
για ταξί )·
- τέρμα
τα δίφραγκα! α. λέγεται στην περίπτωση που βάζουμε τέλος στις
υποχωρήσεις, στις παροχές, ή που δηλώνουμε αποφασιστικά ότι τελείωσε, δεν
υπάρχει άλλο στήριγμα, άλλη ευκαιρία: «αφού κανείς σας δεν αναγνώρισε μέχρι
τώρα την ανεκτική μου στάση, γι’ αυτό από δω και πέρα τέρμα τα δίφραγκα! || σ’
έχω δώσει χίλιες φορές μέχρι τώρα δανεικά κι ευχαριστώ δεν άκουσα, γι’ αυτό
τέρμα τα δίφραγκα! || θα μου βάλεις ακόμα μια μερίδα φαγητό; -Τέρμα τα
δίφραγκα!». Από την παλιά συνήθεια των εισπρακτόρων της αστικής συγκοινωνίας,
οι οποίοι, όταν τελείωνε η διαδρομή των επιβατών εκείνων που είχαν κόψει
εισιτήριο των δυο δραχμών, τους προειδοποιούσαν με τη φράση αυτή ότι πρέπει να
κατέβουν ή ότι πρέπει να το ανανεώσουν ή ανακοίνωναν με ειρωνική διάθεση στους
αφηρημένους επιβάτες ή σε κείνους που μισοκοιμούνταν πάνω στα καθίσματά τους
πως γενικά η διαδρομή έφτασε στο τέρμα της. β. έκφραση ανακούφισης από
κάποιον, που επιτέλους έφερε σε πέρας κάποια δουλειά ή έφτασε στο τέλος κάποιας
προσπάθειάς του: «τέλειωσες με τη δουλειά που ήσουν μπερδεμένος; -Τέρμα τα
δίφραγκα!».