χτύπημα, το, ουσ. [<αρχ. κτύπημα <κτυπώ], το χτύπημα. 1.
μεγάλο ηθικό πλήγμα ή μεγάλη υλική ζημιά, η δυστυχία, η συμφορά: «στη ζωή του
δεχόταν το ’να χτύπημα πίσω απ’ τ’ άλλο κι όμως άντεχε κι αγωνιζόταν σαν να μη
συνέβαινε τίποτα». 2. (στη γλώσσα των ναρκωτικών) η λήψη ναρκωτικού με
ενδοφλέβια ένεση: «δεν είχε μείνει μέρος στο κορμί του γι’ άλλο χτύπημα, γιατί
όλες του οι φλέβες είναι καμένες!». 3. (στη γλώσσα του χαρτοπαιγνίου) το
ποντάρισμα: «δεν επιτρέπονται άλλα χτυπήματα || το κάθε χτύπημα δεν πρέπει να
ξεπερνάει το τάδε ποσό». 4. (για τάβλι) το να χτυπήσει κανείς το πούλι
του αντιπάλου του: «μου ’κανε ένα χτύπημα και μ’ ανάγκασε να παίξω το πούλι μου
απ’ την αρχή»·
-
έφαγε χτύπημα, (στη νεοαργκό) έχει διανοητικό πρόβλημα, είναι λωλός,
τρελός: «μην τον συνερίζεσαι τον φουκαρά, γιατί έφαγε χτύπημα και δεν ξέρει τι
λέει και τι κάνει». Από την εικόνα του ατόμου που δέχτηκε κάποιο δυνατό χτύπημα
στο κεφάλι και για το λόγο αυτό έχει διανοητικό πρόβλημα·
-
έχει άσχημο χτύπημα, α. πληγώθηκε πολύ σοβαρά: «επειδή είχε
άσχημο χτύπημα δεν τον μετακίνησαν καθόλου και περίμεναν τ’ ασθενοφόρο». β.
προκαλεί έντονο πόνο ή και τραυματισμό σε κάποιον, όταν τον χτυπήσει με το χέρι
του: «μην κάνεις πολλά αστεία μαζί του, γιατί έχει άσχημο χτύπημα»·
-
έχει κακό χτύπημα, βλ. συνηθέστ. έχει άσχημο χτύπημα (β)·
-
κάνει άγριο χτύπημα, (για ποτά) βλ. φρ. κάνει κακό χτύπημα·
-
κάνει άσχημο χτύπημα, βλ. φρ. έχει άσχημο χτύπημα (β)·
-
κάνει κακό χτύπημα, (για ποτά) προκαλεί κακό μεθύσι, επειδή είναι κακής
ποιότητας, επειδή είναι μπόμπα: «μην πιεις απ’ αυτό το ουίσκι, γιατί κάνει κακό
χτύπημα»· βλ. και φρ. έχει άσχημο χτύπημα (β)·
-
κεφάλι δίχως μέτρα θέλει χτύπημα στην πέτρα, βλ. λ. κεφάλι·
- τελειωτικό χτύπημα, η τελευταία ενέργεια που επιφέρει
ή που ολοκληρώνει μια καταστροφή: «μετά τη χρεοκοπία του ο χωρισμός του με τη
γυναικά του ήταν το τελειωτικό χτύπημα γι’ αυτόν»·
-
χτύπημα κάτω απ’ τη ζώνη, ύπουλη, αθέμιτη, ανταγωνιστική ενέργεια με
σκοπό την εξουδετέρωση του αντιπάλου: «ενώ οι δυο μονομάχοι είχαν δεσμευτεί για
ειλικρινή και ήπιο τρόπο με τον οποίο θα διεξήγαγαν την εκλογική τους
αναμέτρηση, εντούτοις δεν έπαψαν στιγμή να καταφέρουν κάθε τόσο ο ένας εναντίον
του άλλου χτυπήματα κάτω απ’ τη ζώνη». Από το ότι στην πυγμαχία απαγορεύονται
ρητά τα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, γιατί υπάρχουν τα ευαίσθητα γεννητικά
όργανα των πυγμάχων·
-
χτύπημα κάτω απ’ τη μέση, βλ. φρ. χτύπημα κάτω απ’ τη ζώνη.