τραχανάς, ο κ. τραχανό, το, ουσ. [<τουρκ. tarhana], ο τραχανάς· άνθρωπος ανόητος, κουτός, βλάκας: «θα πάρει ώρα, μέχρι να συνεννοηθείς μ’ αυτόν τον τραχανά!»·
- απλώνω πολύ τον τραχανά, (στη γλώσσα της αργκό) ασχολούμαι, συζητώ ταυτοχρόνως πολλά ενδιαφέροντα θέματα ή κάνω πολλή κουβέντα πάνω σε ένα θέμα: «πρέπει ν’ αναπτύσσεις ένα ένα το θέμα και να μην απλώνεις πολύ τον τραχανά || πρέπει να ασχοληθούμε και με την υγεία των παιδιών, γιατί απλώσαμε πολύ τον τραχανά πάνω στο πρόβλημα των ναρκωτικών»·
- απλώνω τον τραχανά, (στη γλώσσα της αργκό) ασχολούμαι με μια σοβαρή υπόθεση ή κατάσταση: «θέλει να ψήσει τον τάδε για να τον χρηματοδοτήσει, γι’ αυτό τον έχει απ’ το πρωί στο γραφείο του κι απλώνει τον τραχανά»· βλ. και φρ. απλώνω τραχανά·
- απλώνω τραχανά, (στη γλώσσα της αργκό) αδιαφορώ τελείως: «μάλλιασε η γλώσσα μου να τον συμβουλεύω κι αυτός απλώνει τραχανά». Από την εικόνα του ατόμου που, όταν απλώνει τον τραχανά στον ήλιο για να στεγνώσει, είναι αφοσιωμένος σε αυτό που κάνει και δε νοιάζεται για τίποτε άλλο· βλ. και φρ. απλώνω τον τραχανά·
- βγάζω τον τραχανά ή βγαίνει ο τραχανάς, βλ. συνηθέστ. βγάζω τη φασουλάδα, λ. φασουλάδα·
- έχω τραχανά απλωμένο, (στη γλώσσα της αργκό) έχω κάποια σοβαρή εκκρεμότητα, που δε μου δίνει τη δυνατότητα να ασχοληθώ με κάτι άλλο: «δεν μπορώ να σ’ εξυπηρετήσω, γιατί έχω τραχανά απλωμένο κι αν δεν τακτοποιήσω την εφορία μου, δεν μπορώ να διαθέσω ούτε ευρώ». Από την εικόνα του ατόμου που, από τη στιγμή που άπλωσε τον τραχανά στην αυλή του σπιτιού του για να στεγνώσει στον ήλιο, έχει συνέχεια το νου του, μήπως και του κάνουν ζημιά τα διάφορα κατοικίδια ζώα που έχει· βλ. και φρ. απλώνω τραχανά·
- μαζεύω τον τραχανά, (στη γλώσσα της αργκό) διευθετώ μια δύσκολη υπόθεση ή κατάσταση: «πρώτα κάνει του κεφαλιού του κι ύστερα φωνάζει τον αδερφό του να μαζέψει τον τραχανά»·
- παραπλώνω τον τραχανά, (στη γλώσσα της αργκό) επιδιώκω πράγματα που είναι πάνω από τις δυνάμεις μου, πέρα από τις δυνατότητές μου: «θέλησε να κάνει μια επέκταση στη δουλειά του, αλλά παράπλωσε τον τραχανά και τώρα έχει προβλήματα».