τέχνη, η, ουσ. [<αρχ. τέχνη], η τέχνη· η επιδεξιότητα, η ικανότητα κάποιου σε κάτι: «έχει την τέχνη να τουμπάρει τους ανθρώπους». (Λαϊκό τραγούδι: γεροντάκι κοτσανάτο όλο έρωτα γεμάτο, γεροντάκι με καρδιά όλο τέχνη και φωτιά)·
- η ανάγκη τέχνη εργάζεται κι η πουτανιά φτιασίδι, βλ. λ. πουτανιά·
- η έβδομη τέχνη, ο κινηματογράφος: «ο τάδε ηθοποιός υπηρέτησε με πάθος την έβδομη τέχνη»·
- καλές τέχνες, γενική ονομασία σε εκείνες τις δραστηριότητες του ανθρώπου που αποβλέπουν στην αισθητική έκφραση και στην ικανοποίηση της καλαισθησίας (ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική, αρχιτεκτονική, χορός, μουσική): «σπουδάζει στη Σχολή Καλών Τεχνών»·
- μάθε τέχνη κι άσ’ τηνε κι αν πεινάσεις, πιάσ’ τηνε ή μάθε τέχνη κι άσ’ τηνε κι αν τη χρειαστείς, πιάσ’ τηνε, είναι σε όλους αναγκαία η γνώση μιας τέχνης, ενός επαγγέλματος, γιατί ίσως κάποτε μπορεί να μας χρειαστεί·
- η τέχνη θέλει μάστορα κι η φάβα θέλει λάδι, κάθε επάγγελμα θέλει τον κατάλληλο άνθρωπο, όπως το κάθε φαγητό θέλει το κατάλληλο μαγείρεμα: «θα πρέπει να βρεις άνθρωπο που ξέρει τη δουλειά, γιατί η τέχνη θέλει μάστορα κι η φάβα θέλει λάδι»·
- με τέχνη, α. με επιδεξιότητα, με ικανότητα, με μαστοριά: «ό,τι και να κάνει, το κάνει με τέχνη». (Λαϊκό τραγούδι: η πιο καλή γκαρσόνα είμαι γω, γιατί με τέχνη όλους τους κερνώ).β. με έξυπνο, με πονηρό τρόπο: «τον τουμπάρισε με τέχνη». γ. με δόλιο, με παραπλανητικό τρόπο: «τον ξεγέλασε με τέχνη»·
- παλιά μας τέχνη κόσκινο ή παλιά μου τέχνη κόσκινο, α. αναλαμβάνω και διεκπεραιώνω μια εργασία ή υπόθεση με άνεση και με ευκολία, γιατί την κατέχω απόλυτα ή γιατί έχω ασχοληθεί με παρόμοια πράγματα πάρα πολλές φορές κατά το παρελθόν. β. μετά από αποτυχία μου στο καινούριο επάγγελμα που διάλεξα, επανέρχομαι στο προηγούμενο που το κατέχω καλά. γ. (ειρωνικά) επανέρχομαι συστηματικά σε μια κακιά μου ιδιότητα ή έξη. Ο πλ. και όταν το άτομο μιλάει μόνο για τον εαυτό του·
- πενία τέχνας κατεργάζεται, η φτώχεια και οι δυσκολίες της ζωής, αναγκάζουν τον άνθρωπο να γίνει πολυμήχανος, εφευρετικός: «απ’ τη μέρα που χρεοκόπησε, κάνει χίλιες δυο δουλειές του ποδαριού, γιατί πενία τέχνας κατεργάζεται»· 
- πολεμικές τέχνες, οι τεχνικές αυτοάμυνας (τζούντο, καράτε, ζίου ζίτσου, τάε-κβο-ντο κ.ά.): «οι πολεμικές τέχνες έχουν την προέλευσή τους την Άπω Ανατολή || κορυφαίοι των πολεμικών τεχνών υπήρξαν ο Μπρους Λη και ο Τσάκι Τσαν».