ταινία, η, ουσ. [<αρχ. ταινία], η ταινία· το κινηματογραφικό έργο: «είδα χτες μια ταινία, που με συγκίνησε πάρα πολύ». (Λαϊκό τραγούδι: δεν ταιριάζει ο έρωτας στους αισθηματίες, δεν υπάρχει χάπι εντ όπως στις ταινίες).Υποκορ. ταινιούλα, η και ταινιίτσα, η·
- αυτά δε γίνονται ούτε στις ταινίες! βλ. συνηθέστ. ταινία γυρίζουμε(!). Συνών. αυτά δε γίνονται ούτε στα έργα! / αυτά δε γίνονται ούτε στο σινεμά! / αυτά δε γίνονται ούτε στον κινηματογράφο(!)·
- γυρίζω ταινία, α. (για σκηνοθέτες) κινηματογραφώ: «αυτός που βλέπεις, έχει γυρίσει την τάδε ταινία». β. (για ηθοποιούς) παίρνω μέρος, παίζω σε κάποιο κινηματογραφικό έργο που βρίσκεται στο στάδιο της κινηματογράφησης: «δε θα μπορέσω να ’ρθω μαζί σας, γιατί πρέπει να πάω στο τάδε μέρος, που γυρίζω ταινία»·
- κάνω ταινία, βλ. φρ. γυρίζω ταινία·
- παίζει σ’ άλλη ταινία, είναι εντελώς άσχετος με την υπόθεση που μας απασχολεί: «αυτόν μην τον υπολογίζεις καθόλου, γιατί παίζει σ’ άλλη ταινία»·
- ταινία γυρίζουμε! έκφραση θαυμασμού, ιδίως απορίας ή έκπληξης για κάτι απίθανο ή παράδοξο που συμβαίνει ή που μας λένε και μας θυμίζει κινηματογραφική ταινία: «έπεσαν απάνω του δέκα άτομα κι αντί να τον δείρουν, τους σακάτεψε στο ξύλο. -Ταινία γυρίζουμε! || έπεσε με τ’ αυτοκίνητό του σ’ ένα γκρεμό είκοσι μέτρων και δεν έπαθε γρατζουνιά. -Ταινία γυρίζουμε!». Από το ότι στις κινηματογραφικές ταινίες είναι δυνατά ή αληθοφανή ακόμα και τα πιο απίθανα ή δύσκολα πράγματα. Συνών. έργο γυρίζουμε(!)·
- ταινία έχεις; α. ειρωνική παρατήρηση σε άτομο που θέλει να τρώει συνεχώς: «τι γίνεται με σένα, ρε παιδάκι μου, και τρως συνέχεια, ταινία έχεις;». β. λέγεται και για άτομο που τρώει συνεχώς και δεν παχαίνει: «τι θα γίνει με σένα, ρε παιδάκι μου! Τρως συνέχεια και δε βάζεις κρέας απάνω σου, ταινία έχεις;». Αναφορά στο σκουλήκι που παρασιτεί στο πεπτικό σύστημα των θηλαστικών και που μπορεί να περάσει και στο έντερο του ανθρώπου·
- τραβώ ταινία, βλ. φρ. γυρίζω ταινία.