πυρετός, ο, ουσ. [<αρχ. πυρετός], ο πυρετός. 1.
έντονη, ζωηρή δραστηριότητα από πλήθος ατόμων σχετικά με κάτι: «ο προεκλογικός
πυρετός βρίσκεται στο φόρτε του || ο πυρετός του χρηματιστηρίου είχε παρασύρει
πολύ άσχετο κόσμο, που έχασε τζάμπα τα λεφτουδάκια του». 2. φλογερός
ερωτικός πόθος: «έχει τέτοιο πυρετό γι’ αυτή τη γυναίκα, που κινδυνεύει να
τρελαθεί». (Λαϊκό τραγούδι: πυρετός, πυρετός, είναι ο έρωτας
αυτός)·
-
ανεβάζω πυρετό, παρατηρείται παθολογική αύξηση της θερμοκρασίας του
σώματός μου πάνω από τους 37°: «χθες βράδυ ανέβασε πυρετό,
αλλά σήμερα έπεσε πάλι με τα αντιβιοτικά που του ’δωσε ο γιατρός»·
-
ανέβηκε ο πυρετός, παρατηρήθηκε έντονη, ζωηρή δραστηριότητα από ένα
πλήθος ατόμων εν όψει μιας εκδήλωσης: «προς το τέλος της εβδομάδας ανέβηκε ο
πυρετός για το ντέρμπι της Κυριακής και οι δηλώσεις, απ’ τα δυο αντίθετα
στρατόπεδα έδιναν κι έπαιρναν»·
-
έχω σαράντα πυρετό, είμαι πολύ ερωτευμένος. (Λαϊκό τραγούδι: το παιδί
έχει σαράντα πυρετό και το βλέμμα του κι αυτό είναι καυτό)·
- κάνω πυρετό, βλ. φρ. ανεβάζω πυρετό·
-
κίτρινος πυρετός, η εκρηκτική διακίνηση στην ευρωπαϊκή αγορά κινέζικων
προϊόντων, ιδίως ρουχισμού, με πολύ φτηνές τιμές: «μετά την εξάπλωση του
κίτρινου πυρετού στην ευρωπαϊκή αγορά, πολλές επιχειρήσεις βρίσκονται στα
πρόθυρα της χρεοκοπίας». Από το ότι οι Κινέζοι ανήκουν στην κίτρινη φυλή·
-
με πιάνει κίτρινος πυρετός ή με πιάνει μελιταίος πυρετός ή με
πιάνει σαράντα πυρετός ή με πιάνει τεταρταίος πυρετός, α. νιώθω
μεγάλο ερωτικό πόθο, καίγομαι από έρωτα: «κάθε φορά που βλέπω αυτή τη γυναίκα,
με πιάνει σαράντα πυρετός». β. παραλογίζομαι: «όταν ακούω τέτοιες
βλακείες, με πιάνει τεταρταίος πυρετός». Από το ότι, όταν κάποιο άτομο έχει
υψηλό πυρετό, παραληρεί·
-
ξεροψήνεται στον πυρετό, βλ. συνηθέστ. ψήνεται στον πυρετό·
-
στον πυρετό του Σαββάτου, βλ. φρ. στην τούρλα του Σαββάτου, λ.
τούρλα·
-
ψήνεται στον πυρετό, α. έχει πολύ υψηλό πυρετό: «όλη τη νύχτα
ψηνόταν στον πυρετό». β. βασανίζεται από έντονο ερωτικό πόθο: «ψήνεται
στον πυρετό γι’ αυτή τη γυναίκα κι αυτή ούτε που τον υπολογίζει». (Λαϊκό
τραγούδι: στο καπηλειό της γειτονιάς πίνεις και ξαναπίνεις, και μια καρδιά
που σ’ αγαπά στον πυρετό την ψήνεις). Παρομοίωση της αυξημένης
θερμοκρασίας του σώματος με τη θερμότητα της φωτιάς.