Περισσότερες επιλογές αναζήτησης
Βρέθηκε 1 αποτέλεσμα
καμαρώνω

ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΣΕ PDF

καμαρώνω, ρ. [<καμαρώνω (= χαιρετώ με υπόκλιση) <μτγν. καμαρῶ (= κάμπτομαι) <ουσ. καμάρα]. 1. καυχιέμαι, περηφανεύομαι για κάτι που κατόρθωσα ή απόκτησα και το δείχνω με το ύφος ή την περπατησιά μου: «για δες τον πώς καμαρώνει το γιο του! || για δες τον πώς καμαρώνει με το καινούριο του κουστούμι!». (Λαϊκό τραγούδι: μ’ έχει και με καμαρώνει και ποτέ δε με μαλώνει· είν’ ωραία και μ’ αρέσει, ήσυχη και με προσέχει). 2. (ειρωνικά) αντιμετωπίζω τα αποτελέσματα των λαθών μου ή των κακών χειρισμών μου: «έλα τώρα να καμαρώσεις τις μαλακίες σου! || έλα τώρα κα καμαρώσεις τα έργα σου!». 3. νιώθω συστολή από μειονεκτικότητα ή από ντροπή: «μόλις ήρθε στην παρέα εκείνος ο παιδαράς, καμάρωσε ο δικός σου και σταμάτησε να μας κάνει τον σπουδαίο || μόλις κατάλαβε το λάθος του, καμάρωσε και δεν είπε καμιά δικαιολογία!»·
- καμαρώνει σαν γάλος ή καμαρώνει σαν το γάλο, βλ. λ. γάλος·
- καμαρώνει σαν γαμπρός, βλ. λ. γαμπρός·
- καμαρώνει σαν γύφτικο σκεπάρνι, βλ. λ. γύφτικος·
- καμαρώνει σαν διάνος ή καμαρώνει σαν το διάνο, βλ. λ. διάνος·
- καμαρώνει σαν κούρκος ή καμαρώνει σαν τον κούρκο, βλ. λ. κούρκος·
- καμαρώνει σαν νύφη, βλ. λ. νύφη·
- καμαρώνει σαν παγώνι ή καμαρώνει σαν το παγώνι, βλ. λ. παγώνι.

γαμπρός

γαμπρός, ο, ουσ. [<αρχ. γαμβρός], ο γαμπρός. 1α. αυτός που κατά τις εξόδους του, ιδίως τις νυχτερινές, φροντίζει πάρα πολύ την εμφάνισή του: «κάθε φορά που βγαίνει για διασκέδαση, είναι σαν γαμπρός».β. στον πλ. οι γαμπροί, (ειρωνικά) οι καλοντυμένοι νεαροί, που πηγαίνουν στα μπαρ ή στα μπουζουκτσίδικα και επιδιώκουν να συνάψουν ερωτικές σχέσεις με τις μπαργούμεν ή τις τραγουδίστριες: «απ’ τη μέρα που έφερε εκείνες τις Γεωργιανές, γέμισε το μπαρ του από γαμπρούς». 2. (στη γλώσσα της αργκό) αυτός που ενδιαφέρεται για κάτι, ιδίως να προβεί σε κάποια αγορά: «αν εξακολουθείς να θέλεις να πουλήσεις το διαμέρισμά σου, σου ’χω έτοιμο γαμπρό». (Ακολουθούν 22 φρ.)·
- αν θέλ’ η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα να ’χει ο πεθερός, βλ. λ. πεθερός·
- από γενιά να ’ν’ ο γαμπρός και να ’ναι φημισμένος, λέγεται στην περίπτωση που επιδιώκουμε τον καλύτερο συνδυασμό για το άτομο που θέλουμε να πάρουμε στη δούλεψή μας: «όποιον παίρνει στη δουλειά του, τον περνάει από κόσκινο, γιατί, σύμφωνα με την τακτική του, από γενιά να ’ν’ ο γαμπρός και να ’ναι φημισμένος»·
- για το γαμπρό κι ο κόκορας γεννά αβγό, δηλώνει πως για το χατίρι του γαμπρού, ιδίως όταν βρίσκεται στο στάδιο του αρραβώνα, όλα γίνονται, κάθε επιθυμία του πραγματοποιείται από τα πεθερικά του: «απ’ τη μέρα που αρραβωνιάστηκε την κόρη τους, τον έχουν στα όπα όπα, γιατί για το γαμπρό κι ο κόκορας γεννά αβγό»·
- ήρθε (πήγε) σαν γαμπρός, ήρθε (πήγε) ντυμένος πολύ επίσημα: «τον προσκάλεσα στο πάρτι μου κι ήρθε σαν γαμπρός || τον έστειλα στο σπίτι της κουνιάδας μου και πήγε σαν γαμπρός»·
- και γαμπρός! ευχή σε ανύπαντρο άντρα που είχε μια σπουδαία επιτυχία να τη συμπληρώσει ή να την ολοκληρώσει και με έναν γάμο. Πολλές φορές, της φρ. προτάσσεται το άιντε ή το άντε ή το του χρόνου ή άιντε και του χρόνου ή άντε και του χρόνου·
- καλορίζικος ο γαμπρός! ευχή που δίνεται στους οικείους της νύφης·
- καμαρώνει σαν γαμπρός, νιώθει πολύ περήφανος, πολύ ικανοποιημένος και το δείχνει με την έκφρασή του: «κάθε φορά που στέκεται δίπλα στον αρχηγό του κόμματος, καμαρώνει σαν γαμπρός»·
- ντύνομαι γαμπρός, παντρεύομαι: «ήμουν τρία χρόνια αρραβωνιασμένος μαζί της και την Κυριακή ντύνομαι γαμπρός». (Λαϊκό τραγούδι: εργένης είναι κι ο Χριστός κορόιδο δεν επιάστηκε, ούτε που ντύθηκε γαμπρός ούτε π’ αρραβωνιάστηκε
- ντύνομαι σαν γαμπρός, ντύνομαι πολύ επίσημα, φορώ τα καλά μου: «κάθε φορά που πηγαίνω στα μπουζούκια, ντύνομαι σαν γαμπρός». (Λαϊκό τραγούδι: όταν θα φύγεις και κλείσεις την πόρτα, θ’ ανάψω τα φώτα, θα ντυθώ γαμπρός κι από δω και μπρος…
- ντύνουν το γαμπρό, τον βοηθούν να ντυθεί με το επίσημο κουστούμι του γάμου του: «μέσα στο δωμάτιο είναι οι φίλοι και ντύνουν το γαμπρό»·
- όλη η βρομάδα του γαμπρού κι η Κυριακή της νύφης, βλ. λ. νύφη·
- όρσε γαμπρέ κουφέτα! ειρωνική ή υβριστική επιφωνηματική έκφραση, για να δηλώσουμε την έντονη αντίρρησή μας στα λόγια ή στην επιθυμία κάποιου, και  συνοδεύεται από μούντζα ή συνοδεύει τη μούντζα: «όρσε γαμπρέ κουφέτα, που έγιναν τα πράγματα έτσι όπως μας τα λες! || όρσε γαμπρέ κουφέτα, που θα σ’ αφήσω να περάσεις πρώτος!». Συνήθως, για περισσότερη έμφαση, η μούντζα δίνεται και με τα δυο χέρια με τη μια παλάμη να έρχεται και να χτυπάει με δύναμη πάνω στην εξωτερική επιφάνεια της άλλης παλάμης. Πολλές φορές, αντί της φρ. παρατηρείται μόνο η χειρονομία·
- ούτε γαμπρός να ντυνόσουν! έκφραση αγανάκτησης σε άντρα που καθυστερεί πολύ, προσέχοντας το ντύσιμό του, και μας έχει αναγκάζει να τον περιμένουμε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αναφορά στην προετοιμασία του γαμπρού πριν από την τελετή του γάμου·
- ούτε γαμπρός να στολιζόσουν! βλ. φρ. ούτε γαμπρός να ντυνόσουν(!)·
- ποιος παινάει το γαμπρό; Η κλανιάρα η πεθερά, ο έπαινος σε συγγενικό πρόσωπο είναι πολλές φορές χωρίς αξία: «να παίνευε κάποιος άλλος το γιο του, θα τον πίστευα αλλά, γι’ αυτόν θα πω: ποιος παινάει το γαμπρό; Η κλανιάρα η πεθερά»·
- πολύφερνος γαμπρός, άντρας που βρίσκεται σε ηλικία γάμου, για τον οποίο, λόγω της ομορφιάς του ή του πλούτου του, εκδηλώνουν το ενδιαφέρον να τον παντρευτούν πολλές ανάλογες γυναίκες: «απ’ τη μέρα που άρχισε να κάνει κοσμική ζωή, είναι απ’ τους πιο πολύφερνους γαμπρούς, γιατί και πολύ ομορφόπαιδο είναι και το εργοστάσιο του πατέρα του θα κληρονομήσει»·
- σαν θέλ’ η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα να ’χει ο πεθερός, βλ. λ. πεθερός·
- στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό, α. προειδοποιητική έκφραση, που λέγεται με ελαφρά ειρωνικό ή απειλητικό τόνο σε κάποιον που ενεργεί απερίσκεπτα ή επιπόλαια, και έχει την έννοια ότι θα εμφανιστούν αργότερα τα κακά επακόλουθα των ενεργειών του: «τώρα δε μ’ ακούς και κάνεις του κεφαλιού σου, αλλά θα ’ρθει η μέρα που θα το μετανιώσεις, γιατί στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό || μην παραγγέλνεις πολλά και ακριβά πράγματα, γιατί στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό». β. προειδοποιητική έκφραση σε κάποιον, που άρχισε μια δουλειά, να μην ξεθαρρέψει που στα πρώτα στάδιά της του φαίνεται εύκολη, γιατί οι δυσκολίες της θα φανούν αργότερα: «έχε το νου σου στη δουλειά και μην ξεθαρρεύεις που άρχισε εύκολα, γιατί στο τέλος ξυρίζουν το γαμπρό».  Συνών. πίσω είναι τα φίδια με τις ουρές / πίσω έχει η αχλάδα την ουρά·
- στολίζομαι σαν γαμπρός, βλ. φρ. ντύνομαι σαν γαμπρός·
- στολίζουν το γαμπρό, βλ. συνηθέστ. ντύνουν το γαμπρό·
- το χαρτί και το μελάνι τον καλό γαμπρό τον κάνει, ο μορφωμένος άντρας είναι γαμπρός περιζήτητος: «τώρα που είσαι σε ηλικία γάμου, κόρη μου, να μη βλέπεις την ομορφιά στον άντρα και να θυμάσαι πως το χαρτί και το μελάνι τον καλό γαμπρό τον κάνει»·
- χωρίς γαμπρό γάμος δε γίνεται, τίποτε δε μπορεί να πετύχει κανείς, αν δεν υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις: «για να ξεκινήσει η δουλειά, χρειάζονται λεφτά, γιατί χωρίς γαμπρό γάμος δε γίνεται».

γύφτικος

γύφτικος κ. γιούφτικος, -η κ. -ια, -ο, επίθ. [<γύφτος + κατάλ. -ικος]. 1. που ανήκει ή που αναφέρεται ή που ταιριάζει σε γύφτο: «γύφτικα τσαντίρια || γύφτικη συμπεριφορά». (Λαϊκό τραγούδι: αργιλέδες να φουμάρει με χασίσι τούρκικο και χανούμια να χορεύουν τσιφτετέλι γύφτικο). 2. που είναι ακάθαρτος, βρόμικος, ελεεινός: «ζει σ’ ένα γύφτικο περιβάλλον». 3. που είναι μικροπρεπής, τσιγκούνης: «εκεί που θα πάμε, να ξεχάσεις για λίγο τη γύφτικη νοοτροπία σου και να φέρεσαι χουβαρντάδικα». 4. που είναι κακόγουστος: «γέμισε το σπίτι του με γύφτικα έπιπλα». 5. που είναι  κακόμοιρος: «μην παίρνεις αυτό το γύφτικο ύφος». Από την έκφραση που παίρνει το γυφτάκι, όταν μας ζητάει ελεημοσύνη. 6. το ουδ. στον πλ. ως ουσ. τα γύφτικα (βλ. λ.)·
- γύφτικα καρφιά, βλ. λ. καρφί·
- καμαρώνει σαν γύφτικο σκεπάρνι, βλ. λ. σκεπάρνι.

διάνος

διάνος, ο, ουσ. [<ινδιάνος], η ινδική όρνιθα, ο γάλος, ο κούρκος·
- καμαρώνει σαν διάνος ή καμαρώνει σαν το διάνο, βλ. φρ. φουσκώνει σαν διάνος·
- φουσκώνει σαν διάνος ή φουσκώνει σαν το διάνο, (ειρωνικά) λέγεται για κάποιον που παίρνει επιδεικτικές πόζες, που αυτοθαυμάζεται, που καμαρώνει για κάποια επιτυχία ή για κάποιο πρόσφατο απόκτημά του: «κάθε φορά που στέκεται δίπλα στον αρχηγό του κόμματός του, φουσκώνει σαν διάνος || όταν οδηγεί το καινούριο του  αυτοκίνητο, φουσκώνει σαν διάνος». Από το ότι οι κούρκοι περπατούνε καμαρωτά, φουσκώνοντας μπροστά το στήθος τους. Συνών. καμαρώνει σαν παγώνι ή καμαρώνει σαν το παγώνι / φουσκώνει σαν γάλος ή φουσκώνει σαν το γάλο / φουσκώνει σαν κούρκος ή φουσκώνει σαν τον κούρκο.   

νύφη

νύφη, η, πλ. νύφες κ. νυφάδες, οι, ουσ. [<μσν. νύφη <αρχ. νύμφη], η νύφη. Υποκορ. νυφούλα κ. νυφίτσα, η (βλ. λ.). (Ακολουθούν 36 φρ.)·
- άλλες νυφάδες ήρθανε κι άλλα κουλούρια πλάσανε, τα καινούρια πρόσωπα σε ένα σπίτι, σε μια επιχείρηση, φέρνουν συνήθως και καινούριες συνήθειες, καινούρια συστήματα: «απ’ τη μέρα που ήρθε νέος διευθυντής στο εργοστάσιο, χάραξε νέα γραμμή στην παραγωγή, γιατί, άλλες νυφάδες ήρθανε κι άλλα κουλούρια πλάσανε»·
- άλλος πληρώνει τη νύφη, βλ. φρ. πληρώνω τη νύφη·
- αλλού βαρούν τα τύμπανα κι αλλού χορεύει η νύφη, λέγεται ειρωνικά στην περίπτωση που δεν κάνει κανείς αυτό που επείγεται να γίνει, αλλά ασχολείται με κάτι διαφορετικό: «λέω ν’ ανοίξουμε τις δουλειές μας και στο χώρο των ηλεκτρονικών. -Αλλού βαρούν τα τύμπανα κι αλλού χορεύει η νύφη. Κάτσε, ρε παιδάκι μου, πρώτα να ξεχρεώσουμε αυτή τη δουλειά που έχουμε και βλέπουμε τι θα κάνουμε μετά!»· 
- αν θέλ’ η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα να ’χει ο πεθερός, βλ. λ. πεθερός·
- βρες τη νύφη εσύ κι εγώ σε στεφανώνω, χρειάζονται ορισμένες προϋποθέσεις για να βοηθηθούμε από κάποιον ή από το περιβάλλον μας: «πώς να σε βοηθήσω, ρε παιδάκι μου, να κάνεις δουλειά αφού δεν ξέρεις τι θέλεις να κάνεις; Βρες τη νύφη εσύ κι εγώ σε στεφανώνω», δηλ. αποφάσισε τι θέλεις να κάνεις κι εγώ σε βοηθάω·
- γιος ο γαμπρός δε γίνεται κι η νύφη θυγατέρα, βλ. λ. γιος·
- διαλέξαμε η νύφη μας να μοιάζει της γενιάς μας, συναναστρεφόμαστε πάντα με άτομα που μας ταιριάζουν ή μας εξυπηρετούν: «αν δυσανασχετήσω τώρα γι’ αυτό το παλιόμουτρο που κάνεις παρέα, ξέρω πως θα μου πεις διαλέξαμε η νύφη μας να μοιάζει της γενιάς μας»· βλ. και φρ. βρήκε ο Φίλιππος το Ναθαναήλ·
- έκλασε η νύφη, σχόλασε ο γάμος, η απρεπής συμπεριφορά δημιουργεί πολλές φορές αβάσταχτα προβλήματα. Λέγεται συνήθως με ειρωνική διάθεση·
- (η) νύ(μ)φη του Θερμαϊκού ή (η) νυφούλα του Θερμαϊκού, η πόλη της Θεσσαλονίκης: «η νύμφη του Θερμαϊκού θεωρείται από πολλούς η πρωτεύουσα των Βαλκανίων». (Λαϊκό τραγούδι: για σένα την αγάπη μου την έκανα τραγούδι, νυφούλα του Θερμαϊκού και του βορρά λουλούδι
- η νύφη, όταν γεννηθεί, της πεθεράς θα μοιάζει, δηλώνει πως ο άντρας τις περισσότερες φορές διαλέγει για σύζυγό του γυναίκα που μοιάζει στο χαρακτήρα με τη μητέρα του·
- η νύφη ό,τι πάρει στην καβάλα, αποκτούμε, πετυχαίνουμε κάτι, όταν το απαιτήσουμε, το επιδιώξουμε στην κατάλληλη ώρα, στην κατάλληλη στιγμή: «έχε το νου σου και, μόλις τον δεις κάπως μπόσικο, ζήτα του την αύξηση που θέλεις, γιατί, η νύφη ό,τι πάρει στην καβάλα»· βλ. και φρ. ό,τι πάρει η νύφη από μπροστά κι η λεχώνα στο κρεβάτι·
- και νύφη! ευχή σε ανύπαντρη γυναίκα που είχε μια σπουδαία επιτυχία να τη συμπληρώσει ή να την ολοκληρώσει και με έναν γάμο. Πολλές φορές, της φρ. προτάσσεται το άιντε ή το άντε ή το και γρήγορα ή το του χρόνου ή το άιντε και γρήγορα ή το άιντε και του χρόνου ή το άντε και γρήγορα ή το άντε και του χρόνου·
- καμαρώνει σαν νύφη, η γυναίκα για την οποία γίνεται λόγος, νιώθει περήφανη, είναι πολύ ικανοποιημένη και το δείχνει με την έκφρασή της: «έπιασε αγκαζέ τον αρραβωνιαστικό της και καμάρωνε σαν νύφη || μόλις πήρε το πτυχίο στα χέρια της καμάρωνε σαν νύφη». Ακούγεται πολύ σπάνια και για άντρα·
- μαλώνουν όπως η νύφη με την πεθερά ή μαλώνουν σαν τη νύφη με την πεθερά, βλ. φρ. τρώγονται όπως η νύφη με την πεθερά·
- ντύνομαι νύφη, παντρεύομαι: «ήταν τρία χρόνια αρραβωνιασμένη και την Κυριακή ντύνεται νύφη»·
- ντύνομαι σαν νύφη, βλ. φρ. στολίζομαι σαν νύφη·
- ντύνουν τη νύφη, βλ. φρ. στολίζουν τη νύφη·
- ξεχνά η γρουσούζα η πεθερά, πως ήταν νύφη μια φορά, βλ. λ. πεθερά·
- όλα τα στραβά καρβέλια απ’ τη νύφη καμωμένα ή όλα τα στραβά ψωμιά απ’ τη νύφη καμωμένα, λέγεται στην περίπτωση που πάντα θεωρούμε το ίδιο πρόσωπο υπεύθυνο για κάτι κακό χωρίς να εξετάσουμε αν πραγματικά είναι. Από την εικόνα της κακιάς πεθεράς που συνήθως, για κάθε κακό που συμβαίνει, ενοχοποιεί τη νύφη της. Συνών. όλα τα στραβά καρβέλια η στραβή πινακωτή τα κάνει·
- όλα του γάμου δύσκολα κι η νύφη γκαστρωμένη, βλ. λ. γάμος·
- όλη η βδομάδα του γαμπρού κι η Κυριακή της νύφης, λέγεται για τα ζευγάρια εκείνα που ο σύζυγος βγάζει τη γυναίκα του για διασκέδαση συνήθως την Κυριακή: «το ’χουμε έθιμο στην οικογένεια, όλη η βδομάδα του γαμπρού κι η Κυριακή της νύφης, γι’ αυτό, σήμερα μη με υπολογίζεται στην παρέα, γιατί θα βγω έξω με τη γυναίκα μου»·
- όποιος δε θέλει να παντρευτεί, λέει ότι η νύφη είναι του δρόμου, όταν δε θέλει κάποιος να κάνει κάτι, βρίσκει και τον τρόπο να το αποφύγει: «αφού τσινάει, δε θα σου τελειώσει τη δουλειά, γιατί, όποιος δε θέλει να παντρευτεί, λέει ότι η νύφη είναι του δρόμου»·
- ό,τι πάρει η νύφη από μπροστά κι η λεχώνα στο κρεβάτι, βλ. λ. παίρνω·
- ούτε νύφη να ντυνόσουν! βλ. φρ. ούτε νύφη να στολιζόσουν(!)·
- ούτε νύφη να στολιζόσουν! έκφραση αγανάκτησης προς γυναίκα, που, καθώς προσέχει πάρα πολύ το ντύσιμό της κατά τη διάρκεια που ντύνεται, μας αναγκάζει να την περιμένουμε πάρα πολύ. Παρομοίωση με την προετοιμασία της νύφης πριν την τελετή του γάμου, που είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα.
- πληρώνω τη νύφη, α. πληρώνω τη ζημιά, το λογαριασμό χωρίς να είμαι ο υπαίτιος, πληρώνω κοροϊδίστικα: «επειδή ξέρει ότι του έχω μεγάλη αδυναμία, πηγαίνει τρώει και πίνει κι ύστερα περνώ εγώ και πληρώνω τη νύφη». β. υφίσταμαι τις συνέπειες κάποιου ή κάποιων, χωρίς να έχω κάποια ανάμειξη σε κάτι: «ό,τι κακό θα γίνεται από δω και πέρα, θα το καρφώνω αμέσως στο διευθυντή, γιατί βαρέθηκα να πληρώνω συνέχεια τη νύφη για μαλακίες άλλων». Συνών. πληρώνω τα γαμησιάτικα / πληρώνω τα κερατιάτικα / πληρώνω τα σπασμένα / πληρώνω το μάρμαρο·
- ποιος παινάει τη νύφη; Η τσιμπλού η μάνα της, ο έπαινος σε συγγενικό πρόσωπο είναι πολλές φορές χωρίς αξία: «να παίνευε κάποια άλλη την κόρη της θα τον πίστευα, αλλά, γι’ αυτήν θα πω: ποιος παινάει τη νύφη; Η τσιμπλού η μάνα της»· βλ. και φρ. αν δεν παινέψεις το σπίτι σου, θα πέσει να σε πλακώσει, λ. σπίτι·
- πολύφερνη νύφη, κοπέλα που βρίσκεται σε ηλικία γάμου και που λόγω της ομορφιάς ή του πλούτου της εκδηλώνουν ενδιαφέρον να την παντρευτούν πολλοί άντρες·
- σαν θέλ’ η νύφη κι ο γαμπρός, τύφλα να ’χει ο πεθερός, βλ. λ. πεθερός·
- σαν ξαναγίνω νύφη, ξέρω να προσκυνήσω, όταν κανείς αποκτήσει πείρα σε κάτι, ξέρει πώς πρέπει να συμπεριφερθεί σε παρόμοια περίπτωση: «δεν μπορούσα να υποπτευθώ πως θα τον ενοχλούσε ο τρόπος με τον οποίον του συμπεριφέρθηκα, αλλά σαν ξαναγίνω νύφη, ξέρω να προσκυνήσω»·
- στολίζομαι σαν νύφη, (για γυναίκες) ντύνομαι πολύ επίσημα: «κάθε φορά που είναι να φάνε έξω το βράδυ με τον άντρα της, στολίζεται σαν νύφη». Ακούγεται πολύ σπάνια και για άντρα·
- στολίζουν τη νύφη, τη βοηθούν να ντυθεί με το νυφικό του γάμου της και με όλα τα παρελκυόμενα: «μέσα στο δωμάτιο είναι μαζεμένες οι φίλες και στολίζουν τη νύφη»·
- τα έξοδα του γάμου η νύφη δεν τα βγάζει, λέγεται ειρωνικά στην περίπτωση, όταν σε ένα γάμο η νύφη είναι πολλή άσχημη: «ο γαμπρός είναι μια χαρά παλικάρι, αλλά τα έξοδα του γάμου η νύφη δεν τα βγάζει»·
- τα λέω στην πεθερά για να τ’ ακούει η  νύφη ή τα λέω της πεθεράς για να τ’ ακούει η νύφη, λέω κάτι σε κάποιον που δεν τον ενδιαφέρει με κύριο σκοπό να το ακούσει αυτός που πραγματικά με ενδιαφέρει να το ακούσει, απευθύνομαι έμμεσα σε κάποιον τρίτο, για να ακούσει αυτός που είναι άμεσα ενδιαφερόμενος: «μια ζωή μ’ αυτόν τον τρόπο συμπεριφέρεται, τα λέει στην πεθερά για να τ’ ακούει η νύφη»·
- τρώγονται όπως η νύφη με την πεθερά ή τρώγονται σαν τη νύφη με την πεθερά, (για γυναίκες) βρίσκονται συνεχώς σε έντονη διαμάχη, γκρινιάζουν και μαλώνουν συνεχώς: «δυο αδερφές είναι κι αντί να ’ναι αγαπημένες, τρώγονται όπως η νύφη με την πεθερά». Από την αντιπαλότητα που παρατηρείται πολλές φορές ανάμεσα στην πεθερά και την νύφη. Λέγεται σπάνια και για άντρες·
- φταρνίστηκε η νύφη, σχόλασε ο γάμος, πολλές φορές από μικρή αιτία καταστρέφονται σπουδαία πράγματα. Λέγεται με ειρωνική διάθεση.

παγώνι

παγώνι, το, ουσ. [<μσν. παγώνιν <παώνιν <παώνιον, υποκορ. του μτγν. παών. Κατ’ άλλους ιταλ. pagone <pavone], το παγώνι·
- καμαρώνει σαν παγώνι ή καμαρώνει σαν το παγώνι, (ειρωνικά) λέγεται για κάποιον που παίρνει επιδεικτικές πόζες, που αυτοθαυμάζεται, που καμαρώνει για κάποια επιτυχία του ή για κάποιο πρόσφατο απόκτημά του: «όταν κυκλοφορεί με καμιά ωραία γκόμενα, καμαρώνει σαν παγώνι || απ’ τη μέρα που πήρε το δίπλωμα του γιατρού, καμαρώνει σαν το παγώνι». Από την εικόνα του παγωνιού, που φαίνεται σαν να καμαρώνει για την ομορφιά του, όταν ανοίγει και επιδεικνύει την πολύχρωμη ουρά του. Συνών. φουσκώνει σαν γάλος ή φουσκώνει σαν το γάλο / φουσκώνει σαν διάνος ή φουσκώνει σαν το διάνο / φουσκώνει σαν κούρκος ή φουσκώνει σαν τον κούρκο·
- κάνει σαν παγώνι ή κάνει σαν το παγώνι, βλ. φρ. καμαρώνει σαν παγώνι·
- κάνω το παγώνι, α. προσποιούμαι τον ανήξερο, τον αμέτοχο, ιδίως για κακή ή παράνομη πράξη: «είχε πάρει κι αυτός μέρος, αλλά, κάθε φορά που ακούει να γίνεται λόγος για τη ληστεία, κάνει το παγώνι». Από την εικόνα του παγωνιού που περιφέρεται αμέριμνο. β. προσποιούμαι τον τρελό: «έχει τόσα προβλήματα ο άνθρωπος, που δε θα μου φανεί παράξενο, αν τον δω σε λίγο να κάνει το παγώνι». Από την εικόνα του ατόμου που κυκλοφορεί με παρδαλά ρούχα τα οποία παρομοιάζονται με την ουρά του παγωνιού, πράγμα που δείχνει βέβαια πως δεν είναι στα καλά του·
- φουσκώνει σαν παγώνι ή φουσκώνει σαν το παγώνι, βλ. φρ. καμαρώνει σαν παγώνι.