Κλίνη Σολομώντος
Συγγραφέας: Μορεζήνος Ιωάννης
Πρόθεση του συγγραφέα είναι να γράψει ένα έργο εγκωμιαστικό για την Παναγία την οποία συμβολίζει, κατά τους ερμηνευτές, η «Κλίνη του Σολομώντος» στο Άσμα Ασμάτων. Το έργο, γραμμένο στο διάστημα 1593-1599, εκτείνεται σε εξήντα θεωρητικά κεφάλαια, όπου ερμηνεύονται οι ισάριθμες ιδιότητες της Θεοτόκου με τη διήγηση ενός θαύματος για την καθεμία. Στις αφηγήσεις παρεμβάλλονται διδακτικά σχόλια και ανάλογες προς το θέμα νουθεσίες.
Ελένη Κακουλίδη-Πάνου & Ελένη Καραντζόλα & Μαρία Χαλβατζιδάκη (επιμ.), Ιωάννης Μορεζήνος, Κλίνη Σολομώντος. Ιστορίες θαυμάτων της Παναγίας [1599], Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο 2007.
Εισαγωγή
Ο Ιωάννης Μορεζήνος θεωρείται ο πρώτος κρητικός πεζογράφος που, στο τέλος του 16ου αιώνα, μας χάρισε ένα εκτενές γλαφυρό έργο, γραμμένο στη ζωντανή γλώσσα του τόπου του, την Κλίνη Σολομώντος.
Ο χρόνος γέννησης του Μορεζήνου μπορεί να υπολογισθεί στα μέσα του 16ου αιώνα, ενώ ο θάνατός του στα 1613. Η οικογένειά του ήταν εγκατεστημένη στον Χάνδακα. Ο ίδιος χειροτονήθηκε ιερέας το 1587, ύστερα από ειδική άδεια των βενετικών αρχών. Το 1595 ήταν ήδη λειτουργός στην Παναγία Φανερωμένη, εκκλησία που ανήκε στην οικογένεια και λειτουργούσε σ’ αυτή και ο πατέρας του Μάρκος, ο παππούς του και ο γιος του Μάρκος. Πρώτος αυτός διετέλεσε διδάσκαλος στη Σιναϊτική Σχολή του Χάνδακα. Η κοινωνική του θέση φαίνεται ότι ήταν σημαντική. Είναι γνωστές οι σχέσεις του με έλληνες και βενετούς άρχοντες, λόγιους και ευγενείς, αν και ο ίδιος δεν ανήκε στην τάξη των ευγενών.
Το βασικό έργο του Μορεζήνου είναι η Κλίνη Σολομώντος – Ιστορίες Θαυμάτων της Παναγίας, ένα εκτενές αφηγηματικό κείμενο, γραμμένο στο μεταίχμιο του 16ου και 17ου αιώνα σε δημώδη γλώσσα. Στον καιρό του μεγάλου θανατικού (η πανούκλα άρχισε το 1592) η Παναγία τού έσωσε τη ζωή κι αυτός την ευχαριστεί, αφιερώνοντάς της το βιβλίο που άρχισε να γράφει, όταν υποχώρησε το θανατικό (ίσως το καλοκαίρι του 1593). Ο ίδιος χρονολογεί την ολοκλήρωση της συγγραφής του το 1599. Η μνεία του θανατικού της Κρήτης και η δήλωση του συγγραφέα ότι τότε παρακινήθηκε να γράψει το βιβλίο βοηθά στη χρονολόγησή του. Αν και δεν ευτύχησε να δει τυπωμένο το βιβλίο του, η πλούσια χειρόγραφη διάδοσή του μαρτυρεί το ενδιαφέρον με το οποίο διαβάστηκε.
Ο Μορεζήνος έγραψε ακόμη ένα πεζό έργο με τον μακροσκελέστατο τίτλο Λόγος εις την εορτήν του αγίου ενδόξου και πανευφήμου αποστόλου Τίτου…, ρητορικό περισσότερο κείμενο ομιλίας, καθώς και ποιητικά έργα σε λόγια γλώσσα (εκκλησιαστικούς ύμνους και τροπάρια).
Ο Ιωάννης Μορεζήνος γράφει την Κλίνη Σολομώντος δανειζόμενος τον τίτλο του έργου του από το χωρίο του Άσματος Ασμάτων του Σολομώντα (3, 7-8)· πρόθεσή του είναι να γράψει ένα έργο εγκωμιαστικό για την Παναγία, την οποία, κατά τους ερμηνευτές, συμβολίζει η Κλίνη του Σολομώντος. Το έργο εκτείνεται σε εξήντα θεωρητικά κεφάλαια, τους «Δυνατούς», όπου ερμηνεύονται εξήντα ιδιότητες της Παναγίας από τις πολλές που της αποδίδονται από την Αγία Γραφή και την εκκλησιαστική υμνολογία. Ύστερα από κάθε θεωρητικό κεφάλαιο ακολουθεί η διήγηση ενός θαύματος που έχει περισσότερη ή λιγότερη σχέση με την ιδιότητα που ερμηνεύθηκε. Στις αφηγήσεις αυτές παρεμβάλλονται διδακτικά σχόλια, ενώ το κάθε θαύμα τελειώνει με την ανάλογη προς το θέμα νουθεσία. Το κάθε θαύμα παρουσιάζει νοηματική αυτοτέλεια και μπορεί να διαβαστεί ανεξάρτητα από τα υπόλοιπα και με σειρά διαφορετική από αυτή του βιβλίου.
Το έργο είναι συλλογή από τα «μεγάλα θαυμάσια» της Θεοτόκου που τα αντλεί από «πολλά βιβλία εκκλησιαστικά και ιστορικά», όπως πληροφορεί ο ίδιος σχετικά με τις πηγές του. Πρόθεση του συγγραφέα δεν ήταν να δώσει μια θεολογική εργασία, αλλά να διδάξει με την προσωπική του πείρα και τις γνώσεις που συγκέντρωσε, διαβάζοντας τα ποικίλα βοηθήματά του. Στον πρόλογο του έργου ο συγγραφέας απευθύνεται στους αναγνώστες του και, σε έντονα ρητορικό ύφος, εξηγεί τον λόγο που τον παρακίνησε στη συγγραφή του βιβλίου του: είναι η ευγνωμοσύνη για τη θαυματουργική επέμβαση της Παναγίας στη σωτηρία του από την επιδημία της πανούκλας που μάστιζε την Κρήτη στα τέλη του 16ου αιώνα.
Οι διηγήσεις των θαυμάτων προϋποθέτουν αρκετή ευπιστία και απλοϊκότητα, καθώς κινούνται σ’ έναν κόσμο υπερφυσικό, αλλά παράλληλα πολύ συναρπαστικό για τους αναγνώστες. Ο συγγραφέας συνήθως αποστασιοποιείται από τις υπερβολές χρησιμοποιώντας τη διατύπωση «λέγουσι» ή «λέγεται». Για την αξιοπιστία των διηγήσεών του, όμως, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα.
Οι λαϊκές διηγήσεις με θαύματα αγίων, που δεν έχουν πάντα σχέση με τα εκκλησιαστικά βιβλία, ήταν συνηθισμένο φαινόμενο κατά τον Μεσαίωνα και στην Ανατολή και στη Δύση, κυρίως ύστερα από θεομηνίες και συμφορές. Κανένα, όμως, παρόμοιο βιβλίο για την Παναγία δεν είχε γραφτεί ώς την εποχή του Μορεζήνου στον ελληνικό χώρο, αντίθετα, η δυτική παράδοση σώζει ένα πλήθος τέτοιων έργων με ιστορίες και θαύματα της Παναγίας. Η παράδοση αυτή πέρασε και σε συγγραφείς των ελληνικών περιοχών που βρίσκονταν σε πολιτιστική επαφή με τη Δύση και είχαν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν εκδόσεις τέτοιων έργων. Μέσα στο κλίμα αυτό μεγαλωμένος ο Μορεζήνος, γράφει το βιβλίο του χρησιμοποιώντας ποικίλες πηγές, χωρίς όμως να μιμείται ή να αντιγράφει κάποιο συγκεκριμένο πρότυπο. Συναξάρια και βίοι αγίων, λαϊκές διηγήσεις και χρονογραφίες , δυτικές πηγές και σύγχρονα γεγονότα δίνουν υλικό στον συγγραφέα που τα συνθέτει σε προσωπικό ύφος. Οι ιστορικές γνώσεις στο έργο του δεν φαίνεται να είναι εκτεταμένες. Το Βυζάντιο, με τις θρησκευτικές παραδόσεις του στις οποίες στηρίζεται πολύ συχνά, είναι ίσως η μόνη εποχή που τον ενδιαφέρει, ποτέ όμως για την έρευνα και την τοποθέτηση των πραγμάτων ή των γεγονότων ως ιστορικών πληροφοριών. Όλες οι γνώσεις του κινούνται στην ατμόσφαιρα του θρύλου και της παράδοσης των χρονογράφων ή των συναξαριστών.
Η γλώσσα του βιβλίου είναι η δημώδης καθομιλουμένη κρητική του καιρού του, όχι απαλλαγμένη και από λόγια στοιχεία, πράγμα πολύ φυσικό για συγγραφέα που ζει μέσα στην εκκλησιαστική παράδοση. Σκοπός του είναι να πλησιάσει με το βιβλίο του όσο γίνεται περισσότερους από τους απλούς αναγνώστες. Αρετές του έργου, εκτός από την προσιτή γλώσσα, είναι ο πρωτότυπος συνδυασμός θεωρίας και διήγησης, η επιλογή ιστοριών με γενικότερο ενδιαφέρον και η αφηγηματική ικανότητα του συγγραφέα.
Η Κλίνη Σολομώντος είναι το κύριο έργο του Μορεζήνου, που αποτελούσε το ξεχείλισμα της ευχαριστίας του στην Παναγία. Εκτός από τον υμνητικό του χαρακτήρα και τη διδακτική του διάθεση, παρουσιάζει και τα χαρακτηριστικά ενός λογοτεχνήματος. Ο ζωντανός λόγος και η καλλιεπής γραφή του αναδεικνύουν τις αρετές ενός λογοτεχνικού δημιουργήματος. Όλες σχεδόν οι διηγήσεις διανθίζονται με μονολόγους και διαλόγους, περιγραφές κινήσεων των ηρώων τους, στοιχεία κατεξοχήν λογοτεχνικά.
Σημαντικοί μελετητές της νεοελληνικής λογοτεχνίας ασχολήθηκαν με το έργο του Μορεζήνου. Ο Mario Vitti (1994, 87) στην Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας σημειώνει: «Τις ίδιες τάσεις για τη διάδοση παραδειγμάτων ενάρετου χριστιανικού βίου και θαυμάτων ακολούθησε και ο Ιωάννης Μορεζήνος. Ιερέας καλλιεργημένος χρησιμοποιήσε την κοινή με ύφος πειστικό και μεταδοτικό, αλλά το άξιο έργο του δεν πήρε ποτέ τον δρόμο του τυπογραφείου». Ο Λίνος Πολίτης (1999, 63) στη δική του Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας παρατηρεί:
Δίπλα στην ιστορία (στη λαϊκή μορφή της χρονογραφίας) και η θρησκευτική φιλολογία για το λαό χρησιμοποιεί τη δημοτική γλώσσα. Ο κρητικός ιερέας Ιωάννης Μορεζήνος, γύρω στα 1595, γράφει σε μια έξοχη δημοτική ένα εκτενέστατο και πολυδιαβασμένο έργο κεφάλαια θεωρητικά αφιερωμένα στον έπαινο της Παναγίας, που συνοδεύονται από την αντίστοιχη εξιστόρηση διαφόρων θαυμάτων. Ο Μορεζήνος αντλεί και αυτός από δυτικές πηγές, από τα διάφορα βιβλία θαυμάτων του τέλους του Μεσαίωνα και του 16ου αιώνα.
Η Κλίνη Σολομώντος παραδόθηκε σε έξι χειρόγραφα του 17ου αιώνα που περιέχουν το σύνολο ή μέρος του έργου: Ξηροποτάμου 202, Μεγάλης του Γένους Σχολής 32, ΕΒΕ 2890, Καρακάλλου 93, Αλεξανδρείας 337, Ιβήρων 553. Η Ελένη Κακουλίδη-Πάνου, η Ελένη Καραντζόλα και η Μαρία Χαλβατζιδάκη εξέδωσαν το 2007 την Κλίνη Σολομώντος, με βάση το παλαιότερο σωζόμενο χειρόγραφο, δηλαδή τον κώδικα Ξηροποτάμου 202, –το «άριστο» αντίγραφο– που πιθανότατα ήταν και το πρώτο αντίγραφο-βάση του έργου. Για τη διευκόλυνση του αναγνώστη αναφορικά με τα σχόλια του κριτικού υπομνήματος που συνοδεύουν τα ανθολογούμενα αποσπάσματα, επισημαίνεται ότι το κριτικό υπόμνημα περιέχει τις διαφορετικές γραφές του χφ. Καρακάλλου (Κ), «καθώς διασώζει ένα κείμενο ηθελημένα παραλλαγμένο» (Κακουλίδη-Πάνου κ.ά. 2007, πα΄), ενώ η συντομογραφία «προσθ.» αντιστοιχεί στις προσθήκες των υπόλοιπων χειρογράφων σε σχέση με το κείμενο του χφ. Ξ (Ξηροποτάμου 202), του οποίου (μη δεκτή) γραφή πολύ σπάνια υπάρχει στο κριτικό υπόμνημα.
Αποσπάσματα
Πρόλογος, κεφ. 1-2
Στον πρόλογο του έργου του, ο οποίος συνολικά καταλαμβάνει δεκατέσσερις σελίδες, ο Μορεζήνος εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν να γράψει ένα βιβλίο για τα θαύματα της Θεοτόκου. Σε αυτό το αρχικό μέρος της εισαγωγής του (κεφάλαιο 1 & 2), διαβάζουμε πως, για να μπορέσει να εκπληρώσει αυτό το χρέος του, επικαλείται τη βοήθειά της και ότι η αφορμή για τη συγγραφή του έργου στάθηκε ένα θανατικό που έπληξε κάποτε την πατρίδα του Κρήτη. Με την πίστη ότι η Παναγία τον γλίτωσε από τον βέβαιο θάνατο της επιδημίας, συνθέτει ένα εγκώμιο της χάρης της. Επίσης, εδώ σπεύδει να αιτιολογήσει τον τίτλο του έργου Κλίνη Σολομώντος, που δανείστηκε από το βιβλίο του Σολομώντα Άσμα Ασμάτων. Κάνει εντύπωση στον αναγνώστη το επίθετο «αμαρτωλός», που στην πρώτη σειρά αποδίδει στον εαυτό του, πιθανότατα ως ένδειξη της ταπεινότητας και αχρειότητάς του μπροστά στο μεγαλείο της αγιότητας της Θεοτόκου.
1r | Ἰωάννου Μορεζήνου, ἁμαρτωλοῦ ἱερέως, ἐγκώμια τῆς ἀειπαρθέ- νου Μαρίας ἐκ πάσης τῆς ἁγίας Γραφῆς συλλεχθέντα, ἔχοντα ὑπόθεσιν ἢ θεμέλιον τὸ ρητὸν τοῦ σοφοῦ Σολομῶντος τὸ κείμενον παρὰ τῷ Ἄσματι τῶν Ἀσμάτων τὸ «Ἰδοὺ ἡ κλίνη τοῦ Σο- |
|
1 | λομῶντος, ἑξήκοντα δυνατοὶ κύκλῳ αὐτῆς ἀπὸ δυνατῶν υἱῶν Ἰσραήλ· πάντες κατέχοντες ρομφαίαν, δεδιδαγμένοι πόλεμον».
Πρόλογος {Τῆς ἀληθινῆς ζωῆς τὴν πρόξενον, τῆς σωτηρίας τὴν αἰτίαν, τὴν ρίζαν τῆς χαρᾶς, τῆς ἀγαλλιάσεως τὸ πλήρωμα, τὴν σκάλαν τοῦ |
|
| οὐρανοῦ, τὴν πύλην τῆς Παραδείσου, τῶν προπατόρων τὸ καύ- χημα, τῶν πατριαρχῶν τὸ σεμνολόγημα, τῶν προφητῶν τὸ διή- γημα, τῶν δικαίων τὴν εὐφροσύνην, τῶν ἁμαρτωλῶν τὴν μεσί- τριαν, τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα,} τῶν διδασκάλων τὴν ὑπόθε- σιν, τοῦ κόσμου τὴν βοήθειαν, τὴν καταφυγὴν τῶν χριστιανῶν, |
|
1v | τὴν μητέρα καὶ παρθένον Θεοτόκον, τὴν εὐλογημένην Μαρία, ἐπικαλοῦμαι εἰς βοήθειαν τῆς παρούσης μου πραγματείας, ἵνα δυ- νηθῶ διὰ τοῦ λόγου της νὰ πληρώσω τὸ χρέος μου διηγώντας τὰ ἐδικά της ἐγκώμια, / ἐπειδὴ ἄλλην ἀμοιβὴν δὲν δύνομαι νὰ κάμω τῆς χάριτός της εἰς ὅσον ἐγνώρισα καὶ γνωρίζω ἀπὸ λόγου της, |
|
| καὶ μάλιστα εἰς τὸν καιρὸν ἁποὺ ἔκαιγεν τὴν πατρίδα μου, τὴν περίφημον Κρήτην, τὸ λυπητερὸν πῦρ τοῦ θανατικοῦ, τὸ ὁποῖον ὅλα τὰ ὀσπίτια τὰ ἐμαύρισε καὶ ὁλωνῶν τὲς καρδίες ἔκαυσε. Τό- τε αὐτὴν τὴν Κυρίαν μου ἐπικαλούμην καί, καθὼς μοῦ ἔταξεν ἐν ὁράματι τὸ «μάστιξ οὐκ ἐγγιεῖ ἐν τῷ σκηνώματί μου», οὕτως |
|
| καὶ ἔγινεν, καὶ ὄχι μόνον εἰς ἐμένα τὸν ἁμαρτωλόν της λάτρην, ἀλλὰ εἰς ὅλους ὅσους τὴν ἐζήτουν βοηθὸν ἐξ ὅλης καρδίας. Τότε ἐκινήθηκα νὰ κάμω τὸ παρὸν βιβλίον, τοῦ ὁποίου ὄνομα δίδω νὰ κράζεται «Κλίνη», ἐπειδὴ ὅλη του ἡ ὑπόθεσις εἶναι τὸ ρητὸν ἁποὺ λέγει ὁ Σολομὼν ὁ προφήτης εἰς τὸ βιβλίον τὸ ὀνομαζό- |
|
| μενον «Ἆσμα Ἀσμάτων», τὸ ὁποῖον ἐπροετέθη εἰς τὴν ἀρχήν. Λοιπὸν παρακαλῶ πᾶσα τινὰ ἁποὺ τὸ λάβει εἰς τὰς χεῖρας του, ἂν εἶναι φίλος τῆς Παρθένου Μαρίας, νὰ τῆς εἰπεῖ τὸν ἀρχαγγελικὸν ἀσπασμὸν μὲ ὅσην εὐλάβειαν δύνεται καὶ τότε νὰ κινήσει τὴν ἀνάγνωσιν, ὀδιὰ νὰ τόνε χαριτώσει ἡ δεδοξασμένη |
|
2r/2 | Παρθένος νὰ ἀποδεκτεῖ ὁ νοῦς του μὲ πίστη τὰ μεγάλα της θαυμάσια, τὰ ὁποῖα εὑρήκαμε εἰς πολλὰ βιβλία ἐκκλησιαστικὰ καὶ ἱστορικὰ καὶ ἐπεζεύσαμέν τα ὀδιὰ νὰ τὰ γρικᾶ πᾶσα ἕνας· καὶ ὅποιος τὰ γρικήσει μὲ πίστιν, ἀληθινὰ θέλει ἁγιάσει τὴν ψυ- χήν του, πληθαίνον / τάς του / {ἡ ἀνάγνωσις τὴν ἀγάπην καὶ τὴν |
|
| εὐλάβειαν εἰς τὴν κεχαριτωμένην Δέσποινα. Ζητῶ ἀκόμη συγχώριον ἀπὸ πᾶσα ἕναν ἁποὺ ἐσπούδαξε τὴν ἁγίαν Γραφὴν καὶ εἶδε τὰ μεγαλεῖα τῆς Κυρίας, νὰ μὴν λογιάσει πὼς ὀδιὰ νὰ ἀποκτήσω ὄνομα ἐπαράδειρα εἰς τοῦτο, διότις αὐτήνη ἡ Κυρία τοῦ κόσμου γνωρίζει πὼς δὲν εἶναι τοῦτος ὁ σκο- |
|
| πός μου μόνον εἶναι νὰ πληρώσω τὸ χρέος μου γράφοντας ὅ,τι εἶδα καὶ ὅ,τι δύνομαι εἰς ἐγκώμιον ἐδικόν της. Καὶ δέομαι τῆς χάριτός της νὰ δεκτεῖ τὴν καλήν μου ὄρεξιν, καὶ ἂ δὲν φτάνω νὰ εἰπῶ ὅσα τῆς πρέπουσι δὲν εἶναι θαυμαστόν, διότις οὐδὲ οἱ ἄγγε- λοι δύνουνται νὰ τὴν ἐγκωμιάσουν ὅσον τῆς ἐγγίζει, πλὴν δὲ καὶ αὐτῆνοι κάνουσι τὸ δυνατόν, καὶ ἐτοῦτον κάμνοντας καὶ ἐγὼ μὴν ἔχω καταδίκη, διὰ τοῦ λόγου της.} |
|
- Ο βασιλιάς Σολομώντας, ρωσική εικόνα από το πρώτο τέταρτο του 18ου αι., Μοναστήρι Khizi, Ρωσία.
Πηγή: Wikimedia Commons - Εικόνα της Παναγίας.
Πηγή: estavromenos.blogspot.gr - Ο Σολομών, λεπτομέρεια της Προσκύνησης των Ποιμένων του Στέφανου Τζανκαρόλα, τέλος 17ου-αρχές 18ου αι.
Πηγή: παραθέματα λόγου: e-library
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Πρόλογος, κεφ. 6
Στον πρόλογο του έργου του ο Ιωάννης Μορεζήνος εξηγεί τους λόγους που τον οδήγησαν στη συγγραφή του έργου και πλέκει το εγκώμιο της Θεοτόκου, που θα ολοκληρωθεί στο κύριο μέρος του βιβλίου, την εξιστόρηση των θαυμάτων της. Στο έκτο κεφάλαιο δηλώνει την αδυναμία του να φανεί αντάξιος της θεϊκής της χάρης, αν και αυτή μετριάζεται από την αντίστοιχη αποτυχία προηγουμένων διδασκάλων της Εκκλησίας αλλά και προφητών. Ο αναγνώστης θα πρέπει να έχει πάντα στον νου του ότι οι «χάριτες» και τα «θαυμάσια» της Παναγίας είναι αναρίθμητα και ανεκδιήγητα, οπότε και να δικαιολογήσει την ανθρώπινη αδυναμία για αποτύπωσή τους. Μόνο ο Θεός, που της έδωσε τις χάρες, μπορεί να φτάσει στο βάθος της ομορφιάς και του μυστηρίου της, όπως διατείνεται ο ιερέας και συγγραφέας του έργου Μορεζήνος.
| [Πρόλογος, κεφ. 6] Διὰ τοῦτο ὅποιος βούλεται νὰ ἀριθμεῖ τὲς ἀξίες της καὶ τὰ θαυμαστά της ἐγκώμια ἂς ἠξεύρει πὼς εὐκολότερον ἤθελε με- τρήσει τὰ ἄστρη καὶ τὲς σταλαματιὲς τῆς βροχῆς, παρὰ νὰ ἀριθμήσει τὰ θαυμάσιά της καὶ νὰ μετρήσει τὲς χάριτές της· διό- |
|
6 | τις, ἐπειδὴ αὐτὴν ἐδιάλεξεν ὁ Θεὸς καὶ Πατὴρ ἀπὸ ὅλες τὲς γε- νεὲς / {νὰ} τὴν κάμει τοῦ μονογενοῦς του Υἱοῦ μητέρα, καὶ αὐτή- νη ξεχωριστὰ ἐστόλισε {τὸ} Πνεῦμα τὸ ἅγιον καὶ ὀρδίνιασέν τη- νε εἰς τὴν ὑποδοχὴν τοῦ Λόγου τοῦ {Θεοῦ}, ἀκόλουθον καὶ ἄλλη νὰ μὴν εἶναι ἴσα της, καὶ τίς θέλει δυνηθεῖ νὰ τῆς δώσει τὰ |
|
| ἐγκώμια ἁποὺ τῆς πρέπει; Ὅμως κάνοντας καὶ ἐγὼ τὸ δυνατόν μου, ὀλπίζω νὰ μὴν ἔχω καταδίκη, καὶ μάλιστα διότις ξεύρω πὼς καὶ οἱ διδάσκα- λοι τῆς Ἐκκλησίας, οἱ τελείως θεολόγοι, εἴπασι πολλὰ ὀδιὰ λό- γου της, ἀλλὰ οὐδετινὰς δὲν ἔφταξεν νὰ τῆς εἰπεῖ ὅ,τι τῆς ἐπρέ- |
|
| πει, ἀλλὰ πᾶσα ἕνας δὲν ἔλειψεν τὸ κατὰ τὴν δύναμίν του, καὶ ἔτις θέλω κάμει καὶ ἐγὼ ὀδιὰ νὰ πληρώσω τὸ χρέος μου. Καὶ κατέχω ἀληθινὰ πὼς θέλω ἀπομείνει πολλὰ ὀπίσω, ὅμως βλέπω πὼς καὶ οἱ θεῖοι προφῆται πολλὰ εἴπασι ὀδιὰ τοῦ λό- γου της, / ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ δὲν ἠδυνήθησαν νὰ διηγηθοῦσιν ὅλα |
|
| της τὰ χαρίσματα, τὰ ὁποῖα τὰ ἐμαρτύρησε ὁ ἀρχάγγελος λέγο- ντάς τηνε «κεχαριτωμένη» καὶ ὅτι εὗρε χάριν παρὰ τῷ Θεῷ, ὡσὰν τὴν ὁποίαν τινὰς ποτὲ δὲν εὗρεν. Διότις ἐτούτην μοναχὴν ξεχωριστὰ ἐθαυμάστωσεν καὶ ἐχαρίτωσεν ὁ Θεὸς καὶ ἐτούτην ἐζωγράφισεν μέσα εἰς ἐκείνην τὴν ἀκατάληπτόν του γνώραν, |
|
| καὶ κατὰ τοὺς καιροὺς ἐφανέρωνεν ὅ,τι τίποτας ὀδιὰ τοῦ λόγου της, ὡσὰν ἕνας καλὸς ζωγράφος ἁποὺ εἰκονίζει ὀμπρὸς εἰς τὸν νοῦν του τὴν εἰκονογραφίαν ἁποὺ ἔχει νὰ κάμει κα, ὡσὰν τήνε γεμίσει ὁ νοῦς του, πιάνει ὀμπρός του τὸ σανίδι καὶ σχηματίζει καὶ κάμνει ντεσένιον καὶ κατὰ τοὺς καιροὺς ἁποὺ τοῦ φαίνε- |
|
| ται βάνει τὰ χρώματα, ὥστε νὰ τὸ τελειώσει νὰ τὸ ξανοίξουν οἱ ἄλλοι τελειωμένον, ἐκεῖνον ἁποὺ ὁ νοῦς του μέσα εἶχεν ὡσὰν τέλειον καὶ ἤξευρεν ἴντα ἔχει νὰ κάμει αὐτὸς καὶ ὄχι ἄλλος. Οὕτως ἤκαμε καὶ ὁ θαυμαστότατος ζωγράφος τοῦ μυστηρίου τῆς Παρθένου Μαρίας, ὁ ἄναρχος Θεός· ἤξευρεν αὐτὸς εἰς τὴν |
|
| τελείαν του γνώραν τὴν ὡραιότην καὶ τὸ βάθος τοῦ μυστηρίου τῆς Παρθένου, καὶ διὰ τοῦτο ἐσχημάτιζεν τὸ πράγμα εἰς πολ- λοὺς τρόπους καὶ ὡσὰν χρώματα ἔβανε τοὺς τύπους, ἕως τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ἁποὺ τοῦ ἐφάνηκεν νὰ τελειώσει τὸ θαυ- μαστόν του ἔργον, ἁποὺ περισσεύγει ὅλα ὅσα ἐθαυμαστώθησαν |
|
7 | ἀπ’ αὐτόνον τὸν ὑπερθαύ/μαστον Θεὸν καὶ Πατέρα, ἤγουν τὴν σάρκωσιν τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ καὶ Λόγου του. |
|
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Πρόλογος, κεφ. 8-10
Στον πρόλογο του έργου του ο Μορεζήνος εισάγει τον αναγνώστη στα θαυμαστά μυστήρια της Θεοτόκου, πριν ξεκινήσει την εξιστόρηση των θαυμάτων της. Επανειλημμένα δηλώνει σε αυτό το εισαγωγικό μέρος του βιβλίου την αδυναμία του να φανεί αντάξιος της θεϊκής της χάρης και ζητά την επιείκεια των αναγνωστών γι’ αυτήν την ανθρώπινη αδυναμία. Στα κεφάλαια 8 έως 10, και αφού έχει προηγηθεί μια σύντομη αναφορά στους γονείς της Παναγίας, ο Μορεζήνος βεβαιώνει πως από την παιδική της ηλικία ήταν φανερή η μεγαλοσύνη και το θαυμαστό της μυστήριο. Γι’ αυτό και της επιτρεπόταν να μπαίνει στο μέρος του ιερού, όπου βρίσκονται τα Άγια των Αγίων. Επίσης, στην ενότητα αυτή αποκαλύπτεται πώς το Άγιο Πνεύμα, διά μέσου της αγίας ράβδου, υπαγόρευσε στον Ιωσήφ να γίνει ο σύντροφος της Θεοτόκου.
| [Πρόλογος, κεφ. 8-10] Διὰ τοῦτο ἐθαρρέψασι καί, ἀπόσταν ἤτονε τριῶν χρονῶν, θυ- μώντας τὰ λόγια τοῦ ἀγγέλου, θεωρώντας καὶ τὲς ἀρετὲς τὲς με- γάλες ἁποὺ ἐδείχνασιν εἰς τὸ μικρόν της κορμί, ἔχοντας αἰτίαν καὶ τὸ τάσσιμόν τως, ἔκριναν πὼς αὐτὸς ὁ θρόνος τοῦ Θεοῦ δὲν |
|
| εἶναι πρέπον νὰ ἀνατρέφεται εἰς σπίτι ἀνθρώπου, μὰ εἶναι δί- καιον νὰ πάγει εἰς τὸ Ἱερὸν νὰ καθέζεται εἰς τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, μέσα ἐκεῖ ἁποὺ ἤσανε ἐκεῖνα ἁποὺ τὴν ἐσημαδεύγα- σι, καὶ ἔτις τὸ ἐκάμασι. Καὶ πηγαίνοντάς τηνε συντροφιαστὴν μὲ φωτιὲς καὶ μὲ παρθένες, ὡς τὴν εἶδεν ὁ προφήτης Ζαχαρίας, |
|
| ὡσὰν προφήτης, μὲ τὰ ἀμμάτια τὰ σαρκικὰ τὸ κάλλος τοῦ σώ- ματος καὶ τὲς παρθένες καὶ τὲς λαμπάδες ἁποὺ τὴν ἐσυντροφιά- ζαν, μὰ ἐξάνοιγεν εἰς τὸ κάλλος τῆς ψυχῆς της καὶ εἰς τὸ φῶς / ἁποὺ εἶχε νὰ λάμψει ἀπὸ τὴν παρθενίαν της καὶ ἐξενίζετονε καὶ εἰς τοὺς ἀγγέλους ἁποὺ τὴν ἐμεγάλυναν ἀοράτως, διὰ τοῦτο |
|
| μὲ τὴν γλώσσα τὴν ἐμακάριζεν καὶ ἐγκωμίαζέν τηνε ὅσον ἐδύ- νετονε καὶ μὲ τὰ χέρια τὴν ἐδέχετονε πλέον παρὰ ὅλα τὰ ἄλλα δῶρα καὶ θυσίες ἁποὺ ἤρχουντανε εἰς τὸ ἱερὸν καὶ ἤδειχνέν της νὰ ἐμπεῖ ἐκεῖ μέσα, εἰς τὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, ὡσὰν ὑπεραγία, καὶ ἐκεῖ μέσα ἤσανε ἡ ράβδος τοῦ Ἀαρὼν ἁποὺ ἐβλάστησεν, ἡ |
|
| στάμνος ἡ χρυσὴ ἁποὺ εἶχεν τὸ μάννα, αἱ πλάκες τῆς Διαθή- κης ἁποὺ ἤσανε γραμμένες ἀπάνω οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, τὸ θυ- μιατήριον τὸ χρυσοῦν ἁποὺ ἐθυμία μίαν φορὰν ὁ ἱερεύς. Ἐκεῖ μέ- σα τῆς ἤδειχνε νὰ πάγει, ὄχι νὰ τὴν πάγει αὐτὸς, διότις αὐτὸς μόνο μίαν φορὰν ἐπήγαινε τὸν χρόνον ἐκεῖ μέσα καὶ ἐθυμίαζε, |
|
9 | καὶ τότες μὲ πολὺν φόβον. Μὰ αὐτήνην ἔπεμπε νὰ ἐμπεῖ, διό- τις ὡσὰν προφήτης ἐθεώρει ἴντα / μυστηρίον ἔχει νὰ γένει εἰς αὐτήνην καὶ ἔκρινε πὼς ἐκεῖ ἁποὺ εἶναι ἐκεῖνα ἁποὺ τὴν ἐση- μαδεύγασι πρέπει νὰ εἶναι καὶ αὐτήνη καὶ ὅτι καὶ τὸ μοναχόν του ἔμπασμα ἄλλον δὲν σημαδεύγει, μόνον τὸ μόνον ἔμπασμα τοῦ |
|
| μεγάλου καὶ μόνου Ἀρχιερέως, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι- στοῦ, εἰς αὐτήνην ἁποὺ ἤτονε τὸ θαυμαστὸν θυσιαστήριον· καὶ εἶχεν ἀκουστὰ καὶ τοῦ προφήτου Δαβὶδ πὼς ἐτοῦτο τῆς προεφή- τευεν λέγοντάς της νὰ ἀφήσει τὸ σπίτι τοῦ πατρός της καὶ νὰ κατοικήσει εἰς τὸ σπίτι τοῦ Θεοῦ, ὀδιατὶ θέλει ὁ Βασιλεὺς τοῦ |
|
6v | παντὸς νὰ ἐπεθυμήσει τὸ κάλλος τῆς παρθενίας της, / ἤγουν ἐκείνην τὴν ἐπεθυμίαν ἁποὺ ἔχει νὰ λυτρώσει τὸ πλάσμαν του ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ πλάνου, διὰ τοῦ λόγου της θέλει τὴν τελειώ- σει. Διὰ τοῦτο λοιπὸν τῆς ἤδωκεν ἄδειαν νὰ ἔμπει μέσα εἰς τὰ φρικτὰ καὶ φοβερὰ Ἅγια τῶν Ἁγίων, ἀλλὰ ἐπειδὴ αὐτήνη ἤτονε |
|
| ἁγιοτέρα ἀπ’ αὐτάνα καὶ τὸ μυστήριόν της φρικτότερον καὶ φο- βερότερον παρὰ ὅλα ἐκεῖνα, χωρὶς καμίαν ἐντήρησιν ἐμπῆκεν ἐκεῖ καὶ ἐκεῖ ἐπόμεινε ὥστε ἁποὺ ἔγινε δεκαπέντε χρονῶν, καὶ ἐκεῖ εἶχε καὶ τροφὴν καὶ συντροφίαν ἀγγελικήν. Ἀλλὰ ὅταν ἐσίμωνε ὁ καιρός, ἤτονε χρεία νὰ παραδοθεῖ τινὸς |
|
| πρεσβύτου, ὁ ὁποῖος νὰ εἶναι ἀπὸ τὴν φυλὴν τὴν ἐδικήν της κατὰ τὴν παραγγελιὰν τοῦ νόμου. Καὶ εὑρέθην ὁ Ἰωσήφ, ἁποὺ ἤτο- νε τὸ γένος του ἀπὸ βασιλικὴν καὶ ἱερατικὴν φυλήν, καθὼς ἤτο- νε καὶ τῆς Παρθένου, καὶ ὀδιατὶ ἤτονε δίκαιος καὶ πρεσβύτης ἐνάρετος καὶ φοβούμενος τὸν Θεόν, αὐτουνοῦ ἐδόθη. Καὶ ὄχι νὰ |
|
| τόνε μαρτυρήσει ἄνθρωπος πὼς θέλει εἶσται αὐτὸς ἄξιος νὰ τὴν φυλάγει αὐτὴν τὴν καθέδρα τὴν θεϊκήν, μὰ αὐτὸ τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον τὸν ἤδειξεν μὲ τὴν ράβδον του, ἡ ὁποία ἐβλάστησεν ὡσὰν τοῦ Ἀαρών, διότις ὁ προφήτης ἐδειλοσκοπάτονε τίνος νὰ δώσει ἔτοιον θησαυρόν, τίς νὰ εἶναι ἄξιος νὰ παραλάβει ἔτοιαν βασίλισ- |
|
10 7r | σα. Καὶ ὀδιὰ νὰ μὴν σφάλει τοῦ Θεοῦ, ἐπαρακάλεσε τὸν Θεὸν νὰ τοῦ δείξει τὸν ἄξιόν της φύλακα. Καὶ τότε μαζώνει ὅλους τοὺς ἐνα- ρέτους πρεσβύτας ἁποὺ ἤσανε / καὶ λέγειν τως πὼς αὐτή- νη / ἡ Παρθένος φυλάγεται ὀδιὰ μεγάλον καὶ παράδοξον μυστή- ριον καὶ ὅτινος ἡ ράβδος βλαστήσει ἐκεῖνος νὰ τὴν πάρει νὰ τὴν |
|
| φυλάγει ἕως τὸν καιρὸν τοῦ μυστηρίου. Καὶ ἀλλοῦ δὲν ἐβλά- στησε, μόνον αὐτουνοῦ τοῦ θαυμαστοῦ πρεσβύτου, τοῦ μακαρίου Ἰωσήφ, καὶ αὐτὸς τότε τὴν ἔλαβεν εἰς τὸ τίμιόν του σπίτι, ἕως τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου ἁποὺ ὅρισεν ὁ οὐράνιος Πατὴρ νὰ ἔλθει ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος νὰ λάβει σάρκα ἀπὸ λόγου της διὰ Πνεύματος |
|
| ἁγίου. Λοιπὸν ἐξαρχῆς ἤσανε τὰ ἔνδοξά της μεγάλα καὶ περίσσα παρὰ πᾶσα νοῦν ἀνθρώπινον, διὰ τοῦτο δειλιῶ νὰ ἔλθω εἰς τὴν ἀρχὴν τῶν ἐγκωμίων της, πλὴν δὲ ὀδιὰ νὰ πληρώσω τὴν ἐπι- θυμίαν μου παρακαλῶ τὴν ἀμέτρητόν της χάριν νὰ μοῦ δώσει δύ- ναμιν ἀπὸ λόγου της νὰ δυνηθῶ νὰ εἰπῶ ἀπὸ τὰ ἐδικά της καὶ |
|
| ὀλπίζω νὰ μὴν μὲ στερήσει τῆς ἐπιθυμίας μου, μὰ καθὼς μοῦ ἤκουσε καὶ ἤδωκέ μου τὴν βοήθειάν της καὶ ἐλύτρωσέ με ἀπὸ τὸ κακὸν τῆς πληγῆς τῆς ἀνιάτου τοῦ θανατικοῦ, ἔτις νὰ μοῦ βοη- θήσει καὶ ἐδὰ νὰ τελειώσω τὸ τάσσιμό μου, νὰ μὲ ἐνδυναμώσει νὰ μαζώξω ἀπὸ τὰ πολλὰ ἄνθη τοῦ περιβολιοῦ της νὰ κάμω |
|
| ἐτούτην τὴν ροδαρά, τὴν ὁποίαν ὅποιος τὴν μυρίζεται καὶ νὰ μὴν εἶναι συναχωμένος ἀπὸ κακοπιστίας λογισμόν, θέλει εὐφραίνε- σται πολλά. |
|
- Η Παναγία με τους γονείς της.
Πηγή: Rethemnos news - Εισόδια της Θεοτόκου, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Βέροιας.
Πηγή: aprosver.gr - Cima da Conegliano, Τα Εισόδια της Θεοτόκου, περ. 1500, χρώμα σε ξύλο, Πινακοθήκη των Παλιών Δασκάλων (Gemäldegalerie Alte Meister), Δρέσδη, Γερμανία.
Πηγή: Wikimedia Commons - Τα Εισόδια της Θεοτόκου, έργο άγνωστου έλληνα καλλιτέχνη του 17ου ή 18ου αιώνα, Εθνικό Μουσείο Καλών Τεχνών, Βαλέτα, Μάλτα.
Πηγή: Wikimedia Commons - Τα Εισόδια της Θεοτόκου, εικόνα, μάλλον του 15ου αιώνα, που ανήκει σε καλλιτέχνη της λεγόμενης Κρητικής Σχολής.
Πηγή: Wikimedia Commons
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Πρόλογος, κεφ. 15-16
Οι παράγραφοι 15 και 16 είναι οι προτελευταίες του προλόγου της Κλίνης Σολομώντος. Συνεχίζεται και εδώ, όπως σε όλο τον πρόλογο, το εγκώμιο της Θεοτόκου. Στο πρώτο μισό του παρακάτω αποσπάσματος δίνεται μια λεπτομερής ερμηνεία του τίτλου: η κλίνη, τα τέσσερα πόδια της, οι τάβλες συνθέτουν μια αλληγορική εικόνα για την Παναγία. Αλλά και οι εξήντα δυνατοί που την περιφρουρούν, αντιστοιχούν στα ισάριθμα θαύματά της που στολίζουν την Αγία Γραφή. Ο συγγραφέας ζητά από τους αναγνώστες του να διαβάσουν με πίστη –ακόμη καλύτερα, ευπιστία, αθωότητα– όσα γράφει και να μην το κάνουν με «πολυπραγμοσύνη», δηλαδή να μην τα πολυεξετάσουν. Μάλιστα, για να ενισχύσει την αναγκαιότητα της προτροπής, δίνει παραδείγματα ανθρώπων που τιμωρήθηκαν, επειδή πλησίασαν με αυθάδεια το μυστήριο της Θεοτόκου.
15 | [Πρόλογος, κεφ. 15-16] Ὤ θαυμαστὴ καὶ ἁγία / κλίνη ἐτούτη, καὶ ποῖον ἄλλον εἶναι ἐνδοξότερόν της ἢ θαυμαστότερόν της! Ἀντὶς τέσσερα ποδά- ρια ἁποὺ τὴν κρατοῦσι ἔχει τοὺς τέσσαρις Εὐαγγελιστὰς ἁποὺ τήνε μεγαλύνουσι, ἀντὶς ἄλλες τάβλες ἔχει τοὺς ἄλλους |
|
| Ἀποστόλους, ἀντὶς ροῦχα ἔχει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἁποὺ τὴν ἐρδίνιασεν καὶ ἐπισκιάζοντας εἰς αὐτήνην καὶ ἔστρωσέν τηνε τὰ χαρίσματά του καὶ ἤκαμέν τηνε ἀξίαν εἰς τὴν ὑποδοχὴν τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ. Ἀλλὰ λέγει τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, διὰ στόμα- τος τοῦ Προφήτου, πὼς τὴν ἐτριγυρίζουν ἑξήκοντα δυνατοί, ἀπὸ |
|
| τοὺς δυνατοὺς τῶν υἱῶν Ἰσραήλ, οἱ ὁποῖοι ὅλοι κρατοῦσι μαχαίρας πολεμικάς, καὶ ἐτοῦτοι εἴπαμεν πὼς εἶναι οἱ πατριάρχαι, οἱ προφῆται, οἱ προπάτορες, ὅσοι εὐαρεστήσασι τοῦ Θεοῦ, ὡσὰν τοὺς ὁποίους δυνατότερους εἰς τοὺς υἱοὺς Ἰσραὴλ δὲν ἐφάνησαν· οἱ ὁποῖοι βαστοῦσι τὰς ρομφαίας, ἤγουν τὰ λόγια τοῦ ἁγίου Πνεύ- |
|
| ματος, καθὼς μαρτυρεῖ ὁ θεῖος Παῦλος: «Ἡ μάχαιρα ἡ πνευμα- τικὴ εἶναι τὸ ρῆμα τοῦ Θεοῦ». Καὶ εἰς αὐτοὺς ἤτονε τὸ ρῆμα τοῦ Θεοῦ καὶ αὐτόνο λέγει ἡ προφητεία πὼς κρατοῦσι καὶ μετ’ αὐτό- νο κατέκοψαν κάθα κακὸν λογισμὸν καὶ ἄπιστον γνώμην. Αὐτῆνοι εἶναι λοιπὸν οἱ δυνατοὶ ἁποὺ τὴν ἐτριγυρίζουν τούτην |
|
11r | τὴν θαυμαστὴν κλίνην καὶ δὲν ἀφήνουσι τινὰ ἄπιστον νὰ τῆς κλέ- ψει τὲς χάριτές της / οὐδὲ τινὰ ψευδῆ συλλογισμὸν νὰ τῆς κατακυ- ριεύσει, ἀλλὰ μάλιστα ὅλοι μαρτυροῦσι τὴν ἀλήθειαν τοῦ μυστηρί- ου της καὶ στολίζουν τηνε μὲ τὰ λόγια τως καὶ μὲ τὰ ὀνόματα ἁποὺ τῆς δίδουσι καὶ μὲ τὲς θεωρίες ἁποὺ μαρτυροῦσι πὼς ἐξανοίξασι |
|
| ὀδιὰ λόγου της, τὰ ὁποῖα εἶναι πολλὰ δυνατὰ καὶ ἀχάλαστα. Καὶ ἴντα δυνατότερον πράγμαν ὡσὰν τὴν μαρτυρίαν τὴν προφητικήν, ὡσὰν τὴν ἀλήθειαν τῆς ἁγίας Γραφῆς: Καὶ αὐτὰ τρι- γυρίζουν τὴν ἁγίαν κλίνην ἐτούτην, διὰ τοῦτο ὅποιος σιμώσει μὲ πίστιν φωτίζεται, εὐφραίνεται, καὶ ἁγιάζεται· μὰ ἐανίσως καὶ |
|
| ἔχει ἀπιστίαν, παρευθὺς αἱ μαρτυρίες τῆς ἁγίας Γραφῆς ἁποὺ τριγυρίζουν τούτην τὴν ἁγίαν κλίνην κατασφάζουν τὸν νοῦν του καὶ αὐτὸς γίνεται τῆς αἰωνίου κολάσεως ἄξιος. Διὰ τοῦτο παρακαλῶ πᾶσα ἕνα ἁποὺ διαβάζει τὸ βιβλίον ἐτοῦτο νὰ τὸ διαβάζει μὲ πίστιν, φοβούμενος τὴν ποινὴν τῆς ἀπιστίας, ἡ |
|
16 | ὁποία εἶναι αἰώνιος κόλασις, καὶ θεωρώντας / ἑξήκοντα ρήσεις τῆς ἁγίας Γραφῆς ἁποὺ ἔχει καὶ μαρτυροῦσι τὴν ἁγίαν Παρθένον Μα- ρίαν, καὶ ἀκούοντας τὰ θαυμάσιά της, μὴν ἀπιστεῖ οὐδὲ μὴ πο- λυπραγμονεῖ τὸ μυστήριόν της ὀδιὰ νὰ μὴν κινδυνεύσει. Διότις ἐανί- σως καὶ εἰς τὴν κλίνην τοῦ καθενὸς βασιλέως δὲν ἀποκοτᾶ τινὰς νὰ |
|
11v | σιμώνει χωρὶς ἐντήρησιν οὐδὲ πάγει νὰ τὴν ἐξετάζει, ὀδιατὶ φο- βεῖται τοὺς ὑπηρέτας του μὴν τόνε τιμωρήσουν ὡσὰν αὐθάδη, πόσον θέλει κινδυνεύσει ἐκεῖνος ἁποὺ θέλει σιμώσει / εἰς τὴν κλίνην ἐτούτην τοῦ οὐρανίου Βασιλέως μὲ πολυπραγμοσύνην; Ἀληθινὰ ἄξιος εἶναι πολλῆς τιμωρίας, καὶ ἐανίσως καὶ ἐκόπησαν |
|
| αἱ χεῖρες ἐκεῖνου τοῦ Ἑβραίου ἁποὺ ἐσίμωσε μὲ αὐθάδεια εἰς τὸ κλινάρι ἁποὺ εἶχε νεκρὸν τὸ σῶμα τῆς Παρθένου Μαρίας, ὅταν τὸ ἐπηγαίνασιν οἱ Ἀπόστολοι εἰς τὸ χωρίον Γεσθημανὴ κατὰ τὴν παραγγελίαν της νὰ τὸ ἐνταφιάσουν, καὶ ὄχι μόνον ἐκείνου ἁποὺ ἐσίμωσε χωρὶς πίστιν ἐκόπησαν αἱ χεῖρες, μὰ καὶ οἱ ἄλλοι ὅλοι Ἰου- |
|
| δαῖοι, ὅσοι δὲν ἐξανοῖγαν εἰς τὸ ἅγιόν της σῶμα μὲ πίστιν, ἐτυφλώ- θησαν, πόσον κακὸν λογιάζεται νὰ πάρει ἐκεῖνος ἁποὺ τὰ μιλήματα ἁποὺ εἶναι ὀδιὰ λόγου της δὲν θέλει ἀποδεκτεῖ μὲ πίστιν, μὰ πο- λυπραγμονεῖ τὴν κλίνην τοῦ Θεοῦ; Ἀληθινὰ τυφλώνουνται τὰ ὀμμά- τια τοῦ νοός του καὶ κουτσοχερίζεται εἰς τὲς ἐργασίες τῶν ἀγαθῶν |
|
| ἔργων, καθὼς τὸ ἔπαθεν ἐκεῖνος ὁ θεοκατάρατος Νεστόριος, ὁ ὁποῖος, ὀδιὰ νὰ μὴν ξανοίγει μὲ πίστιν εἰς τούτην τὴν θείαν κλίνην μὰ νὰ θέλει νὰ πολυπραγμονεῖ τὸ μυστήριόν της, ἐτυφλώθη, ἐχα- λάστη, καὶ μὲ τοὺς Ἰουδαίους ἔγινε ὕλη τῆς αἰωνίου κολάσεως. |
|
- Ψηφιδωτό με θέμα την Κοίμηση της Θεοτόκου, Μονή της Χώρας, Κωνσταντινούπολη, Τουρκία.
Πηγή: Wikimedia Commons - El Greco (Δομήνικος Θεοτοκόπουλος), Κοίμηση της Παναγίας των Ψαριανών, περ. 1567, τέμπερα σε ξύλο, Εκκλησία της Κοίμησης της Παναγίας, Ερμούπολη, Σύρος.
Πηγή: Wikimedia Commons - Η Θεοτόκος και ο Χριστός σε παιδική ηλικία ενθρονισμένοι, περιστοιχισμένοι από τους προφήτες Δαβίδ και Σολομώντα.
Πηγή: full-of-grace-and-truth.blogspot.gr
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Β΄ (Πηγή)
Η Κλίνη Σολομώντος περιλαμβάνει εξήντα διηγήσεις θαυμάτων της Παναγίας. Καθένα από αυτά σχετίζεται με μία ιδιότητά της. Το δεύτερο θαύμα της Θεοτόκου έχει σχέση με την επονομασία της ως Πηγή. Ο Μορεζήνος διηγείται ένα συμβάν με πρωταγωνιστή έναν βασιλιά της Κωνσταντινούπολης με το όνομα Λέων ο Μακέλλης. Κάποτε ο άνθρωπος αυτός, πριν γίνει βασιλιάς, βρέθηκε σ’ ένα δάσος και θέλησε να βοηθήσει έναν τυφλό άνθρωπο. Τότε άκουσε τη φωνή της Παναγίας να του υπαγορεύει να πλύνει τα μάτια του τυφλού με το νερό που βρισκόταν σε μια λακκούβα. Η Θεοτόκος ζητά ως αντάλλαγμα έναν ναό που θα χτίσει στη χάρη της, για να βρίσκουν εκεί σωτηρία από τις αρρώστιες όλοι οι πιστοί. Το θαύμα έγινε, ο τυφλός βρήκε το φως του και ο Λέων έχτισε τον ναό της «Ζωοδόχου Πηγής» στην Κωνσταντινούπολη. Το κεφάλαιο κλείνει με την προτροπή να πιστεύουμε στη Θεοτόκο για να γλιτώσουμε από τις αμαρτίες μας.
| ΘΑΥΜΑ Β΄ (Πηγὴ)
|
|
29/22r | ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΩΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ ἐβασίλευσεν τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἕνας βασιλεύς, τὸ ὄνομάν του Λέων καὶ τὸ παρανόμιν του Μα- κέλλης, ὁ ὁποῖος ἤτονε πρὶν βασιλεύσει στρατιώτης καὶ ἤτονε καλὸς χριστιανός. Μέσα εἰς τὲς ἄλλε<ς> του ἀρετὲς ἤτονε καὶ |
|
22v | εὔσπλαγχνος πολλὰ καὶ ὀδιὰ τὴν εὔσπλαγχνόν του γνώμην τὸν ἠξίωσεν ὁ Θεὸς καὶ ἔγινε βασιλεύς. Αὐτὸς λοιπόν, ὅταν ἤτονε στρατιώτης, ἔτυχε καὶ ἐπήγαινεν ἔξω εἰς δουλείαν του καὶ ἐκα- τήντησεν εἰς ἕνα δάσος / εἰς τὸ ὁποῖον εἶδεν ἕναν ἄνθρωπον τυ- φλόν, ὁ ὁποῖος ὡσὰν τυφλὸς ἐσκόνταπτεν ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, καὶ μάλι- |
|
| στα εἰς τὸ δάσος ἴντα ἤθελεν νὰ κάμει ἕνας τυφλός; Καὶ ὁ Λέων, ὡσὰν εὔσπλαγχνος ἄνθρωπος ἁποὺ ἤτονε, τὸν ἐλυπήθηκε καὶ γί- νεταί του χειραγωγὸς καὶ ἤσυρνέν τονε. Καὶ ὁ τυφλὸς ἤτονε τόσα κουρασμένος καὶ τόσα διψασμένος, ἁποὺ εἰς ὀλίγην ὥραν ἁποὺ τὸν ἔσυρνεν ὁ Λέων πέφτει χάμαι καὶ δὲν ἐδύνετονε πλέο νὰ πε- |
|
| ριπατήσει καὶ δίδει του καὶ μία λιποθυμία ἀπὸ τὴν πολλὴν δίψαν ἁποὺ εἶχεν καὶ τὴν καῦσιν τοῦ ἡλίου, καὶ ὁ Λέων θεωρώντας το- νε οὕτως νὰ ἀγωνιᾶ ἐλυπήθη περίσσα καὶ ἀρχίζει εἰς τὸ δάσος ἐκεῖνο νὰ γυρίζει νὰ γυρεύειμήπως καὶ εὕρει νερὸν νὰ τοῦ δώσει νὰ μὴν ἀποθάνει. Καὶ ἐπειδὴ δὲν εὕρισκεν, εἶχεν πολλὴν τὴν λύπη |
|
30 | καὶ ἔστρεφε καὶ ἐθώρει / τὸν τυφλὸν πῶς πάγει καὶ πάλιν ἐγύ- ριζεν εἰς τὸ δάσος καὶ ἐγύρευεν, διότις τοῦ ἐφαίνετονε πὼς ἂ δὲν τοῦ εὕρει νερὸν νὰ τὸν ἀναζήσει, πὼς αὐτὸς εἶναι φονέας του. Διὰ τοῦτο δὲν ὄκνευεν νὰ γυρεύγει, μάλιστα ἐπικραίνετονε πολλὰ πῶς δὲν εὕρισκεν, καὶ ἐκεῖ εἰς τὴν λύπην του τὴν μεγάλην γρικᾶ μίαν |
|
23r | φωνὴν καὶ λέγει του: «Ὦ Λέων, μὴν πικραίνεσαι, καὶ αὐτοῦ σιμά σου εἶναι τὸ νερὸν καὶ πίε ἀπ’ αὐτόνο καὶ πότισε καὶ τὸν τυφλόν, καὶ ὡσὰν πιεῖ βάλε καὶ εἰς τὰ ἀμμάτια του, νὰ γνωρίσεις τὴν δύ- ναμίν μου ἁποὺ εὑρίσκεται εἰς τοῦτο τὸ νερόν, καὶ ἐσένα μέλλει νὰ βασιλεύσεις, / καὶ ὅταν γένεις βασιλεὺς ἐνθυμοῦ νὰ μοῦ κάμεις ἐδῶ |
|
| ἕναν ναὸν νὰ κατοικῶ εἰς αὐτόνο καὶ νὰ ἔρχουνται ἐδῶ ὅσοι χρει- άζουνται τὴν βοήθειάν μου νὰ εὑρίσκουν τὴν σωτηρίαν τως καὶ νὰ λυτρώνουνται ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὲς ἀρρωστιές τως». Τούτην τὴν φωνὴν ὡς τὴν ἤκουσεν ὁ Λέων, ὅλος ἐμετεστάθη και εἶχεν καὶ πολὺν φόβον καὶ μεγάλην χαράν, ὄχι μόνον ὀδιὰ τὴν |
|
| θαράπαυσιν καὶ θεραπείαν τοῦ τυφλοῦ, μὰ καὶ ὀδιατὶ τοῦ ἐδόθη ἔτοιον σημεῖον καὶ ὀδιατὶ ἤκουσε πὼς ἔχει νὰ βασιλεύσει, καὶ ἤσανε τὰ εὑρέσιμά του θαυμαστὰ καὶ τριπλά, καὶ ζιμιὸ δύο ζά- λα καὶ εὑρίσκει ἕνα γουργούθι νερὸν δροσερὸν καὶ πίνει καὶ γρικᾶ μέσα του μίαν μεγάλην εὐφροσύνην καὶ δύναμιν, καὶ παίρ- |
|
| νει καὶ δίδει τοῦ τυφλοῦ καὶ συνηφέρνει, καὶ τότες βάνει καὶ εἰς τὰ ἀμμάτια του τὰ τυφλὰ καὶ παρευθὺς ἀναβλέπει, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἁποὺ ἐνίμενε νὰ χάσει τὴν ζωήν του ἀπὸ τὴν δίψαν, εὗρε καὶ τὸ φῶς του ἀπὸ τὸ νερὸν ἁποὺ ἔδειξεν ἡ μακαρία Παρθένος Μαρία, τὸ ὁποῖον καὶ εἰς πολλοὺς ἄλλους ἔγινε μεγάλη βοήθεια. |
|
23v | Καὶ εἰς ὀλίγον καιρὸν ἐνέβην ὁ Λέων εἰς τὸν θρόνον τῆς βασι- λείας καὶ παρευθὺς πέμπει καὶ κάνει ἕναν ναὸν τῆς Θεομήτο- ρος ἐκεῖ ἁποὺ ἐγνώρισεν ἐκεῖνο τὸ μέγα θαῦμα, καθὼς τοῦ ἐπώ- θηκεν, καὶ δίδει του τὴν ὀνομασίαν ἡ «Ζωοδόχος Πηγή», διότις ὅταν τοῦ ἦλθεν ἡ φωνὴ τότες τοῦ εἶπεν / πὼς εἶναι χάρισμα τῆς |
|
| Παρθένου Μαρίας τὸ νερὸν ἐκεῖνον, διὰ τοῦτο εἰς τὸ ὄνομάν της ἔκαμεν τὸν ναόν, καὶ ἐκεῖ ὅποιος ἐπήγαινε εὕρισκε λύσιν τῶν βασάνων ἁποὺ εἶχεν, καὶ ὅσα θαυμάσια ἤκαμε τὸ νερὸν ἐκεῖνον τίς δύνεται νὰ διηγηθεῖ; Ἐπειδὴ ἤτονε χαριτωμένον τὸ νερὸν ἐκεῖνον ἀπὸ τὴν πηγὴν τῆς ζωῆς, τὴν πανάχραντον Μαρίαν τὴν |
|
31 | Θεοτόκον, ἡ ὁποία ἐδέκτηκε μέσα της τὸ ὕδωρ τὸ ζωντανόν, ἤγουν τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, διὰ τοῦτο πάντοτες ἐθαυματο / ποίει, καὶ ἀρχιερεῖς καὶ βασιλεῖς καὶ μοναχοὶ καὶ ἄρχο- ντες καὶ πᾶσα γένος ἀνθρώπων, ὅλοι ἐγνωρίσασιν ἀποὺ τὰ θαυ- μάσια τῆς πηγῆς ἐκείνης, ἀπὸ ὅλον τὸν κόσμον ἐτρέχασιν οἱ |
|
| ἀναγκεμένοι καὶ ἐπαγαίνασιν ἐκεῖ καὶ εὑρίσκασι βοήθειαν καὶ ἰατρείαν τῶν ἀναγκῶν τως. Καὶ αὐτήνη ἡ χάρις ἤτονε πάντα καὶ ἤθελεν δίδεσται καὶ τὴν σήμερον, μὰ ἔστοντας καὶ νὰ βρίσκε- ται ἡ Πόλις εἰς τὰς χεῖρας τῶν ἀπίστων Ἀγαρηνῶν, ὀδιὰ νὰ μὴν φθονεῖται ἡ χάρις τῆς Παρθένου Μαρίας καὶ διὰ τοῦ φθόνου |
|
| τῶν ἀπίστων νὰ κινδυνεύουν οἱ χριστιανοί, διὰ τοῦτο ἔπαυσε. Μὰ ὅταν θέλομεν θυμηθεῖ νὰ ζητήξομεν τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ νὰ εὐσπλαγχνιστεῖ τὸ γένος μας, νὰ σηκώσει κέρας σωτηρίας νὰ ἔλθει πάλι ἡ Κωνσταντινούπολις εἰς τὰ πρῶτα της, τότες ὀλπί- ζω καὶ ἡ πηγὴ ἐκείνη νὰ ἀνοίξει νὰ εἶναι ἰατρεῖον ἄμισθον τῶν |
|
24r | πολλῶν, καθὼς ἤτονε τότες, διότις δὲν ἐλίγανεν ἡ χάρις τῆς Παρθένου Μαρίας οὐδὲ ἔπαυσε νὰ μὴν εἶναι αὐτήνη ἡ ζωοπά- ροχος πηγή, / μὰ ἔτις πιστεύεται καὶ οὕτως ὁμολογεῖται πὼς εἶναι, καθὼς εἶναι, πηγὴ ἁποὺ ποτίζει καὶ δροσίζει τὰς διανοίας καὶ τὰς καρδίας τῶν πιστῶν. |
|
| Μὰ καθὼς τῆς βρύσης τὸ νερὸν δὲν τὸ γρικᾶς ἂ δὲν τὸ πιά- σεις νὰ τὸ πίεις, ἔτσι καὶ τὴν χάριν καὶ τὴν δύναμιν τῆς Παρ- θένου Μαρίας δὲν ἠμποροῦμε νὰ τὴν ἔχομε παρὰ νὰ τῆς σιμώ- σομεν, ἐβγάνοντας τὴν χάριν τὴν κοινὴν ἁποὺ ἤδωκεν εἰς ὅλους, καὶ ὅλον τὸν κόσμον ἐδρόσισε σβήνοντας τὴν φλόγα τῆς προπα- |
|
| τορικῆς ἁμαρτίας. Μὰ πᾶσα ἑνὸς ἰδικὴν δροσίαν δὲν θέλει δώ- σει, ἂ δὲν τῆς σιμώνομε μὲ πίστιν καὶ μὲ εὐλάβειαν, καὶ εἶναι δίκαιον νὰ τῆς προσπίπτομεν καὶ νὰ ζητοῦμεν ἐξ ὅλης καρδίας τὴν βοήθειαν καὶ τὴν δροσίαν της, μάλιστα τώρα ἁποὺ εἴμεστα- νε ὅλοι διψοκαημένοι ἀπὸ τὰ πολλὰ κάρβουνα τὰ ἁφτούμενα |
|
| τῶν ἁμαρτιῶν μας, τὰ ὁποῖα ἄλλη δὲν δύνεται νὰ μᾶς τὰ σβήσει, μόνο ἡ χάρις της, ἡ ὁποία δύνεται καὶ ἐδῶ νὰ μᾶς δροσίσει καὶ δύνεται καὶ νὰ μᾶς ἀξιώσει καὶ εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ καὶ Θεοῦ της, εἰς τὴν ὁποίαν ἄμποτες νὰ ἀξιωθεῖ πᾶσα χριστιανός. Ἀμήν. |
|
- Η θαυματουργή πηγή στον Ι. Ν. της Ζωοδόχου Πηγής στην Κωνσταντινούπολη, που είναι γνωστός και ως «Παναγία η Μπαλουκλιώτισσα».
Πηγή: Wikimedia Commons - Παναγία Ζωοδόχος Πηγή.
Πηγή: Χριστιανική Βιβλιογραφία - Λιθογραφία με θέμα το εσωτερικό του ναού της Ζωοδόχου Πηγής στο Μπαλουκλί, πριν την καταστροφή του.
Πηγή: Βυζαντινών Ιστορικά: Η ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας - Ζωοδόχος Πηγή, αντίγραφο του βυζαντινού εικονίσματος Παναγία η Αργοκοιλιώτισσα, που ανευρέθηκε στην ορεινή Νάξο, στη θέση Αργοκοίλι.
Πηγή: Wikimedia Commons - Ρωσική εικόνα της Θεοτόκου Ζωοδόχου Πήγης από τον 17ο αιώνα.
Πηγή: Wikimedia Commons
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Δ΄ (Ζωή)
Το τέταρτο θαύμα της Θεοτόκου που εξιστορείται στην Κλίνη Σολομώντος αφορά τη ζωοποιό χάρη της Παρθένου. Κάποιος, που ταξίδευε για να προσκυνήσει τον ναό της Ζωοδόχου Πηγής στην Κωνσταντινούπολη, πέθανε από ασθένεια κατά το θαλασσινό ταξίδι, όμως αναστήθηκε με τη βοήθεια της Παναγίας. Για να δείξει την ευγνωμοσύνη του, έκτοτε, μόνασε στον ναό εκείνο.
| ΘΑΥΜΑ Δ΄ (Ζωὴ)
|
|
46/38r | ΚΑΠΟΙΟΣ ΠΛΟΥΣΙΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ἤθελεν κινήσει ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκην μὲ μεγάλην εὐλάβειαν νὰ πάγει εἰς τὴν Κωνστα- ντινούπολιν νὰ προσκυνήσει εἰς τὸν ναὸν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, τὸν ὁποῖον ἔκτισεν ὁ Λέων ὁ βασιλεύς, |
|
38v | διότι εὗρεν ἐκεῖ τὸ νερὸν μὲ τὸ ὁποῖον ἤκαμε τοῦ τυφλοῦ τὰ ἀμμάτια, εἰς τὸν ὁποῖον ναὸν ἐγίνουντανε πολλὰ καὶ μεγάλα θαυ- μάσια, τὰ ὁποῖα ἀκούγοντας καὶ αὐτὸς ὁ Θεσσαλονικεὺς εἶχεν μεγάλην τὴν εὐλάβειαν / νὰ πάγει ἐκεῖ νὰ προσκυνήσει καὶ νὰ πί- ει καὶ ἀπὸ ἐκεῖνον τὸ ζωοπάροχον ὕδωρ, νὰ δροσίσει τὴν πολλὴν |
|
| καῦσιν τῆς μεγάλης του ἐπεθυμίας· καὶ ἐπειδὴ ἤτονε πλούσιος, ἐπῆρε πολὺν ἀπὸ τὸν πλοῦτον του νὰ κάμει μεγάλα δωρήματα τῆς Δεσποίνης ἡμῶν εἰς ἐκεῖνον τὸν ἅγιον ναόν. Ἐμπῆκε λοιπὸν εἰς ἕναν καράβιν μὲ τὸν πλοῦτον του νὰ κάμει τὸ ταξίδι, ἀλλὰ πλέοντας τοῦ ἐσίμωσεν ὁ θάνατος πρωτύτερας παρὰ νὰ φτάξει |
|
| εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν, τὸν ὁποῖον ἐγνώρισεν ἀπὸ τὴν μεγά- λην ἀρρωστίαν ἁποὺ τοῦ ἤδωκεν, καὶ διὰ τοῦτο κράζει τὸν καραβοκύρην καὶ λέγει του: «Ἐγὼ ἀποθαίνω τώρα καὶ λογιάζω πὼς δὲν ἤμουνα ἄξιος νὰ πάγω νὰ προσκυνήσω εἰς τὸν ναὸν τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς οὐδέ νὰ πίω ἀπὸ ἐκεῖνον τὸ ἁγιότατον νερόν, |
|
| καὶ ἐπειδὴ αἱ ἁμαρτίες μου μὲ ἐμποδίσαν νὰ μὴν πάγω ζωντα- νός, ὁρκίζω σε εἰς τὸ ὄνομαν τῆς Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου νὰ μὴν μὲ ρίξεις εἰς τὸν αἰγιαλόν, μὰ νὰ μὲ βάλεις μέσα εἰς μίαν κασέλαν νὰ μὲ πάγεις εἰς ἐκεῖνον τὸν ἅγιον ναόν, νὰ μὲ θάψεις ἐκεῖ καὶ κάνοντάς το θὲς ἔχει τὴν Παρθένον Μαρίαν βοηθόν, |
|
39r | καὶ ἀφήνω σου καὶ ἐγὼ ἀποὺ τὸ ἔχει μου ἑκατὸν χρυσία, τὸ δὲ ἐπίλοιπόν μου πράγμα ἁποὺ βαστῶ, νὰ τὸ δώσεις εἰς ἐκεῖνον τὸν ἅγιον τόπον ὀδιὰ δῶρα τῆς Κυρίας μου καὶ ὀδιὰ μνημόσυνον ἐδικό μου, νὰ εὑρεῖ ἡ ταλαίπω/ρός μου ψυχὴ ζωή, ἐπειδὴ τὸ κορμί μου παραδίδεται τοῦ θανάτου». Τοῦτα ἐπαράγγειλεν |
|
47 | αὐτὸς ὁ Θεσσαλονικεὺς καὶ ἤκαμε τὸν καραβοκύρην καὶ ἤτα- ξέν του μεθ’ ὅρκου καὶ ἐπληροφορήθη ὅτι πὼς πάγει τὸ σῶμαν του νὰ θαφτεῖ ἐκεῖ ἁποὺ ἐπεθύμα καὶ μετὰ τοῦτο παρέδωκεν τὸ πνεῦμα του. Καὶ τότε ὁ καραβοκύρης μὲ τοὺς συντρόφους τοῦ κα/ραβίου ἐκάμασιν καθὼς τοῦ ἔταξαν καὶ |
|
| ἐσφαλίσασίν τονε μέσα εἰς μίαν κασέλαν καὶ ἐβάλασίν τονε εἰς μίαν μερὰν τοῦ ξύλου, καὶ διὰ τῆς χάριτος τῆς Παρθένου Μα- ρίας ἐπήρασιν καλὸν καιρὸν καὶ ὀδιὰ τρεῖς ἡμέρες ἐπήγασιν ἐκεῖ ἁποῦ ἤθελαν. Καὶ τὴν ἡμέραν ἁποὺ ἐφτάξασιν, ἐβγάνουσι τὸ λείψανον νὰ |
|
| τὸ πάσινε νὰ τὸ θάψουν εἰς τὴν Κυρίαν τὴν Χρυσοπηγήν, ἐκεῖ ἁποὺ ἔβγαινεν ἐκεῖνον τὸ ἁγιότατον νερόν, καὶ ἐπειδὴ ἤτονε πλούσιος ἐκεῖνος ὁ Θεσσαλός, ὀδιὰ νὰ τόνε τιμήσει ὁ καραβοκύ- ριος, ἐπῆρεν ὅλον τὸ τσοῦρμα τοῦ καραβίου καὶ ἐσυντρόφιασεν τὸ λείψανον καὶ ἐπῆγεν εἰς τὸν ναὸν τῆς Κυρίας καὶ ἐβαστούσα- |
|
39v | σι καὶ τὰ δῶρα τοῦ νεκροῦ, ἁποὺ ἐφῆκεν ἐκεῖ ὀδιὰ τὴν ψυχή του καὶ κράζουσι τοὺς ἱερεῖς νὰ τόνε ψάλουν κατὰ τὴν τάξιν τῶν χριστιανῶν. Καὶ καλὰ καὶ ἤσανε τέσσερις ἡμέρες ἁποὺ ἤτονε ἀποθαμένος, / ὅμως ἔστοντας καὶ νὰ ἀποθάνει εἰς τὸ κα- ράβιν καὶ ἐκεῖ νὰ μὴν εἶναι ἱερέας, δὲν τὸν ἔψαλαν καὶ ὀδιὰ |
|
| τοῦτο σταλάρουσιν οἱ ἱερεῖς νὰ τὸν ψάλουσι, καὶ τῇ χάριτι τῆς Παρθένου Μαρίας τὸ λείψανον ἐκεῖνον δὲν ἔβγανεν βρόμον ὡσὰν ἀνθρώπινον κορμὶν ἁποὺ ἤτονε. Διὰ τοῦτο φαίνεται τοῦ ἐφημερεύοντος ἱερέως νὰ ἀνοίξει τὸ κιβούριον νὰ τοῦ χύσει μέ- σα τὸν πηλόν, ἁποὺ ἔχει συνήθειαν ἡ Ἑκκλησία τῶν χρι- |
|
| στιανῶν καὶ περεχᾶ τοὺς νεκρούς, δείχνοντας πὼς ἀπὸ πηλὸν ἐπλάστην ὁ ἄνθρωπος καὶ εἰς πηλὸν τελειώνει· τοῦτον θέλοντας νὰ κάμει ὁ ἱερέας, ὁρίζει καὶ ἀνοίγουσι τὸ κιβούριον καὶ χύνει τὸν πηλόν, καὶ τότες ἕνας ἀπὸ τοὺς συντρόφους πιάνει ἕναν κάδον καὶ γεμίζει τονε νερὸν καὶ σιμώνει εἰς τὸν νεκρὸν καὶ λέγει |
|
| τοῦτα τὰ λόγια: «Ἔ πτωχέ, καὶ πόσην ἐπιθυμίαν καὶ εὐλά- βειαν εἶχες νὰ ἔλθεις νὰ πίεις ἀποὺ τὸ νερὸν τοῦτον καὶ δὲν ἔσωσες, ἀλλὰ καὶ ὡς εἶσαι νεκρὸς δέξου το», καὶ μὲ τὸν λόγον χύνει ὅλον τὸν κάδον εἰς τὸν νεκρὸν ἀπάνω. Ὤ τῶν θαυμα- σίων σου, ζωοπάροχε Δέσποινα! Ὡς ἐπερέχυσε τὸ κορμὶ τὸ |
|
| νεκρὸν μὲ τὸ ζωντανὸν νερὸν ἐκεῖνο, ἐσηκώθην ὁ νεκρὸς καὶ ἐκά- θησεν καὶ ἐσήκωσε τὰ χέρια του δοξάζοντας τὸν Θεὸν καὶ τὴν μακαρίαν Παρθένον. Καὶ τίς δὲν ἐθαύμαξεν ἀκούοντάς το ἐτοῦτο, καὶ ἐκεῖνοι ἁποὺ τὸ εἴδασι, ἴντα δόξαν ἐδώκασιν τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Δε- |
|
40r
48 | σποίνης Θεοτόκου / καὶ ἴντα μεγαλύτερον ἐμπορούσανε νὰ ἰδοῦσι ποτὲς ἢ ἄλλο τινὰς ὡσὰν ἐτοῦτο!Ἐκεῖνον ἁποὺ ἐσφα- λίσασιν τὰ χέρια τως νεκρὸν μέσα εἰς τὸ κιβούριν καὶ ἁποὺ εἴδασι μὲ τ’ ἀμμάτια τως νεκρὸν κατὰ ἀλήθειαν, νὰ τὸν ἰδοῦσι παραχρῆμα νὰ σηκωθεῖ / νὰ ὁμιλεῖ! Πόσην ἀγαλλίασιν ἐθέλασιν |
|
| πάρει, καὶ ὁ νεκρὸς ὁμοίως, νὰ συρθεῖ ἡ ψυχή του ἀπὸ ἐκεῖ ἁποὺ ἤτονε νὰ γυρίσει εἰς τὸ κορμίν του, νὰ γενεῖ δεύτερος Λάζαρος τετραήμερος, ἴντα ἤθελεν κάμει; Ἐδιάλεξεν τὸν τόπον αὐτόνον τὸν ἅγιον ὀδιὰ κατοικίαν του καὶ δὲν ἐμίσεψεν ἀποδεκεῖ, μὰ ἐμόνασε καὶ ἐπέρασεν ἐκεῖ ἄλλους εἴκοσι χρόνους καὶ ὑπη- |
|
| ρέτει εἰς τὸν ἅγιον ναὸν ἐκεῖνον, καὶ ἀπὸ πολλοὺς τόπους ἐπγαί- νασιν ὀδιὰ νὰ τὸν ἰδοῦσιν, ἀλλὰ οὐδ’ αὐτόνος δὲν ἤλεγεν τίβο- τας, ὡσὰν οὐδὲ ὁ Λάζαρος, πούρι ὅλοι τὸ ἐκατέχασι πὼς αὐτὸς ἤτονε ὁ ἀνασταθείς. Ἔτσι λοιπὸν φανερὰ ἔδειξεν ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος πὼς χαρί- |
|
| ζει τὴν ζωήν, πὼς εἶναι ζωοπάροχος ὡσὰν ζωοδόχος, καὶ ὄχι μόνον τὴν αἰωνίαν ζωὴν ὀλπίζει πᾶσα χριστιανὸς ὀδιὰ λόγου της, μὰ καὶ τὴν ζωὴν ἐτούτην διὰ τοῦ λόγου της δύνεται πᾶσα πιστὸς νὰ τὴν μακρύνει· πούρι νὰ εἶναι ἕτοιμος νὰ τὴν περάσει ἀρεστὴ τοῦ Θεοῦ, διότις εἰς ἔτοιες γνῶμες μακραίνει ἡ ζωή, μὰ |
|
40v | εἰς ἐκείνους ἁποὺ / θέλουσι τὴν ζωὴν νὰ ζοῦσι ὀδιὰ νὰ κάνου- σι πλιότερα σφάλματα, αὐτουνῶν δὲν τῶς ἀκούγει ἡ ζωοδόχος Παρθένος νὰ τῶς τὴν μακρύνει, ὀδιὰ νὰ μὴν τῶς γενεῖ ἀφορμὴ νὰ κάνουσι πλιότερα κακὰ εἰς τὸ μάκρεμαν τῆς ζωῆς τως, νὰ ἀνιμένουσι καὶ πλιότερην τὴν κόλασιν. Ὅσοι λοιπὸν ὀρέγουνται |
|
| καὶ τὴν ζωὴν ἐτούτην, ἂς ἔχουσι τὴν γνώμην τως εἰς τὸ κα- λόν, καὶ τότες ἂς τρέχουσι εἰς τὴν ζωοπάροχον Πάρθενον καὶ θέ- λουσι τὴν ἔχει, διότις αὐτήνη εἶναι μία βρύση ἁποὺ πηγάζει ὅλον ζωὴν καὶ πάντα ἐβγάνει καὶ ποτὲς δὲν ξαγλιέται, καὶ τό- σην ζωὴν δίδει ὅσην θέλει, καὶ τόσην θέλει ὅση εἶναι ὀδιὰ ὠφέ- |
|
| λεια ἐκεινοῦ ἁποὺ τοῦ τὴν δίδει. Καὶ ἡμεῖς εἰς τὴν ζωὴν ἐτού- την τὴν ἐπλουτιστήκαμεν τῆς ζωῆς μας ζωή, καὶ ἂς μὴν τῆς μακραίνομεν μὲ ἔργα θανατερά, μὰ ἂς τῆς σιμώνομε μὲ καμώ- ματα ζωοποιά, ὀδιὰ νὰ ἀξιωθοῦμεν διὰ τοῦ λόγου της εἰς ἐκείνην τὴν χώραν τῶν ζώντων, εἰς τὴν ὁποίαν νὰ τύχομεν ὅλοι ὀδιὰ τοῦ λόγου της. Ἀμήν. |
|
- Παναγία Ζωοδόχος Πηγή.
Πηγή: Χριστιανική Βιβλιογραφία - Λιθογραφία με θέμα το εσωτερικό του ναού της Ζωοδόχου Πηγής στο Μπαλουκλί, πριν την καταστροφή του.
Πηγή: Βυζαντινών Ιστορικά: Η ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Ε΄ (Νεφέλη)
Το πέμπτο κατά σειρά θαύμα της Θεοτόκου που εξιστορείται στην Κλίνη Σολομώντος αφορά την ιδιότητά της να μετουσιώνεται σε νεφέλη, δηλαδή σύννεφο, όταν πρόκειται να σώσει κάποιον. Ο Μορεζήνος αναφέρεται σε έναν μεγάλο σεισμό που έγινε στην Κρήτη το 1508 και διηγείται την ιστορία δύο μικρών υποδηματοποιών που, χάρη στη συνδρομή της Παναγίας, γλίτωσαν από βέβαιο θάνατο. Η Θεοτόκος πήρε τη μορφή νεφέλης και έτσι, λειτουργώντας ως στέγη που κρατούσε τα γκρεμίσματα, βοήθησε τα παιδιά να σωθούν.
| ΘΑΥΜΑ Ε΄ (Νεφέλη)
|
|
53/44v | ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΧΙΛΙΟΥΣ ΠΕΝΤΑΚΟΣΙΟΥΣ ΟΚΤΩ, τὸν Μάιον μήναν, ἔγινεν εἰς τὴν Κρήτην ἕνας μεγαλότατος σεισμός, ὁ ὁποῖος ἐχάλα- σεν πολλὰ ὀσπίτια. Τότες ἤτονε εἰς τὸν τόπον τοῦ Ἔξω Φόρου, ἐκεῖ ἁποὺ εἶναι τώρα ὁ ναὸς τῆς Κυρίας ἁποὺ ὀνομάζεται τοῦ Φόρου, |
|
45r | κάποια ἐργαστήρια εἰς τὰ ὁποῖα ἤσανε τεχνίται τῶν πετσῶν καὶ ἐπουλούσασι τὴν τέχνην τως τὲς καλίκωσες τῶν ἀνθρώπων. / Ἐκεῖ σιμὰ τοῦ φόρου εἰς τὸ ἕνα ἐργαστήριον ἤθελεν εἶσται εἰς τὸν τοῖχον ζωγραφισμένη μία εἰκόνα τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, εἰς τὴν ὁποίαν εἴχασι ὅλοι τοῦ ἐργαστηρίου καὶ ὁ μάστορας καὶ οἱ λαβορέντες του |
|
| πολλὴν εὐλάβειαν. Καὶ πᾶσα ἀργὰ ἥφτασι ὀμπροστά το κηρία καὶ ἐθυμίαζάν τηνε καὶ ἐπροσκυνούσανε, καὶ τότες ἐμισεύανε καὶ ἐφή- νασι δύο κοπέλια μικρὰ, τὰ ὁποῖα ἐσφαλίζασι μέσα ὀδιὰ νὰ βλέπουσι τὸ ἐργαστήριον κατὰ τὴν συνήθειαν ἁποὺ ἔχουσιν οἱ τεχνίται. Τὴν νύκταν λοιπὸν ἐκείνην ἁποὺ ἔγινεν ἐκεῖνος ὁ φοβερὸς |
|
| σεισμός, τρέχει ὁ μάστορας νὰ πάγει νὰ ἀνοίξει τὸ ἐργαστήριο, τὸ ὁποῖον εἶχεν κλειδωμένον ἀπόξω, νὰ ἐβγοῦσιν τὰ κοπέλια, καὶ βλέπει τὸ ἐργαστήριον καὶ εἶχεν το χαλασμένον ὁ σεισμός. Το- τες αὐτὸς ἀρχίζει νὰ κλαίγει πικρὰ λογιάζοντας πὼς τὰ κοπέ- λια του ἐπλακώθησαν, καὶ ἐλόγιαζε πὼς αὐτὸς ἤτονε ἀφορμή, |
|
| διότις εἶχεν κλειδωμένα ἀπόξω καὶ δὲν ἐμποροῦσαν ν’ ἀνοίξουν νὰ δώσουν ὄξω, μὰ ἐπομεῖναν μέσα καὶ ἐπλακώθησαν. Διὰ τοῦτο ἔκλαιγε πολλά. Καὶ μὲ τὴν τόσην λύπην ἤρχιζε νὰ ἀναχώ- νει τὰ χαλάσματα ἁμάδι μὲ ἄλλους ὀδιὰ νὰ εὕρει τὰ λείψανα τῶν κοπελιῶν νὰ τὰ θάψει κατὰ τὴν τάξιν τῶν χριστιανῶν. Ἐβγάνα- |
|
45v | σι λοιπὸν τὲς πέτρες τῶν τοιχῶν τῶν χαλασμένων καὶ τὰ ξύλα ἁποὺ ἤσανε στεγωμένα, καὶ ὅλα ἤσανε τσακισμένα / καὶ ὅλοι οἱ τοῖχοι πεσμένοι· μόνον ὁ τοῖχος ἐκεῖνος ἁποὺ ἤτονε ἡ εἰκόνα τῆς Θεοτόκου ἔστεκεν. Καὶ ὅταν ἐνεχῶσαν καὶ εἴδασι τὴν εἰκό- να, γρικοῦσι καὶ ἐμιλὲς ἀποκάτω εἰς τὰ χώματα πολλὰ ἀγαλι- |
|
| νές διότις ἤσανε ἀπάνω τῶν κοπελιῶν πολλὲς πέτρες καὶ ξύλα. Πούρι, ὡσὰν ἐγρικήσασι πὼς ἀληθινὰ ζωντανὰ εἶναι τὰ κοπέ- λια, διὰ τοῦτο σπουδάζουσι πλιότερον καὶ ἐβγάνουσιν ὅλα ὅσα ἤσανε ἀπάνω τῶν κοπελιῶνε καὶ εὑρίσκουσίν τα γερά, ζωντανά, χωρὶς κανένα βλάψιμον, χωρὶς καμίαν πληγήν. Καὶ ὅλοι ἐθαυμά- |
|
54 | ζουντανε καὶ ἐξενίζουνταν πῶς ἐγλύτωκαν, ἁποὺ ἤτονε ἀπάνω τως τόσα χαλάσματα. Καὶ αὐτάνα λέγουσιν τοῦ λαοῦ ἁποὺ ἔστεκεν / ἐκεῖ νὰ σωπάσουν νὰ ἀκούσουν τὸ θαυμάσιον τὸ μεγαλότατον τῆς Κυρίας τοῦ κόσμου. Καὶ λέγουσιν ὅτι πὼς τὴν ἀργατινὴν ἐκείνην ἁποὺ τὰ ἐκλεί- |
|
| δωσεν ὁ μάστοράς τως, ἐστάθησαν καὶ ἐπροσκυνῆσαν τὴν εἰκό- ναν τῆς δεδοξασμένης Θεοτόκου καὶ παρεδόθησαν εἰς τὴν μεγά- λην της χάριν· καὶ τὴν νύκταν, ὡς ἐκίνησεν ὁ σεισμὸς καὶ ἐγρικῆσαν τονε, ἐσηκώθησαν καὶ εἴδασιν τοὺς τοίχους πὼς ἐρχί- σασι καὶ ἐχαλούσανε καὶ αὐτάνα δὲν ἐξεῦραν ἴντα νὰ κά- |
|
46r | μουν, ὀδιατὶ ἤτονε ἡ πόρτα σφαλισμένη. Καὶ δὲν ἔχοντας ποῦ ρά- ξει ἐσύρθησαν πρὸς / τὸν τοῖχον ἁποὺ ἤτονε ἡ εἰκόνα τῆς Θε- οτόκου, ὁ ὁποῖος τοῖχος τῶς ἐφαίνετονε πὼς ἔστεκεν καλά, ἀλλὰ ἀπήτις ἤρχισε καὶ ἡ στέγωσις καὶ ἐχάλα καὶ ἔδειχνε πὼς ἔχει νὰ πέσει ἀπάνω τως, μὲ δάκρυα ἐφωνιάξασι: «Δέσποινα Θεοτό- |
|
| κε, βοήθησέ δε, καὶ ἄλλην σκέπην καὶ βοήθειαν δὲν ἔχομεν, παρὰ ἐσένα!» Τοῦτο λέγοντας καὶ κλαίοντας ὀμπροστὰ εἰς τὴν εἰκόνα τῆς Κυρίας τοῦ κόσμου, βλέπουσινε ἀπὸ τὴν εἰκόνα καὶ ἐβγαίνει ὡσὰν ἕνα νέφαλον καὶ στένεται ἀποπάνω τως καὶ γί- νεταί τως τὸ νέφος ἐκεῖνο ὡσὰν ἄλλην στέγωσιν. Καὶ ἐπέφτα- |
|
| σιν ἀπάνω εἰς ἐκεῖνο καὶ οἱ τοῖχοι καὶ ἡ στέγωσις, οἱ πέτρες καὶ ὅλα τὰ χώματα, καὶ ἀπάνω τως αὐτουνῶν δὲν ἔγγιζε τίβοτας, διότις ἤσανε ἀποκατωθιὸν τοῦ νέφους, τὸ ὁποῖον τῶς ἔγινεν ὡσὰν μίαν σκηνὴ καὶ εἶχεν δε μέσα καὶ ἐφαίνετόν τως καὶ ἡ Δέ- σποινα καθὼς εἶναι ζωγραφισμένη καὶ ἔλεγέν τως νὰ μὴν φο- |
|
| βοῦνται, διότις αὐτήνη τοὺς σκέπει καὶ δὲν φοβοῦνται νὰ πά- θουσιν τίβοτας βλάβην· καὶ ἐθεωροῦσαν την ὣς τὴν ὥραν ἁποὺ τὰ ἐνεχῶσαν, καὶ τότες ἐμίσεψεν καὶ ἔλειψέν τως καὶ τὸ νέφος. Καὶ οὕτως διὰ τῆς χάριτος τῆς γλυκυτάτης Παρθένου ἐγλυτῶκαν. |
|
46v | Τοῦτα ἀκούγοντας ὅλοι ἐθαυμάζαν καὶ ἐδοξάζαν τὴν δε- δοξασμένην Παρθένον, καὶ τότες ὅρισεν καὶ ἡ ἐκλαμπροτάτη αὐθεντία / καὶ καθαρίζουν τὸν τόπον ἐκεῖνο καὶ κάνουσιν ἐκεῖ μίαν ἐκκλησίαν τῆς Θεοτόκου, καθὼς φαίνεται τὴν σή- μερον εἰς τὸν Ὄξω Φόρον τῆς Κρήτης. Καὶ ἀπομένει ἡ θαυ- |
|
| μαστὴ εἰκόνα ἐκείνη μέσα εἰς τὴν ἐκκλησίαν καὶ ὀνομάζεται ὁ ναὸς ἐκεῖνος τῆς Κυρίας τοῦ Φόρου καὶ ἑορτάζεται τῇ θ΄ τοῦ Μαΐου μηνός. Καὶ ἐκεῖ ἐνεργεῖ καθημερνὸν ἡ χάρις τῆς Παρ- θένου Μαρίας καὶ γίνουνται πολλὰ θαυμάσια, καὶ πολλοὶ πολλὲς χάριτες ἐγνωρίσασι καὶ γνωρίζουν ἀπὸ τὴν χαριτωμένην εἰκό- |
|
55 | να / ἐκείνη τῆς Δεσποίνης Θεοτόκου, ὀδιὰ τὴν εὐλάβειαν τὴν πολλὴν ἁποὺ ἔχουσιν. Καὶ φαίνουνται ἐκεῖ μέσα εἰς τὸν ναὸν ἐκεῖνον τόσες ζωγρα- φιὲς εἰς μικρὰ σανίδια, τὰ θαυμάσια ἁποὺ κάμνει καθημερνὸν καὶ σκέπει καὶ φυλάττει τὸν κόσμον μας. Καὶ καθὼς ὀνομάζεται |
|
| νεφέλη, ἔτσι ἐσκέπασε καὶ τὰ παιδία ἐκεῖνα καὶ ἔτις σκε- πάζει καὶ πᾶσα ἕναν, πούρι νὰ πιστεύει τὸ μυστήριόν της καὶ νὰ τὴν κράζει ἐξ ὅλης τῆς καρδίας. Διὰ τοῦτο καὶ ἡ ἁγία Ἐκκλησία τῶν χριστιανῶν τὴν ἐπαινεῖ εἰς τοὺς Οἴκους, λέγο- ντάς της «Χαῖρε σκέπη τοῦ κόσμου πλατυτέρα νεφέλης», καὶ |
|
47r | ἀληθινὰ αὐτήνη σκέπει τὸν κόσμον ὅλον καὶ εἶναι πλέον μεγα- λύτερη / καὶ πλατύτερη παρὰ ὅλα τὰ νέφη, διότις ὅλα τὰ νέφη δὲν φτάνουσι νὰ σκεπάσουν ὅλον τὸν κόσμον ἀλλὰ οὐδὲ εἶναι εἰς ὅλον τὸν κόσμον, ἀλλὰ αὐτήνη εἰς ὅλον τὸν κόσμον εἶναι καὶ ὅλον τὸν κόσμον σκεπάζει καὶ ὅλοι εἴμεστανε ἀποκατωθιόν της καὶ |
|
| εἰς τὴν σκέπην της ἐλπίζομεν καὶ αὐτὴ ὅλους μᾶς σκέπει καὶ ὁλωνῶν βοηθεῖ καὶ εἰς ὅλους βρέχει τὲς δροσές της καὶ τὲς πλουσίες της χάριτες, ὄχι μόνον ἐδῶ εἰς τὸν κόσμον ἐτοῦτον, μὰ καὶ εἰς τὸν ἄλλον, τὸν αἰώνιον, διὰ τοῦ λόγου της ἐλπίζομεν νὰ εὕρει δροσίαν ἡ ψυχή μας, βοηθώντας μας ἡ δυνατή της πρεσβεία νὰ μὴν μᾶς κολάσουν τὰ πολλά μας ἁμαρτήματα. Ἀμήν. |
|
- Η Αγία Σκέπη της Υπεραγίας Θεοτόκου, Η Παναγία εικονιζόμενη ως νεφέλη.
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής - João Glama Strobërle, Αλληγορία για τον σεισμό του 1755/Allegory to the 1755 Earthquake, περ. 1755, Μουσείο Αρχαίας Τέχνης, Λισαβόνα, Πορτογαλία.
Πηγή: Wikimedia Commons - Μεσαιωνική εικονογραφία βιβλικού σεισμού (1493).
Πηγή: InVisible Culture: An Electronic Journal for Visual Coulture
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Ζ΄ (Γη Αγία)
Στο έβδομο θαύμα του βιβλίου του ο Μορεζήνος διηγείται την ιστορία ενός μοναχού που, χάρη στην ιδιαίτερη λατρεία που είχε για τη Θεοτόκο, μετά τον θάνατό του, δέχτηκε το δώρο της μεγαλοσύνης της· όχι μόνο ευωδίαζε το λείψανό του, αλλά και είχε βλαστήσει στην καρδιά του ένας θαυμαστός κρίνος. Το έδαφος, δηλαδή η «γη», έγινε «αγία», επειδή η καρδιά του πιστού ανθρώπου ήταν αφιερωμένη στην αγάπη για τη Θεοτόκο. Η αφήγηση, όπως σε όλα τα κεφάλαια του βιβλίου, κλείνει με την προτροπή για πίστη στην Παναγία και προσμονή του Παραδείσου.
| ΘΑΥΜΑ Ζ΄ (Γῆ ἁγία)
|
|
67/58r | ΕΙΣ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΡΩΜΗΣ ἤτονε ἕνας ἄνθρωπος ὀνό- ματι Ἰωάννης, ὁ ὁποῖος εἶχεν πολὺν πλοῦτον, μὰ εἶχεν τὸν νοῦν πολλὰ δύσκολον, ἁποὺ δὲν ἐδυνήθην ποτὲ νὰ μάθει οὔτε γράμ- ματα οὔτε τίποτας ψαλμὸν νὰ τόνε λέγει εἰς τὴν προσευχήν του. |
|
68 | Καὶ ἐβάλασίν τονε οἱ γονεῖς του ὅταν ἤτονε παιδὶν εἰς σχολεῖον νὰ μάθει, ἀλλὰ αὐτὸς ποτὲ δὲν ἐδύνετονε νὰ ξεπάρει τίβοτας, / τό- σον ἁποὺ ἐνετράφη ἀμαθὴς καὶ ἀγράμματος καὶ ἐλυπάτονε πολ- λὰ πὼς δὲν ἐκάτεχε νὰ λέγει εἰς τὴν προσευχήν του ἢ ἀπὸ τοὺς ψαλμοὺς τοῦ Δαβὶδ ἢ ἄλλον τίποτας ὕμνον ἀπὸ ἐκείνους ἁποὺ |
|
58v | εἶναι κρατημένοι οἱ χριστιανοὶ νὰ λέγουσιν εἰς τὲς προσευχές τως νὰ δοξάζουσι τὸν Θεόν. Αὐτὸς, ἔστοντας καὶ νὰ μὴν κατέχει τίβο- τας, ἤτονε ἀναγελασμένος / ἀπὸ τοὺς ἄλλους καὶ καταδικασμέ- νος πὼς οὐδεκὰν τὸ «Πάτερ ἡμῶν» ἤλεγε. Καὶ ἔχοντας πολλὴν λύπην ἔβαλεν εἰς τὸν νοῦν του ἕναν καλὸν λογισμόν, νὰ πάγει εἰς |
|
| ἕνα μοναστήριον νὰ βάλει ἐκεῖ ὅλον του τὸν βίον, νὰ γένει μοναχός, καὶ ἐκεί εἰς τὸ μοναστήριον νὰ εἶναι ἡμέραν καὶ νύκταν, νὰ λεί- πει ἀπὸ τὴν καταδίκην τοῦ λαοῦ, καὶ ἴσως καὶ νὰ ξεπάρει ἐκεῖ νὰ λέγει ὅ,τι τίβοτας, νὰ εἶναι εἰς τιμὴν καὶ σωτηρίαν του. Ἐτοῦτον τὸν καλὸν λογισμὸν ἔβαλεν εἰς τέλος καὶ ἐπῆγε εἰς ἕναν κοινό- |
|
| βιον, καὶ ἐπειδὴ εἴδασιν οἱ ἄλλοι μοναχοὶ ἁποὺ ἤσανε ἐκεῖ τὸν κα- λόν του σκοπόν, ὅλοι τόνε ’ποδεχθῆκαν ἀσπασίως καὶ ἐπροσέχα- σίν τονε καὶ ἐκάνασίν του καλὴν συντροφιάν, καὶ μάλιστα ὀδιὰ τὸν πολὺν πλοῦτον ἁποὺ ἤδωκεν εἰς τὸ μοναστήριον, καὶ αὐτὸς ἄλλον δὲν ἐζήτα, μόνο νὰ τόνε μάθουσι νὰ λέγει τίποτας ψαλ- |
|
| μόν. Καὶ ἐτοῦτο τοὺς ἐπαρακάλειε πάντα καὶ δὲν ὄκνευεν νὰ παγαίνει νύκταν καὶ ἡμέραν εἰς τὲς σύναξες, ἀλλὰ τίποτας νὰ ξεπάρει δὲν ἤτονε δυνατόν του καὶ ὅλοι τοῦ ἑρμηνεύγασιν, ἄλλος ψαλμόν, ἄλλος εὐχήν, ἄλλος ὕμνον, καὶ τίποτας νὰ μάθει δὲν ἐδύ- νετονε. Μὲ τὲς πολλὲς ἡμέρες λέγει τοῦ ἡγουμένου ἕνας γέρο- |
|
59r | ντας: «Ἅγιε ἡγούμενε, μεγάλη καταδίκη εἶναι καὶ ἐμᾶς ὁλωνῶν καὶ τοῦ μοναστηρίου μας τόσον καιρὸν νὰ μὴν μάθομεν τὸν μοναχὸν τὸν Ἰωάννην τίποτας νὰ λέγει, μάλιστα ἁποὺ ἔχει τόσον τὸν πόθον». / Λέγει ὁ ἡγούμενος τοῦ γέροντος: «Κατέ- χεις καὶ ἐσὺ πόσον ἐκοπίασαν ὅλοι οἱ ἱερομονάχοι νὰ τόνε μά- |
|
| θουσι καὶ δὲν ἐδυνήθησαν· μὰ ἔπαρέ τονε ἐσὺ καὶ κάμε προ- σευχὴν πρὸς τὸν Θεὸν νὰ τόνε φωτίσει νὰ μάθει ὅ,τι τίποτας». Παίρνει τόνε ὁ γέροντας καὶ ἀρχίζει καὶ ἀναγνώθει του ὅλους τοὺς ψαλμοὺς καὶ ὅλες τὲς εὐχὲς καὶ προσευχὲς ἁποὺ ἤλεγεν ὁ γέρων καὶ ἁποὺ ἀναγνώθουνται εἰς τὴν ἁγίαν ἐκκλησίαν, καὶ ἀκού- |
|
69 | γει τες ὅλες, καὶ τότε τοῦ / λέγει ὁ γέρων: «Ἀπὸ τοῦτα ὅλα ἁποὺ ἤκουσες ποῖον ὀρέγεσαι νὰ μάθεις;» Λέγει του: «Ὅλα εἶναι, πα- τέρα μου, καλὰ καὶ ἅγια, μὰ ἐγὼ ὀρέγομαι πλιότερον ἐκεῖνον ἁποὺ λέγομεν εἰς τὴν ἀπόλυσιν τοῦ ἑσπερινοῦ, τὸ Χαῖρε Μαρία». Τότε ἔκρινεν ὁ γέροντας πὼς θέλει τὸ «Θεοτόκε Παρθένε» καὶ ἀρχίζει |
|
| νὰ τοῦ τὸ λέγει πολλὲς φορές, καὶ μὲ μεγάλην βίαν τὸ ἤμαθεν μὲ τὲς πολλὲς ἡμέρες. Καὶ ἀπὴν τὸ ἤμαθε ἐπῆρε τόσην πολλὴν χαράν, πλέον παρὰ νὰ ἤθελεν κερδίσει ὅλον τὸν κόσμον, καὶ δὲν ἔπαυτε οὔδε ἡμέραν οὔδε νύκταν νὰ μὴν τὸ λέγει, καὶ ὅ,τι καὶ ἂν ἤκαμνε, ἢ ἔτρωγεν ἢ ἔπινεν ἢ ἐπεριπάτει ἢ ὅ,τι ἤκανεν, πά- |
|
59v | ντα ἤλεγεν αὐτὸν τὸν ἅγιον λόγον. Ἀκομὴ καὶ ὅταν ἤθελεν νὰ χαιρετήσει τινά, ἄλλον χαιρετισμὸν δὲ τοῦ ἤλεγεν, μόνον ἀντὶ τοῦ χαιρετισμοῦ τοῦ συνηθισμένου / αὐτὸς καὶ ταχύτερον καὶ αὔριον ἤλεγεν πᾶσα ἑνὸς «Χαῖρε Μαρία» καὶ οὐδεμίαν ἀπαθι- βολὴ ἐκίνα νὰ εἰπεῖ, παρὰ νὰ ἀρχίζει ἀποὺ τὸ «Χαῖρε Μαρία», |
|
| καὶ οἱ ἄλλοι μοναχοὶ ἐφήκασιν τὸ ὄνομάν του καὶ ἐκράζαν τονε ὁ «Χαῖρε Μαρίας», καὶ αὐτὴν τὴν ὀνομασίαν τὴν ἐδέχετονε αὐτὸς ὡσὰν μεγάλον στεφάνι καὶ ἔλεγεν ὅτι ἐκέρδισεν μεγάλον κέρδος νὰ ἀποκτήσει ἔτοιαν ὀνομασίαν· καὶ ἀπατός του, ὅταν τὸν ἐθέλα- σιν ἐρωτήσει πῶς λέγεται, ἄλλον ὄνομα δὲν ἤλεγεν πὼς ἀκού- |
|
| γει, μόνον «Χαῖρε Μαρίας»· καὶ ὅταν τὸ ἔλεγε, τοῦ ἐφαίνετονε πὼς ἐγρίκα μίαν χαρὰν πολλὴν ὡσὰν νὰ εἶχεν εἶσται ἁμάδι μὲ τὴν Παρθένον Μαρίαν, νὰ τὴν ἤθελεν βλέπει νὰ τῆς τὸ λέγει, καὶ ἔτις ἐπέρνα ὅλον του τὸν καιρόν, ὥστε ἁποὺ ἦλθε τὸ τέλος του. Καὶ τὴν ὥραν ἁποὺ εἶχε νὰ πληρώσει τὸ χρέος ἁποὺ χρεω- |
|
| στοῦμεν ὅλοι τοῦ θανάτου, λέγοντας τὸν ἅγιον λόγον ἐτοῦτον, τὸ «Χαῖρε Μαρία», μὲ μεγάλην χαρὰν παρέδωκεν τὴν ψυχήν του, καὶ ὅλοι ἐθαύμαζαν τὴν εὐφροσύνην καὶ τὴν ἀγαλλίασιν ἁποὺ ἤδει- χνεν πὼς εἶχεν εἰς ἐκείνην τὴν φοβερὰν ὥραν τοῦ θανάτου, καὶ ἤδειχνε ἀληθινὰ πὼς βλέπει τὴν Παρθένον Μαρίαν ὀμπροστά του |
|
60r | καὶ μὲ μεγάλην χαρὰν τῆς παρέδωκε τὴν ψυχήν του. Τότε, κατὰ τὴν τάξιν τῶν μοναχῶν, τὸν ἐκήδεψαν εἰς ἕνα ξε- χωριστὸν τόπον, / διότις ὅλοι ἐκρίνασι πὼς εἶναι ἅγιος, μάλιστα ὀδιατὶ ἤβγαινεν ἀποὺ τὸ ἅγιόν του λείψανον μεγάλη εὐωδία, ἡ ὁποία δὲν ἐλίγαίνεν οὐδὲ ἀπὴν τὸν ἐσφα/λίσαν μέσα εἰς τὴν γῆν. |
|
| Διὰ τοῦτο ἐπηαίνασι ὅλοι οἱ μοναχοὶ πᾶσα ἡμέρα ἀποπάνω τοῦ τάφου του καὶ ἐκαθίζαν νὰ γρικοῦσι τὴν εὐωδίαν ἐκείνην ἁποὺ ἔβγαινεν. Καὶ τὲς ἐννέα ἡμέρες ἁποὺ ἐπήγασιν κατὰ τὴν συνήθειαν νὰ τόνε μνημονέψουσιν, βλέπουσι ἕναν παράδοξον θαῦμα ἁποὺ ἐξέστησαν ὅλοι, διότις εἴδασινε ἀποπάνω τοῦ τάφου |
|
| του ἕναν ὡραιότατον κρίνον ξεφυτρωμένον καὶ εἰς ὅλα τὰ φύλλα τοῦ κρίνου γραμμένα γράμματα καὶ ἐλέγασιν «Χαῖρε Μαρία», καὶ τὸ χρῶμα τῶν γραμμάτων εἰς χρῶμα χρυσαφίου καὶ ἡ εὐω- δία τοῦ κρίνου τόσα πολλή, ἁποὺ δὲν ἐδύνετονε νὰ τὴν ὁμοιώ- σουν μὲ οὐδεμίαν ἄλλην ἀπὸ ὅσες εἶναι εἰς τὸν κόσμον, καὶ ὅλοι |
|
| ἐξενίζουντανε νὰ βλέπουσι ἐκεῖνο τὸ θαυμάσιον φυτόν. Τότε ὁ ἡγούμενος λέγει: «Ἀδελφοί, φανερὰ φαίνεται ἡ ἁγιοσύνη ἐτουνοῦ τοῦ μακαρίου ἀνθρώπου καὶ ἡ ἀγάπη ἁποὺ εἶχεν εἰς τὴν Παρθέ- νον Μαρίαν. Μὰ φαίνεταί μου δίκαιον νὰ ἀνοίξομεν τὸν τάφον νὰ ἰδοῦμεν τὴν ρίζαν ἐτουνοῦ τοῦ θαυμαστοῦ κρίνου, ὀδιὰ νὰ γνωρί- |
|
60v | σετε ὅλοι πόσον χαριτώνεται ὁ ἄνθρωπος ἁποὺ ἀγαπᾶ τὴν Παρ- θένον Μαρίαν ἐξ ὅλης του τῆς ψυχῆς». / Σκάπτουσι λοιπὸν τὴν ὥραν ἐκείνην τὸν τάφον του καὶ εὑρίσκουσι τὸ ἅγιον λείψανον ἐκεῖνον καὶ βλέπουσι πὼς ἔβγαινεν ἐκεῖνο τὸ κρίνον ἀπὸ μέσα ἀποὺ τὸ στόμαν του, καὶ τὸ θαῦμα ὅλοι ἐθαυμάζαν. Μὰ ὁ |
|
| ἡγούμενος ἀκομὴ ἠθέλησε νὰ δείξει τὸ θαῦμα μεγαλύτερον, καὶ κινούμενος ἀπὸ τὴν χάριν τῆς Παρθένου Μαρίας λέγει: «Ἐγὼ θέλω νὰ ἰδῶ τὴν ρίζαν τοῦ θαυμαστοῦ φυτοῦ ἐτουνοῦ», καὶ ὁρίζει καὶ σκίζουσι τὸ ἅγιον λείψανον ἐκεῖνον καὶ θεωροῦσιν πὼς εἶχεν τὲς ρίζες του εἰς τὴν καρδιάν του, καὶ ἡ καρδιά του εἶχεν |
|
| ζωγραφισμένη τὴν εἰκόνα τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Καὶ ἐτοῦτο τις νὰ μὴν τὸ εἶχεν θαυμάσει καὶ νὰ μὴν μεγαλύνει τὴν μακα- ρίαν Παρθένον καὶ νὰ μὴν μακαρίσει καὶ αὐτὸν τὸν μακάριον ἄνθρωπον, ἁποὺ ἠξιώθη εἰς τόσην χάριν μόνον ὀδιὰ τὸν πόθον ἁποὺ εἶχεν εἰς τὴν Κυρίαν τοῦ κόσμου, τὴν ἁγιοτέραν πάσης τῆς |
|
71 | κτίσεως, τὴν Γῆν τὴν ἁγίαν, ἡ ὁποία ἡγίασε καὶ τὸ σῶμαν του αὐτουνοῦ τοῦ ἀνθρώπου;Καὶ ἐπήρασίν το μὲ λιτήν, μὲ ὕμνους καὶ μὲ φωτιές, καὶ ἐπήγασίν το καὶ ἐθέκαν το μὲ τὰ ἄλλα ἅγια λείψανα ἁποὺ ἤσανε εἰς ἐκεῖνον τὸ μοναστήριον / καὶ ὅλοι τὸ ἐτιμούσασι πλιότερον ὀδιὰ τὴν ἀγάπην τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. |
|
61r | Ἐτοῦτο φανερὰ ἀπόδειξις πὼς ἡ ἁγία Παρθένος, ἡ ἁγιότα- τη Γῆς, τιμᾶ καὶ ἁγιάζει ἐκείνους ἁποὺ τὴν ἀγαποῦσι, καὶ καθὼς αὐτήνη / ἤτονε ἀπὸ τὴν φύσιν τὴν ἐδικήν μας καὶ αὐτή- νη ἐπερίσσεψεν εἰς τὴν ἁγιοσύνην καὶ τὰ ἀγγελικὰ τάγματα, ἔτις καὶ ἐκείνους ἁποὺ τῆς ἔχουσι τὴν ἀγάπην τελείαν καὶ τιμοῦσιν |
|
| τηνε, ὄχι ὅσον τῆς πρέπει μὰ ὅσον τῶς εἶναι δυνατόν, αὐτοὺς τιμᾶ μεγάλα καὶ ἁγιάζει τους. Καὶ καθὼς αὐτήνη εἶναι ἡ γῆς ἡ τελεία εἰς τὴν ἁγιότητα, ἔτις καὶ τὸν πᾶσαν της πιστὸν δοῦλον τόνε ἀναδείχνει γῆν ἁγίαν, καὶ ἀνκαλὰ καὶ νὰ εἶναι γήινος, ἀλλά διὰ τῆς χάριτός της γίνεται ἅγιος. Καὶ ὅποιος θέλει νὰ ἐλευθε- |
|
| ρωθεῖ ἀπὸ τὴν ἀπάτην τοῦ κόσμου καὶ τῆς γῆς ἐτουνῆς ἁποὺ κατοικοῦμεν, δὲν εὑρίσκει εὐκολοτέραν στράταν, ὡσὰν νὰ ἁγια- σθεῖ μὲ τὴν ἀγάπην ἁποὺ θέλει βάλει εἰς τὴν ὑπεραγίαν Παρ- θένον, καὶ καλὰ νὰ φορεῖ σάρκα καμωμένην ἀπὸ τὴν γῆν, ἀλλὰ ἡ χάρη τῆς Παρθένου τὴν ἁγιάζει καὶ κάνει τηνε πράγμα ἅγιον, |
|
| καθὼς ἤκαμε καὶ τὸν ἄνωθεν μοναχόν, τοῦ ὁποίου τὸ λείψανον ἤκαμε καὶ εὐωδίαζε καὶ τὴν καρδίαν του καὶ ἐβλάστησεν κρί- νον εὐωδέστατον, διότις τὴν εἶχεν τὴν καρδίαν του ὅλην δοσμέ- νην εἰς τὴν ἀγάπην τῆς Ὑπεραγίας καὶ ὅλον του τὸν πόθον, καὶ ἐπειδὴ εἶχεν τὴν καρδίαν του ὅλην δοσμένην τῆς ἁγίας Γῆς, |
|
61v | ἐβλάστησεν καὶ ἁγίους καρπούς. Εἶναι λοιπὸν ἡ ἁγία Παρθένος ἡ ἀληθινὴ γῆς ἡ παναγιοτάτη καὶ διὰ τοῦ λόγου της ἐνοίκτηκεν καὶ ἡ ἁγία γῆς / τοῦ ἐν Ἐδὲμ Παραδείσου, διότις ἀπὸ ὅλα τὰ μερτικὰ τῆς γῆς τὸ πλέα ἅγιον εἶναι ἡ Ἐδέμ, εἰς τὴν ὁποίαν εἶναι ἐμφυτεμένος ὁ θεοφύτευτος |
|
| Παράδεισος, ὁ ὁποῖος ἤτονε σφαλιστός, ὥστε ἁποὺ ἐφάνηκεν αὐτήνη ἡ ὑπεραγία Γῆς, ἡ ὁποία ἐβλάστησεν τὸν καρπὸν τῆς ζωῆς, τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, διὰ τοῦ ὁποίου ἔνοιξεν ἡ πόρτα τοῦ Παραδείσου καὶ ἐλπίζομεν, ὅσοι τὸν ὁμολογοῦμεν τέ- λειον Θεὸν καὶ τέλειον ἄνθρωπον, τέλειον Υἱὸν μοναχὸν τοῦ ἀνάρ- |
|
72 | χου καὶ ἀκαταλήπτου Θεοῦ καὶ Πατρός καὶ τέλειον καὶ μοναχὸν βλαστὸν τῆς ἀειπαρθένου Μαρίας, νὰ εὕρομεν τὴν κατοικίαν τὴν πεποθημένην, τὴν ὁποίαν μᾶς ἐχάρισε διὰ λόγου τῆς ἁγίας Γῆς, τῆς μητρός του τῆς ἀχράντου, ἡ ὁποία ἔστοντας καὶ νὰ εἶναι / ὡσὰν τὴν γῆν τὴν ἐδικήν μας, ἤγουν σαρκοφόρος, πᾶσα |
|
| γηίνου ἀπὸ λόγου μας προξενᾶ τὴν ἁγίαν κατοικίαν τοῦ θεοφυ- τεύτου Παραδείσου, εἰς τὴν ὁποίαν νὰ μᾶς ἀξιώσεις ἐσύ, Δέσποι- να καὶ Κυρία, ἁγία Παρθένε Μαρία, ἁγία καὶ ὑπεραγία καὶ ἁγιο- τέρα πάσης τῆς κτίσεως. Ἀμήν. |
|
- Φωτογραφία από την ταινία του Ντάρεν Αρονόφσκι Η Πηγή της Ζωής (The Fountain), παραγωγής 2007.
Πηγή: patheos.com
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Ις΄ (Λουτήρ)
Το θαύμα με τον τίτλο «Λουτήρ» είναι το δέκατο έκτο του βιβλίου Κλίνη Σολομώντος. Ο Μορεζήνος διηγείται σε αυτό την ιστορία ενός ζωγράφου που πάντοτε, με ιδιαίτερη φροντίδα και μεράκι, ζωγράφιζε την εικόνα της Θεοτόκου και της απέδιδε κάθε ομορφιά, ενώ αντίθετα ζωγράφιζε άσχημο τον διάβολο. Ο τελευταίος, νιώθοντας φθόνο, προσπάθησε να σκοτώσει τον ζωγράφο, ρίχνοντάς τον από τη σκαλωσιά την ώρα που ζωγράφιζε την Παρθένο. Όμως, η Θεοτόκος ζωντάνεψε από τη ζωγραφιά και απλώνοντας το χέρι της τον κράτησε να μην πέσει. Έτσι, η πίστη του τον έσωσε από την κακότητα του σατανά. Αυτό προτρέπει ο συγγραφέας να κάνουν όλοι για να αξιωθούν τη Βασιλεία του Παραδείσου. Η Παναγία επονομάζεται εδώ «Λουτήρ», επειδή είναι πρότυπο καθαρότητας και βοηθά και τους ανθρώπους να "ξεπλύνουν" τη συνείδησή τους.
| ΘΑΥΜΑ Ις΄ (Λουτὴρ)
|
|
169/153r
170 | ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ ΗΤΟΝΕ ἕνας ζωγράφος ὀνό- ματι Ἰωάννης, ὁ ὁποῖος ἤτονε πολλὰ εὐλαβὴς καὶ εἶχεν μεγά- λην ἀγάπην εἰς τὴν ὑπεραγίαν Θεοτόκον καὶ μὲ μεγάλην / εὐλά- βειαν καὶ πίστιν ἐζωγράφιζε πάντα, καὶ ἐσπούδαζε ὅσον ἤτονε ἡ |
|
| δύναμίς του ὅταν ἐζωγράφιζε τὴν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου νὰ τήνε κάνει πολλὰ ὡραία, πλέον παρὰ τινὰ ἄλλον, τόσον ἁποὺ ἐθαυ- μάζασιν ὅλοι εἰς τὴν ὡραιότητα ἁποὺ ἤκανε εἰς τὲς εἰκόνες τῆς Θεοτόκου, τὲς ὁποῖες ἐστόλιζε μὲ πᾶσα λογῆς τρόπον καὶ τέχνην ἁποὺ ἐδύνετονε, τὲς ὁποῖες εἰκόνες τὲς ἐχαλάσασι οἱ εἰκονομά- |
|
| χοι οἱ μαγαρισμένοι, μὰ ὅταν ἐστέκασιν ἐθεώρει ἁποὺ τὲς ἔβλε- πεν θαυμαστὴν στολισίαν εἰς τὰ Θεοτοκία, καὶ πάλι, ὅταν ἤθελεν τύχει νὰ ζωγραφίσει τὸν ἐχθρὸν ἢ εἰς τὴν ἁγίαν Ἀνάστασιν καθὼς τόνε ζωγραφίζουσι καὶ πατεῖ τονε ὁ Χριστός μας ἢ εἰς τὴν δευτέραν Παρουσίαν ἢ ἀλλοῦ ποθές, τὸν ἐζωγράφιζε τόσα ἄσχη- |
|
| μον, ὅσον δὲν ἐμπόρει νὰ ἰδεῖ τινὰς ἀσχημότερον πράγμα, καὶ ἐτοῦτο τὸ ἤκανεν δικαίως. Καθὼς ὡράιζε μὲ τὴν τέχνην του τὴν Δέσποιναν ἁποὺ ἐστόλισε τὴν ἀνθρώπινον φύσιν, ἔτις ἐσχήμι- ζεν τὸν ἐχθρὸν ἁποὺ τὴν ἀσχήμωσεν τὴν ἀνθρωπότητα ἐξαρ- χῆς καὶ ἁποὺ σπουδάζει πάντα εἰς τοῦτο, διὰ τοῦτο ἔτις αὐτὸς |
|
153r | ὁ ζωγράφος ἔκανε. Καὶ μακαρίζω τὴν καλήν του τέχνην καὶ τὴν θεάρεστον γνώμην, ἀλλὰ τοῦτο τοῦ ἐχθροῦ τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ κακοῦ, τοῦ παμπονήρου διαβόλου δὲν ἤρεσε, / διὰ τοῦτο ἐγύ- ρευεν καιρὸν νὰ τόνε ἀποκτείνει, καὶ ὄχι τόσον νὰ τοῦ ὀχθρεύ- εται πὼς τὸν ἤκανεν ἐκεῖνον ἄσχημον, διότις ἐκάτεχε πὼς τοῦ |
|
| ἔπρεπεν, ὅσον ἐφθόνει εἰς τὴν ὡραιότητα τῆς Παρθένου. Καὶ καλὰ καὶ νὰ ἐκάτεχεν πὼς ἔπρεπεν ἡ ὡραιότης τῆς Παρθένου, ὅμως ἐφθόνειεν καὶ περισσότερον ἐτήκετονε, ὀδιατὶ ἐθεώρει πὼς μὲ τὴν ὡραιότην ἁποὺ ἤκανε τῆς εἰκόνος ἐπαρακίνα τὸν λαὸν εἰς πλιότερην εὐλάβειαν, διὰ τοῦτο ἐσπούδαζε νὰ τόνε ἀποκτείνει. |
|
| Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ ἐθέλασι κτίσει ἕναν ναὸν ὑψηλὸν καὶ ἐθε- λήσασιν, κατὰ τὴν συνήθειαν ἁποὺ εἴχασι τὴν ἁγίαν, νὰ τόνε ζω- γραφίσουν ὅλον καὶ κράζουσι τὸν ζωγράφον ἐτοῦτον τὸν Ἰωάννην νὰ τόνε ζωγραφίσει. Ἤρχισε λοιπὸν ὁ ζωγράφος, καὶ ἐπειδὴ ἤτο- νε ὑψηλὸς ὁ ναός, ἤρχισε ἀπὸ πάνω μὲ ὑψηλὲς σκαλωσὲς καὶ |
|
| ἤθελε πρῶτον νὰ ζωγραφίσει τὸν Εὐαγγελισμὸν τῆς Θεοτόκου. Καὶ ὅταν ἐκίνησε νὰ ντεσενιάρει τὴν Θεοτόκον, θεωρεῖ ὀμπροστά του ἐκεῖ ἀπάνω εἰς τὴν σκαλωσὰν τὸν διάβολον καὶ λέγει του: «Ἀπὸ ἐδῶ δὲν ἠμπορεῖς νὰ μοῦ φύγεις, μὰ νὰ σὲ κρημνίσω, ὀδιατὶ ὣς καὶ ἐδῶ εἰς τὰ ὕψη τοῦ ναοῦθέλεις νὰ κάμεις τὴν εἰκόνα |
|
171 | ὄμορφην», καὶ μὲ τὸν λόγον σηκώνει τὴν μίαν μερὰν τῆς σκα- λωσᾶς / καὶ χαλᾶ τηνε, ὀδιὰ νὰ πέσει ὁ ζωγράφος νὰ ξεκου- μπιστεῖ. Καὶ ὁ ζωγράφος ἁπλώνει τὰ χέρια του εἰς τὸν τοῖχον δὲν ἔχοντας ποῦ πιάσει νὰ βοηθηθεῖ. Ὤ θαῦμα ἐξαίσιον! Τοῦ ντεσέ- νιου ἐκείνου ἁποὺ εἶχεν καμωμένον, μίαν χείρα ξαπλώνει καὶ / |
|
154r | πιάνει τὸ χέριν του καὶ ἐκράτειεν τονε καὶ δίδει κάτω καὶ χαλᾶ ὅλη ἡ σκαλωσὰ καὶ ἐκεῖνος ἐκρατιέτονε ἐκεῖ καλὰ καὶ δὲν ἔπεφτεν οὐδὲ τίποτας δὲν ἐβλάβετονε, ὥστε ἁποὺ ἐπήγασιν ἄνθρωποι καὶ ἐβάλασίν του σκάλα καὶ ἐκατέβηκεν καλὰ χωρὶς τίποτας βλάψιμον, καὶ ὅλοι ἐθαύμαζαν, ὅμως πῶς ἔγινεν δὲν ἐκά- |
|
| τεχαν, ὥστε ἁποὺ αὐτὸς ἐξηγήθη τὸ πράγμα πῶς ἔγινεν. Ἀπὸ τότε ὁ ἐχθρὸς δὲν ἐγύρευγε πλέον νὰ τόνε βλάψει, μὰ ὁ λαὸς εἶχεν πλιότερην εὐλάβειαν εἰς τὲς εἰκόνες τοῦ ζωγράφου καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἁποὺ ἐλόγιαζεν ὁ ἐχθρὸς νὰ τόνε ἀφανίσει, τοῦ ἤκαμε μεγάλην τὴν φήμην, διότις ὅλοι τὸν ἐτίμουν πλιότερον ὡσὰν |
|
| ἐγνωρίσασι τὸ μυστήριον ἁποὺ ἤδειξεν ἡ Παρθένος εἰς αὐτόνον ὀδιὰ τὴν εὐλάβειάν του. Ἔτις λοιπὸν ἐφύλαξε καὶ φυλάγει ἡ Δέσποινα τοὺς πιστούς της δούλους καὶ στολίζει τους μεγάλες τιμὲς καὶ ἀξιώνει τους καὶ τῆς Βασιλείας τοῦ Υἱοῦ της, εἰς τὴν ὁποίαν νὰ ἀξιωθοῦμεν καὶ |
|
| ἡμεῖς τιμώντας καὶ δοξάζοντας τὸν πανάχραντόν της τόκον ἁποὺ μᾶς ἤγδυσε τὰ παλαιὰ ράσα τῆς ἁμαρτίας καὶ ἤντυσέ μας τὴν χιονοφεγγόφωτον στολὴν τοῦ ἁγίου βαπτίσματος, ὅτι αὐτῷ πρέπει πᾶσα δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. |
|
- Μωσαϊκό της εποχής των Κομνηνών (12ος αι.) στην Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης. Στη μέση η Παναγία κρατώντας τον Χριστό στην αγκαλιά της, δεξιά της ο αυτοκράτορας Ιωάννης Κομνηνός Β΄ και στα αριστερά της η αυτοκράτειρα Ειρήνη.
Πηγή: Wikimedia Commons
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Κ΄ (Πόκος Γεδεών)
Το εικοστό θαύμα της Θεοτόκου στο βιβλίο του Μορεζήνου σχετίζεται με την επονομασία της ως «Πόκος Γεδεών». Έτσι προσφωνείται η Παναγία στον Ακάθιστο Ύμνο, ως δροσιά που έπεσε πάνω στην ξηρασία του ακατέργαστου μαλλιού. Ο Μορεζήνος διηγείται εδώ την ιστορία της βασίλισσας Θεοφανώς, συζύγου του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Λέοντα, η οποία ήταν βαθιά θρησκευόμενη και ζούσε σαν ασκήτρια. Κάποτε που προσβλήθηκε από σοβαρό πυρετό, κι αφού δεν βρισκόταν θεραπεία να τη γλιτώσει, ήπιε το θαυμαστό νερό της Ζωοδόχου Πηγής και θεραπεύθηκε. Ο συγγραφέας κλείνει την αφήγηση, παρακινώντας τον αναγνώστη να πιστεύει στη Θεοτόκο για να δροσιστεί από τη φλόγα των αμαρτημάτων του.
| ΘΑΥΜΑ Κ΄ (Πόκος Γεδεὼν)
|
|
209/190v
191r | ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΖΩΟΔΟΧΟΣ Πηγῆς πὼς τὸν καιρὸν τοῦ Λέοντος τοῦ δεσπότου ἤκαμεν πολλὰ καὶ μεγά- λα θαυμάσια ἐκεῖνον τὸ ἁγιότατον ὕδωρ καὶ εἰς αὐτόνον τὸν ἴδιον βασιλέα / καὶ εἰς τὴν ἀξιωμένην του βασίλισσαν τὴν Θεοφανώ, |
|
| ἡ ὁποία ἀποὺ τὰ γήινα βασίλεια ἁποὺ ἤτονε ἐπραγματεύετονε τὴν οὐράνιον Βασιλείαν. Δατὶ δὲν ἐπέρναν ὡσὰν βασίλισσαν, μὰ ἐπέρνα ὡσὰν ἀσκήτρια, καὶ ἂν ἐφαίνετονε πὼς ἐφόρειεν ἀπ’ ὄξω τὰ βασιλικὰ ροῦχα ὀδιὰ θαράπειον τοῦ βασιλέως της, ἀλλὰ ἀπὸ μέσα ἤτονε ἐνδυμένη κατάσαρκα ράσα τρίχινα ὀδιὰ εὐαρέστησιν |
|
| τοῦ οὐρανίου βασιλέως. Καὶ τὲς νηστεῖες της καὶ τὲς ἀγρυπνίες καὶ προσευχὲς ἁποὺ ἤκανε καὶ τὰ ἄλλα καλὰ τὰ ἐμαρτύρησεν τὸ ἅγιόν της λείψανον, τὸ ὁποῖον τὸ εὑρήκασιν ἁγιότατον καὶ ἤκαμεν καὶ ἄλλα πολλὰ θαυμάσια, εἰς τὴν ὁποίαν χάριν ἐτούτην, ἀνκαλὰ καὶ νὰ ἤτονε αἰτία ἡ ἀγαθή της καὶ θεάρεστος γνώμη, | |
| ὅμως καὶ ἡ χάρις τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου τὴν ἐπαρακίνησεν καὶ ἐνδυνάμωσέν τηνε καὶ ἐτελείωσεν τὴν καλὴν στράταν. Διότις αὐτηνῆς τῆς θαυμαστῆς βασίλισσας εἰς κάποιον καιρὸν τῆς ἤδω- κεν μία ἀρρωστία τόσα βαρά, ἁποὺ τὴν ἐβίαζε νὰ τὴν πέψει εἰς τὸν θάνατον, διότις ἤτονε ὁ πυρετὸς ἁποὺ εἶχεν τόσα πολύς, |
|
210 191v | ἁποὺ ὅλα τὰ νερὰ τῶν βρυσῶν δὲν ἐδύνουντανε νὰ τῆς τόνε σβή- σουν, καὶ ὅσον ἤπινε τόσον ἐκαίγετονε. Ὡσὰν βασίλισσα μεγάλη ἁποὺ ἤτονε, ὅλοι οἱ ἰατροὶ ἐσύντρε- χαν καὶ ὅλα τὰ ρεμέντια / τῆς ἐκάνασιν καὶ βοήθειαν τινὰ δὲν ἐδύνουντανε νὰ τῆς δώσουν, διότις ἐβλέπασιν τὸ κακὸν / περίσ- |
|
| σον. Καὶ ὡσὰν δὲν εἴχασι πλέον ἐλπίδα ζωῆς εἰς αὐτήνην, λέ- γουσι τοῦ βασιλέως: «Δέσποτα βασιλεῦ, ἡ βασίλισσα εἶναι εἰς δύο στενά: νὰ μὴν τῆς δίδομεν νὰ πίνει, ἡ καῦσις της εἶναι τόσα πολ- λὴ ἁποὺ τήνε θέλει θανατώσει, πάλι νὰ τῆς δώσομεν θέλημα νὰ πίνει ὅσον θέλει, καὶ αὐτόνο χειρότερον. Ἐμεῖς εἰς τοῦτο δὲν εὑρί- |
|
| σκομεν ρεμέντιον, μὰ ἡ γαληνότης σου, ὡσὰν σοφὸς ἁποὺ εἶσαι, εὗρε τὸν μόδον». Λέγει ὁ βασιλεύς: «Τοὺς θανατεροὺς πυρετοὺς ἄλλον δὲν δύνεται νὰ τοὺς σβήσει, μόνον ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, καὶ ἐπειδὴ φανερὰ πολλὲς φορὲς ἐγνωρίσαμεν πὼς ἡ χάρις ἡ θεία ἐνεργεῖ τὸ νερὸν ἐκεῖνον τὸ θαυμαστὸν τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς, |
|
| νὰ πέψω νὰ πάρω ἀπ’ αὐτόνο καὶ θέλω τῆς δίδει, καὶ ἂς πίνει ὅσον θέλει καὶ ἴσως καὶ ἡ Δέσποινα Θεοτόκος νὰ θελήσει νὰ τῆς δώσει τὴν χάριν της νὰ τῆς σβήσει ἡ τόση καῦσις». Λέγει ἕνας ἰατρός: «Καλὸν εἶναι, δέσποτα βασιλεῦ, μὰ νὰ τῆς τὸ δίδει ὡσὰν ἰατρικόν, ἤγουν ὀλίγον, νὰ μὴν τὸ ἀφήσεις εἰς τὴν ἐξουσίαν |
|
| της καὶ πιεῖ πολύ, καὶ ὡς καὶ ἂν εἶναι νερὸν χαριτωμένον, ἀλλὰ νερὸν εἶναι». Λέγει ὁ βασιλεύς: «Ἐγὼ θέλω νὰ πέψω νὰ πάρω ἕνα γομάριν νὰ τῆς τὸ δώσω εἰς τὴν ἐξουσίαν της καὶ ἂς πίει ὅσον θέλει, καὶ δὲν δύνομαι νὰ βλέπω τὴν τόσην της καῦσιν». Ἔτις τὸ εἶπεν καὶ ἔτις τὸ ἤκαμεν, καὶ πέμπει καὶ παίρνει καὶ δίδει της |
|
192r | καὶ πίνει τόσον ὅσον ἤθελεν. Θαυμαστὰ τὰ χαρίσματα τῆς ὑπε- ραγίας Παρθένου! / Ἔτις ἔσβηνεν ἡ καύσις, ὡσὰν νὰ ἤθελε χύνει τὸ νερὸν εἰς τὴν φωτιὰν καὶ τὴν ἴδιαν ὥραν ἐκείνην τῆς σβήνει ὅλη ἡ καΐλα καὶ ἰατρεύεται τὸ θανατερὸν νόσημα, καὶ γυρίζουν οἱ ἰατροὶ καὶ εὑρίσκουν τηνε καλά. Ἕνας ἀπὸ ἐκείνους τοῦ ἐφανί- |
|
| στην πὼς νὰ ἤτονε ἡ ἰατρεία φυσική, ὄχι διὰ τῆς χάριτος τῆς Θε- οτόκου, καὶ ἀρχίζει νὰ λέγει πὼς τὸ νερόν, ὡσὰν ψυχρόν, ἔσβη- σεν ἐκείνην τὴν πολλὴν καῦσιν, καὶ αὐτὸς λέγοντάς το τόνε κυ- κλώνει τόση καῦσις, ἁπού, ἂ δὲν ἤθελεν ἔχειν καὶ αὐτὸς τὸ ἴδιον βοτάνιν, ἤθελεν τελειώσειν. Μὰ τὸ ζιμιὸν ὡς ἐγνώρισεν τὸ |
|
| σφάλμαν του καὶ ἐπίστευσεν πὼς ἀπὸ τὴν χάριν τῆς Παναγίας ἔσβησεν ὁ πυρετὸς τῆς βασιλίσσης καὶ ὁμολόγησεν καὶ ἐζήτη- ξεν καὶ ἤπιεν το καὶ αὐτὸς μὲ πίστιν, ζιμιὸν ἰατρεύτη. Καὶ τοῦτο φανερότατον σημάδιν πὼς αὐτήνη εἶναι ἡ δροσίζουσα τὰ πά- ντα, τὸ δροσερότατον νερόν, ἡ οὐράνιος σταλαματιά, ἡ χαριτωμέ- |
|
| νη βροχὴ ἡ προτυπωθεῖσα εἰς τοῦ Γεδεὼν τὸν πόκον. Καὶ καθὼς ὁ Υἱός της εἶναι καὶ λέγεται ζωντανὸν καὶ δροσερὸν νερόν, ἔτις καὶ αὐτήνη, καὶ διὰ τοῦτο ἀνυμνεῖται εἰς πολλὰ ἐγκώμια τῆς ἁγίας Ἐκκλησίας καὶ λέγεται «ὡς πόκῳ γαστρὶ παρθενικῇ κατέβης ὑετός, Χριστέ». Εἰς τοῦτον τὸν θαυμαστὸν πόκον, εἰς τὴν δρο- |
|
211
192v | σερὴν / γούρναν, ἂς τρέξομεν ὅλοι καὶ ἂς πίομεν ἀποὺ τὸ δροσερόν της νερὸν νὰ δροσίσομεν τὴν καημένην καρδίαν, τὴν ὁποίαν ἐκα- τακαύσασι καὶ τὰ ἁμαρτήματά μας καὶ οἱ πρίκες ἁποὺ μᾶς ἐφέρασιν αὐτάνα, / ἀποὺ τὰ ὁποῖα δύνομέστανε νὰ λυτρωθοῦμεν τρέχοντας μὲ πίστιν πρὸς αὐτήνην τὴν δροσὰν καὶ χαρὰν τοῦ κόσμου καὶ διὰ τοῦ λόγου της θέλομεν λυτρωθεῖ καὶ ἀπὸ ἐκείνην τὴν φλόγα τῆς αἰωνίου Κολάσεως. Ἀμήν. |
|
- Η αυτοκράτειρα Θεοφανώ και ο σύζυγός της, αυτοκράτορας ο Λέων Στ΄ ο σοφός, ανώνυμο έργο του 18ου αιώνα.
Πηγή: Wikimedia Commons - O Άγιος Θεωνάς (δεύτερος κτήτωρ) και η Αγία Θεοφανώ (πρώτη κτητόρισσα), της Μονής Αγίας Αναστασίας Φαρμακολύτριας, στα Βασιλικά της Θεσσαλονίκης, ψηφιδωτό στο υπέρθυρο της ομώνυμης Μονής.
Πηγή: Wikimedia Commons - Εικόνα της Θεοτόκου ως «Πόκος Γεδεών».
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Λ΄ (Κρίνος)
Το τριακοστό θαύμα της Θεοτόκου το αντλεί ο συγγραφέας από την οικογενειακή του ιστορία. Αφορά έναν κρίνο που ο ιερέας παππούς του είχε τοποθετήσει μπροστά στην εικόνα της Παναγίας και παρέμενε ανθισμένος μήνες χωρίς καθόλου νερό. Ο Μορεζήνος ερμηνεύει και αυτό το θαύμα ως απόρροια της θείας Χάρης της Παρθένου.
| ΘΑΥΜΑ Λ΄ (Κρίνος)
|
|
267r/281 | / ΑΠΟΠΙΣΩ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ τῆς ὀνομαζομένης κυρίας Φανερω- μένης εἶναι ἕνα περιβόλιν καὶ ἐκεῖ παλαιὰ ἤσανε πολλὰ ἄνθη καὶ ἤσανε καὶ κρίνοι. Καὶ εἶχεν συνήθειαν ὁ παπὰς ἁποὺ ἐφημέριζεν ἐκεῖ, ὁ ὁποῖος ἤτονε πάππος μου, καὶ τὸν αον ἐκεῖνον ἁποὺ ἤθε- |
|
| λεν ἰδεῖν νὰ ξεφουντώνει τὸ ἔκοπτεν καὶ ἤβανέν το ὀμπροστὰ εἰς τὴν εἰκόνα τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἔτις ἕνα χρόνον, ὡς ἐξε- φούντωσεν τὸ αον βαβούλιν τοῦ κρίνου, τὸν κόβγει καὶ ἤθελεν νὰ τόνε βάλει εἰς τὸ νερὸν νὰ ξεφουντώσουν καὶ τὰ ἄλλα ἕξι βαβού- λια ἁποὺ εἶχεν, καὶ τότες ἐλόγιασεν νὰ τὸν βάλει εἰς τὴν εἰκό- |
|
| να τῆς Θεοτόκου, καθὼς ἔκαμνεν πάντα. Καὶ βάνει τονε, καὶ ὡς τὸν ἔβαλεν, χωρὶς νερὸν ξεφουντώνουσιν ὅλα του τὰ βαβούλια, καὶ ἤτονε ὅλα ἑπτά, καὶ ἤτονε μία θεωρία ὀμορφότατη καὶ μία μυρωδία πολλή, καὶ ἐνίμενεν ἀπὸ ἡμέραν ὡς ἡμέραν νὰ ἀρχίσουν νὰ ψύγουνται, καθὼς παθαίνει πάντα καὶ ὁ κρίνος καὶ ὅλα τὰ |
|
| ἄλλα ἄνθη, καὶ αὐτὸς ἐκράτει πάντα δροσερὸς χωρὶς νερόν, χωρὶς καμίαν ἀνάδοσιν ἐμπηκτὸς εἰς τὸ ξύλον, καὶ ἤτονε ἕνα θαῦμα με- γάλον νὰ μὴν ξεραίνεται. Καὶ περνᾶ ὅλος ὁ Μάιος, ἁποὺ τὸν ἤβα- λεν τὸν αὐτὸν Μάιον εἰς τὴν εἰκόνα, καὶ ὅλος ὁ Ἰούνιος καὶ Ἰούλιος καὶ Αὔγουστος, καὶ πάντα ἐκράτειεν δροσερὸς καὶ ὅλοι |
|
267v
282 | ἐτρέχασιν καὶ ἐξανοίγασίν τονε / καὶ ἐθαυμάζασιν. Καὶ τὴν ἡμέραν τῆς Κοιμήσεώς της εἰς τὰς ιε΄ τοῦ αὐτοῦ Αὐγούστου, εἶχεν συνήθειαν κάποιος χριστιανός, λεγόμενος Ἀνδρέας Κουρκουμέλης καὶ ἤκαμνεν μεγάλην πανήγυριν εἰς τὴν αὐτὴν ἐκκλησίαν καὶ ἐκάλειεν / ὅλους τοὺς ἀφεντάδες καὶ ὅλους τοὺς |
|
| ψαλτάδες καὶ δὲν ἐπόμενεν τινὰς ἁποὺ δὲν ἐπήγαινεν εἰς τὴν πανήγυριν τῆς αὐτῆς ἐκκλησίας. Καὶ τότες δὲν ἠξεύρω πῶς τὸν ἐπιάσασιν ἀπὸ ὀμπροστὰ τῆς εἰκόνος καὶ ἐδιαμοιράστησάν τονε, μὰ λογιάζω καὶ εἶχεν κρατεῖν δροσερὸς ἀκομή, διότις ἡ χάρις τῆς Παρθένου ἁποὺ τὸν ἐκράτειεν δροσερὸν τέσσερις μῆνες |
|
| ἐδύνετονε νὰ τόνε κρατεῖ καὶ πάντα. Ἔτις εἶναι τὰ θαυμάσια τῆς Παρθένου Μαρίας σπαρμένα εἰς ὅλον τὸν κόσμον καὶ οἱ χάριτές της ἀμέτρητες, διὰ τῆς ὁποίας νὰ ἐξιωθοῦμεν καὶ ἡμεῖς εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Υἱοῦ της. Ἀμήν. |
|
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Λς΄ (Τόμος)
Το τριακοστό έκτο θαύμα του βιβλίου Κλίνη Σολομώντος αφορά την ιστορία του Ρωμανού του Μελωδού, του φημισμένου υμνογράφου της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο δημιουργός των πιο γνωστών κοντακίων της εκκλησιαστικής παράδοσης, σύμφωνα με τη διήγηση του Μορεζήνου, έλαβε το χάρισμα της ποιητικής και μουσικής σύνθεσης, όταν ένα βράδυ παρουσιάστηκε στον ύπνο του η Θεοτόκος και εναπόθεσε στο στόμα του έναν τόμο, δηλαδή ένα δέμα χαρτιών. Από τότε, ο Ρωμανός ο Μελωδός άρχισε να συνθέτει εκκλησιαστικούς ύμνους, από τους οποίους ίσως ο πιο γνωστός είναι ο Ακάθιστος Ύμνος.
| ΘΑΥΜΑ Λς΄ (Τόμος)
|
|
324/316r | ΕΙΣ ΤΑΣ ΔΥΟ ΤΟΥ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΜΗΝΟΣ ἑορτάζεται ὁ ἅγιος Ρωμανός, ὁ λεγόμενος Μελωδός, ὁ ὁποῖος ἤτονε ἐκ τῆς πόλεως Ἐμεσηνῶν, ὅπου ἐγεννήθη καὶ ἐνετράφη καὶ ἐπέρνα ζωὴν καλὴν καὶ ἀρεστὴν τοῦ Θεοῦ. Ἀπὸ τὴν Ἐμεσηνῶν χώραν τοῦ φαίνεται |
|
325
316v | καὶ μισεύγει καὶ πάγει εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ὀδιὰ τὴν εὐλά- βειαν ἁποὺ εἶχεν εἰς τὸν ναὸν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου τὸν ἐν Βλαχέρναις, ὅπου ἤτονε ἡ τιμία ζώνη / καὶ τὸ ἅγιον ροῦχον τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου, τὸ ὁποῖον ἐτίμουν ὅλοι μὲ μεγάλην εὐλάβειαν, ἐπειδὴ τὸ κορμίν της ἐπάρθηκε τὴν τρίτην ἡμέραν / ἀπὸ τῆς κοι- |
|
| μήσεώς της καὶ μόνον τὸ ροῦχον ἔμεινεν εἰς τὸν τάφον της καὶ ἡ ζώνη της, τὴν ὁποίαν ἤδωκεν τοῦ ἀποστόλου Θωμᾶ, καθὼς εἰς ἄλλον Δυνατὸν εἴδαμεν. Αὐτάνα λοιπὸν ὅλοι τὰ ἐσέβουντα δικαίως, καὶ μάλιστα ὀδιατὶ ἐκάνασι πολλὰ θαυμάσια, τὰ ὁποῖα ὀδιὰ νὰ προσκυνήσει καὶ ὁ ἅγιος Ρωμανὸς ἐφῆκεν τὴν πατρίδαν του καὶ |
|
| ἐπῆγεν εἰς τὴν Πόλιν καὶ ἐπροσκύνησέν τα. Καὶ ὀδιὰ νὰ τὰ προ- σκυνᾶ πάντα ἠθέλησε καὶ ἐπόμεινεν εἰς τὴν Πόλιν καὶ δὲν ἠθέλη- σεν νὰ κατοικήσει ἀλλοῦ παρὰ εἰς ναὸν πάλιν τῆς Θεοτόκου. Καὶ εὑρίσκει ἕνα μοναστηράκι λεγόμενον «ἡ Θεοτόκος ἐν τοῖς Κύρου». Καὶ καλὰ καὶ ἐκεῖ ἤτονε τὸ κελίον του, ἀλλὰ συχνάκις ἐπήγαι- | |
| νεν εἰς τὸν ἐν Βλαχέρναις ναὸν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ ἐκεῖ ἤκανεν ὁλονύκτιον ψάλλοντας καὶ προσεύχοντας, καὶ ἐκεῖ ἐδέκτη- κε καὶ τὸ χάρισμα τῆς ποιήσεως τῶν κοντακίων καὶ ἤκαμεν πλέ- ον παρὰ τὰ χίλια, καὶ πῶς τοῦ ἐδόθηκεν θέλομέν το εἰπεῖν. Τὴν νύκταν τῶν Χριστουγέννων ἐγρύπνησε κατὰ τὸ δυνατόν |
|
317r | του μεγαλύνοντας τὸ μυστήριον τῆς Παρθένου Μαρίας, καὶ ὀδιὰ νὰ δώσει καὶ ὀλίγην ἀνάπαυσιν τῆς σαρκὸς ὀδιὰ νὰ ἠμπορεῖ πά- λιν τὴν αὐγὴν νὰ ψάλει, δίδεται εἰς ὀλίγον ὕπνον καὶ ἐκεῖ τοῦ φαί- νεται / ἡ δέσποινα Θεοτόκος καὶ ἐβάσταν ἕναν τόμον χάρτην ἤγουν ἕνα χαρτί, καὶ λέγει του «ἄνοιξε τὸ στόμα σου νὰ δεκτεῖς |
|
| τὴν χάριν μου», καὶ φαίνεταί του πὼς ἀνοίγει τὸ στόμαν του καὶ βάνει του ἡ Παρθένος τὸν τόμον καὶ καταπίνει τονε. Καὶ μετ’ αὐτόνον ἐγέρνεται καὶ ἀνεβαίνει εἰς τὸν ἄμβωνα καὶ ἀρχίζει μὲ μεγάλην μελωδίαν τὸ κοντάκιον τῆς ἑορτῆς, τὸ Ἡ Παρθένος σή- μερον τὸν Ὑπερούσιον τίκτει, καὶ ἡ γῆ τὸ σπήλαιον τῷ ἀπροσίτῳ |
|
| προσάγει. Ἄγγελοι μετὰ ποιμένων δοξολογοῦσι, μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος ὁδοιποροῦσι· δι’ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη Παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός, καὶ ὅλοι τὸν ἐθαύμασαν ἔτις εἰς τὰ λόγια ὡσὰν καὶ εἰς τὸ μέλος, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ καὶ ὀμπρὸς ἤρχισε καὶ ἤκαμεν τὰ τόσα κοντάκια, τὰ ὁποῖα τὰ ἐποδέκτηκεν ἡ ἁγία Ἐκκλησία καὶ |
|
| ψάλλει τα εἰς τοὺς τόπουςκαὶ εἰς τοὺς ἁγίους καὶ εἰς τὰς ἑορ- τάς, καθὼς τὰ ἔκαμεν αὐτὸς ὁ ἅγιος. Καὶ ὅλοι τὸν ἐτίμουν καὶ αὐτὸς ἐπερίσσευγεν τὴν ἀγάπην τῆς Ὑπεραγίας καὶ ἤτονε δο- σμένος καὶ εἰς τὰ ἔργα ἁποὺ τῆς ἄρεσαν, διὰ τοῦτο ἠξιώθη καὶ καλοῦ τέλους καὶ εὑρέθη καὶ τὸ σῶμα του ἅγιον καὶ ἑορ- |
|
317v 326 | τάζει τονε ἡ ἁγία τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησία. Βλέπομεν λοιπὸν πῶς αὐτὸς διὰ τῆς χάριτος τοῦ μεγάλου καὶ καινούργιου τόμου / τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου ἠξιώθη εἰς τόσα χαρίσματα. Ἔτις ἂς πο/θήσομεν καὶ ἡμεῖς νὰ εὑρίσκομέ- στανε εἰς τὴν χάριν καὶ εἰς τὴν ἀγάπην της, τὴν ὁποίαν ἔχοντας |
|
| θέλομεν τιμηθεῖν καὶ ἐδῶ καὶ θέλομεν γένειν καὶ ἄξιοι τῆς Βασι- λείας τοῦ Υἱοῦ της, εἰς τὴν ὁποίαν νὰ τύχομεν ὅλοι διὰ πρεσβειῶν καὶ δεήσεων αὐτῆς τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν, ἧς πρέπει πᾶσα τιμὴ καὶ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν. |
|
- Το όραμα του Ρωμανού του Μελωδού, μικρογραφία από το Μηνολόγιον του Βασιλείου Β΄ στον κώδικα Vaticanus graecus 1613, Βιβλιοθήκη του Βατικανού, Ρώμη.
Πηγή: Wikimedia Commons - Εικόνα του Ρωμανού του Μελωδού, 1649, τέμπερα σε ξύλο.
Πηγή: Wikimedia Commons
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα Λθ' (Πόλις)
Ο Ιωάννης Μορεζήνος ονομάζει το τριακοστό ένατο θαύμα της Θεοτόκου «Πόλις» και διηγείται σε αυτό την ιστορία της ίδρυσης της Κωνσταντινούπολης. Σύμφωνα με τη διήγησή του, η Θεοτόκος υπαγόρευσε στον Μέγα Κωνσταντίνο να χτίσει την Πόλη στο Βυζάντιο, και όχι στην περιοχή της Τρωάδας που αρχικά εκείνος είχε επιλέξει. Η Παναγία προστάτευε από τότε το μέρος αυτό, σταμάτησε όμως να δείχνει την εύνοιά της από τον καιρό του αυτοκράτορα Λέοντα του εικονομάχου. Για τον Μορεζήνο, οι άπιστοι εικονομάχοι βασιλείς του Βυζαντίου είναι και η αιτία που η Κωνσταντινούπολη έπεσε αργότερα στα χέρια των Οθωμανών, στερημένη τη θεία χάρη της Θεοτόκου.
| ΘΑΥΜΑ ΛΘ΄ (Πόλις)
|
|
343/338r
338v | Ο ΜΕΓΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ τοῦ ἐφανίστηκεν νὰ κτίσει χώραν εἰς τὸ ὄνομάν του καὶ ἀφήνει τὴν παλαιὰν Ρώμην καὶ κατεβαίνει εἰς τὴν Τρωάδα καὶ ἐκεῖ / τοῦ ἐφανίστην ὁ τόπος ἐπιτήδειος καὶ ἀρχίζει νὰ κόβγει τὴν οἰκοδομήν. Ἡ πανάχραντος Μαρία, ἁποὺ |
|
| ἐκάτεχεν πὼς τὴν πόλιν αὐτήνην ἔχει νὰ τῆς τήνε παραδώσει αὐτηνῆς, καθὼς ἤκαμεν ἀπὴν ἐτελείωσε τὴν πρώτην Σύνοδον, εἰς τὴν ὁποίαν ἦσαν τιη΄ πατέρες καὶ ὀμπροστά τως ὁλωνῶν τὴν ἤκαμεν τὴν χώραν του χάρισμα τῆς Δεσποίνης τοῦ κόσμου, καὶ ὀδιὰ τοῦτο ἀπὸ τὴν ἀρχὴν ἡ Δέσποινα, κατέχοντας τὴν γνώμην |
|
344 | τοῦ Κωνσταντίνου τοῦ βασιλέως, ἀπόσταν ἤθελε νὰ τήνε θεμε- λιώσει, τῆς ἐπρονοείτονε ἡ Δέσποινα. Καὶ ἐπειδὴ δὲν τῆς ἐφαίνε- τονε ὁ τόπος ἐπιτήδειος ἐκεῖ ἁποὺ ἐλόγιαζεν ὁ Κωνσταντίνος, ἐφαί- νουντανε κάποιοι ἀετοὶ καὶ ἐσηκώνασι τὰ σίδερα τῶν μαστόρων καὶ ἐπηαῖναν τα / εἰς τὸ Βυζάντιον ὅπου ἤτονε ὁ ὁρισμὸς τῆς |
|
339r | Δεσποίνης νὰ γένει, καὶ ἐτοῦτο τὸ ἐκάμασι οἱ ἀετοὶ τρεῖς φορές. Καὶ ὀδιὰ πλέον καθαρὸν γνώρισμα ἕνα μεσημέριν φαίνουνται δύο ἄγγελοι εἰς ὁμοιότητα στρατιωτῶν καὶ λέγουσιν τῶν μαστόρων πὼς δὲν εἶναι ὁρισμὸς τοῦ βασιλέως νὰ γενεῖ ἐκεῖ ἡ πόλις, μὰ νὰ πάσινε ὅλοι εἰς τὸ Βυζάντιον ὅπου ἐπηαίνασιν καὶ / οἱ ἀετοὶ τὰ |
|
| σύνεργά τως καὶ ἐκεῖ νὰ κτίζουν, διότις ἐκεῖ εἶναι ὁ τόπος ἐπιτη- δειότερος. Ἔτις ἐκάμασι, καὶ ὁ βασιλεύς, ὡσὰν φρόνιμος καὶ πι- στότατος ἁποὺ ἤτονε, ἐπίστευσεν πὼς ὁ Θεὸς θέλει νὰ γένει εἰς τὸ Βυζάντιον καὶ ὄχι εἰς τὴν Τρωάδα καὶ ἐτελείωσε τοῦ Θεοῦ τὴν βουλήν. Καὶ ὁ Θεὸς ἐνδυνάμωσεν καὶ ἔγινεν ἡ πόλις ἐκείνη τόσα |
|
| θαυμαστή, ὅσον μαρτυρεῖ πᾶσα ἕνας ἁποὺ τήνε βλέπει ἕως τὴν σήμερον, καλὰ καὶ τὰ κάλλη το καὶ οἱ οἰκοδομές το, ὅσες τῆς ἤκαμεν ὁ Κωνσταντίνος, ὁ καιρὸς καὶ οἱ τόσοι πολέμοι νὰ τῆς ἐχάλασαν, πούρι ἀκόμη φαίνουνται τὰ προτερήματά της. Αὐτήνην τὴν πόλιν πολλὲς καὶ πολλὲς φορὲς ἡ Παρθένος Μαρία |
|
| ἐλύτρωσεν ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς το, καὶ ἀναγνώσετε τὸν τρίτον Δυ- νατὸν νὰ ἰδεῖτε μετὰ ἴντα δύναμιν τὴν ἐλύτρωσεν τὸν καιρὸν τοῦ χιλιαρμένου, καὶ πολλὲς ἄλλες φορές τῆς ἐβοήθησεν. Καὶ μέσα εἰς αὐτὴν τὴν πόλιν ἤδωκεν ἡ δέσποινα Θεοτόκος καὶ ἐκεῖνο τὸ ἁγιό- τατον νερὸν τὸ κραζόμενον ἡ Ζωοδόχος Πηγή, τὸ ὁποῖον ἤκανε τό- |
|
339v | σα ἀμέτρητα θαύματα ὅσον δὲν δύνεται τινὰς νὰ τὰ γράψει. Καὶ ἔτσι / ἐγίνουντανε ὥστε ἁποὺ οἱ βασιλεῖς ἤσανε ὀρθόδοξοι, μὰ ὅταν οἱ βασιλεῖς ἔγιναν ἀσεβεῖς καὶ εἰκονομάχοι, τότες καὶ ἡ χάρις τῆς δε- σποίνης Θεοτόκου τὴν ἀφῆκεν τὴν πόλιν ταύτην καὶ ἐπήγαινεν ἀπὸ κακὸν εἰς χειρότερον. Καὶ φανερὸν εἶναι πὼς τὴν ἐξαφῆκεν ἡ χάρις |
|
| τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ δέσποινα Θεοτόκος ἐμίσεψεν ἀποκεῖ, διότις ἂν τῆς εἶχεν βοηθεῖν, δὲν εἶχεν εἶσταιν εἰς τὰ χέρια τῶν ἀπίστων. Μὰ ἀπὸ τὸν καιρὸν τοῦ Μελετίου τοῦ Πατριάρχου ἔφυγεν ἡ χάρις τῆς Θεο- τόκου ἀποκεῖ, καθὼς φαίνεται εἰς τὰ ἱστορικὰ τῆς Ἐκκλησίας πὼς ὅταν ὁ ἀσεβέστατος Λέων ὁ εἰκονομάχος εἶπεν τοῦ Πατριάρχου νὰ |
|
| ἐβγάλει τὲς ἁγίες εἰκόνες ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν καὶ ὁ Πατριάρχης τοῦ ἐναντιώθη καὶ δὲν ἤθελεν ποτὲ νὰ τοῦ κάμει τὸ θέλημάν του, τότες αὐτὸς ὁ ἀσεβὴς βασιλεὺς ἐβγάνει τὸν μακάριον Πατριάρχην καὶ βά- νει ἄλλον ὅμοιον τῆς γνώμης του. Τότες ὁ ὀρθόδοξος Πατριάρχης πιάνει μίαν εἰκόνα τῆς δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ γράφει μίαν |
|
345
340r | γραφὴν καὶ δένει τηνε εἰς τὴν εἰκόνα καὶ ἔγραφεν εἰς τὴν γραφὴν τὴν λύσσαν ἁποὺ ἐκίνησεν ὁ μιαρὸς βασιλεὺς εἰς τὰς ἁγίας εἰκόνας. Καὶ τότες παίρνει τὴν εἰκόνα μὲ τὴν γραφὴν καὶ βάνει την / εἰς τὴν θάλασσαν, καὶ ἡ εἰκόνα μὲ τὴν γραφὴν πάγει εἰς τὴν Ρώμην καὶ φαί/νεται τοῦ ἀρχιερέως καὶ κατεβαίνει εἰς τὸν ποταμὸν ἁποὺ ἤτο- |
|
| νε καὶ πιάνει τηνε καὶ μανθάνει τὴν μεγάλην ἀσέβειαν ἁποὺ ἐκίνη- σεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἀπὸ τὴν γραφήν, καὶ τὴν εἰκόνα παίρνει μὲ μεγάλην λιτὴν καὶ εὐλάβειαν καὶ βάνει τηνε εἰς τὸν ναὸν τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καὶ ἤκανεν πολλὰ θαυμάσια, καὶ τίς διηγή- σεται τὴν εὐλάβειαν ἁποὺ εἴχασιν εἰς τὴν ἁγίαν εἰκόναν ἐκείνην; Καὶ |
|
| ἀποστότες καὶ ἡ Κωνσταντινούπολις ἔχασεν τὴν βοήθειαν ἁποὺ τῆς ἤδιδεν ἡ πόλις τοῦ Θεοῦ, ἤγουν ἡ πανάχραντος Παρθένος Μαρία ἡ Θεοτόκος, διὰ τοῦτο ἐδόθηκεν εἰς τὰς χεῖρας τῶν ἀθέων Ἀγαρηνῶν. Ἀλλὰ πάλιν ἐλπίζομεν ὀδιὰ τὴν ἐδικήν της χάριν καὶ τὴν βοήθειαν νὰ ἔλθει πάλι εἰς τὰ πρῶτα της αὐτήνη ἡ Κωνστα- |
|
| ντινούπολις νὰ γένει πάλι χριστιανική, ὀδιὰ νὰ παρρησιαστεῖ πάλιν καὶ ἐκεῖνο τὸ ὄνομα καὶ ἡ δύναμις τῆς παναχράντου Θεοτόκου. Καὶ τότες πάλι καὶ τὸ ἅγιον νερὸν ἐκεῖνον τῆς Ζωοδόχου Πηγῆς θέλει ἀναφραγεῖ καὶ θέλει κάνει τὰ θαυμαστὰ ἁποὺ ἤκανε πρωτύτερας, καὶ τότες ὅλες αἱ ἁγίες ἐκκλησίαι θέλουν πάρειν τὴν εὐπρέπειάν τως. |
|
340v | Καὶ τοῦτο ἀληθινὰ ἀνιμένομεν νὰ γένει ὀδιὰ τὴν χάριν / τῆς Παρθένου Μαρίας, ἡ ὁποία δὲν θέλει ἀφήσειν τὴν ἐδικήν της χώ- ραν εἰς τὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν της, μὰ θέλει σπλαγχνιστεῖν τὸ γέ- νος τῶν χριστιανῶν, τὸ ὁποῖον δὲν ἔχει ἄλλην βοήθειαν οὐδὲ ἄλλην ἐλπίδα, μόνον αὐτήνην, καὶ ὀδιὰ λόγου της ἐλπίζει νὰ εὕρει καὶ τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν. Ἀμήν. |
|
- Η Κωνσταντινούπολη πριν από την Άλωση.
Πηγή: Πενταπόσταγμα - Η ίδρυση της Κωνσταντινούπολης από τον Μέγα Κωνσταντίνο, λεπτομέρεια ψηφιδωτού από τη νοτιοδυτική είσοδο της Αγια-Σοφιάς, όπου ο αυτοκράτορας προσφέρει ένα μοντέλο της Πόλης στην Παναγία.
Πηγή: Wikimedia Commons - Νυχτερινή άποψη της σύγχρονης Κωνσταντινούπολης και της γέφυρας του Βοσπόρου.
Πηγή: Take a tour - Άποψη της σύγχρονης Κωνσταντινούπολης.
Πηγή: Take a tour
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα ΜΕ΄ (Όρος)
Ο Μορεζήνος δίνει στο τεσσαρακοστό πέμπτο θαύμα του βιβλίου του τον τίτλο «Όρος» και αναφέρεται στο Άγιο Όρος. Σύμφωνα με τη διήγησή του, η Θεοτόκος γλίτωσε τα μοναστήρια από το μένος του αγαρηνού βασιλιά που αρμάτωσε πολεμικά πλοία για να τα καταστρέψει, στρέφοντας τα καιρικά φαινόμενα εναντίον του άπιστου Οθωμανού. Η θύελλα και η θαλασσοταραχή τσάκισαν τα πλοία και έπνιξαν το πλήρωμα, πριν προλάβουν να αφανίσουν τους μοναχούς και να κατακλέψουν τα θεία πλούτη του Όρους. Ο άγιος αυτός τόπος προστατεύεται από τη Θεοτόκο και η χάρη της αποκρούει θαυματουργά κάθε κακό.
| ΘΑΥΜΑ ΜΕ΄ (Ὄρος)
|
|
384/387v | Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΓΑΡΗΝΟΣ ἁποὺ ἐκάθησεν εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν ἔμαθεν πὼς εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος ὅλοι οἱ βα- σιλεῖς οἱ χριστιανοὶ ἐκάνασιν εἰς τὸ Ἅγιον Ὄρος μοναστήρια, τὰ ὁποῖα τὰ ἐπλούτυναν καὶ μὲ εἰσοδήματα καὶ μὲ σκεύη, καὶ καθη- |
|
385 | μερνὸν ἐφεύγασιν οἱ πλέον πρῶτοι ἀπὸ τὴν βασιλείαν του, ὄχι μόνον χριστιανοί, μὰ καὶ πολλοὶ Ἀγαρηνοὶ ἐπηαίνασιν καὶ ἐμονά- ζασιν καὶ ὀδιὰ τὴν ὡραιότητα καὶ καλοσύνην τοῦ τόπου καὶ ὀδιὰ νὰ σώσουν τὴν ψυχήν τως. Τοῦτο ὡσὰν τὸ εἴπασιν τοῦ Τοῦρκο, / πολλὰ τοῦ ἐκακοφάνην καὶ ὡσὰν ἀσεβὴς ἔτσι ἐποκότησεν νὰ κά- |
|
| μει, καὶ ἀρματώνει τριάντα κάτεργα καλὰ μὲ πολλὴν ἀρτιλαρίαν νὰ πάγει νὰ χαλάσει ὄχι μόνον τὰ μοναστήρια, μὰ καὶ τὸ Ὄρος ὅλον ἂν εἶν’ μόδος νὰ τὸ ἀφανίσει, καὶ τοὺς μοναχοὺς ἄλλους νὰ κό- ψει, ἄλλους νὰ τουρκέψει καὶ ἄλλους νὰ σκλαβώσει, καὶ τὰ σκεύη ὅλα νὰ τῶς πάρει καὶ τὰ εἰσοδήματα. Ἔτσι ἐλόγι/ασεν ὁ δυσσεβής, |
|
| ἀλλὰ ἐψεύσθη ὁ δείλαιος καὶ ἐκεῖνο ἁποὺ ἐλόγιασε νὰ κάμει τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἤπαθεν ἡ ἀρμάδα ἡ ἐδική του. Διότις τὴν νύκταν ἐκείνην ἁποὺ ἐφτάξασιν τὰ κάτεργα εἰς τὸν λιμιώνα ἁποὺ εἶναι ἐκεῖ σιμά, θεωρεῖ ὁ μπασὰς μίαν γυναίκα καὶ λέγει του: «Ἴντα ἤλθετε νὰ κάμετε ἐδῶ; Μήνα θέλετε νὰ χαλάσετε τὸ ὄρος μου, νὰ |
|
| ξηράνετε τὸ περιβόλι μου, νὰ ἀφανίσετε τοὺς δούλους μου; Ἐσεῖς νὰ ἀφανισθεῖτε μὲ τὴν ἀρμάδα σας». Ὤ τοῦ θαύματος! Τὴν νύκταν ἐκείνην ἁποὺ ἐλέγουντανε τὰ λόγια ἐκεῖνα εἰς τὸν ὕπνον τοῦ μπασᾶ, σηκώνεται ἕνας ἄνε- μος καὶ ἀγριεύγεται ἡ θάλασσα. Καὶ τὰ κάτεργα ἄλλα ἐτσακί- |
|
| στησαν, ἄλλα ἐξορίστησαν, ἄλλα ἐπνίγησαν, καὶ ὅλοι ἐπνιγήκα- σιν καὶ ἐπῆγαν κακὴν κακῶς, μόνον ὁ μπασὰς ἁποὺ ἐγλύ- τωκεν καὶ ἐδιηγήθην τὸ θαυμάσιον. Καὶ ἀποστότε πλέον οὐδὲ ὁ ἀφέντης ἐκεῖνος οὐδὲ ἄλλος, ἁποὺ εἶναι τόσοι ἀφεντάδες γινο- μένοι, οὐδένας ἐποκότησε πλέον νὰ κάμει τίποτας βλάψιμον εἰς |
|
388v | τὸν ἅγιον τόπον ἐκεῖνον, μὰ φυλάγεται ἕως τὴν σήμερον τὸ Ὄρος ἐκεῖνον ἔτις πολλὰ στολισμένον μὲ τόσην ἁγίαν συντροφιάν, ὅσον ἀλλοῦ ποθὲς ἔτις δὲν εἶναι. Καὶ λογιάζω / πὼς οἱ ἀκολουθίες καὶ τὰ ἔργα τὰ θεϊκὰ ἁποὺ γίνουνται ἐκεῖ, ἁποὺ εὐφραίνουσι τὸν φιλάνθρωπον, νὰ κρατοῦν ὅλον τὸν κόσμον. Καὶ ὅποιος ἐπῆγεν |
|
| ἐγνώρισεν τὴν ἀλήθειαν πλέον παρὰ ἁποὺ τήνε δείχνει ὁ λόγος, διότις ὁ τόπος ἐκεῖνος εἶναι φυλαμένος ἀπὸ τὴν πανάχραντον Μα- ρίαν, ἐπειδὴ ἐκεῖ πολλὰ ἐγκωμιάζεται καὶ ὅλες της οἱ ἑορτὲς τε λειώνουνται μὲ ἀγρυπνίες ὁλονυκτίς. Καὶ ἀπὸ τὸν τόπον ἐκεῖνον λογιάζω νὰ παίρνει ὁ Παράδεισος πολλούς, ὁ ὁποῖος ἄμποτες νὰ |
|
| γένει καὶ ἐμᾶς κατοικία, νὰ ἀξιωθοῦμεν νὰ μᾶς ἀποδεκτεῖ ἐκεῖνο τὸ ὄρος τὸ νοητόν, τὸ ὑψηλὸν καὶ θαυμαστόν, διὰ τῆς χάριτος τοῦ κατασκίου καὶ δασέος ὄρους τῆς ὑπεραγίας δεσποίνης ἡμῶν Θεο- τόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας. Ἀμήν. |
|
- Το Άγιο Όρος δέχεται τη σωτήρια επέμβαση της Θεοτόκου.
Πηγή: EfenPress-Ηλεκτρονική Εφημερίδα - Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας
Πηγή: Μοναστήρια της Ελλάδας
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Θαύμα ΝΗ΄ (Ποταμός)
Στο πεντηκοστό όγδοο θαύμα του βιβλίου του ο Μορεζήνος διηγείται την ιστορία ενός δικαστή στην περιοχή της Ρώμης, που πίστευε βαθιά στη χάρη της Παναγίας. Η ευλάβειά του τον έσωσε, όταν κάποια μέρα περνούσε με το άλογό του ένα ποτάμι και κινδύνευσε να πνιγεί. Έπειτα από το θαύμα αυτό, ο άνθρωπος που σώθηκε μετανόησε για τις αμαρτίες του, εγκατέλειψε τα πλούτη και τις ηδονές και έγινε μοναχός. Η διήγηση κλείνει με την προτροπή του Μορεζήνου να πιστεύουμε στη Θεοτόκο, που σαν θαυμαστό ποτάμι μάς ευφραίνει και μας δροσίζει.
| ΘΑΥΜΑ ΝΗ΄ (Ποταμὸς)
|
|
494/513v | ΚΑΠΟΙΟΙ ΑΡΧΟΝΤΕΣ ΜΕΓΑΛΟΙ τῆς παλαιᾶς Ρώμης ἐκίνησαν κάποιον καιρὸν νὰ πᾶσιν εἰς ξεφάντωσιν καὶ εἴχασι νὰ διαβοῦσιν διὰ τοῦ μεγάλου ποταμοῦ ἁποὺ εἶναι εἰς τὰ μέρη ἐκεῖνα. Μέσα εἰς τὴν συντροφιὰν αὐτῶν ἤτονε καὶ ἕνας κριτὴς τινὸς καστελί- |
|
| ου, ὁ ὁποῖος καλὰ καὶ νὰ μὴν ἐπέρνα ἐνάρετως, μὰ νὰ τὸν ἐπλά- ναν ὁ ἐχθρός, νὰ τὸν εἶχεν ριμμένον εἰς μεγάλους ἐγκρεμνοὺς τῶν σαρκικῶν ἡδονῶν, ὅμως εἶχεν πολλὴν καὶ μεγάλην εὐλάβειαν εἰς τὴν Παρθένον Μαρίαν καὶ πάντοτε τὴν ἐχαιρέταν καὶ εἰς τὲς ἑορ- τές της ἤκανεν μεγάλην ἐλεημοσύνην ὀδιὰ ἀγάπην της καὶ |
|
| ποτὲ δὲν ἔβγαινεν ἀπὸ τὸ σπίτιν του, παρὰ νὰ σταθεῖ ὀμπροστὰ εἰς μίαν εἰκόναν ἁποὺ εἶχεν εἰς τὴν κάμεράν του τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου νὰ τῆς εἰπεῖ τὸν ἀρχαγγελικὸν ἀσπασμὸν καὶ νὰ πα- ραδοθεῖ εἰς τὴν χάριν της τὴν μεγάλην. Ἔτις ἤκαμεν καὶ τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἁποὺ ἐδιάβην μὲ τοὺς ἄλλους ἄρχοντας εἰς ξε- |
|
514r 495 | φάντωσιν, ἀλλὰ ὁ πονηρὸς διάβολος / πολλὰ τοῦ ἐχθρεύατον, διότις ἀνκαλὰ καὶ νὰ τὸν εὔφραινεν μὲ τὰ / ἄλλα του ἔργα τὰ ἀρεστά του αὐτουνοῦ τοῦ μισοκάλου, ἀλλὰ ἐπίκραινέντονε πολ- λὰ μὲ τὴν καλὴν συνήθειαν ἁποὺ εἶχε νὰ προσκυνᾶ καὶ νὰ εὐλαβεῖται τόσον τὴν Παρθένον Μαρίαν καὶ νὰ παραδίδεται εἰς |
|
| τὴν μεγάλην της βοήθειαν καὶ χάριν. Καὶ καλὰ καὶ νὰ ἐγύρευγεν καιρὸν νὰ τὸν ἀποκτείνει, καθὼς κάνει τῶν φιλῶν του, ὅμως δὲν ἐμπόρειεν οὐδὲ ἐδύνετονε νὰ τόνε φέρει εἰς κακὸν τέλος νὰ τόνε κερδίσει ὁ μισάνθρωπος, ὀδιατὶ τὸν ἐμπόδιζεν ἡ προσευχὴ ἁποὺ ἤκανεν πᾶσαν ἡμέραν εἰς τὴν Παρθένον Μαρίαν. |
|
| Τὴν ἡμέραν ἐκείνην ἁποὺ ἐπήγαινεν μὲ τοὺς ἄρχοντας, περ- νώντας τὸν ποταμὸν ἀγριεύεται τὸ ἄλογόν του καὶ ρίκτει τονε μέ- σα εἰς τόπον βαθύν, ἁποὺ δὲν ἤτονε νὰ γλυτώσει, καὶ ὅλοι του οἱ συντρόφοι εἴδασι πὼς ἔδωκεν εἰς τὸ φοῦντος, διότις τὸ ἄλογόν του ξαγριεμένον ἐγλάκησε καὶ ἐμπῆκεν καὶ ἔπεσεν εἰς τὸν τό- |
|
514v | πον ἐκεῖνον τοῦ ποταμοῦ ἁποὺ δὲν ἤτονε οὐδεμίας σωτηρίας ἐλπὶς εἰς ἐκεῖνον.Διὰ τοῦτο ἐλυπήθησαν πολλὰ καὶ ἐγύρισαν εἰς τὴν χώραν καὶ ἔκραξαν τοὺς ἱερεῖς νὰ ψάλουσινε τὴν ἀκολουθίαν τοῦ νεκροῦ εἰς τὸ ὄνομάν του / ὀδιὰ τὴν ψυχήν του. Καὶ ἐτοῦτο τὸ ἐκάμασιν ὀδιατὶ μὲ τὰ ἀμμάτια τως τὸν εἴδασιν πὼς τὸν |
|
| ἐπῆρεν ὁ ποταμὸς καὶ δὲν ἤτονε νὰ τοῦ βοηθήσει τινὰς καὶ οὐδε- κὰν τὸ λείψανόν του ἤτονε μόδος νὰ εὕρουσιν, ὀδιατὶ εἴδασι πὼς τὸ ἔσυρεν ὁ ποταμός. Ἀλλὰ ἡ πανυπερθαύμαστος κόρη, ἡ Παρ- θένος Μαρία, ὁ καλὸς ποταμὸς τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία τὰ δύνεται ὅλα, ὁ κοινὸς μέγας βοηθὸς τῶν χριστιανῶν καὶ τῶν ἁμαρτωλῶν ἡ με- |
|
| σίτρια, ἤδωκεν τὴν μεγάλην της βοήθειαν εἰς αὐτὸν τὸν ἄνθρω- πον, ὀδιὰ νὰ μὴν τόνε κερδίσει ὁ ἐχθρός. Καὶ ὄχι μόνον ἁποὺ δὲν τὸν ἔπνιξεν ὁ ποταμός, μὰ ἤδωκέν του καὶ ἀφορμὴ νὰ ἀφήσει τὲς κακὲς στράτες νὰ ἐπιστρέψει πρὸς τὸν Θεόν, νὰ μὴν χαθεῖ, καὶ γλυτώνει τονε μὲ θαυμαστότατον τρόπον καὶ εὑρίσκεται ἀπὸ |
|
| τὸν ποταμὸν εἰς τὸ ὀσπίτιόν του, καὶ οἱ συντρόφοι του τὸν ἐμνη- μόνευαν εἰς τὴν χώραν τως τὴν Ρώμην, καὶ αὐτὸν τὸν εἶχεν ἡ ὑπερθαύμαστος Μαρία παγωμένον εἰς τὸ ὀσπίτιόν του. Καὶ ὀδιὰ νὰ κηρυκτεῖ τὸ θαῦμα τῆς ὑπεραγίας καὶ εἰς τὴν Ρώμην, κινᾶ καὶ πάγει μοναχός του ἐδεκεῖ νὰ τὸν ἰδοῦσιν οἱ συντρόφοι |
|
515r | του, διότις ὅσοι τῶς τὸ ἐθέλασιν εἰπεῖ ποτὲ δὲν τὸ ἐπίστευαν. Διὰ τοῦτο πάγει ἀτός του, / καὶ ὅταν τὸν εἴδασιν οἱ συντρόφοι του ἐθαύμαζαν καὶ ἐλόγιαζαν πὼς εἶναι φάντασμα καὶ ἐκάνασιν τὸν σταυρόν τως, ἀλλὰ αὐτὸς ἔλεγεν πὼς κατὰ ἀλήθειαν εἶναι αὐτὸς ὁ ἴδιος ἁποὺ εἴδασι πὼς ἐπῆρεν ὁ ποταμός. Καὶ τότε αὐτῆνοι |
|
496 | τὸν ἐρώτησαν νὰ τῶς εἰπεῖ μὲ ὅρκον ἂν εἶναι αὐτὸς καὶ πῶς ἐγλύ- τωκεν ἁποὺ τὸν εἴδασιν πνιμένον. Τότε αὐτὸς λέγει: «Δόξα νὰ ἔχει ὁ Θεὸς / ἁποὺ ἤδωκεν τόσην χάριν τῆς Παρθένου Μα- ρίας καὶ ἐγλύτωκέ με», διότις αὐτὸς εἶναι ὁ ἴδιος ἁποὺ ἤπεσεν μέσα, καὶ ὡς ἐπῆγεν κάτω εἰς τὸ φοῦντος τοῦ ποταμοῦ τὸν ἕρπα- |
|
| ξεν ἡ δεδοξασμένη Παρθένος κρατώντας τονε μὲ τὴν ἁγίαν της δε- ξιὰν ἀπὸ τὰ μαλλιὰ τῆς κεφαλῆς του καὶ παρευθὺς τὸν ἐπῆγεν εἰς τὸ ὀσπίτιόν του. Καὶ ὅσοι ἤσανε εἰς τὸ σπίτιν του ἐθαύμαζαν νὰ τὸν ἰδοῦσιν εἰς τὸ μέσον ὁλόγρον καὶ μεσαποθαμένον, ἁποὺ ἐγα- νάκτησεν νὰ συνηφέρει νὰ γνωρίσει ποῦ εἶναι καὶ νὰ εἰπεῖ πῶς ἐκεῖ |
|
515v | εὑρέθηκε, καὶ ὅλοι ἐδόξασαν τὸν Θεὸν καὶ τὴν Παρθένον Μαρίαν. Ἐτούτο τὸ θαυμάσιον ἠκούσθην εἰς ὅλην τὴν Ρώμην καὶ ὅλοι ἐμεγαλύνασι τὴν Παρθένον Μαρίαν, καὶ ὁ μακαριότατος πάπας ὅρισε / καὶ ὅλοι ἐμαζώκτησαν εἰς ἕναν ναὸν τῆς Θεοτόκου καὶ ἐκά- μασινε μεγάλην ἑορτὴν καὶ ἐδώκασι καὶ μεγάλην εὐχαριστίαν τῆς |
|
| Παρθένου Μαρίας. Καὶ αὐτὸς ἁποὺ ἐγλύτωκεν ἀποὺ τὸν πνιμὸν δὲν ἐγύρισε πλέον οὔτε εἰς τὲς στράτες του οὔτε εἰς τὰ πλούτη του οὔτε εἰς τὸ ὀσπίτιόν του, μὰ ἐπῆγεν εἰς ἕναν μοναστήριον ἁποὺ ὀνομάζεντονε εἰς τὸ ὄνομαν τῆς ὑπεραγίας Μαρίας καὶ ἔγινεν μοναχὸς καὶ ἐκεῖ ἐπέρασεν ὅλην του τὴν ζωὴν δουλεύοντας τοῦ Θεοῦ |
|
| καὶ μεγαλύνοντας τὴν Παρθένον Μαρίαν, καὶ ἐκράτειεν τὴν στράταν τῆς σωτηρίας του, τὴν ὁποίαν εὗρεν διὰ τῆς Παρθένου Μαρίας. Ἔτις λοιπὸν βοηθεῖ ὁλωνῶν ἡ Παρθένος, ὅσων τὴν κράζου- σιν μὲ πίστιν καὶ παραδίδουνται εἰς τὴν χάριν της, καὶ διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς, ἁποὺ πλέγομεν εἰς τὸν ποταμὸν τῆς ζωῆς ἐτουνῆς καὶ |
|
| ἔχομεν τὲςπολλὲς φουρτοῦνες τοῦ κόσμου ἐτουνοῦ, δὲν ἔχομεν ἄλλην βοήθειαν καὶ ἄλλην ἐλπίδα, μόνον τὴν χάριν τῆς Παρθένου Μαρίας, τὴν ὁποίαν, καθὼς ὁ Δυνατὸς ἔδειξεν, τὴν ἤκαμεν ὁ Κύριος ἕνα θαυμαστὸν ποταμὸν νὰ μᾶς ποτίζει καὶ νὰ μᾶς εὐφραίνει καὶ νὰ μᾶς δροσίζει, νὰ μᾶς σύρνει νὰ μᾶς παγαίνει εἰς |
|
516r | καλὸν ὅρμον καὶ καλὸν λιμιώνα, / καὶ ἐδῶ εἰς τὴν ζωὴν ἐτού- την νὰ ἔχομεν τὲς δροσὲς καὶ τὰ φροῦτα τοῦ μεγάλου ποταμοῦ ἐτουνοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ γεμάτου τὰ καλὰ καὶ γλυκιὰ νερά. Ἂς σπουδάζομεν λοιπὸν ὅλοι νὰ γένομεν πόλις τοῦ Θεοῦ, ἤγουν κα- τοικία τοῦ Θεοῦ, ὀδιὰ νὰ μᾶς εὐφραίνουσι τὰ ὁρμήματα ἐτουνοῦ τοῦ ποταμοῦ καὶ νὰ μᾶς σύρνουσι εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Κυρίου, εἰς τὴν ὁποίαν νὰ τύχομεν διὰ τῆς Θεοτόκου. Ἀμήν. |
|
- Évariste Vital Luminais, Η πτώση του Βασιλιά Gradlon, 1884, ελαιογραφία σε καμβά, Μουσείο Καλών Τεχνών του Quimper, Γαλλία.
Πηγή: Wikimedia Commons
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Βιβλιογραφία
- Holton 2002
- David Holton, «Η Κρητική Αναγέννηση», Λογοτεχνία και κοινωνία στην Κρήτη της Αναγέννησης, επιμ. David Holton, μτφρ. Ναταλία Δεληγιαννάκη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2002, σ. 17.
- Κακουλίδη-Πάνου 1970
- Ελένη Κακουλίδη-Πάνου, «Ο Ιωάννης Μορεζήνος και το έργο του», Κρητικά Χρονικά 22 (1970), σ. 7-78, 389-506.
- Κακουλίδη-Πάνου κ.ά. 2007
- Ελένη Κακουλίδη-Πάνου & Ελένη Καραντζόλα & Μαρία Χαλβατζιδάκη (επιμ.), Ιωάννης Μορεζήνος, Κλίνη Σολομώντος Ιστορίες θαυμάτων της Παναγίας [1599], Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών, Ηράκλειο 2007.
- Κασίνης 2006
- Κωνσταντίνος Γ. Κασίνης (επιμ.), Νεοελληνική λογοτεχνία από τις αρχές έως την επανάσταση. Συγχρονική ανθολογία κειμένων: ποίηση – πεζογραφία – θέατρο – διάλογος – επιστολή, Πορεία, Αθήνα 2006, σ. 11, 327-333.
- Κεχαγιόγλου 1999
- Γιώργος Κεχαγιόγλου (επιμ.), Η παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Τόμος Β΄1: 15ος αιώνας-1830, Σοκόλης, Αθήνα 1999, σ. 394-403.
- Κεχαγιόγλου 2001
- Γιώργος Κεχαγιόγλου (επιμ.), Πεζογραφική ανθολογία. Αφηγηματικός γραπτός νεοελληνικός λόγος. Βιβλίο πρώτο: Από τα τέλη του Βυζαντίου ώς τη Γαλλική Επανάσταση, ΑΠΘ, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), Θεσσαλονίκη 2001, σ. 275-295.
- Πολίτης 1999
- Λίνος Πολίτης, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ΜΙΕΤ, Αθήνα 101999, σ. 63.
- Vitti 1994
- Mario Vitti, Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας, Οδυσσέας, Αθήνα 31994, σ. 87.
Ετικετες Αναζητησης
Λογοτεχνικό Γένος
Κείμενα πεζού λόγουΕποχές - Περίοδοι
Κρητική λογοτεχνία της ακμής ή Κρητική Αναγέννηση (1580-τέλη 17ου αι.) Δημώδης γραμματεία μετά την Άλωση (16ος-18ος αι.) Λογοτεχνία σε φραγκοκρατούμενα-βενετοκρατούμενα μέρη (15ος-17ος αι.)Θέματα
Αγιότητα Θρησκευτική παράδοση Χριστιανισμός Θαυμαστά στοιχεία Πίστη Ασθένεια Δοκιμασία Λαϊκή παράδοση Μουσουλμάνοι Πρόγνωση/προφητεία/διαίσθηση Νεκροφάνεια Διδαχή Φυσικά φαινόμενα (περιγραφή) Ασκητισμός/μοναχισμός Θάνατος Αγάπη Χαρά Αποτροπή κακών/δεινών Πειρατεία ΣυμφοράΦύση Προσώπων
Άνθρωποι
Κατάλογος Έργων
- Αισώπου Μύθοι
- Ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης
- Άνθη ευλαβείας
- Άνθος των χαρίτων
- Απόκοπος
- Αφήγησις Λιβίστρου και Ροδάμνης
- Αφήγησις παράξενος του ταπεινού Σαχλίκη
- Βαρλαάμ και Ιωάσαφ
- Βασιλεύς ο Ροδολίνος
- Βίοι αγίων
- Διγενής Ακρίτης
- Διήγησις Βελισαρίου
- Διήγησις εξαίρετος Βελθάνδρου του Ρωμαίου
- Διήγησις εξαίρετος ερωτική και ξένη του Ιμπερίου θαυμαστού και κόρης Μαργαρώνης
- Διήγησις εξαίρετος ερωτική και ξένη Φλωρίου του πανευτυχούς και κόρης Πλάτζια Φλώρης
- Διήγησις Ιεροθέου Αββατίου
- Διήγησις και οπτασία ωφέλιμος ορθοδόξου τινός Δημητρίου
- Διήγησις του Αχιλλέως
- Διήγησις του Πωρικολόγου
- Διήγησις του Ρεμπελιού των Ποπολάρων
- Εξήγησις της γλυκείας χώρας Κύπρου, η ποία λέγεται Κρόνικα, τουτέστιν Χρονικόν
- Ερωτικόν ενύπνιον
- Ερωτόκριτος
- Ερωτοπαίγνια
- Ερωφίλη
- Η Βοσκοπούλα
- Η Θυσία του Αβραάμ
- Η Καινή Διαθήκη
- Η Κοσμογέννησις
- Η Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου
- Θησαυρός
- Θρήνος εις τα Πάθη και την Σταύρωσιν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού
- Θρήνος της Θεοτόκου
- Θρήνος της Κρήτης
- Θρήνος της Κωνσταντινούπολης
- Ιατροσόφια
- Ιστορία και όνειρο
- Ιστορία του Ταγιαπιέρα
- Κατζούρμπος
- Κλίνη Σολομώντος
- Λαϊκές αφηγήσεις
- Λεηλασία της Παροικιάς της Πάρου
- Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν
- Λόγος παρηγορητικός περί Δυστυχίας και Ευτυχίας
- Μεγάλον θανατικόν από πανόκλα
- Ο Βίος του Αισώπου
- Ο Έπαινος των γυναικών
- Ο Κρητικός Πόλεμος
- Ο Οψαρολόγος
- Ο Χρονογράφος
- Παιδιόφραστος διήγησις των ζώων των τετραπόδων
- Παλαιά τε και Νέα Διαθήκη
- Πανουργίαι υψηλόταται του Μπερτόλδου
- Πανώρια
- Πένθος θανάτου, ζωής μάταιον και προς Θεόν επιστροφή
- Περί ηρώων, στρατηγών, φιλοσόφων, αγίων και άλλων ονομαστών ανθρώπων, οπού εβγήκασιν από το νησί της Κύπρου
- Περί της ξενιτείας
- Πόλεμος της Τρωάδος
- Πτωχοπρόδρομος
- Ριμάδα κόρης και νιου
- Ρίμες αγάπης (Κυπριακά ερωτικά)
- Σιντίπας
- Σπανέας
- Σπανός
- Στάθης
- Στεφανίτης και Ιχνηλάτης
- Στίχοι γραμματικού Μιχαήλ του Γλυκά ούς έγραψε καθ΄ ον κατεσχέθη καιρόν εκ προσαγγελίας χαιρεκάκου τινός
- Συναξάριον του τιμημένου γαδάρου
- Το κατά Καλλίμαχον και Χρυσορρόην ερωτικόν διήγημα
- Το Χρονικόν του Μορέως
- Φορτουνάτος
- Φυσιολόγος
- Χρονικό του Γαλαξειδιού
- Χρονικό του μοναστηριού του Αγίου Θεοδώρου Κυθήρων
- Χρονικό των Σερρών
- Χρονικόν