Βίοι αγίων
Συγγραφέας: Μαργούνιος Μάξιμος
Το έργο αποτελείται από διασκευές βίων διαφόρων αγίων σε δημώδη ή δημωδέστερη γλώσσα και, όπως φαίνεται από τις πολυάριθμες επανεκδόσεις, ήταν πολύ αγαπητό στους σύγχρονούς του αλλά και στους μεταγενέστερους αναγνώστες. Τυπώθηκε για πρώτη φορά το 1600 ή το 1601 και παρουσιάζει τη μορφή ενός Συναξαριστή.
Μάξιμος Μαργούνιος, Συναξάρια, ήτοι Βίοι αγίων εκ της ελληνικής γλώττης μεταφρασθέντα παρά Μαξίμου ταπεινού επισκόπου Κυθήρων εις κοινήν ωφέλειαν, χ.ε.ο., Βενετία 1607.
Εισαγωγή
Ο συγγραφέας Μάξιμος Μαργούνιος, με το βαφτιστικό όνομα Μανόλης (Εμμανουήλ), ήταν επιφανής λόγιος του 16ου αιώνα, γεννημένος στον Χάνδακα της Κρήτης γύρω στο 1549. Η οικογένειά του ήταν εύπορη· η μητέρα του καταγόταν από την ευκατάστατη βενετική οικογένεια Colonna, ενώ ο ίδιος μεγάλωσε στην Κρήτη και το 1568 ή το 1569 μετέβη για σπουδές στη Φιλοσοφική και Θεολογική Σχολή του περίφημου Πανεπιστημίου της Πάδοβας. Μαθήτευσε κοντά σε γνωστούς δασκάλους, όπως ήταν ο Θωμάς Τριβιζάνος, και είχε ως συμφοιτητή τον Μελέτιο Πηγά, τον μετέπειτα πατριάρχη Αλεξανδρείας. Το 1574 ο πατριάρχης Ιερεμίας Β΄ Τρανός τού πρότεινε να διδάξει στην Πατριαρχική Ακαδημία, αλλά ο Μαργούνιος φαίνεται πως αρνήθηκε την πρόταση αυτή, για να μην διακόψει τις σπουδές του, τις οποίες και συνέχισε μέχρι το 1577. Το επόμενο έτος επέστρεψε στην Κρήτη και εκάρη ιερομόναχος στο μετόχι της Αγίας Αικατερίνης στον Χάνδακα, όπου υπήρξε δάσκαλος του Κύριλλου Λούκαρη – άλλη εξέχουσα προσωπικότητα και κεντρική μορφή της εποχής του λεγόμενου θρησκευτικού ουμανισμού. Εκεί έγραψε και αφιέρωσε στον πατριάρχη Ιερεμία Β΄ την πραγματεία του για την εκπόρευση του Αγίου Πνεύματος. Το 1584 μετέβη στην Κωνσταντινούπολη κατόπιν πρόσκλησης του Πατριάρχη και συναντήθηκε με τον μητροπολίτη Μονεμβασίας Ιερόθεο, που τον παρότρυνε να χειροτονηθεί επίσκοπος Κυθήρων. Έτσι και έκανε, γύρισε στην Κρήτη το ίδιο έτος, αλλά οι βενετικές αρχές (η Κρήτη ήταν υπό βενετική κυριαρχία μεταξύ 1211-1669) δεν του επέτρεψαν να ασκήσει τα καθήκοντά του, καθώς δεν συμφωνούσαν με την εγκατάσταση εκκλησιαστικού λειτουργού με ανώτερο αξίωμα. Το 1585 ο Μαργούνιος εγκαταστάθηκε στη Βενετία, όπου –με εξαίρεση μια σύντομη διακοπή-επιστροφή στην Κρήτη το 1600– έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του, την 1η Ιουλίου 1602 (Κεχαγιόγλου 1999, 382-384).
Από τα πρώτα χρόνια της παραμονής του στη Γαληνοτάτη (Βενετία) οι απόψεις του περί της εκπόρευσης του Αγίου Πνεύματος άρχισαν να προκαλούν σφοδρές αντιδράσεις από τη μεριά και των δύο Εκκλησιών, με αποτέλεσμα το 1592 να αναγκαστεί να ταξιδέψει μέχρι την Κωνσταντινούπολη, προκειμένου να απολογηθεί και να αντικρούσει τις κατηγορίες περί ετεροδοξίας που του είχαν αποδώσει. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Βενετία, δίδαξε αρχαία ελληνικά και λατινικά σε μαθητές, από τους οποίους οι πιο γνωστοί ήταν ο Κύριλλος Λούκαρης και ο Νεόφυτος Ροδινός. Εκεί έγραψε, όπως φαίνεται, τα περισσότερα και τα πλέον σημαντικά έργα του και συγκέντρωσε μια πλούσια για την εποχή του βιβλιοθήκη που συγκροτούσαν, όπως πληροφορούμαστε από τη διαθήκη την οποία υπέγραψε λίγες μέρες πριν πεθάνει, 138 έντυπα και 48 χειρόγραφα βιβλία, τα περισσότερα από τα οποία κληρονόμησε στη μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους και τα υπόλοιπα στο μετόχι της Αγίας Αικατερίνης του Σινά στον Χάνδακα, στη μονή του Αγίου Αντωνίου των Σαββατιανών στην Κρήτη και κάποια στον Κρητικό Μανούσο Μοσχιώτη (Κεχαγιόγλου 1999, 384-385).
Το πλούσιο συγγραφικό έργο του Μαργούνιου, μεγάλο μέρος του οποίου είναι γραμμένο στη λόγια γλώσσα της εποχής, αποτελείται από: ομιλητικά κείμενα, έναν επιτάφιο λόγο για τον Μελέτιο Πηγά, πολλές εκδόσεις αρχαίων, λειτουργικών και πατερικών κειμένων –για τον Γρηγόριο Νύσση, τον Μάξιμο Ομολογητή, τον Ιωάννη Δαμασκηνό, τον Φώτιο κ.ά.– επιστολές, δογματικές και θεολογικές πραγματείες, ενώ σημαντικό μέρος κατέχουν οι μεταφράσεις του.
Οι Βίοι Αγίων του Μάξιμου Μαργούνιου είναι ένα αρκετά εκτενές Συναξάρι που καλύπτει όλο το εκκλησιαστικό έτος και ο πλήρης τίτλος του έργου είναι: Συναξάρια, Βίοι αγίων εκ της ελληνικής γλώττης, ήτοι εκ των Συναξαρίων, μεταφρασθέντες παρά Μαξίμου ταπεινού επισκόπου Κυθήρων εις κοινήν ωφέλειαν. Πρόκειται για μια παράφραση από λόγια σε δημώδη γλώσσα των βίων των αγίων που τιμά και γιορτάζει η Ορθόδοξη Εκκλησία. Η κατάταξη της ύλης ακολουθεί το εκκλησιαστικό έτος, το οποίο ξεκινά από την 1η Σεπτεμβρίου. Οι βίοι είναι σύντομοι, σπάνια ξεπερνούν τις δύο, τρεις το πολύ, σελίδες, μερικές φορές περιορίζονται σε λίγες μόνο σειρές. Το Συναξάρι είχε μεγάλη απήχηση στους συγχρόνους του, όπως μπορεί να κρίνει κανείς από τις πολλές (πάνω από δώδεκα γνωστές) αλλεπάλληλες εκδόσεις τον 17ο αιώνα. Είναι βέβαιο πως σημαντικό μέρος αυτής της επιτυχίας οφείλεται στη γλωσσική επιλογή, καθώς η δημώδης ήταν πιο προσιτή στο ευρύ αναγνωστικό κοινό από τη λόγια γλώσσα. Ένας άλλος λόγος που έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην ευρύτερη διάδοση του έργου ήταν η «ημερολογιακή» παρουσίαση της ύλης, όπως επίσης η σύντομη και, μερικές φορές, φειδωλή αλλά επαρκής αφηγηματική διατύπωση. Η έκδοση του 1607 ξεκινά με έναν λεπτομερέστατο πίνακα περιεχομένων, ενώ ο συγγραφέας έχει διατηρήσει από το πρότυπό του την παρουσίαση της αρχής του μήνα και της μέρας. Η αρχή του έργου ξεκινά από την 1η Σεπτεμβρίου και έχει ως εξής: Σεπτέμβριος έχων ημέρας τριάκοντα. Η ημέρα έχει ώρας ιβ΄ και η νυξ ώρας ιβ΄ εις την πρώτην αρχή της ινδίκτου, ήτοι του νέου έτους. Από την άλλη, κάθε βίος εισάγεται με τη φράση: Τω αυτώ μηνί ή Τη αυτή ημέρα.
Με τον όρο βίος αγίου δηλώνεται το ιδιαίτερο γραμματειακό είδος που έχει την αρχή του στον 4ο αιώνα μ.Χ., ενώ με τον όρο συναξάρι ή συναξαριστής εννοείται η συλλογή που περιέχει μερικά ή περισσότερα κείμενα αυτού του είδους. Όχι μόνο ως προς τη δομή αλλά και ως προς το περιεχόμενο, οι βίοι αγίων θυμίζουν πολύ τα ρητορικά εγκώμια, μιας και εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό – εξαίρουν τις αρετές και τις πράξεις ενός αγίου ή κάποιας προσωπικότητας. Στους βίους διακρίνονται, επιπλέον, μυθικά στοιχεία τα οποία, όμως, δεν είναι (συνήθως) τόσο σημαντικά και έτσι έχουν έναν περισσότερο διακοσμητικό χαρακτήρα. Η ιστορική αλήθεια δεν έχει πρωτεύουσα σημασία και τα πραγματικά ιστορικά γεγονότα αναφέρονται όταν χρειάζεται και με τρόπο που να εξυπηρετεί τον παραδειγματισμό και τον ηθικοδιδακτισμό των κειμένων. Ένα συχνό βασικό στοιχείο και πολύ χαρακτηριστικό είναι η παρουσίαση των αρετών και των πράξεων των αγίων με κάποια υπερβολή, καθώς εκείνο που ενδιαφέρει είναι η ανάδειξη του άξιου μίμησης προσώπου και γι’ αυτό η παρουσίαση έπρεπε να είναι όσο το δυνατό πιο εντυπωσιακή. Η ανάπτυξη του είδους ακολούθησε αμέσως μετά τους διωγμούς των χριστιανών, όταν η Εκκλησία ζήτησε να αναδείξει τους ενάρετους, συνετούς αγίους, κληρικούς, ασκητές και μοναχούς. Οι βίοι αγίων, ακριβώς όπως και τα ρητορικά εγκώμια, εκτός από τα άλλα χαρακτηριστικά που μοιράζονται, παρουσιάζουν και μια μορφολογική συγγένεια – η δημιουργία τους προϋπέθετε την τήρηση ορισμένων κανόνων προκειμένου να επιτευχθεί ο εγκωμιασμός. Έτσι, ένας βίος αγίου έχει συνήθως την εξής δομή: προοίμιο, στοιχεία για την πατρίδα και το μέρος από το οποίο κατάγεται ο άγιος, αναφορά στην οικογένεια, στη γέννηση, στην ανατροφή και στα φυσικά χαρίσματά του, στην παιδεία, στις ενάρετες πράξεις του, στην τύχη του, στη σύγκριση με άλλα πρόσωπα και επίλογος. Μπορεί να μην αναφέρονται όλα αυτά τα στοιχεία σε όλους τους Βίους του Μαργούνιου, αλλά να δίνεται έμφαση σε ορισμένα μόνο· δεν πρέπει να λησμονούμε πως, προκειμένου να καλυφθούν σε ένα Συναξάρι οι βίοι των αγίων που τιμούνται κατά τη διάρκεια όλου του έτους, η συντομία των κειμένων ήταν εξαρχής βασική προϋπόθεση.
Η στίξη και η ορθογραφία του κειμένου στη βενετική έκδοση του 1607, ενώ απεικονίζουν και εξυπηρετούν τις συνήθειες μιας άλλης εποχής, φαίνονται κάπως ανοίκειες στον σύγχρονο αναγνώστη. Για τον λόγο αυτό και για να γίνει το κείμενο πιο προσιτό και ευανάγνωστο, κρίθηκε σκόπιμο να γίνουν με φειδώ ορισμένες διορθώσεις: ομαλοποίηση της στίξης και χρήση των εισαγωγικών όπου ήταν απαραίτητο, εξομάλυνση ορισμένων τύπων σύμφωνα με τη σημερινή ορθογραφία, π.χ. θεορώ – θεωρώ, χαίρι – χέρι, κωρμί – κορμί, μολίβι – μολύβι, παγένω – παγαίνω, κ.ο.κ. Ωστόσο, διατηρήθηκαν οι καταλήξεις της δοτικής και της υποτακτικής, ενώ οι καταλήξεις -οντας και -ώντας των ενεργητικών μετοχών προσαρμόστηκαν στους σύγχρονους ορθογραφικούς κανόνες. Τέλος, προστέθηκε η αρίθμηση των αράδων του κειμένου.
Αποσπάσματα
Άγιος Ανδρέας εν Κρίσει (119-120)
Ο οσιομάρτυρας Ανδρέας καταγόταν από την Κρήτη, έζησε τον 8ο αιώνα και έδρασε επί της βασιλείας του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Ε΄ Κοπρωνύμου. Ο Άγιος Ανδρέας κήρυττε τον Λόγο του Θεού και, όπως ήταν φυσικό, υπήρξε πιστός υποστηρικτής των ιερών εικόνων.
Το κείμενο που ακολουθεί αναφέρεται στους βασανισμούς και στα δεινά τα οποία υπέστη κατόπιν εντολής του εικονομάχου αυτοκράτορα. Το προσωνύμιό του «εν Κρίσει» προέρχεται από την τοποθεσία στην οποία θάφτηκε – «της Κρίσεως». Η μνήμη του γιορτάζεται στις 17 Οκτωβρίου.
- Λεπτομέρεια νωπογραφίας με τον Άγιο Ανδρέα Κρήτης, έργο ανώνυμου καλλιτέχνη του 17ου αιώνα.
Πηγή: Wikimedia Commons - Εικόνα του Αγίου Ανδρέα εν Κρίσει.
Πηγή: Διακόνημα
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Άγιος Χρυσόστομος (195-196)
Ο Άγιος Χρυσόστομος γεννήθηκε μεταξύ των ετών 344-354 στην Αντιόχεια της Συρίας, ενώ η δράση του επεκτάθηκε και στην Κωνσταντινούπολη. Μαθήτευσε κοντά στον Λιβάνιο και διδάχθηκε την αρχαία γραμματεία και την Αγία Γραφή στην Αθήνα. Κατείχε μια ξεχωριστή ρητορική δεινότητα και υπήρξε πολυγραφότατος: συνέταξε πολλούς λόγους, σχολίασε και ερμήνευσε διεξοδικά την Αγία Γραφή.
Στον Βίο του αναφέρεται πως η τότε αυτοκράτειρα Ευδοξία –σύζυγος του αυτοκράτορα Αρκαδίου που βασίλεψε το διάστημα 395-408– οικειοποιήθηκε παράνομα το αμπέλι μιας χήρας και το γεγονός αυτό έγινε αιτία ο Άγιος Χρυσόστομος να έρθει σε αντιπαράθεση μαζί της. Η ίδια ευθύνεται για την μετέπειτα καταδίκη και εξορία του. Πέθανε το έτος 407 και η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Νοεμβρίου και στις 30 Ιανουαρίου – εορτή των Τριών Ιεραρχών, μαζί με τους άλλους δύο Πατέρες: τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο Θεολόγο.
- Εικόνα του Αγίου Χρυσοστόμου.
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής - Εικόνα του Αγίου Χρυσοστόμου.
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Απολυτίκιο Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, ψάλλει ο Αρχιμανδρίτης Νικόδημος Καβαρνός.
Πηγή: YouTube
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Άγιος Βασίλειος (334)
Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε το 329/330 στο χωριό Άννησα της Νεοκαισαρείας του Πόντου και μεγάλωσε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, από όπου καταγόταν η μητέρα του, ενώ ο πατέρας του είχε καταγωή από τον Πόντο. Η οικογένεια είχε εννέα παιδιά, τρία από τα οποία χειροτονήθηκαν επίσκοποι. Ο Άγιος Βασίλειος έλαβε εξαιρετικά πλούσια παιδεία, διέπρεψε σε όλες τις επιστήμες και πέθανε εξαιτίας της αυστηρής ασκητικής ζωής που έζησε.
Ο Βίος που ακολουθεί είναι σχετικά σύντομος και αφηγείται, όχι με πολλές λεπτομέρειες, την καταγωγή, τη μόρφωση και τη διδασκαλία του, ενώ στο τέλος υπάρχει μια περιγραφή της εμφάνισής του. Η μνήμη του Αγίου Βασιλείου εορτάζεται την 1η Ιανουαρίου.
| Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ μνήμη τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Βασιλείου, ἀρχιεπισκόπου
Οὗτος ὁ Ἅγιος ἦτον εἰς τὸν καιρὸν τοῦ βασιλέως Οὐάλεντος, ἔμπροσθεν τοῦ ὁποίου ὡμίλησε παῤῥησία εἰς βοήθειαν καὶ συνηγορίαν τῆς ἀληθοῦς πί- στεως, ἔστοντας καὶ νὰ χαλᾶ καὶ νὰ φθείρη τὰς ἐκκλησίας τότε ὡσὰν φωτία ἡ κακοδοξία τοῦ Ἀρείου, εἰς τὴν ὁποίαν ἦτον δοσμένος ὁ βασιλεύς. Ἦτον δὲ |
|
| ἀπὸ μέρους τοῦ πατρός του, ἀπὸ τὸν Πόντον. Ἀπὸ μέρους δὲ τῆς μητρός του, Καππαδόκης. Ὅσον δὲ εἰς τὴν σοφίαν, δὲν ἐπερίσσευσε μόνον ἐκείνους ὁποῦ εὑ- ρίσκουνταν εἰς τὸν καιρόν του, ἀμὴ καὶ τοὺς παλαιοὺς, διότι περνώντας ἀ- πὸ πᾶσαν λογὴς εἶδος σπουδῆς καὶ ἐπιστήμης, εἰς καθ’ ἕν ἀπ’ αὐτὰ εἶχε τὰ πρωτεῖα. Ἐπειδὴ δὲ δὲν ἐγυμνάσθη καὶ ἐκοπίασεν ὀλιγώτερον εἰς τὴν πρα- |
|
| κτικὴν φιλοσοφίαν, μάλιστα διὰ μέσης ταύτης ἐπρόκοψε καὶ εἰς τὴν τῶν ὄντων θεωρίαν, ἀνέβη εἰς τὸν θρόνον τῆς ἀρχιερωσύνης, εἰς τὸ ὁποῖον ἀξίω- μα ἀγωνισάμενος καὶ κοπιάσας πολλὰ διὰ τὴν ὀρθόδοξον πίστιν, καὶ κα- ταπλήσσοντας τὸν ἔπαρχον μὲ τὴν σταθερότητα, ἀμεταθεσίαν τῆς γνώ- μης του, καὶ συνθέτοντας λόγους διὰ μέσου τῶν ὁποίων ἐκατάσεισε τὰς |
|
| γνώμας τῶν ἐτεροδόξων αἱρετικῶν καὶ τὴν ἠθικήν κατάστασιν ἐξεπαίδευ- σε, καὶ ἐφανέρωσε τὴν γνώσιν τῶν ὄντων καὶ ὀδηγώντας μὲ πᾶσαν λογὴς ἀ- ρετὴν τὴν ποίμνην τοῦ Χριστοῦ πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν. Ἦτον δὲ ὅσον εἰς τὸν τύ- πον τοῦ σώματος πολλὰ μακρὺς, ξηρὸς, καὶ μὲ ὀλίγην σάρκα μελανὸς εἰς τὸ χρώμα, συγκερασμένος μὲ κιτρινάδα εἰς τὸ πρόσωπον, μὲ ῥῖνα ὁποῦ ἔ- |
|
| κλινε, κυκλοειδῆς ἔχων τὰς ὀφρύας, τὸ ἐπισκίνιον συνεσπακὼς καὶ ὁμοιά- ζων ἐννοηματικοῦ ἀνδρὸς καὶ φροντιστικοῦ, ὀλίγαις ἀμαρυγαῖς τὸ πρόσωπον ῥυτιδούμενος, μακρὰ ἔχων τὰ μάγουλα, κοῖλος εἰς τοὺς κροτάφους, καμπό- σον κουρεμένος καὶ ἀρκετῶς μακρὰν ἔχων τὴν γενειάδα, πολιὸς μεσαίως εἰς τὰς τρίχας. Ὑιὸς Βασιλείου καὶ Ἐμμελίας, γίνεται δὲ ἡ σύναξίς του ἐν τῇ Ἁ- |
|
|
|
- Εικόνα του Αγίου Βασιλείου του Μέγα.
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής - Εικόνα του Αγίου Βασιλείου της Καισάρειας.
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής
- «Μέγας Βασίλειος. Το λιοντάρι του Χριστού», επεισόδιο 5 της σειράς «Δεν είσαι μόνος», που προβλήθηκε στο κρατικό κανάλι ΕΤ1.
Πηγή: Κανάλι του διαδικτυακού περιοδικού Αντίφωνο, YouTube - Απολυτίκιο του Αγίου Βασιλείου, ψάλλει ο Αρχιμανδρίτης Νικόδημος Καβαρνός.
Πηγή: YouTube
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Αγία Παρασκευή (648-649)
Η Αγία Παρασκευή (Παρασκευή Αθληφόρος ή Μεγαλομάρτυς) γεννήθηκε στη Ρώμη κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα Αδριανού (117-138 μ.Χ.) την έκτη μέρα της εβδομάδας και γι’ αυτό την βάφτισαν Παρασκευή. Οι γονείς της ήταν ευκατάστατοι και, όταν πέθαναν, η ίδια μοίρασε την περιουσία της στους φτωχούς, έκοψε τα μαλλιά της, ενεδύθη το μοναχικό σχήμα και βάφτισε πολλούς χριστιανούς κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Ο Βίος της αφηγείται τα δεινά που υπέστη από τον αυτοκράτορα Αντώνιο, ώσπου ο ίδιος να πειστεί πως η Αγία Παρασκευή είχε τη θεία χάρη. Δεν μπόρεσε να πειστεί, ωστόσο ο βασιλιάς Ταράσιος, ο οποίος έδωσε εντολή να την αποκεφαλίσουν. Η Αγία Παρασκευή θεωρείται προστάτιδα των ματιών και η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη της στις 26 Ιουλίου.
- Εικόνα του μαρτυρίου της Αγίας Παρασκευής.
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής - Εικόνα της Αγίας Παρασκευής, προστάτιδος των ματιών.
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής - Εικόνα της Αγίας Παρασκευής της Οσιομάρτυρος.
Πηγή: Ορθόδοξος Συναξαριστής
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Απολυτίκιο της Αγίας Παρασκευής της Οσιομάρτυρος, ψάλλει ο Αρχιμανδρίτης Νικόδημος Καβαρνός.
Πηγή: YouTube
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Βιβλιογραφία
- Astruc 1949
- Charles Astruc, «Maxime Margounios et les recueils parisiens de sa correspondence (Mss du Supplément grec 621, 1310 et 1334)», Κρητικά Χρονικά 3 (1949), σ. 211-261.
- Γεωργοστάθη 2007
- Ελένη Γεωργοστάθη, «Μαργούνιος, Μάξιμος (Χάνδακας Κρήτης, 1549- Βενετία, 1602)», Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας. Πρόσωπα, έργα, ρεύματα, όροι, Πατάκης, Αθήνα 2007, σ. 1333.
- Ζαμπακόλας 2011-2012
- Χρήστος Ζαμπακόλας, «Η βιβλιοθήκη του κρητικού λογίου Μάξιμου Μαργούνιου μέσα από την απογραφή της κινητής του περιουσίας», Θησαυρίσματα 41/42 (2011-2012), σ. 311-328.
- Κεχαγιόγλου 1999
- Γιώργος Κεχαγιόγλου (επιμ.), Η παλαιότερη πεζογραφία μας. Από τις αρχές της ως τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Τόμος Β΄1: 15ος αιώνας-1830, Σοκόλης, Αθήνα 1999, σ. 382-393.
- Κεχαγιόγλου 2001
- Γιώργος Κεχαγιόγλου (επιμ.), Πεζογραφική ανθολογία. Αφηγηματικός γραπτός νεοελληνικός λόγος. Βιβλίο πρώτο: Από τα τέλη του Βυζαντίου ώς τη Γαλλική Επανάσταση, ΑΠΘ, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη), Θεσσαλονίκη 2001, σ. 272-275.
- Legrand 1885
- Émile Legrand, Bibliographie hellénique: ou description resonnée des ouvrages publiés en grec par des Grecs aux XVe et XVIe siècles, τ. 2, Ernest Leroux Editeur, Παρίσι 1885, σ. XXIII-LXXVII.
- Μαργούνιος 1607
- Μάξιμος Μαργούνιος, Συναξάρια, ήτοι Βίοι αγίων εκ της ελληνικής γλώττης μεταφρασθέντα παρά Μαξίμου ταπεινού επισκόπου Κυθήρων εις κοινήν ωφέλειαν, Βενετία 1607.
- Μυστακίδης 1892
- Βασίλειος Αθ. Μυστακίδης, Ο ιερός κλήρος κατά τον ιστ΄ αιώνα: Μάξιμος ο Μαργούνιος, Βασιλικόν Τυπογραφείον Ν. Γ. Ιγγλέση, Αθήνα 1892.
- Παπαδόπουλος 1923
- Χρυσόστομος Παπαδόπουλος, «Συμβολή εις την ιστορίαν του Μ. Μαργουνίου. Η θεολογική αυτού έρις προς τον Γαβριήλ Σευήρον», Νέα Σιών 18 (1923), σ. 708-727.
- Τσάμης 1999
- Δημήτρης Γ. Τσάμης, Αγιολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 31999.
Δικτυογραφία
«Οι Μελωδοί και Υμνογράφοι της Εκκλησίας» στην «Ψηφιοποίηση Βυζαντινής Μουσικής, Αρχείο Κωνσταντίνου Πρίγγου», Αποστολική Διακονία της Ελλάδος.
«Συναξάρια και Συναξαριστές», στο «Ορθοδοξία», Nektarios Mamalougos (προσωπικός ιστοχώρος).
Ηλέκτρα Καμπουράκη, «Κρήτες τυπογράφοι στην Βενετία τα χρόνια της Ενετοκρατίας στην Κρήτη. Μάξιμος (Μανουήλ) Μαργούνιος και Μελέτιος Βλαστός (16ος αιώνας)», στις «Προεκτάσεις», Πατρίς: Η καθημερινή πρωινή εφημερίδα της Κρήτης.
* Τελευταία πρόσβαση στη δικτυογραφία: Δεκέμβριος 2017.
Ετικετες Αναζητησης
Λογοτεχνικό Είδος
Αφήγηση ηθικοδιδακτικήΛογοτεχνικό Γένος
Κείμενα πεζού λόγουΕποχές - Περίοδοι
Θρησκευτικός Ουμανισμός ή Εκκλησιαστικός Δημοτικισμός (16ος-17ος αι.) Δημώδης γραμματεία μετά την Άλωση (16ος-18ος αι.) Λογοτεχνία σε φραγκοκρατούμενα-βενετοκρατούμενα μέρη (15ος-17ος αι.)Τύπος Λόγου
ΑφήγησηΦύση Προσώπων
Άνθρωποι
Κατάλογος Έργων
- Αισώπου Μύθοι
- Ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης
- Άνθη ευλαβείας
- Άνθος των χαρίτων
- Απόκοπος
- Αφήγησις Λιβίστρου και Ροδάμνης
- Αφήγησις παράξενος του ταπεινού Σαχλίκη
- Βαρλαάμ και Ιωάσαφ
- Βασιλεύς ο Ροδολίνος
- Βίοι αγίων
- Διγενής Ακρίτης
- Διήγησις Βελισαρίου
- Διήγησις εξαίρετος Βελθάνδρου του Ρωμαίου
- Διήγησις εξαίρετος ερωτική και ξένη του Ιμπερίου θαυμαστού και κόρης Μαργαρώνης
- Διήγησις εξαίρετος ερωτική και ξένη Φλωρίου του πανευτυχούς και κόρης Πλάτζια Φλώρης
- Διήγησις Ιεροθέου Αββατίου
- Διήγησις και οπτασία ωφέλιμος ορθοδόξου τινός Δημητρίου
- Διήγησις του Αχιλλέως
- Διήγησις του Πωρικολόγου
- Διήγησις του Ρεμπελιού των Ποπολάρων
- Εξήγησις της γλυκείας χώρας Κύπρου, η ποία λέγεται Κρόνικα, τουτέστιν Χρονικόν
- Ερωτικόν ενύπνιον
- Ερωτόκριτος
- Ερωτοπαίγνια
- Ερωφίλη
- Η Βοσκοπούλα
- Η Θυσία του Αβραάμ
- Η Καινή Διαθήκη
- Η Κοσμογέννησις
- Η Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου
- Θησαυρός
- Θρήνος εις τα Πάθη και την Σταύρωσιν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού
- Θρήνος της Θεοτόκου
- Θρήνος της Κρήτης
- Θρήνος της Κωνσταντινούπολης
- Ιατροσόφια
- Ιστορία και όνειρο
- Ιστορία του Ταγιαπιέρα
- Κατζούρμπος
- Κλίνη Σολομώντος
- Λαϊκές αφηγήσεις
- Λεηλασία της Παροικιάς της Πάρου
- Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν
- Λόγος παρηγορητικός περί Δυστυχίας και Ευτυχίας
- Μεγάλον θανατικόν από πανόκλα
- Ο Βίος του Αισώπου
- Ο Έπαινος των γυναικών
- Ο Κρητικός Πόλεμος
- Ο Οψαρολόγος
- Ο Χρονογράφος
- Παιδιόφραστος διήγησις των ζώων των τετραπόδων
- Παλαιά τε και Νέα Διαθήκη
- Πανουργίαι υψηλόταται του Μπερτόλδου
- Πανώρια
- Πένθος θανάτου, ζωής μάταιον και προς Θεόν επιστροφή
- Περί ηρώων, στρατηγών, φιλοσόφων, αγίων και άλλων ονομαστών ανθρώπων, οπού εβγήκασιν από το νησί της Κύπρου
- Περί της ξενιτείας
- Πόλεμος της Τρωάδος
- Πτωχοπρόδρομος
- Ριμάδα κόρης και νιου
- Ρίμες αγάπης (Κυπριακά ερωτικά)
- Σιντίπας
- Σπανέας
- Σπανός
- Στάθης
- Στεφανίτης και Ιχνηλάτης
- Στίχοι γραμματικού Μιχαήλ του Γλυκά ούς έγραψε καθ΄ ον κατεσχέθη καιρόν εκ προσαγγελίας χαιρεκάκου τινός
- Συναξάριον του τιμημένου γαδάρου
- Το κατά Καλλίμαχον και Χρυσορρόην ερωτικόν διήγημα
- Το Χρονικόν του Μορέως
- Φορτουνάτος
- Φυσιολόγος
- Χρονικό του Γαλαξειδιού
- Χρονικό του μοναστηριού του Αγίου Θεοδώρου Κυθήρων
- Χρονικό των Σερρών
- Χρονικόν