Άνθος των χαρίτων
Συγγραφέας: Ανώνυμος
Το δημοφιλέστατο Άνθος των χαρίτων, το οποίο γνώρισε ευρύτατη διάδοση σε χειρόγραφη και έντυπη μορφή, αποτελεί ανώνυμη μετάφραση του περιώνυμου ιταλικού έργου Fior(e) di virtù του 14ου αιώνα. Πρόκειται για ένα αφηγηματικού χαρακτήρα ανθολόγιο με ηθικοδιδακτικούς στόχους, η βενετική έκδοση του οποίου στα 1529 αποτελεί και την πρώτη εμφάνιση έντυπου πεζού κειμένου της δημώδους νεοελληνικής γραμματείας.
Σταματία Κολιαδήμου (επιμ.), Άνθος των χαρίτων. Το ιταλικό πρότυπο και οι κύριες ελληνικές παραλλαγές, αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2002.
Εισαγωγή
Το Άνθος των χαρίτων αποτελεί ανώνυμη, πιστή μετάφραση του περιώνυμου ιταλικού έργου Fior(e) di virtù των αρχών του 14ου αιώνα, για τον συγγραφέα του οποίου ελάχιστα γνωρίζουμε, πέρα του ότι ήταν, πιθανότατα, κάποιος μπολονέζος, λόγιος λαϊκός, δηλαδή όχι κληρικός.
Πρόκειται για ένα ανθολόγιο με ηθικοδιδακτικούς-παραδειγματικούς στόχους, το οποίο αντλεί συστηματικά από μεσαιωνικά έργα θεολογικού, γνωμολογικού, εγκυκλοπαιδικού και ανθολογικού χαρακτήρα, όπως το Summa Theologiae του Θωμά Ακινάτη, το De proprietatibus rerum του Bartolomeo Anglico, το Speculum naturale του Vincent de Beauvais, το Liber philosophorum moralium antiquorum κ.ά. Στα τριανταπέντε κεφάλαιά του παρουσιάζονται διαδοχικά και αντιστικτικά ανθρώπινες αρετές και ελαττώματα (έτσι, π.χ., χάρην της χαράς-ελάττωμα της λύπης, χάρην της ορθότητος-ελάττωμα της φαλσίας, χάρην της ταπεινοφροσύνης-ελάττωμα της αλαζονείας κ.ο.κ.). Κάθε κεφάλαιο αποτελεί αυτόνομη αφηγηματική ενότητα με συγκεκριμένη τετραμερή δομή, η οποία θα μπορούσε, απλοποιημένη και σχηματοποιημένη, να περιγραφεί ως εξής: α. ορισμός αρετής/ελαττώματος (εισαγωγικό τμήμα), β. παρομοίωσή της/του με ζώο ( «φυσιολόγος» ), γ. παράθεση σχετικών γνωμικών (γνωμολογικό τμήμα), δ. παράδειγμα/τα, εν είδει exempla, μέσω των οποίων παρουσιάζονται οι επιπτώσεις της αρετής/ελαττώματος στην ανθρώπινη ζωή (αφηγηματικό τμήμα).
Ο συγγραφέας όχι μόνον αντλεί από πολλαπλές πηγές, κυρίως μεσαιωνικές ανθολογίες και εγκυκλοπαίδειες, αλλά παράλληλα ενσωματώνει στο έργο του την ελληνοχριστιανική και την αραβοϊσλαμική παράδοση και αναπαράγει τις μεσαιωνικές-χριστιανικές αντιλήψεις περί ηθικής, πετυχαίνοντας τελικά να το καταστήσει «έργο που απεικονίζει χαρακτηριστικά τη μεταβατική εποχή του, το τέλος της θεοκρατικής μεσαιωνικής εποχής με όλους τους κλυδωνισμούς που δέχεται η κοινωνία από τον επερχόμενο κοινωνικό μετασχηματισμό, και την πρώτη αυγή ενός μη ριζοσπαστικού, ακόμα, ουμανισμού» (Κολιαδήμου 2002, 34).
Το έργο έχει πλουσιότατη χειρόγραφη παράδοση σε πολλές γλώσσες, ενώ η ιστορία των δεκάδων έντυπων (επαν)εκδόσεών του αποδεικνύει την τεράστια εκδοτική του επιτυχία. Η ελληνική του μετάφραση, η οποία μένει πιστή στο πρότυπό της, χωρίς να αποφεύγει πάντα τα λάθη και τις παρανοήσεις, σώζεται σε οκτώ χειρόγραφα, με τα παλιότερα να ανάγονται στα τέλη του 15ου αιώνα, ενώ σε δύο χειρόγραφα του 16ου αιώνα σώζεται και κυπριακή παραλλαγή του με τον τίτλο Φιορ δε βερτού ( κριτική έκδοση από τις Κακουλίδη & Πηδώνια 1994). Ο μεταφραστής, του οποίου την ταυτότητα αγνοούμε, χρησιμοποιεί τη δημώδη της εποχής του, διανθισμένη με λίγα λόγια στοιχεία και αρκετούς ιδιωματισμούς που ίσως υποδεικνύουν τη νοτιο- ή ανατολικο-αιγαιακή ή κυπριακή καταγωγή του.
Η βενετική έκδοση του Άνθους στα 1529, από το τυπογραφείο των da Sabbio, σηματοδοτεί την πρώτη εμφάνιση έντυπου πεζού κειμένου στη δημώδη νεοελληνική γραμματεία. Από την πρώτη αυτή έκδοση και έπειτα, το έργο γνώρισε τεράστια διάδοση ως δημοφιλέστατο λαϊκό βιβλίο, σχολικό εγχειρίδιο, ψυχωφελές ανάγνωσμα κλπ., που δεν έπαψε να διαβάζεται ώς και τον 19ο αιώνα. Από το 1755 κυκλοφορεί αναθεωρημένο, δίγλωσσο, ως το Νέον άνθος των χαρίτων, με δηλωμένο πια στόχο να λειτουργήσει κυρίως ως διδακτικό/γλωσσικό εγχειρίδιο.
Αποσπάσματα
Εισαγωγή και Χάρη της αγάπης (κεφ. α΄)
Το απόσπασμα που ακολουθεί περιλαμβάνει τον πρόλογο/εισαγωγή στο έργο και το πρώτο κεφάλαιο, το οποίο είναι αφιερωμένο στη χάρη της αγάπης.
2v |
και μαζώνει τες κορυφές των πλέον ομορφοτέρων βοτάνων διά να ποιήσει ένα στεφάνιν. Ούτως και εγώ εγύρευσα και εμάζωξα κι εσύναξα από τα βιβλία οπού λέγουν διά τες χάριτες και ελαττώματα. Και θέτω και αποδείχνω την χάρην και |
|
5 | ορθώνω την με τες γραφές των φρονίμων και με την θείαν Γραφήν. Και με ταύτα βάνω το ελάττωμα το εναντίον της χάριτος. Και μοιράζω τούτο το βιβλίον εις κεφάλαια ορθωμένα, διά πλέον σύντομον και γοργότερον, είτι θελήσεις να εύρεις και να μάθεις το τίποτες της μιας χάριτος. Διά τούτο θέλω ετούτο το μικρόν μου ποίημα να το λέγουν Άνθος χαρίτων. Και, αν τύχει τίποτες πταίσιμον, είμαι βέβαιος |
|
10 | να έναι εις την συνείδησην εκεινού οπού το αναγινώσκει και εγώ έως τώρα πέφτω εις την παίδευσήν τους και αφήνω το πταίσιμόν μου. |
|
15 | Αγάπη, καληθέλησις και χαροποιότητα έναι ώσπερ ένα πράγμα, ως καθώς το δείχνει και ο φρα Τομάσος εις το βιβλίον του. Και γενησίμενον τίποτες ένι το πρώτον της αγάπης, ήγουν εις εγνωριμίαν. Ως καθώς το λέγει κι ο άγιος Αυγουστίνος, ότι ουδείς ημπορεί να αγαπήσει κανένα πράγμα ή κανέναν άνθρωπον, εάν πρότερον αν δεν έχει εγνωριμίαν μετ’ αύτον. Και |
|
20 | ετούτο γίνεται από πέντε καθολικά του κορμίου, ήγουν εις θεωρίαν οφθαλμού, εις ακοήν ωτίων, εις όσφρησην ρινών, εις γεύσιν στομάτων, εις ψηλάφησην χειρών. Και ταύτα είναι η εγνωριμία το πρώτον της αγάπης. Και το πλέον γίνεται από τους οφθαλμούς, ως καθώς το εξηγείται και ο φιλόσοφος. Ότι η πρώτη όρεξις των ανθρώπων αρχίζει από την τοιαύτην αιτίαν, ήγουν την εγνωριμίαν. Και ταύτα |
|
3r |
καρδίας και επιθυμεί να έχει το πράγμα οπού ορέγεται. Και ετούτη η επιθυμία γίνεται από μίαν ελπίδα, ότι ελπίζει να έχει εκείνο οπού ορέγεται. Και ετούτο έναι η χάρις της αγάπης και η ρίζα αυτής κι έναι και θεμέλιον μέγα εις όλες τες χάριτες, ως καθώς γράφει και ο φιλόσοφος. Και ο φρα Τομάσος αποδείχνει ότι καμίαν χάρην ουκ |
|
30 | ημπορεί να έναι χωρίς αγάπην και όλες έχουν αρχήν απ’ αύτην. Και όποιος θέλει να ποιήσει την χάρην από το ελάττωμα, ας ιδεί εκείνο οπού θέλει να ποιήσει, εάν ορμίζει από την χάρην της αγάπης ή όχι, και εις αυτό θέλεις εγνωρίσει αλήθειαν. Και ετούτο ημπορεί να ιδεί ο καθεείς οπού έναι φρόνιμος εις την γνώσην να εβλέπει καλά τα ίδια της χάριτος και του ελαττώματος. |
|
- Δεν βρέθηκαν εικόνες
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Χάρη της χαράς (κεφ. γ΄)
Ακολουθεί το τρίτο κεφάλαιο του έργου, αφιερωμένο στη χάρη της χαράς.
- Δεν βρέθηκαν εικόνες
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Ελάττωμα της λύπης (κεφ. δ΄)
Ακολουθεί το τέταρτο κεφάλαιο, αφιερωμένο στο ελάττωμα της λύπης.
- Δεν βρέθηκαν εικόνες
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Χάρη της παιδεύσεως (κεφ. ια΄)
Ακολουθεί το ενδέκατο κεφάλαιο, αφιερωμένο στη χάρη της παιδεύσεως.
10 | Χάρην της παιδεύσεως. Κεφάλαιον ια΄ Παίδευσις έναι, κατά τον φρόνιμον, έναι εναντίον τίποτες της αγάπης, να παιδεύεις άλλον μετρημένα με έργον ή με λόγον ως πρέπει. Και εκείνος οπού δεν έχει μέτρον να παιδεύει, εύκολα εξηβαίνει από την χάρην της παιδεύσεως και η παίδευσις έναι εις το ελάττωμα της ανελεημοσύνης. Ο Σολομών είπεν: Η μωρία έναι δεμένη εις την καρδίαν του παιδίου, αμή η |
|
1
| εντροπή πνίγει την μωρίαν. Και ο άνθρωπος αν το δείρει με ένα λουρί, ουδέν αποθνήσκει, αμή μάλλον παιδεύεται. Και ημπορεί να ομοιάσεις την χάρην της παιδεύσεως εις τον λύκον, διότι όταν υπάγει πούπετα διά να κλέψει, και αν κτυπήσει το ποδάριν του, ήγουν θέλοντα διά να το παιδεύσει διά να μηδέν κάμει άλλη φοράν έκτυπον. |
|
20 | Ο Σολομών είπεν: Είτις παιδεύει άλλον, μεγαλύτερην χάρην ακαρτερεί κοντά του. Ο Σένακας είπεν: Ο άνθρωπος ο φρόνιμος από αλλουνού ελάττωμαν παιδεύει τον εμαυτόν του. Ακόμη: Αν αγαπάς τον φίλον σου, παίδευέ τον κρυφίως. |
|
25 |
Ο Σολομών είπεν: Η παίδευσις αρέσει, εάν αληθινή είν’ η κατηγορία. Ο Διογένης είπεν: Οπού θέλει να έναι ηγαπημένος από τον φίλον του, ας τον παιδεύει κρυφίως. Ότι η γλυκεία παίδευσις η κρυφή προξενεί αγάπην, και η φανερή προξενεί χολήν. |
|
30 |
Ο Κάτων είπεν: Εάν παιδεύεις τινάν και αυτός δεν θέλει την παίδευσήν σου, εάν ένι ακριβός σου φίλος, μηδέν τον αφήσεις να μηδέν τον παιδεύσεις. Ο Πλάτων είπεν: Έβλεπε μη παιδεύεις τον φίλον σου ομπρός εις άλλους ή όταν |
|
35 |
|
- Δεν βρέθηκαν εικόνες
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Χάρη της παιδεύσεως συνέχεια (κεφ. ια΄)
Ακολουθεί η συνέχεια του ενδέκατου κεφαλαίου, σχετικά με τη χάρη της παιδεύσεως.
- Δεν βρέθηκαν εικόνες
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Χάρη της ορθότητος και Ελάττωμα της φαλσίας (κεφ. ιζ΄ και ιη΄)
Ακολουθούν τα κεφάλαια δεκαεπτά και δεκαοκτώ, στα οποία παρουσιάζονται αντιθετικά η χάρη της ορθότητος και το ελάττωμα της φαλσίας.
- Δεν βρέθηκαν εικόνες
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Χάρη της ευνουχείας και Ελάττωμα της πορνείας (κεφ. λγ΄ και λδ΄)
Ακολουθούν τα κεφάλαια τριάντα τρία και τριάντα τέσσερα, στα οποία παρουσιάζονται αντιθετικά η χάρη της ευνουχείας και το ελάττωμα της πορνείας.
5 | Χάρην της ευνουχείας. Κεφάλαιον λγ΄
Ευνουχεία έναι, ως καθώς είπεν ο Τούλιος, έναι μία χάρις, το οποίον δικαιολογημένα σαλιβώνει το ελάττωμα της πορνείας. Και ημπορεί να ομοιάσεις την χάρην της ευνουχείας εις το τρυγόνιν, το οποίον |
|
10 | ουδέν αλησμονεί τον σύντροφόν του. Και, αν τύχει και αποθάνει ένα από τα δύο, το έτερον πάντα φυλάττει ευνουχεία και ποτέ ου βρίσκει άλλον σύντροφον. Και πάντοτε κάμνει μοναξήν ζωήν και ποτέ ουδέν πίνει νερό καθάριον, ούτε εις χλωρόν δένδρον καθίζει. Ο άγιος Ιερώνυμος είπεν διά την χάρην της ευνουχείας: Σωστή έναι η χάρις της |
|
15 | ευνουχείας, ότι εύκολα καταλύεται οπού δεν σαλιβώνει τους οφθαλμούς, την γλώτταν και την καρδίαν. Εις το Βιβλίον του Ελαττώματος λέγει ότι: Οπού ουδέν φυλάττει άξια την ευνουχείαν εις το ελάττωμάν του, τυχαίνει να προσέχει πρώτα πράγματα έξι: Το πρώτον έναι από το φαγί το περίσσιον, ότι εις το Πατερικόν λέγει ότι, ώσπερ έναι |
|
V 20 |
δυνατόν να σβέσει τον λαμπρόν της ιστίας να έναι εις τα άχυρα, ούτως έναι δυνατόν να χαλινώσεις την πυράν της ορέξεως της πορνείας, έσοντα το κορμί χορτασμένον. Το δεύτερον έναι να φεύγεις την οκνείαν· ο ’Βίδιος είπεν: Φεύγε την οκνείαν και την πορνείαν να σβέσεις. Το τρίτον έναι ότι να προσέχει ο άνδρας και η γυναίκα να μηδέν συνηθούν αντάμα, διότι, να εβλέπουν να μη αμαρτέψουν πλέο πράγμα έναι |
|
25 | παρά νεκρόν να αναστήσεις. Το τέταρτον έναι να προσέχεις από τες ρουφιάνες και από ανθρώπους οπού αναγκάζουν εις την πορνείαν· ο άγιος Γρηγόριος είπεν: Ουκ έναι κανένα ελάττωμα και ούτως εύχολα να τσακίζει την σάρκα ωσάν η πορνεία, διότι έναι ελάττωμα της φύσης, διά τούτο τυχαίνει να έχει προσοχήν πλέο παρά τα άλλα ελαττώματα. Το πέμπτον έναι να μηδέν στέκεις εκεί οπού έναι το ελάττωμα της |
|
30
29r | πορνείας ή όπου το ποιούν ή όπου το ’φηγούνται· ο άγιος Σιλβέστρος είπεν: Το ελάττωμα της πορνείας έναι καμωμένον ώσπερ και την μαϊμού, οπού θέλει να ποιήσει ό,τι βλέπει και είτι πολεμούν άλλοι. Το έκτον έναι ότι να προσέχεις να μηδέν ακούεις τραγούδια, χορούς και παιγνίδια· ο Πυθαγόρας είπεν: Τα χλωρά χόρτα γένονται αποκάτω του νερού και η πορνεία γεννάται από την ακοήν τραγούδια, |
|
35
V | χορούς και παιγνίδια. Διά την χάρην της ευνουχείας λέγει εις το Πατερικόν ότι: Μία καλογραία, οπού ήτον εις μοναστήριον οπού ήτανε οι καλογρές, εις την χώραν όπου ήτον, ο βασιλεύς ηγάπησεν την καλογραία. Και, ως την εζήτησεν πολλές φορές διά να ποίσει το θέλημα του αφεντός εκείνου, και η καλογραία ποσώς δεν ηθέλησεν. Και μίαν ημέραν |
|
40 | εκίνησεν ατός του ο αφέντης με μανία πολλή και εδιέβη εις το μοναστήριον των καλογραίων και εξέβαλεν αυτήν έξω του μοναστηρίου στανέο, διά να την υπάγει εις το παλάτιν του. Της ώρας εκείνης, εβλέποντα η καλογραία ότι ουδέν την αφήνει να ζητήσει ελεημοσύνην ούτε παρακάλεσιν ότι να μηδέν πάρει την παρθενίαν της, διότι ήτον υποταμένη του Χριστού, και, αν του αρέσει, να την αφήσει εις το μοναστήριον, |
|
45 | να δουλεύει του Θεού, εκείνη ερώτησεν τον βασιλέα: «Διατί το έκαμες εις εμένα πλέο παρά τας άλλας καλογραίας του μοναστηρίου;». Οπού ήσαν άλλες ομορφότερες απ’ αύτην. Και ο βασιλεύς αποκρίθην και είπεν: «Εγώ ορέγομαι τους οφθαλμούς σου οπού είναι ούτως έμορφοι». Και ευθύς η καλογραία είπεν: «Επειδή είσαι ούτως ηγαπημένος εις τους οφθαλμούς μου, να σε αφήσω να χορτάσεις όσον |
|
50 | χρήζεις. Άφησ’ με λοιπόν πρώτον να απέλθω εις το κελίον μου, διά καμπόσα ρούχα οπού έχω». Και ο αφέντης της ώρας όρισεν και άφηκάν την. Και αυτή εδιέβη εις το κελίον της και εξέβαλεν τους οφθαλμούς αυτής τους δύο. Και εμήνυσεν η καλογραία του αφεντός και είπεν: «Επειδή εσύ είσαι ούτως ηγαπημένος εις τους οφθαλμούς τούς εμούς, λάβε τους και ποίησε είτι σου αρέσει!». Όμως δε της ώρας εδιέβη ο |
|
55 | αφέντης πολλά μανιωμένος, και η καλογραία εφύλαξεν την παρθενίαν της. Και ηθέλησε κάλλιον να χάσει τα ομμάτιά της παρά την παρθενίαν της, ως καθώς λέγε το ευαγγέλιον του Χριστού.
Ελάττωμα της πορνείας. Κεφάλαιον λδ΄ |
|
60 | Πορνεία, οπού έναι εναντίον ελάττωμα της ευνουχείας, έναι, ως καθώς διηγείται εις το Βιβλίον του Ελαττώματος, έναι εις τέσσαρα τίποτες: Το πρώτον έναι πορνεία, όταν ο άνδρας και η γυναίκα ουδέν εισίν πανδρεμένοι και πέφτουν ομού. Το δεύτερον έναι ότι να θελήσει να συνηθά ο άνδρας και η γυναίκα αυτού έξω από την φύσην. Το τρίτον έναι όταν είς συγγενής πέφτει με την συγγενάδα του. Το τέταρτον |
|
65 29v | έναι η αμαρτία οπού ποιούν εναντίον της φύσης, το οποίον δεν έναι διά να το ειπούμεν, τόσον έναι παράλογον της αμαρτίας ετούτης. Ο άγιος Ιερώνυμος είπεν: Δύσκολον έναι εις τον πλούτον διά να φυλάξει τινάς ευνουχεία. Ο άγιος Γρηγόριος είπεν: Η πορνεία χωνεύει το κορμίν, μαγαρίζει την ψυχήν, |
|
70 | παίρνει τες χάριτες, κλέπτει το καλόν όνομα, πταίει τον άνθρωπον και δολώνει τον Θεόν. Διά το ελάττωμα της πορνείας προξενάται η δουλοσύνη. Ως καθώς είπεν ο Τούλιος, εκείνος μη κρίνει άλλους οπού είναι από κάτω εις πορνείαν. Μάλλον τον κρένω πλέον δούλον παρά τους δούλους μου τους αγορασμένους. |
|
75
V | Και ημπορεί να ομοιάσεις την πορνείαν εις την νυκτερίδα, οπού έναι το πλέο πορνικόν πράγμα του κόσμου. Ότι από την περίσσιαν όρεξην οπού έχει εις τούτο, ουδέν φυλάγει καμίαν φυσικήν όρεξην και ορδινίαν εις την φωλέαν του ως καθώς ποιούν τα έτερα πράγματα, αμή αρσενικόν με αρσενικόν και θηλυκόν με το θηλυκόν, ως καθώς ευρίσκουνται, εσμίγουν ομού. |
|
80 | Ο άγιος Μπερνάρδος είπεν: Ουδέ σ’ ένα αμάρτημα χαίρεται ο διάβολος τόσον παρά εις την πορνείαν. Και η αφορμή έναι αύτη: Διότι εκείνος ημπορεί να ποιήσει τες άλλες όλες αμαρτίες εξού εκείνην. Διά τούτο να εύρεις <ουκ> αραιά ότι οι πλέο άνθρωποι αμαρτεύουν εις το ελάττωμα της πορνείας. |
|
- Δεν βρέθηκαν εικόνες
- Δεν βρέθηκαν βίντεο
- Δεν βρέθηκαν αρχεία ήχου
Σύνδεσμοι
Λεξικά
- Λεξικά Νεοελληνικής
- Ηλεκτρονικά Λεξικά της Νεοελληνικής Γλώσσας
- Λεξικό Εμ. Κριαρά
- Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669), τόμοι Α-ΙΣΤ
- TLG
- Thesaurus Linguae Graecae (TLG)
- Liddell-Scott
- Λεξικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας (Liddell – Scott)
Μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες
- Μεσαιωνικές μελέτες του Εμ. Κριαρά
Σύνδεσμοι
Βιβλιογραφία
- Κακουλίδη 1971
- Ελένη Δ. Κακουλίδη, «Fior di virtù-Άνθος χαρίτων (IIIN. 9-11)», Ελληνικά, τ. 24, τχ. 2 (1971), σ. 267-311.
- Κακουλίδη-Πάνου & Πηδώνια 1994
- Ελένη Κακουλίδη-Πάνου & Κομνηνή Πηδώνια (επιμ.), Άνθος των χαρίτων-Φιορ δε βερτού: η κυπριακή παραλλαγή, Κέντρον Επιστημονικών Ερευνών Κύπρου, Λευκωσία 1994.
- Koliadimou & Stevanoni 1994
- Stamatia Koliadimou & Cristina Stevanoni, «Per l’ individuazione del prototipo italiano di Άνθος των χαρίτων, Venezia 1529», Testi letterari italiani tradotti in greco (dal ’500 ad oggi). Atti del IV Convegno di studi neogreci, Viterbo, 20-21-22 maggio 1993, organizzato dalla Università della Tuscia, Facoltà di lingue e letterature straniere moderne e dalla Associazione nazionale di studi neogreci, επιμ. Mario Vitti, Rubbettino Editore, Μεσίνα 1994, σ. 39-56.
- Κολιαδήμου 2002
- Σταματία Κολιαδήμου (επιμ.), Άνθος των χαρίτων. Το ιταλικό πρότυπο και οι κύριες ελληνικές παραλλαγές, αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη 2002.
- Λάμπρος 1916
- Σπυρίδων Λάμπρος, «Το Άνθος χαρίτων και το Άνθος του Ιωαννίκιου Καρτάνου», Νέος Ελληνομνήμων, τ. 13, τχ. 3 (1916), σ. 329-333.
Ετικετες Αναζητησης
Λογοτεχνικό Είδος
Αφήγηση ηθικοδιδακτικήΛογοτεχνικό Γένος
Κείμενα πεζού λόγουΕποχές - Περίοδοι
Ο αιώνας της Άλωσης (15ος αι.)
Κατάλογος Έργων
- Αισώπου Μύθοι
- Ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης
- Άνθη ευλαβείας
- Άνθος των χαρίτων
- Απόκοπος
- Αφήγησις Λιβίστρου και Ροδάμνης
- Αφήγησις παράξενος του ταπεινού Σαχλίκη
- Βαρλαάμ και Ιωάσαφ
- Βασιλεύς ο Ροδολίνος
- Βίοι αγίων
- Διγενής Ακρίτης
- Διήγησις Βελισαρίου
- Διήγησις εξαίρετος Βελθάνδρου του Ρωμαίου
- Διήγησις εξαίρετος ερωτική και ξένη του Ιμπερίου θαυμαστού και κόρης Μαργαρώνης
- Διήγησις εξαίρετος ερωτική και ξένη Φλωρίου του πανευτυχούς και κόρης Πλάτζια Φλώρης
- Διήγησις Ιεροθέου Αββατίου
- Διήγησις και οπτασία ωφέλιμος ορθοδόξου τινός Δημητρίου
- Διήγησις του Αχιλλέως
- Διήγησις του Πωρικολόγου
- Διήγησις του Ρεμπελιού των Ποπολάρων
- Εξήγησις της γλυκείας χώρας Κύπρου, η ποία λέγεται Κρόνικα, τουτέστιν Χρονικόν
- Ερωτικόν ενύπνιον
- Ερωτόκριτος
- Ερωτοπαίγνια
- Ερωφίλη
- Η Βοσκοπούλα
- Η Θυσία του Αβραάμ
- Η Καινή Διαθήκη
- Η Κοσμογέννησις
- Η Φυλλάδα του Μεγαλέξαντρου
- Θησαυρός
- Θρήνος εις τα Πάθη και την Σταύρωσιν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού
- Θρήνος της Θεοτόκου
- Θρήνος της Κρήτης
- Θρήνος της Κωνσταντινούπολης
- Ιατροσόφια
- Ιστορία και όνειρο
- Ιστορία του Ταγιαπιέρα
- Κατζούρμπος
- Κλίνη Σολομώντος
- Λαϊκές αφηγήσεις
- Λεηλασία της Παροικιάς της Πάρου
- Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν
- Λόγος παρηγορητικός περί Δυστυχίας και Ευτυχίας
- Μεγάλον θανατικόν από πανόκλα
- Ο Βίος του Αισώπου
- Ο Έπαινος των γυναικών
- Ο Κρητικός Πόλεμος
- Ο Οψαρολόγος
- Ο Χρονογράφος
- Παιδιόφραστος διήγησις των ζώων των τετραπόδων
- Παλαιά τε και Νέα Διαθήκη
- Πανουργίαι υψηλόταται του Μπερτόλδου
- Πανώρια
- Πένθος θανάτου, ζωής μάταιον και προς Θεόν επιστροφή
- Περί ηρώων, στρατηγών, φιλοσόφων, αγίων και άλλων ονομαστών ανθρώπων, οπού εβγήκασιν από το νησί της Κύπρου
- Περί της ξενιτείας
- Πόλεμος της Τρωάδος
- Πτωχοπρόδρομος
- Ριμάδα κόρης και νιου
- Ρίμες αγάπης (Κυπριακά ερωτικά)
- Σιντίπας
- Σπανέας
- Σπανός
- Στάθης
- Στεφανίτης και Ιχνηλάτης
- Στίχοι γραμματικού Μιχαήλ του Γλυκά ούς έγραψε καθ΄ ον κατεσχέθη καιρόν εκ προσαγγελίας χαιρεκάκου τινός
- Συναξάριον του τιμημένου γαδάρου
- Το κατά Καλλίμαχον και Χρυσορρόην ερωτικόν διήγημα
- Το Χρονικόν του Μορέως
- Φορτουνάτος
- Φυσιολόγος
- Χρονικό του Γαλαξειδιού
- Χρονικό του μοναστηριού του Αγίου Θεοδώρου Κυθήρων
- Χρονικό των Σερρών
- Χρονικόν