Παλαιά τε και Νέα Διαθήκη

13

Πρόλογος τῆς Παλαιᾶς καὶ Νέας Διαθήκης
Κεφ. α΄

Πανιερότατοι μητροπολίται, θεοφιλέστατοι ἐπίσκοποι, εὐλαβέστα-

τοι ἱερομονάχοι καὶ μοναχοί, θεοσεβέστατοι ἱερεῖς, ἐνδοξότατοι

ἄρχοντες καί ἅπας ὁ τοῦ Κυρίου μου χριστώνυμος λαός, μικροί τε καί

μεγάλοι, ἄνδρες τε καί γυναῖκες, χάρις εἴη ὑμῖν καί εἰρήνη παρά Θεοῦ

πατρός καί Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ.

     Ἐπειδή ἐγώ ὁ εὐτελής καί ἀνάξιος Ἰωαννίκιος ἱερομόναχος ὁ Καρ-

τάνος καὶ μέγας πρωτοσύγκελος Κερκύρων, ὑπό τῶν πολλῶν μου

ἁμαρτιῶν ἐβάλθην εἰς φυλακήν τῶν Βενετιῶν, οὐ διά τινα κακόν ὅπερ

ἐποίησα, ἀλλά χάριτι τοῦ Χριστοῦ διά τήν ἡμῶν εὐσέβειαν καί ἀλήθει-

αν, δι’ ἥν αἰτίαν εὑρισκόμενος ἐν αὐτῇ μή ἔχων τί ποιῆσαι διά νά διώκω

τούς λογισμούς, ἠβουλήθην ποιῆσαι ἐκλογήν τά ἔγκριτα καί ἀναγκαῖα

πάντα τῆς Παλαιᾶς τε καί Νέας Διαθήκης μετά πολλῶν ἑτέρων

13v

ἱστοριῶν καί τῶν βασιλέων τάς πράξεις εἰς ὀλίγους λόγους, καί τάς

ἑπτά ἁγίας / καί Οἰκουμενικάς Συνόδεις, ποῦ ἔγινεν μιά ἑκάστη ἀπ’

αὐτές καί μετά πόσους χρόνους καί κατά τίνος, καί εἰς τέλος ἔκαμα

δεκαεννέα λόγους πολλά ὠφελίμους. Καί ταῦτα πάντα ἐσυνάθροισα

ὑπό πολλῶν ἱστοριῶν καί ἀποδείξεων, ἐποίησα τό παρόν βιβλίον και

ἀπό γραμματικά καί λογικά ἔβγαλά τα εἰς κοινήν γλώτταν ὡς ἠβλέπε-

τε διά νά ἐγνωρίζει πᾶσα μικρός ἄνθρωπος μέρος ἀπό τήν θείαν Γρα-

φήν τί λέγει. Καί τοῦτο δέν τό ἔκαμα διά τούς διδασκάλους, ἀλλά διά

τούς ἀμαθεῖς ὡς ἐμέ καί διά νά καταλάβουν πάντες οἱ χειροτέχναι και

ἀμαθεῖς τήν θείαν Γραφήν τί λέγει, τόσον ναῦται ὅσον καί χειροτέχναι

καί γυναῖκες καί παιδία καί πᾶσα μικρός ἄνθρωπος μόνον ὁπού νά

ἠξεύρει νά διαβάζει. Καί ἐπειδή καί ἐγώ ἀμαθής εἰμί καί ὅλως ἄμοιρος

τῆς θείας Γραφῆς, ἐπικαλέσθηκα τό ὄνομα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ

Χριστοῦ νά ἀποστείλει τό Πνεῦμα του τό ἅγιον νά φωτίσει τόν νοῦν

μου καί τόν λογισμόν μου ὥσπερ ἐφώτισεν τούς ἁγίους αὐτοῦ μαθητάς

καί ἀποστόλους, ἁλιεῖς ὄντας καί ἀμαθεῖς τό πρῶτον ὡς αὐτόν ἐμέ,

ἔπειτα τούς ἐσόφισεν καί ὑπῆγαν καί ἐκήρυξαν ὅλον τόν κόσμον καί

ἐκατάβαλαν πάντας τούς σοφούς καί διδασκάλους, ἔτσι τόν αὐτόν τρό-

πον καί ἐγώ ἐπαρεκάλεσα νά μοῦ φωτίσει τόν νοῦν μου νά ἠμπορέσω

νά πεζεύσω τήν θείαν Γραφήν εἰς κοινήν γλώτταν διά νά ἠμπορεῖ ὡς

14

εἶπον πᾶσα μικρός ἄνθρωπος νά τήν ἐγροικᾶ καί νά λαμβάνει / ἀπ’

αὔτην μικρήν ὠφέλειαν. Καί ἐπειδή ὁλωσδιόλου ἐγροίκουν τόν λογι-

σμόν μου ὅτι ἔναι ὅλως ἀμαθής, ἐπτοούμην νά βάλω ἀρχήν, καί πάλιν

ἐνθυμήθηκα τοῦ Χριστοῦ μου ρητόν ὅπερ λέγει εἰς τό δέκατον κεφά-

λαιον τοῦ Ματθαίου τοῖς ἀποστόλοις, ὁπόταν τούς ἀπέστειλεν νά κηρύ-

ξουν, ὁπού τούς εἶπε: «Μή μεριμνήσητε τί λαλήσητε, δοθήσεται γάρ

ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τῇ ὥρᾳ τί λαλήσητε, οὐ γάρ ὑμεῖς ἐστε οἱ λαλοῦντες, ἀλλά

τό Πνεῦμα τοῦ Πατρός ἡμῶν τό λαλοῦν ἐν ὑμῖν». Καί ἠκούγοντας και

ἐγώ τοῦτον τόν λόγον, ἔλαβα δύναμιν καί ἔριξα τήν πᾶσαν μου ἐλπίδα

πρός τόν ὕψιστον Πατέρα καί Θεόν, ἐπειδή ἔργον θέλω νά κάμω εὐάρε-

στον Θεῷ καί ἀνθρώποις, καί πάλιν ἐπαρακάλεσα αὐτόν τόν Πατέρα

ὅτι, εἰ μέν ἔναι διά ψυχικήν ὠφέλειαν τῶν χριστιανῶν, ἔτσι νά μοῦ δώσει

τόσην χάριν ὅτι νά τό τελειώσω, εἰδεμήγε, νά μηδέν τελειωθεῖ, διότι

ἐκτός τήν δύναμιν τοῦ Θεοῦ καί τήν χάριν αὐτοῦ τίποτες δέν γίνεται, ὡς

καθώς τό μαρτυρεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός εἰς τό δεύτερον

ἀντίφωνον τοῦ βαρύ ἤχου, ὁπού λέγει: «Ἐάν μή Κύριος οἰκοδομήσῃ

οἶκον τόν τῆς ψυχῆς μάτην κοπιῶμεν, πλήν γάρ αὐτοῦ οὐ πρᾶξις, οὐ

λόγος τελεῖται». Καί ὁ προφήτης Δαβίδ εἰς τούς ἑκατόν εἴκοσι ἕξι ψαλ-

μούς αὐτοῦ λέγει: «Ἐάν μή Κύριος οἰκοδομήσῃ οἶκον, εἰς μάτην ἐκοπία-

σαν οἱ οἰκοδομοῦντες». Τό λοιπόν καί ἐγώ ἐνθυμώντας αὐτούς τούς

14v

λόγους ἄρχισα μετ’ αὐτόν τόν λογισμόν καί εἶπα, εἰ μέν ἔναι τοῦ Θεοῦ

θέλω τό / τελειώσει, εἰδεμήτε, θέλει λείπει, καί εἰ μέν ἔναι ἔργον τέλειον

διά τόν κόσμον ὁ Θεός θέλει τό τελειώσει καί ὄχι ἐγώ, διότι ὅλα τά

δωρήματα τά τέλεια εἶναι ἀπό τόν Θεόν, ὥσπερ λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης

ὁ Χρυσόστομος εἰς τήν εὐχήν τήν ὀπίσθαμβον τῆς λειτουργίας αὐτοῦ,

«πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον ἐκ σοῦ τοῦ πατρός τῶν

φώτων», καί τινάς δέν δύναται νά κάμει τίποτες ἐάν ὁ Θεός δέν θέλει,

διότι αὐτός ἀτός του τό εἶπεν ὁ Χριστός τοῖς ἀποστόλοις αὐτοῦ, ὁπού

εἶναι γραμμένον εἰς δεκαπέντε κεφάλαια τοῦ κατά Ἰωάννου καί εἶπεν:

«Διότι χωρίς ἐμέν δέν δύναται νά κάμει οὐδετίποτες». Τόν λοιπόν

ἐπειδή ὅλα εἶναι ἀπό τοῦ Θεοῦ καί διχῶς τό θέλημα αὐτοῦ τίποτες δέν

γίνεται, ἔτσι καί ἐγώ ἄρχομαι μέ τήν δύναμιν αὐτοῦ καί παρακαλῶ τήν

βασιλείαν του ὅτι εἰ μέν ἔναι ὡς εἶπα δι’ ὠφέλειαν καί ψυχικήν σωτη-

ρίαν, νά τελειωθεῖ τοῦτο τό βιβλίον, εἰδεμή, νά κάμει ἡ χάρις τοῦ Κυρί-

ου ὡς θέλει. Καί πρῶτο μέν θέλω νά ἀποδείξω πῶς ἡ ἁγία Τριάς ἔναι

τρισυπόστατος, ἀλλά ἔναι ἕνας καί μόνος Θεός καί ὄχι τρεῖς θεοί, ἀλλά

μόνον εἰς χαρακτήρας, ἤγουν, Πατήρ, Υἱός καί Πνεῦμα ἅγιον, πλήν και

οἱ τρεῖς ἕνας Θεός.

Πῶς ὁ ἄνθρωπος ἔναι πλασμένος ὑπό τεσσάρων στοιχείων
Κεφ. ιθ΄

Γυρίζοντας εἰς τήν πρώτην ὕλην τῆς φύσεως εἰς ὅλα τά πράγματα

ἅπερ ἔκαμεν ὁ Θεός τά ὁποῖα ἔχουν τέσσαρα στοιχεῖα, ὥσπερ ἔναι

37

κρυότης, / ξέρη, ζέστη καί ὑγρότης, καί τοῦτα τά πράγματα εἶναι εἰς τόν

ἄνθρωπον καί τό ὁμοίως εἶναι τοῦτα τά τέσσαρα στοιχεῖα καί περικρα-

τοῦν τόν κόσμον καί ὑπ’ αὐτῶν συνίσταται ὁ κόσμος καί ὑπ’ αὐτοῦ

ἐκπορεύονται τοῦτα τά τέσσαρα στοιχεῖα, ἅπερ λέγομεν ὅτι καί ὁ

ἄνθρωπος ἔναι μέτοχος καί πλασμένος ὑπ’ αὐτῶν, ὥσπερ ἠβλέπομεν

καί ἡ ἱστία ἔναι ζεστή καί ξερή καί ὁ ἀέρας ἔναι ζεστός καί ὑγρός καί

τό νερόν ἔναι ψυχρόν καί ὑγρόν καί ἡ γῆ ἔναι ψυχρά καί ξερή. Καί ἔτσι

εἶναι καί τά κορμία τῶν ἀνθρώπων καί τῶν ζώων ὁπού εἶναι εἰς τόν

κόσμον καί ἔχουν τοῦτα τά στοιχεῖα ὁπού εἶναι μέτοχα ἀπ’ αὐτά τά

στοιχεῖα ἀπό τά ὁποῖα ἐκπορεύονται τά τέσσαρα στοιχεῖα ὡς εἴπαμεν,

ἤγουν χυμοί, εἰς τρόπον ὅτι ὅλα τά κορμία εἶναι στοιχειωμένα καί

μέτοχα ὑπ’ αὐτῶν, ἤγουν ὁ θυμός ὁπού ἔναι ζεστός καί ξερός, τό φλέγ-

μα ὁπού ἔναι ψυχρόν καί ὑγρόν, τό αἷμα ὁπού ἔναι ζεστόν καί ὑγρόν, ἡ

χολή ὁπού ἔναι ψυχρά καί ξερή. Καί ἔτσι ἔναι καί ὁ χρόνος εἰς τέσσαρα

μέρη διαμερισμένος, εἰς ἄνοιξιν, εἰς καλοκαίρι, εἰς χινόπωρον καί εἰς

χειμώναν. Καί ἡ ἄνοιξις ἔναι ξερή καί ὑγρά, ὥσπερ τό αἷμα, καί τό

καλοκαίρι ἔναι ζέστη καί ξέρη, ὥσπερ τές χολές, τό χινόπωρον ἔναι

κρυότη καί ξέρη, ὥσπερ ἔναι ὁ θυμός, καί ὁ χειμώνας ἔναι ψυχρός καί

ὑγρός, ὥσπερ τό φλέγμα. Καί ἠξεύρετε ὅτι ἡ ἄνοιξις ἄρχεται ἀπό τές

εἴκοσι δύο τοῦ Φεβρουαρίου, ὡς καθώς λέγουν οἱ φιλόσοφοι, και

37v

κρατεῖ ἕως εἰς τές εἴκοσι τέσ/σαρες τοῦ Μαΐου καί τό καλοκαίρι ἄρχε-

ται ἀπό τές εἴκοσι πέντε τοῦ Μαΐου καί κρατεῖ ἕως εἰς τές εἴκοσι τρεῖς

τοῦ Αὐγούστου καί τό χινόπωρον ἄρχεται ἀπό τές εἴκοσι τέσσαρες τοῦ

Αὐγούστου καί κρατεῖ ἕως εἰς τές εἴκοσι τέσσαρες τοῦ Νοεμβρίου καί ὁ

χειμώνας ἄρχεται ἀπό τές εἴκοσι πέντε τοῦ Νοεμβρίου καί κρατεῖ ἕως

εἰς τές εἴκοσι μία τοῦ Φεβρουαρίου. Καί ἔναι ἡ ἄνοιξις ἡμέρες ἐνενήντα

δύο καί τὸ καλοκαίρι ἔναι ἐνενήντα μία ἡμέρα καί τό χινόπωρον ἔναι

ἐνενήντα δύο ἡμέρες καί ὁ χειμώνας ἔναι ἐνενήντα ἡμέρες, καί ὅταν

ἔναι ὁ βίσεκτος ἔναι ἐνενήντα μία ἡμέρα. Καί ἠξεύρετε ὅτι τό πῦρ και

το καλοκαίρι καί ἡ χολή εἶναι ἀπό μίαν κράση καί τό νερόν καί το

φλέγμα καί ὁ χειμώνας εἶναι ἀπό μίαν κράση, ὁ ἀέρας καί τό αἷμα και

ἡ ἄνοιξις εἶναι ἀπό μίαν κράση καί αὐτά, τό χινόπωρον καί ἡ γῆς καί ὁ

θυμός εἶναι καί αὐτά μιᾶς κράσεως. Καί ἔτσι τοῦτα τά πράγματα εἶναι

ἀληθινά ὑπό τήν φύσιν τους ἔτσι ὥσπερ εἴπαμεν, καί ὑπό τήν φύσιν

τους ταυρίζει ἕνα τό ἄλλον καί εἶναι ἔτσι καί κανένα πράγμα δέν ἔναι

κακόν, διότι ὁ μεγαλοδύναμος Θεός τά ἔκαμεν ὅλα καλά καί κακόν ὁ

Θεός δεν ἔκαμεν κανένα μήτε θέλει τινός κακόν μήτε νά τό λάβει. Και

ἄς ἰδοῦμεν τόν ἥλιον ὁπού δίδει τάς ἀκτίνας τους εἰς τήν γῆν καί δεν

φθείρεται δι’ αὐτό, καί ὁπόταν ἔναι ἀπάνω εἰς τήν θάλασσαν ἤ καί εἰς

ἄλλο νερόν δέν βρέχεται, καί εἴ τις θέλει νά τόν κόψει δέν τόν κόπτει,

38

/ὅταν τύχει καί ἔναι ἀπάνω εἰς ἕνα ξύλον καί κόπτεις τό ξύλον, τό ξύλο

ἠβλέπεις το ὅτι κόπτεις το, ἀμή τόν ἥλιον δέν τόν κόπτεις, καί διά τοῦτο

δέν ἔναι αὐτός ὑποτασσόμενος τῶν πραγμάτων τῆς γῆς ὁπού εἶναι

ἐπίγεια. Καί ἔτσι καί εἰς τόν Θεόν καμίαν κόψιν ἤ χωρισίαν δέν ἠμπορεῖ

τινάς νά τοῦ κάμει μήτε νά τοῦ εὕρει, διότι δέν ἔναι ὑποτασσόμενος τῶν

πραγμάτων τῶν φθαρτῶν τῶν ὁρατῶν, ἀλλά εἶναι αὐτά ὅλα ὑποτασσό-

μενα εἰς αὐτόν καί αὐτός ἔναι ὁ κύριος ὁ ποιήσας αὐτά. Καί τινές ὑβρί-

ζουν τόν Θεόν, ὁ Θεός δέν ὑβρίζεται ἀμή ὑβρίζεται ἀτός του ὁ ἄνθρω-

πος ὁπού δέν κάνει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί οὐαί αὐτόν ὁπού θέλει

κολαστεῖ. Αὐτός ὁ Θεός ἠθέλησεν καί ἔλαβεν θάνατον δι’ ἡμᾶς τούς

ἁμαρτωλούς διά νά μᾶς ἐλευθερώσει ἀπό τάς χείρας τοῦ διαβόλου καί

ἡμεῖς τόν ὑβρίζομεν, αὐτήν τήν ἀμοιβήν τοῦ δίδομεν εἰς τόν θάνατον

ὁπού ἔλαβεν δι’ ἡμᾶς. Καί καλά καί ἔλαβεν ὁ Θεός θάνατον, ὁ Θεός δέν

τόν ἔλαβεν ἀλλά ἡ ἀνθρωπότης, ἀμή ἡ θεότης ἀπαθής ἔμεινεν, ὥσπερ

εἴπαμεν ἄνωθεν, ὅτι ὁπόταν κόπτεις ἕνα ξύλον καί τόν ἥλιον δέν τον

κόπτεις ὁπού ἔναι ἀπάνω εἰς τό ξύλον, ἔτσι καί τήν θεότη. Καλά καί

ἐσταυρώθη καί ἐδάρθη καί ἐνεπτύσθη, ἡ θεότης τίποτε δέν ἔπαθεν,

μόνον ἡ ἀνθρωπότης ἀπέθανεν.

Ἐδῶθεν ἄρχεται τό πρῶτον βιβλίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἤγουν πῶς
ὁ Θεός ἔκαμεν τόν κόσμον καί ὅλα τά ἄλλα πράγματα ὥσπερ τά θέλετε
ἠκούσει ἐδῶ παρακάτου
Κεφ. κε΄

48v

                                                                      […] Ἡ νύκτα δέν ἔναι ἄλλο

μόνον ἴσκιος τῆς γῆς τοῦ ἡλίου ὁπού τρέχει εἰς τήν γῆν, καί τοῦτος ὁ

ἴσκιος ὀνομάσθηκεν νύκτα, ἤγουν τό σκότος αὐτό, ἐπειδή ὁ ἄνθρωπος

κάθοντας τοῦ ἔρ/χεται τό σκότος αὐτό καί ἐγγίζει τον, καί ὄχι ἔτσι

μόνον ἔναι εἰς αὐτόν, ἀλλά διά ἔνδειξιν τοῦ ἀνθρώπου. Μάθε λοιπόν

καί ἐσύ, ὦ ἄνθρωπε, ὅτι ἀπεθαμένος εἶσαι καί δουλεύεις ὕπνον, διά

τοῦτο λέγει ὁ προφήτης Δαβίδ: «Ἅ λέγετε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν ἐπί

ταῖς κοίταις ὑμῶν κατανύγητε». Λοιπόν τό φῶς ἔναι γλυκό καί καλόν

καί ἐκάλεσέ το ἡμέρα. Καί ὁ Θεός οἰκονομικῶς ἔκαμεν τήν νύκταν καί

τήν ἡμέραν, τήν ἡμέραν διά νά δουλεύει ὁ ἄνθρωπος καί τήν νύκταν διά

νά ἀναπεύεται. Καὶ ἄλλως ἐάν ἤθελεν εἶσταιν ἀεί ἡμέρα δέν ἠθέλαμεν

ἠξεύρει πότε εἶναι μῆνες καί χρόνοι μήτε ὧρες, καί ὅλος ὁ χρόνος ὁπού

μέλλει νά ζήσομεν, ἔπειτα νά γένει ἡ κρίσις, ἤθελεν εἶσταιν μίαν ἡμέραν.

Καί τόν ὄγδοον αἰώνα δέν τόν ἠθέλαμεν ἠξεύρει πότε ἔναι καί δέν

ἠθέλαμεν σπουδάζει νά κάνομεν καλά, ἐπειδή τήν ἡμέραν ἐκείνην την

φοβούμεστεν, καί διά τοῦτο ὁ Θεός ἔκαμεν τήν νύκταν καί ἠξεύρομεν

καί μετροῦμεν τούς καιρούς. Καί ἔτσι λέγουν οἱ σοφοί τοῦ Χριστοῦ ὅσοι

αὐτόν πιστεύουν, ἀλλά οἱ σοφοί ὁπού ἐμωράνθη ἡ σοφία τους, ὥσπερ

εἶναι ὁ Ἀναξαγόρας καί ὁ Δημόκριτος καί ὁ Διογένης καί Ἀναξίμαν-

δρος καί ὁ Ξενοφάνης καί ὁ Φιλόλαος, ὁπού τίς λέγει ὅτι οἱ ἀστέρες

49

εἶναι πέτρες ἀπό στία καί ὑπῆγαν καί ἐκόλλησαν εἰς τόν οὐρανόν καί

τίς λέγει ὅτι στία εἶναι καί πέφτουν ἀπό τόν οὐρανόν, ἄλλος λέγει ὅτι ὁ

ἥλιος ἔναι γνέφος πεπυρωμένον, ὁμοίως καί τό φεγγάρι. Καί τέτοια /

τίποτες φλυαρίσματα ἔλεγαν αὐτοί οἱ σοφοί, διά τοῦτο λέγει ὁ μέγας

Βασίλειος ὅτι θέλουν ὑπάγει εἰς τήν γέενναν τοῦ πυρός, διότι τόν ποιή-

σαντα αὐτά δέν ἐγνώρισαν. Καί ἄς ἀφήσομεν πάλιν πῶς αὐτοί ἐμέτρη-

σαν τόν ἥλιον καί λέγουν ὅτι ἔναι μέγας. Λέγει ὁ Ἀναξίμανδρος καί ὁ

Ἀναξιμένης ὅτι εἴκοσι ἑπτά φορές, τόσο ἔναι μεγαλότερος ὁ ἥλιος παρά

τήν γῆν καί ὁ Ἀναξαγόρας λέγει ὅτι ἔναι μεγαλύτερος παρά τήν Πελο-

πόννησον καί ἄλλοι λέγουν ὅτι ἔναι τό φεγγάριν ἴσιο μέ τήν γῆν και

ἄλλοι λέγουν ὀλιγότερον καί ἄλλοι λέγουν ὅτι ἔναι μίαν ἀπιθαμήν καί

δέν ἐντρέπονται, τήν θάλασσαν δέν ἠμποροῦν νά μετρήσουν πόση ἔναι

βαθία, ὁπού τήν περιπατοῦν, καί τόν ἥλιον καί τό φεγγάρι θέλουν νά

μετρήσουν, ὁπού δέν ἠμποροῦν νά τό ἰδοῦν, καί θέλουν νά τό μετρή-

σουν ἀπό τήν γῆν ἕως τό φεγγάρι καί ἀπό τό φεγγάρι πάλιν ἕως τον

ἥλιον. Καὶ αὐτά λέγουν αὐτοί ὁπού εἴπαμεν ἄνωθεν περί φεγγαρίου καί

τοῦ ἡλίου, ἀλλά ὁ μέγας Βασίλειος ἀποδείχνει τήν μεγαλότητά τους,

ἤγουν τῶν δύο φωστήρων, καί λέγει: Τόσα ἄστρη μύρια ὁπού εἶναι καί

φέγγουν εἰς ὅλον τόν κόσμον, καί πάλιν τήν νύκτα δέν ἠμποροῦν νά τήν

φωτίσουν, καί τό φεγγάρι μοναχόν φωτίζει τήν νύκταν διά νά ἔναι

49v

μέγας φωστήρας. Καί ὁ ἥλιος φέγγει τήν ἡμέραν καί κάνει την τόσην

ἔκλαμπρην, διά νά ἔναι καί αὐτός μέγας φωστήρας, καί λέγουν ὅτι

αὐτός ἔναι ψηλότερα παρά τό φεγγάρι καί τό φεγ/γάρι παίρνει ἀπό τό

φῶς τοῦ ἡλίου καί γίνεται τόσον λαμπρόν, καί διότι τό ἕνα περιπατεῖ

ζερβά καί τό ἄλλο δεξιά καί ὅταν τύχει νά συναπαντηθεῖ τό φεγγάρι με

τόν ἥλιον τότες φέγγει τό φεγγάριν, ἤγουν αὐτήνη ἡ μερία ὁπού ἔναι

πλησίον τοῦ ἡλίου αὐτή φέγγει, καί ἡ ἄλλη μερία δέν φέγγει διότι δέν

τήν ἐκτυπάγει ὁ ἥλιος καί ἔναι σκοτεινό τό φεγγάρι. Λοιπόν λέγουν ὅτι

τό φῶς τοῦ φεγγαρίου τοῦ τό δίδει ὁ ἥλιος καί ὁ οὐρανός λέγουν ἔναι

στρογγυλός καί ἡ γῆς στέκει εἰς τήν μέσην ἀνάμεσα τοῦ ἡλίου καί τοῦ

φεγγαρίου καί τῶν ἄλλων ἀστρῶν, καί ὅταν γυρίζει ὁ ἥλιος καί ἔλθει εἰς

τοῦτον τόν κόσμον ὁπού ἠβλέπομεν ἡμεῖς, τότες κάνει τήν ἡμέραν καί

ὅταν ἡμεῖς ἔχομεν ἡμέραν εἰς ἄλλον κόσμον ἔχουν νύκταν, διότι ὁ ἥλιος

ἐκεῖ δέν δίδει τό φῶς, καί ὅταν πάλιν γυρίζει ἀπό μᾶς καί φέγγει

ἐκεινῶν, τότες ἡμεῖς ἔχομεν νύκταν καί ἐκεῖνοι ἔχουν ἡμέρα. Καί διά

τοῦτο λέγουν ὅτι τότες οὖν γυρίζοντας ὁ ἥλιος συναπανταίνει τό φεγ-

γάρι εἰς πᾶσα τόσον καιρόν καί δίδει του τό φῶς, καί διά νά ἔναι τό φεγ-

γάρι πλέον χαμηλότερον παρά τόν ἥλιον, πολλές φορές συναπαντάγει

τές ἀκτίνες τοῦ ἡλίου καί σκεπάζει τες καί γίνεται λέγουν τότες εἰς

ἡμᾶς, ὁπού σκοτεινιάζει ὁ ἥλιος, ἔκλειψις. Λοιπόν ὁ μέγας Βασίλειος

50

λέγει ὅτι ὁ ἥλιος παρόμοιος ἔναι τοῦ Χριστοῦ ὁπού ἔναι ἥλιος τῆς δικαι-

οσύνης, διότι πρῶτον ἤτονε σκότος, ἔπειτα ἦλθεν ὁ ἥλιος καί ἐφώτισεν

τήν ἡμέραν. Ἔτσι γοῦν καί ὁ Κύρι/ος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, πρῶτα

ἤτονε σκότος εἰς τούς ἀνθρώπους καί δέν ἔκαναν τήν ἐντολήν τοῦ

Θεοῦ καί ἔμελλεν νά ὑπᾶν εἰς τό σκότος, καί ἦλθεν ὁ Χριστός ὁ ἥλιος

τῆς δικαιοσύνης καί ἔλαμψεν καί ἐφώτισεν ὅλον τόν κόσμον. Καί ἀπό

τόν ἥλιον γεννῶνται οἱ δροσεροί ἀέρες καί ἔρχονται εἰς ἡμᾶς, ἔτσι γοῦν

καί ἀπ’ αὐτόν τόν ἥλιον τῆς δικαιοσύνης τόν Χριστόν ἔδωσέ μας το

Πνεῦμα του τό ἅγιον καί ἐδρόσισέ μας, καί ἦλθαν οἱ δροσεροί ἀέρες, οἱ

ἅγιοι αὐτοῦ ἀπόστολοι καί μαθηταί καί ὁδηγήσανέ μας εἰς καλούς και

ἀγαθούς λιμεῶνας. […]

Ἐδῶθεν ἄρχεται τό πρῶτον βιβλίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἤγουν πῶς ὁ
Θεός ἔκαμεν τόν κόσμον καί ὅλα τά ἄλλα πράγματα ὥσπερ τά θέλετε
ἠκούσει ἐδῶ παρακάτου
Κεφ. κε΄

[...] Καί ἔδωσεν τόν ἥλιον τόν τρισυπόστατον διά νά καταλάβετε ὅτι καί ὁ

Θεός τρισυπόστατος ἔναι. Καί πῶς ἔναι, θέλεις μοῦ εἰπεῖ, ὁ ἥλιος τρισυ

πόστατος; Ἄκουσον: ὁ δίσκος τοῦ ἡλίου ἔναι ὥσπερ τόν ἠβλέπετε εἰς

τόν οὐρανόν, ὁπού ἀπόκει δέν χωρίζεται ποτέ. Ἔπειτα πέβει πρός ἡμᾶς

εἰς ὅλον τόν κόσμον τές ἀκτίνες του ὥσπερ τές ἠβλέπετε, καί τρίτον ἔχει

τήν πύραν αὐτήν ὁπού πυρώνει, πλήν δέ ἔναι ἕνας ἥλιος καί ἔχει τρεῖς

ἐνεργεῖες, ἔχει, ὡς εἶπα, τόν δίσκον ἀπάνω καί τές ἀκτίνες καί τήν

ζέστην. Τόν αὐτόν τρόπον ἔναι καί ὁ Θεός ὁ μεγαλοδύναμος, ὁ Θεός

ἔναι ἀεί εἰς τούς οὐρανούς ὥσπερ ἔναι ὁ δίσκος τοῦ ἡλίου εἰς τούς

οὐρανούς, ἔπειτα ἔστειλεν τόν Υἱόν του τόν μονογενήν, ὥσπερ εἶναι οἱ

51v

ἀκτίνες τοῦ ἡλίου, τρίτον, ἔναι / τό Πνεῦμα του τό ἅγιον ὁπού ζωογονεῖ

καί πυρώνει ὅλους τούς εὐσεβεῖς χριστιανούς καί ἄλλους, ὥσπερ ἔναι ἡ

καῦσις τοῦ ἡλίου ὁπού πυρώνει πάντας. Λοιπόν ἀπό τά ἔργα ἅπερ

ἔκαμεν αὐτός ὁ Θεός ὁ ὕψιστος καταλαμβάνομεν τήν ἁγίαν αὐτοῦ

Τριάδα καί προσκυνοῦμεν καί πιστεύομεν αὐτόν ὁποῦ ἔκαμεν αὐτά, ὄχι

ὅτι προσκυνοῦμεν τόν ἥλιον διά θεόν ἤ τό φεγγάριν ἤ τά ἄστρη, ὥσπερ

τά προσκυνοῦν αὐτοί οἱ ἀσεβεῖς οἱ Ἕλληνες ὁπού λέγουν ὅτι εἶναι

σοφοί. Τά ποιήματα τοῦ Θεοῦ πιστεύουν ὡς θεόν, καί τόν Θεόν τόν

ἀληθινόν ὁπού τά ἔκαμεν αὐτά, δέν τόν πιστεύουν. Λοιπόν ἡ σοφία

τους τήν ἔχομεν ἡμεῖς οἱ χριστιανοί ἀντί οὐδενός, διότι ἐπειδή δεν

ἐκατάλαβαν τόν ἀληθινόν Θεόν νά τόν ἐγνωρίσουν μέ τήν σοφίαν τους,

ἀμή ἐπίστευαν τόν ἥλιον καί τό φεγγάρι, δι’ αὐτό δέν τούς θέλομεν οὐδέ

ἔχομεν χρεία νά μανθάνομεν ἤ νά ἠκούγομεν τά συγγράμματά τους,

ἀμή ἠκούγομεν τῶν ἁγίων ἐνδόξων καί πανευφήμων ἀποστόλων ὁποῦ

ἦσαν ἁλιεῖς ἄνθρωποι καί ἀγράμματοι, καί διά νά λάβουν τό Πνεῦμα το

ἅγιον εἶπαν εἰς ἡμᾶς τήν πᾶσαν ἀλήθειαν. Καί τουτουνούς τούς σοφούς

τούς ἀποστόμωσαν καί δέν ἤξευραν τί νά τούς ἀπολογηθοῦν καί

ἀπόδειξάν τους αὐτοί οἱ ἁλιεῖς ἄνθρωποι ἐκεινῶν τῶν σοφῶν Ἑλλήνων

ὅτι ἡ σοφία τους ἔναι μωρή καί ψεύτικη καί θέλει τούς κολάσει καί ἡμᾶς

τῶν χριστιανῶν ἔγραψαν τά τέσσαρα Εὐαγγέλια καί τόν Ἀπόστολον

52

καί ἐδώσανέ μας τα νά διαβάζομεν / αὐτά καί ἀπ’ αὐτά νά καταλάβο-

μεν τόν ὄντως ὄντα Θεόν τόν ἀληθινόν καί τήν ἁγίαν Τριάδα αὐτοῦ.

Λοιπόν ὅσοι εἶναι εὐσεβεῖς καί ὀρθόδοξοι χριστιανοί πιστεύουν τά ὅσα

εἶπαν τοῦτοι οἱ ἅγιοι ἀπόστολοι καί δέν πολυπραγμονοῦν νά εἰποῦν ὅτι

πῶς ἔτσι τοῦτοι οἱ χοντροί λέγουν τοῦτα, ἀλλά μόνον πιστεύουν ὅτι ναι

αὐτοί ὅσα λέγουν ὑπό τοῦ Πνεύματος τοῦ ἁγίου τά λέγουν, καί ὅσοι δέν

τούς πιστεύουν καί δέν ἠκούγουν τήν θείαν Γραφήν αὐτήν ὁπού ἔγρα-

ψαν αὐτοί καί δέν κάνουν ὅλα ἐκεῖνα ὅσα ὅρισαν αὐτοί, θέλουν ὑπάγει

εἰς τήν αἰώνιον Κόλασιν ἀντάμα μέ ἐκείνους τούς σοφούς τῶν Ἑλλή-

νων. Λοιπόν, ἀδελφοί, ἡ ἀρχή τῆς σοφίας ἔναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καί ἡ

συντήρησις τῶν θείων ἐντολῶν, καί διά τοῦτο ἄς ἔχομεν τόν φόβον τοῦ

Θεοῦ διά νά εἴμεσθεν ἀληθινοί σοφοί καί ὄχι ψεῦται, ὥσπερ οἱ Ἕλλη-

νες ὁπού εἴπαμεν. […]

Ἐδῶθεν ἄρχεται τό πρῶτον βιβλίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἤγουν πῶς ὁ
Θεός ἔκαμεν τόν κόσμον καί ὅλα τά ἄλλα πράγματα ὥσπερ τά θέλετε
ἠκούσει ἐδῶ παρακάτου
Κεφ. κε΄

Τήν τρίτην ἡμέραν ἄστρη δέν ἦσαν μήτε ἥλιος μήτε φεγγάριν, πῶς ἔτσι

ἐξεφύτρωσαν ὅλα ἕνα ἔκαστον κατά τόν καρπόν του, ὁπού ἥλιος δέν τά

ἐζωοπύρησεν; Λοιπόν δι’ αὐτήν τήν αἰτίαν ὁ ὕψιστος Θεός ἔκαμεν ἕνα

ἕκαστον τήν ἡμέραν ὁπού ἠθέλησεν, διά νά μήν ἔχουν αἰτία αὐτοί ὁπού

εἴπαμεν οἱ ψευδοδιδάσκαλοι νά λέγουν ὅτι τό φεγγάριν καί τά ἄστρη ἤ

τά τέσσαρα στοιχεῖα τῆς γῆς αὔξουν καί ζωοποιοῦν ὅλα τά φυτά τῆς

γῆς καί ὄχι ὁ Θεός. Πλήν δέ αὐτοί οἱ ἄπιστοι οἱ κακοί καί οἱ θεόργιστοι

ἐπίστευσαν εἰς τά ποιήματα τοῦ Θεοῦ καί ὄχι εἰς τόν ποιήσαντα αὐτά,

ἤγουν ἐπίστευσαν εἰς τόν ἥλιον, εἰς τό φεγγάριν, εἰς τά ἄστρη καί εἰς

τούς ἑτέρους πλανήτας καί ἐπονόμασάν τα ἕνα ἕκαστον ἀπ’ αὐτά τά

54

στοιχεῖα τοῦ οὐρανοῦ, ὁ μέν θεόν Ζεῦ, ὁ δέ Δία, ὁ δέ Ἡρακλήν, ὁ δέ

Ἀπόλλων, ὁ δέ ἕτερον, ὁπού αὐτά τά ἔκαμεν ὁ Θεός διά ὑπηρεσίαν τοῦ

ἀνθρώπου καί ἐάν δέν τά κινήσει ὁ ποιήσας αὐτά Θεός κανένα δέν

κινᾶται. Λοιπόν ἐτύχαινε ὅτι ἄν ἤθελαν εἶσταιν ἀληθινοί σοφοί νά

βά/λουν εἰς τόν νοῦν τους τίς τά κινᾶ καί τίς τά ἔκαμεν καί ἐκεῖνον να

προσκυνοῦν διά Θεόν, ὄχι νά προσκυνοῦν αὐτά διά θεούς. Καί λοιπόν

ἡ σοφία αὐτῶν ἐμωράνθη καί διά τοῦτο δέν τούς ἔχομεν οὐδετίποτες

αὐτούς τούς σοφούς, οὐδέ τά συγγράμματα αὐτῶν θέλομεν νά τά δια-

βάζομεν εἰς τήν ἐκκλησίαν μας, ὥσπερ εἶναι τουτουνῶν, τοῦ Πλάτωνος,

τοῦ Σοφοκλέους, τοῦ Ἀριστοτέλους, τοῦ Αἰσχύλου, τοῦ Μπίνδαρου,

τοῦ Ἀριστοφάνους, τοῦ Ὁμήρου τούς μύθους καί ἄλλων μυρίων

ποιητῶν, ὁπού εἶναι ψεῦται καί ἄτυχοι, ἀλλά πιστεύομεν καί διαβάζο-

μεν τούς λόγους τῶν ἁγίων καί πανευφήμων ἀποστόλων καί ἐκεινῶν

τῶν ἁγίων ἀνδρῶν ὁπού ἐπίστευσαν τόν Θεόν ἀδιστάκτως καί διχῶς νά

τόν πολυπραγμονοῦν τί ἔκαμεν καί τί δέν ἔκαμεν, ἀλλά μόνον εἶπαν ὅτι

αὐτός ὁπού ἔκαμεν τόν οὐρανόν καί τήν γῆν καί πάντα τά ἐν αὐτοῖς,

αὐτός ἐστίν ὁ ἀληθινός Θεός, καί λοιπόν τοῦτοι εἶναι οἱ σοφοί οἱ ἀληθι-

νοί ὁπού πιστεύομεν ἡμεῖς, διότι ἡ ἀρχή τῆς σοφίας ἔναι ἐκεῖνος ὁπού

ἔχει τόν φόβον τοῦ Θεοῦ. [...]

Ἐδῶθεν ἄρχεται τό πρῶτον βιβλίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἤγουν πῶς ὁ
Θεός ἔκαμεν τόν κόσμον καί ὅλα τά ἄλλα πράγματα ὥσπερ τά θέλετε
ἠκούσει ἐδῶ παρακάτου
Κεφ. κε΄

[…] Ἡ δόξα καί ἡ ἀληθινή ἕνωσις ἡ ἐδική μας ἔναι φανερή καί

ἁπλούστατη. Τό κορμί ἔναι ἀπό τήν γῆν τήν λεπτήν ὡς εἴπαμεν καί ἡ

ψυχή διά μέσου ἐκ Θεοῦ ἦλθε καί ἀνακατώθησαν τά δύο καί ἐγίνηκεν

ἕνα ζῶον, καί τοῦτο ἔναι ἡ ἕνωσις κατά τήν ὑπόστασιν, ἤγουν ἡ συν-

δρομή ὁπού γίνεται τῶν δύο οὐσιῶν ἀπ’ ἄλλη καὶ ἄλλη καί ὁμώνονται,

καί γίνεται ὁ ἄνθρωπος ἀπό δύο οὐσίες, ἀπό τοῦ Θεοῦ καί ἀπό τῆς γῆς,

ὥσπερ ἔλαβεν καί αὐτός ὁ Θεός τήν ἐδική μας ἀνθρωπίνην φύσιν καί

ἔχει καί αὐτός δύο οὐσίες, Θεός καί ἄνθρωπος. Καί τοῦτο θαυμάζει ὁ

Χρυσόστομος, πῶς πλάττεται ὁ ἄνθρωπος εἰς τήν μήτραν τῆς γυναικός,

καί πῶς ἔτσι ἐξαίφνης παρευθύς ἡ ψυχή ἡ θεοείκελος ἔρχεται εἰς το

63v

κορμί, καί ἐκεῖνοι ὁπού καυχῶνται ὅτι εἶναι σοφοί τῶν Ἑλλήνων σφάλ-

λουν, ἐπειδή ἐκεῖνον ὁπού ἔκαμεν τόν ἄνθρωπον δέν ἠξεύρουν, μηδέ

τήν πλάσιν τοῦ ἀνθρώπου ἠξεύρουν. Λοιπόν ὡς εἴπαμεν, ἀπό τήν γῆν

ἔναι ὁ χοῦς καί ἡ ψυχή ἀπό τόν Θεόν, καί τοῦτο ἔναι ἐκεῖνο ὁπού λέγει

ἡ Γραφή «καί ἐνεφύ/σησεν εἰς τό πρόσωπον αὐτοῦ πνοήν ζωῆς και

ἐγένετο ἄνθρωπος εἰς ψυχήν ζῶσαν». Καί γροίκησε καλά ἀπό τοῦτο τό

λοιπόν ἡ ψυχή μία ἔναι, ἀμή ἔχει δυνάμεις διάφορες, διότι ἔναι εἰς ὅλο

τό κορμί τοῦ ἀνθρώπου διεσπαρμένη καί κρατεῖται ἀπό πᾶσα ἕναν

ἁρμόν ὁπού ἔχει τό κορμί, καί λέγουν ὅτι ἡ ἐνθύμησις τῆς ψυχῆς ἔναι εἰς

τήν καρδίαν, καί ἡ ἐπιθυμία της ἔναι εἰς τό συκώτι, καί ἡ δύναμις τοῦ

λόγου ἔναι εἰς τόν ἐγκέφαλον καί ἀπ’ αὖτον λάμπει καί δείχνει

ὁλουνῶν. Καί ὁ Ἀπολλινάριος ἔλεγεν ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει δύο ψυχές,

καί δέν ἠξεύρει ὁ ἄθλιος τί λέγει ἡ θεία Γραφή, ὁπού λέγει «καί ἐγένετο

ἄνθρωπος εἰς ψυχήν ζῶσαν», δέν λέγει εἰς ψυχάς, ἀλλά εἰς ψυχήν. Καί

ὁ σοφός Πλωτίνος καί ὁ Ἀπολλινάριος ὁ Λαοδικεύς λέγει ὅτι ὁ ἄνθρω-

πος στέκεται ἤγουν κρατεῖται ἀπό τρεῖς αἰτίες, ἀπό νοῦν, ἀπό ψυχήν

καί ἀπό κορμί, ἀλλά σφάλλουν καί αὐτοί. Λέγει ὁ μέγας Βασίλειος ὅτι

ὁ νοῦς ξεβλαστώνει ἀπό τήν ψυχήν, ἀπ’ αὔτην ἐβγαίνει, καί ὥσπερ ἔναι

τό μάτι εἰς τό κορμί ἔτσι ἔναι καί ὁ νοῦς εἰς τήν ψυχήν, τό καθολικόν καί

καθαρότερον μέρος τῆς ψυχῆς ἐπονομάζεται ὁ νοῦς, διά τοῦτο λέγεται

ἡ ψυχή νοερά, διότι ἔχει αὐτόν τόν νοῦν. […]

Ἐδῶθεν ἄρχεται τό πρῶτον βιβλίον τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἤγουν πῶς ὁ
Θεός ἔκαμεν τόν κόσμον καί ὅλα τά ἄλλα πράγματα ὥσπερ τά θέλετε
ἠκούσει εδῶ παρακάτου
Κεφ. κε΄

     Καὶ ὅταν τόν ἔκαμεν ὁ Θεός εἶπε ὅτι δέν στέκεται καλά νά ἔναι

μοναχός ὁ Ἀδάμ, ἀμή νά τοῦ κάμομε καί σύντροφον, καί τότες κάνει

τήν Εὔαν. Καί πῶς; Ὁ Ἀδάμ ἐκοιμήθη καί ὁ Θεός ὑπῆγε καί ἔβγαλε

ἀπό τήν πλευράν αὐτοῦ καί ἔκαμε τήν γυναίκαν, καί διατί αὐτή ἔγινεν

ἀπό τόν Ἀδάμ διά τοῦτο καί αὐτή ἀπό τήν γῆν ἔγινεν ὥσπερ καί ὁ

Ἀδάμ. Ἡ αἰτία ἔναι τούτη, διότι ὁ πρῶτος ὁπού ἔγινεν ὀμπρός παρά νά

ἦτον τίποτες ἄλλο γεννημένον ἦσαν οἱ ἄγγελοι, καί διατί οἱ ἄγγελοι

ἔγιναν ἀπό πλέον ψιλότερην ὕλην παρά τόν ἄνθρωπον, ἡμάρτευσαν

διά τήν αὐθάδειάν τους καί ἐδιώχθησαν ἀπό τόν τόπον ὁπού ἦσαν. Διά

τοῦτο ὁ ἄνθρωπος καί ἡ γυναίκα ὁπού ἦσαν γιναμένοι ξυστερνά ἦσαν

70

γιναμένοι ἀπό τήν γῆν, ἀπό χαμηλόν πράγμα διά νά ὑπαγαίνουν εἰς

τούς οὐρανούς μέ ταπείνωσιν ὄχι μέ δόξαν καί μέ μεγαλαυχίαν, διά

τοῦτο ἡ γῆς ἔναι ταπεινόν στοιχεῖον, διότι ὅλην τήν ἡμέραν τήν δέρνουν

καί ἔναι εἰς τήν μέσην τῶν ἄλλων στοιχείων, τά ὁποῖα εἶναι ὁμοῦ σιμά

ἀντάμα καί γυ/ρισμένα ὥσπερ ἔναι ἕνα ἀβγόν ὁπού ἠβλέπεις, ὁπού εἰς

τήν μέσην τοῦ ἀσπραδίου ἔναι ὁ κρόκος, ἔτσι ἔναι καί ἡ γῆς εἰς τήν

μέσην τῶν ἑτέρων στοιχείων γιναμένη εἰς τόν κόσμον. Ὁ κρόκος τόν

παρομοιάζουν τῆς γῆς, τό ἀσπράδι τοῦ ἀέρος καί ἡ τσίπα ὁπού ἔναι

ἀνάμεσα τό ἀσπράδι καί τήν σκόρτσαν τοῦ ἀβγοῦ τήν παρομοιάζουν

εἰς τό νερόν, καί διά τό κόκκινο τήν ἱστίαν, καί ἔτσι εἶναι ἀντάμα ὁπού

ἐσμίχθησαν διά νά εἶναι ὁμοῦ ἀνακατωμένα τό κρύο μέ τό ζεστό καί τό

ξερόν μέ τό ὑγρόν. Καί διά τοῦτα τά στοιχεῖα εἶναι γιναμένα τά κορμία

τά ἐδικά μας, ὁπού διά τό κρέας καί τά κόκκαλα ἅπερ ἔχομεν

ἐγροικᾶται ἡ γῆς, διά τό αἷμα ἐγροικᾶται τό νερόν καί διά τήν ζέσιν ὁ

ἀέρας, διά τήν χολήν τό πῦρ, καί διά τοῦτα τά τέσσαρα στοιχεῖα εἶναι

γιναμένα τά κορμία μας. Τό κορμί μας ἔναι ὑποτασσόμενον εἰς τά πράγ-

ματα τοῦ κόσμου, ἀμή ἡ ψυχή δέν ἔναι ὑποτασσόμενη, μόνον τοῦ Θεοῦ,

διότι ἔναι γιναμένη εἰς τήν ὁμοιότητα αὐτοῦ καί ἔναι γιναμένη ἀπό

ὑψηλότερην ὕλην παρά τό κορμί. Ἀκόμη θέλω νά ἠξεύρετε ὅτι ὁπόταν

ὁ Θεός ἔκαμε τόν Ἀδάμ δέν τόν ἔκαμε εἰς καιρόν τῶν παιδίων, ἀμή τον

70v

ἔκαμε εἰς καιρόν τριάντα χρονῶν, καί αὐτός εἶχεν μόνον μίαν ἡμέραν

καί ἔκαμέ τον εὔμορφον καί φρόνιμον καί δυνατόν καί γεμάτον πάσης

χάριτος, τέλειον, ὁπού δέν εἶχεν κανένα κακόν. Λοιπόν τινές λέγουν ὅτι

ὁ Ἀδάμ ἔγινεν εἰς τούς οὐρανούς καί μετά ταῦτα τόν ἔβαλεν εἰς τήν γῆν

ἀφοῦ / τόν ἔκαμε, καί ἄλλοι λέγουν ὅτι τόν ἔκαμε εἰς τήν γῆν εἰς το

μέρος τῆς Αἰγύπτου εἰς τόν κάμπον τῆς Δαμασκός, ἐκεῖ ὁπού ἔναι

τώρα χτισμένη ἡ Δαμασκός καί ἔβαλέ τονε εἰς τόν Παράδεισον ὁπού

ἔναι τό βουνό ὁπού τό λέγουν βουνό Τερέστρο, τό ὁποῖον ἔναι εἰς τήν

Ἴντιαν εἰς τήν Ἐδέμ καί ἔναι ὑψηλότερον ἀπό ὅλα τά βουνά ὅσα εἶναι

σιμότερα εἰς τόν ἥλιον, καί ἔναι ἀληθῶς ὅτι ὅταν ἔγινεν ὁ κατακλυσμός

ὁπού ἦλθε τό νερόν δέν ἀπέρασε τήν κορυφήν αὐτηνοῦ τοῦ βουνοῦ,

καλά καί τινές λέγουν ὅτι τό νερόν ἀπέρασεν πᾶσα βουνόν ἕνδεκα

πῆχες καί ἄλλοι λέγουν δεκαπέντε, ἀμή τοῦτο δέν τό ἀπέρασε, διότι

ἔναι πολλά ὑψηλόν, καί μέσα εἰς τοῦτον τόν Παράδεισον ἔναι τό δεν-

δρον τῆς ζωῆς καί ὅστις τό φάγει δέν ἀπεθηνίσκει ποτέ. Ἀκόμη ἐδῶ

ἔναι τόν δένδρον τοῦ γινώσκειν καλόν καί πονηρόν καί ἀπ’ αὐτό

ἔφαγεν ὁ Ἀδάμ, καί διά νά φάγει ἐξέπεσεν τῆς τρυφῆς τοῦ Παραδεί-

σου και ἐκεῖ ὁποῦ ἦτον ἀθάνατος ἔγινεν θνητός καί διά τόν θάνατον

αὐτοῦ ἀπεθηνίσκομεν καί ἡμεῖς. Ἀκόμη λέγουν ὅτι ὁ ἄνδρας ἔχει ἕνα

πλευρόν ὀλιγότερον παρά τήν γυναίκα, διότι ἡ γυναίκα ἐβγῆκεν ἀπό

τήν πλευράν τοῦ ἀνδρός, καί τοῦτο ἔγινεν τῇ ἕκτῃ ἀφοῦ ἔγινεν ὁ

κόσμος, διότι ὁ ἄνθρωπος ἦτον ὁ ξυστερνός ὁπού ἔγινεν ἀπό ὅλα τά

πράγματα. Καί ὁ κόσμος ἔγινεν εἰς τές εἴκοσι πέντε τοῦ Μαρτίου και

τότες ἐτελειώθη ἡ κτίσις τοῦ κόσμου.

Πῶς ἡ Εὔα ἐβγῆκεν ἀπό τόν Ἀδάμ καί ὑπῆγεν εἰς τήν ἔρημον
Κεφ. μγ΄

Λέγει ἡ Εὔα τοῦ Ἀδάμ: Ἠβλέπω ὅτι μοῦ πρέπει ὁ θάνατος καί ἐσέν

ἡ ζωή, διότι ἐγώ δέν ἐφύλαξα τήν ἐντολήν καί τόν ὁρισμόν τοῦ

Θεοῦ. Διά τοῦτο, κύριέ μου, μισεύω ἀπό σένα καί ἀπό τό φῶς τουτηνῆς

τῆς ζωῆς καί ὑπαγαίνω ἐκεῖ ὁπού βασιλεύει ὁ ἥλιος καί θέλω στέκει ἐκεῖ

ἕως ὁπού νά τελειωθεῖ ἡ ζωή μου. Καί λέγοντας τούτους τούς λόγους ἡ

Εὔα ἐκίνησε καί ὑπῆγε εἰς τό μέρος τῆς δύσεως μέ μεγάλην λύπην καί

ἀγανάκτησιν. Καί ἔκαμεν ἕναν φρεγγιάτον καί ἔστεκε ἀποκάτου. Και

ἦτον τριῶν μηνῶν ἐγκαστρωμένη.

Πῶς ἦλθαν οἱ πόνοι τοῦ παιδίου τῆς Εὔας ὁπού ἦτον ἐγκαστρω-
μένη καί ὁ Άδάμ ἐπάρθη ἀπό τόν Θεόν καί ὑπῆγε εἰς αὐτήν
Κεφ. μδ΄

Βάνοντας εἰς τόν νοῦν της ἡ Εὔα διά τό παιδί ὁπού ἦτον ἐγκαστρω-

81

μένη, ἀρχίνησε καί ἀνακατώνετον πολλά ἀπό τούς πόνους, διότι

δεν ἤτονε / μαθημένη νά γροικήσει κανένα κακό ποτέ της, καί ἀρχίνησε

καί ἐφώναζε πολλά δυνατά. Καί συλλογίζεται μέσον την καί λέγει: Τίς να

ἤτονε νά ὑπήγαινεν νά ἔλεγε τοῦ αὐθεντός μου τοῦ Ἀδάμ τόν πόνον

ὁπού ἔχω, καί λέγοντας τούτους τούς λόγους λέγει: Παρακαλῶ τόν ἥλιον

τοῦ οὐρανοῦ ὅτι νά γυρίσει εἰς τήν ἀνατολήν νά εἰπεῖ τοῦ αὐθεντός μου

τοῦ Ἀδάμ τό κακό μου καί τούς πόνους μου. Καί λέγοντας τούτους τούς

λόγους, παρευθύς ἦρθε τοῦ Ἀδάμ ἕνα μέγα κλάμα καί λέγει μέσα του: Τί

πράγμα ἔναι τοῦτο, ἀμή τίποτες πάλιν ἐσυγύρισε τῆς Εὔας καί ὁ διάβο-

λος θέλει τήν πειράξει καί θέλει μαλώνει μετ’ αὐτόν. Καί λέγοντας τοῦτα

τά λόγια ὁ Ἀδάμ παρευθύς τόν ὑπῆρε ὁ ἄγγελος εἰς τήν Εὔαν ἀοράτως.

Πῶς ὁ Θεός ἔστειλεν δώδεκα ἀγγέλους διά τήν παρακάλεσιν τοῦ
Ἀδάμ νά βοηθήσουν τῆς Εὔας εἰς τήν γέννησίν της
Κεφ. με΄

Ὅταν εἶδε ἡ Εὔα τόν Ἀδάμ λέγει: Ὦ αὐθέντη, πατέρα καί ποιητά

81v

Θεέ μου, ἐπειδή μοῦ ἔκαμες τόσην μεγάλην χάριν καί εἶδα τον

κύριόν μου τον Ἀδάμ, εὐχαριστῶ σε, ὁπού ἐξαλάφρωσα ἀπό τούς πόνους

μου καί ἐλευθερώθη ἡ ψυχή μου ὁπού ἦτον εἰς τόσον πολύ κακόν, καί το

ὁμοίως ἔκαμε εὐχαριστίαν καί ὁ Ἀδάμ πρός τόν Θεόν, καί ὅταν ἐτελείω-

σαν ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα τήν προσευχήν τους εἰς τόν Θεόν ἰ/δού και ἔρχο-

νται ἀπό τόν Θεόν δώδεκα ἄγγελοι καί δώδεκα χάριτες. Καί ὁ ἄγγελος

ὁ Μιχαήλ ἔγγιξε τήν κεφαλήν τῆς Εὔας ἕως εἰς τό στομάχι καί εἶπε: Ὦ

Εὔα, πόσον εὐλογήθης ἀπό αἰτία τοῦ Ἀδάμ, διά τοῦτο οἱ παρακάλεσές

του εἶναι πολλά δεκτές εἰς τόν Θεόν, καί διά τήν παρακάλεσιν ὁπού ἔκαμε

τήν πολλήν ὁ Θεός μᾶς ἔστειλεν ἡμᾶς διά νά σέ βοηθήσομεν. Καί λοιπόν

ἀσηκώσου καί ἡτοιμάσου διά νά γεννήσεις τό παιδί, ὅτι ἔναι καιρός. Καί

ἐγέννησεν τόν Κάιν καί μίαν θυγατέραν ὀνόματι Ἀζούρα.

Πῶς ὁ Ἀδάμ ἐγέννησεν τόν Κάιν τόν πρῶτον του υἱόν
Κεφ. μς΄ (μ΄)

Μετά εἴκοσι πέντε χρόνους ἀφοῦ ἐβγῆκεν ὁ Ἀδάμ ἀπό τόν Παρά-

δεισον, ὁπού ἦτον τότες χρονῶν πενήντα πέντε, διότι ὅταν ἔγινεν

ἦτον τριάντα χρονῶν, καί ὅταν εἶχεν λοιπόν χρόνους πενήντα πέντε

ἐγέννησεν τόν Κάιν καί μίαν του ἀδελφή ὀνόματι Ἀζούρα καί ὑπῆρε

την αὐτός ὁ Κάιν διά γυναίκα του. Καί μετά ταῦτα ἐγέννησεν τόν Ἄβελ

καί τήν Ἀσουάμ τήν ἀδελφή του, τήν ὁποίαν τήν ὑπῆρεν ὁ Σήθ διά

82

γυναίκα του. Και πάντοτε ἐγέννα ἕνα ἀρσενικόν καί ἕνα θηλυκόν και

ἔπαιρνεν ὁ ἀδελφός τήν ἀδελφήν, καί πρίν παρά νά ἀποθάνει ὁ Ἀδάμ

εἶδεν ἀπό τούς υἱούς του καί ἀπό τές θυγατέρες του πολύ πλῆθος

ἀνθρώπων ὁπού ἔκαμαν, εἰς τρόπον ὅτι ἔκαμε / ἀπό τά παιδία του να

δίδει τό δέκατον τοῦ Θεοῦ. Καί ὁ Κάιν ὁ πρῶτος του υἱός ἐπρόσφερ-

νε εἰς τόν Θεόν διά δῶρα, ὥσπερ ποιοῦμεν ἡμεῖς τώρα τές λειτουργίες,

τά πλέον χειρότερα καί ἀτυχότερα πράγματα ὁπού νά εἶχεν, εἰς τρόπον

ὅτι ὁ Θεός τόν ἐβαρέθη καί τά γεννήματα τῶν ζώων αὐτοῦ πᾶσα χρό-

νον ὑπήγαιναν ἀπό κακόν εἰς χειρότερον. Διά τοῦτο τυχαίνει να προ-

σφέρνει ὁ ἄνθρωπος εἰς τόν Θεόν διά δῶρα τά πλέα καλύτερα πράγ-

ματα ὁπού νά ἔχει. Καί ὁ Ἄβελ ἔκανεν τό ἐναντίον αὐτοῦ καί ἤφερνε

τά καλύτερα ὁπού νά εἶχεν εἰς τόν Θεόν, καί πᾶσα χρόνον ὑπήγαιναν

τά ζῶα του ἀπό καλόν εἰς καλύτερον. Ἔτσι καί ἐσεῖς κάνετε διά να

αὔξει τό τίποτές σας πάντοτε.

Πῶς ἡ Εὔα ἐνυπνιάσθη ἕνα ὄνειρον καί ἀπ’ αὐτό ἐγνώρισε ὅτι ὁ
Κάιν θέλει σκοτώσει τόν ἀδελφόν του τόν Ἄβελ
Κεφ. μζ΄ (μα΄)

Εἰς ἐκεῖνον τόν καιρόν ἠβλέπει ἡ Εὔα ἕνα ὄνειρον καί ἐταράχθη

πολλά καί λέγει τοῦ Ἀδάμ: Ὦ αὐθέντη μου, ἐγώ εἶδα ἕνα φρικτό

82v

καί μεγάλον ὄνειρον. Καί λέγει της ὁ Ἀδάμ: Ἐγώ φοβοῦμαι καί ἔχω

πολύν πόνον να μήν σκοτώσει ὁ Κάιν τόν Ἄβελ, καί διά νά μήν τούς

συγύρει τίποτες κακόν ἄς τούς χωρίσομεν ἕναν ἀπό τόν ἄλλον καί ἄς

ἔχει πᾶσα ἕνας την κατοίκησίν του χώρια. Καί τότε ἐξεχώρισεν ὁ Ἀδάμ

τόν Κάιν ἀπό τόν Ἄβελ καί ἔκαμε τόν Κά/ιν νά δουλεύει τήν γῆν και

τόν Ἄβελ τόν ἔκαμε ποιμένα, ὁποῖος ἤτονε φίλος τοῦ Θεοῦ. Και καθη-

μερινά ἐθυσίαζε τῷ Θεῷ και αὔξαινε ὁ Θεός τά αὐτοῦ ἀπό καλόν εἰς

καλύτερον. Καί ἠβλέποντας ὁ Κάιν ὅτι τοῦ Ἄβελ ὑπήγαιναν εἰς

αὔξησιν ὅλα του τά πράγματα, ἄναψε μέσον του τήν κακίαν καί ἐβλα-

στήμα τόν Θεόν ὡς κακός ἄνθρωπος, καί ὁ Ἄβελ ἦτον καλός ἄνθρω-

πος καί εἰς πᾶσα πράγμα ὁπού νά τοῦ ἔρχοτον ἐδόξαζε τόν Θεόν

καθώς λέγει ὁ Παῦλος πρός Θεσσαλονικεῖς πρώτης εἰς τό πέμπτο

αὐτοῦ κεφάλαιον: Πάντοτε χαίρετε, ἀείποτε προσεύχεσθε, καί εἰς πᾶσα

πράγμα ὁπού νά σᾶς ἔλθει εὐχαριστεῖτε. Καί διά νά εὐχαριστεῖ τον

Θεόν τοῦ ἐπλήθαινε τό ἔχει του εἰς καλόν. Διά τοῦτο τυχαίνει καί ἡμεῖς

νά δοξάζομεν τόν Θεόν εἰς ὅσα κακά καί ἄν μᾶς ἔλθουν, καθώς λέγει

καί ὁ Παῦλος.

Πῶς ὁ Κάιν ἐσκότωσεν τόν Ἄβελ τόν ἀδελφόν του ἀπό τόν φθόνον
και τόν ζῆλον ὁπού εἶχεν εἰς αὐτόν
Κεφ. μη΄ (μβ΄)

Ἠβλέποντας ὁ Κάιν πώς ὁ Ἄβελ ἤτονε φίλος τοῦ Θεοῦ καί πᾶσα

πράγμα του ὑπήγαινεν εἰς αὔξησιν, ἄρχισε καί ἐζήλευεν τόν ἀδελ-

83

φόν του. Και τόσο ἔκαμε ὁ ἀλιτήριος, ὅτι τόν ἔφερεν εἰς ἕναν κάμπον

καί γελᾶ τον καί σκοτώνει τον. Καί τοῦτο ἤτονε τό πρῶτον φονικόν

ὁπού ἔγινεν εἰς τήν γῆν, καί τοῦτο ἔγινεν ἐκεῖ ὁπού ἔναι τώρα ἡ χώρα τῆς

Δαμασκός, / καί ὅταν τόν ἐσκότωσε τόν ἄφησεν ἔτσι καί ἔστεκεν

ἄθαφτος. Καί ὅταν ὁ Ἀδάμ εἶδεν τοῦτο τό πράγμα ἔλαβεν μέγαν πόνον

εἰς τρόπον ὅτι ἦλθεν σιμά εἰς τόν θάνατον ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα ἀπό την

πικρίαν τους καί ἔκαμεν ὅρκον εἰς τόν Θεόν ὁ Ἀδάμ ὅτι νά μήν σταθεῖ

πλέον μέ τήν γυναίκα του διά νά μήν κάμει παιδί. Καί ἐστάθηκε ἕως

ὁπού ἦλθεν εἰς ἐκατόν δέκα χρόνους ὁπού δέν ἐσμίχθη τήν γυναίκα του,

καί δέν ἔκανε ἄλλο μόνον ἔκλαιγεν τόν θάνατον τοῦ Ἄβελ.

Πῶς ὁ Ἀδάμ ἐσμίχθη τήν γυναίκα του τήν Εὔα ἀπό τόν ὁρισμόν
τοῦ Θεοῦ καί ἐγκαστρώθη τόν Σήθ
Κεφ. μθ΄ (μγ΄)

Τότες φαίνεται ὁ ἄγγελος τοῦ Ἀδάμ καί λέγει του: Σμίξου την

γυναίκα σου καί τσάκισε τόν ὅρκον ὁπού ἔκαμες, καί τοῦτο το

ἔκαμε ὁ Θεός διότι δέν ἤθελεν νά γεννηθεῖ ἀπό ἐκεῖνον τόν ἀφορι-

σμένον τόν Κάιν, ἤγουν ἀπό τό αἷμα του, καί τότες ὁ Ἀδάμ ἐκοι-

μήθη μέ τήν γυναίκα του καί κάνουν ἕναν υἱόν ὀνόματι Σήθ καί μίαν

θυγατέραν ὀνόματι Ἀσουάμ. Ἠμπορεῖ νά εἰπεῖ τινάς ὅτι ἀπό τον

Θεόν ἐδόθησαν τοῦτοι, διότι ὁ Θεός τοῦ εἶπεν ὅτι νά σμιχθεῖ την

83v

Εὔαν, καί πᾶσα φορά ὁπού νά ἔκαναν παιδία ἔκαναν ἕνα ἀρσενικόν

καί ἕνα θηλυκόν, καί ἐπαίρνονταν τά δύο ἀντρόγυνον διά νά πλη-

θύνει ὁ κόσμος. Καί τοῦτος ὁ Σήθ καί ἡ Ἀσουάμ ἐπάρθησαν καί

αὐτοί εἰς ἀνδρόγυνον. Καί ἀπ’ αὐτηνῶν τήν γέννησιν ἐγεν/νήθη ἡ

Θεοτόκος, ἡ ἀειπαρθένος Μαρία ἡ μήτηρ τοῦ Χριστοῦ, ὥσπερ θέλε-

τε ἠκούσει ἐδῶ παρεμπρός εἰς τοῦτο τό βιβλίον. Καί τότες ὅταν

ἔκαμε τούτους ἦτον ὁ Ἀδάμ χρονῶν διακοσίων εἴκοσι τριῶν, ὡς

καθώς λέγουν οἱ ἱστορίες οἱ παλαιές ὁπού εἶναι γεγραμμένες και

ηὕραμεν μέ μεγάλον κόπον καί ἐξεκαθαρίσαμέ τες διά νά τές ἠξεύ-

ρει πᾶσα χριστιανός.

135v

Πῶς ὁ Ἰσαάκ ὁ υἱός τοῦ Ἀβραάμ ἔκαμε δύο υἱούς εἰς μίαν γέν-
νησιν, τον ἕναν τόν ἔκραζαν Ἡσαῦ καί τόν ἄλλον Ἰακώβ
Κεφ. ἐνενήντα ε΄

Ἄς γυρίσομεν νά εἰποῦμεν διά τόν Ἰσαάκ τόν υἱόν τοῦ Ἀβραάμ, πῶς

ὁ πατήρ του ἔκαμε καί ἀναθρέψαν τον καί ἐκαλοκουναρῆσαν τον

εἰς τρόπον ὅτι ἔναι ἅγιος καί καλός ἄνθρωπος καί φίλος τοῦ Θεοῦ. Καί

ὑπῆρε διά γυναίκα του μίαν ὀνόματι Ρεβέκκα καί ἀπ’ αὐτήν ἔκαμε δύο

παιδία, εἰς μίαν γέννησιν, τό ἕνα τό ἔκραζαν Ἡσαῦ καί τό ἄλλο Ἰακώβ,

καί λέγουν ὅτι ὅταν ἤθελαν νά γεννηθοῦν ἐμάλωναν μέσα εἰς τήν κοι-

λίαν τῆς μάνας τους ποῖον νά πρωτογεννηθεῖ. Καί τοῦτο δέν τό ἤξευρε

τινάς, μόνον ἡ μάνα τους. Καί τοῦτος ὁ Ἡσαῦ ἤτονε ἄνθρωπος πολλά

μαλλιαρός ὥσπερ ζῶον καί ὁ Ἰακώβ ἤτονε ὥσπερ οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι.

Καί λέγουν ὅτι τούτη ἡ μάνα τους ὅταν ἤτονε σιμά ὁπού νά τά γεννήσει,

ὁ Ἰακώβ ἤτονε νά γεννηθεῖ ὀμπρός, διότι αὐτός ἤτονε ὀμπρός, καί ὅταν

ἤτονε διά νά γεννηθεῖ ὁ Ἰακώβ, ὁ Ἡσαῦ τόν ἐκράτησεν ἀπό τά ποδάρια

καί ἐταύρισέ τονε ὀπίσω διά νά γεννηθεῖ αὐτός ὀμπρός καί ὁ Ἰακώβ

τοῦ ἔκαμε δρόμον καί ἐγεννήθη αὐτός ὁ Ἡσαῦ ὀμπρός. Καί τοῦτο ἔναι

ἀληθινό διά θαῦμα τοῦ Θεοῦ καί ὁ Ἰακώβ ὁπού ἤθελεν νά πρωτογεν-

νηθεῖ ἐγεννήθη ὀπίσω ἀπ’ αὐτόν. Τότες ὁ Ἰακώβ ἤθελεν χαθεῖ ἐάν ὁ

136

Θεός καί ἡ μάνα του δέν ἤθελαν προϊδεῖ, καί δι’ αὐτήν τήν αἰτίαν ἡ μάνα

ἀγάπα πλέον καλύτερα τόν Ἰακώβ παρά τόν Ἡσαῦ. Καί ὁ Ἰσαάκ ἀγάπα

πλέον καλύτερα τόν Ἡσαῦ, διατί ἤτονε πρῶτος του υἱός. Καί τοῦτος ὁ

Ἡσαῦ ἦτον πολλά σκνιφός καί κακῆς φύσεως ἄνθρωπος / καί ὁ

Ἰακώβ ἤτονε δίκαος καί ἅγιος ἄνθρωπος, καί διά τήν δικαιοσύνην του

καί τήν καλοσύνην του ὁ Θεός τόν ἔκαμε πατριάρχην. Ἀληθινά ἔναι ὅτι

ὁ Θεός ἔκαμε τόν Ἀβραάμ καί τόν Ἰσαάκ καί τόν Ἰακώβ, καί ἔτσι κατά

την ἡτοιμασίαν τῆς Ἐκκλησίας δέν ἐτύχαινεν νά εἶναι πλέον πατριάρ-

χαι, μόνον τρεῖς, ἤγουν τῶν Ἱεροσολύμων, τῆς Ἀντιόχειας καί τῆς

Ρώμης, ἀλλά οἱ πατέρες ἡμῶν μέ ταῦτα ἐδιόρθωσαν καί ἔκαμαν τέσ-

σαρα και ὑπ’ αὐτῶν τῶν τεσσάρων νά κυβερνῶνται, ὥσπερ κυβερνᾶται

καί το σῶμα καί ἵσταται ὑπό τεσσάρων στοιχείων. Καί παρά τάς ἀρχάς

ἦσαν πέντε διά τάς πέντε αἰσθήσεις τοῦ σώματος, ἤγουν ὁ Ρώμης, ὁ

Κωνσταντινουπόλεως, ὁ Ἀντιοχείας, ὁ Ἀλεξανδρείας καί ὁ Ἱεροσολύ-

μων. Και εἶναι ἕως τήν σήμερον.

Πῶς ὁ Ἰακώβ ἐγέλασε τόν ἀδελφόν του τόν Ἡσαῦ διά νά λάβει
τήν εὐχήν ἀπό τόν πατέρα του
Κεφ. ἐνενήντα ς΄

Πηγαίνοντας λέγοντας τήν ὑπόθεσιν τουτουνῶν τῶν δύο παιδίων

τοῦ Ἰσαάκ, ὁ Ἀβραάμ εἶχεν τότες διακοσίους χρόνους ἀπεθαμέ-

νος, και ἐπειδή ὁ Ἰσαάκ ἐγήρασεν ἔχασεν τό φῶς του. Καί τότες ἦσαν

136v

τά παιδία του μεγάλα καί ὁ Ἰσαάκ ἠγάπα τήν δικαιοσύνην καί τήν ἴσιαν

στράταν καί ἀγάπα πλέον τόν Ἡσαῦ καί ἡ μάνα ἀγάπα πλέον τόν /

Ἰακώβ, διότι ἤτονε πλέον ὑποτασσόμενος παρά τόν Ἡσαῦ καί ἦτον και

φρόνιμος. Λοιπόν ὅταν ὁ Ἰσαάκ ἐγήρασεν καί ἤτονε πολλά ἀχαμνά,

ὅταν ἦλθε σιμά νά ἀπεθάνει κράζει τόν Ἡσαῦ καί λέγει του: Υἱέ μου,

σύρε γλήγορα εἰς τόν λόγγον καί κυνήγησε νά πιάσεις τίποτες ζῶον και

σύρε φτιάσε το καί φέρε μού το νά φάγω διά νά σέ εὐχηθῶ πρίν παρά

νά ἀπεθάνω, και ὅταν λάβεις τήν εὐχήν μου θέλεις ἔχει καί την κληρο-

νομίαν μου. Και παρευθύς ὁ Ἡσαῦ ἔκαμε τόν ὁρισμόν τοῦ πατρός του

καί ὑπῆρε τό δοξάρι του καί ὑπῆγε νά κυνηγήσει νά τοῦ φέρει νά φάγει

διά νά λάβει τήν εὐχήν του. Καί ὅταν ἐμίσεψεν ὁ Ἡσαῦ, ἡ μάνα του

ἤκουσε τόν πατέρα του τί λόγους τοῦ εἶπε καί παρευθύς κράζει τον

Ἰακώβ καί λέγει του: Υἱέ μου, ἐγώ ἤκουσα τόν πατέρα σου ὁπού ἔλεγε

τοῦ Ἡσαῦ τό καί τό, και διά τοῦτο, υἱέ μου, ἤκουσέ μου τώρα τοῦτο

ὁπού σοῦ λέγω διά νά λάβεις ἐσύ τήν εὐχήν τοῦ πατρός σου ὀμπρός

παρά τόν Ἡσαῦ, καί σύρε γλήγορα εἰς τό μανδρί καί φέρε μου δύο

κατσίκια παχία καί φέρε μού τα νά τά ἡτοιμάσω ὥσπερ ἀρέσουν τοῦ

πατρός σου. Καί ὁ Ἰακώβ λέγει τῆς μάνας του ταπεινά: Ὦ μήτηρ, τί ἔναι

αὐτό ὁπού μοῦ λέγεις, δέν ἠξεύρεις ὅτι ὁ ἀδελφός μου ἔναι μαλλιαρός

πολλά καί ἐγώ εἶμαι ἄμαλλος; Ἐγώ δεν ὑπαγαίνω, ὅτι φοβοῦμαι ὅτι ἄν

137

μέ πιάσει καί ψηλαφήσει με, θέλει μοῦ δώσει τήν κατάρα του καί ὄχι την

εὐχήν του, καί διά τοῦτο ἔναι καλύτερον νά ἀναπαύομαι παρά νά πάρω

τήν / κατάρα του. Καί ἡ μάνα του τοῦ λέγει: Υἱέ μου, μή φοβεῖσαι, κάμε

μόνον ἐκεῖνο ὁπού σοῦ λέγω, καί ἄφες νά κάμω ἐγώ, σύρε μόνον γλή-

γορα. Καί ὁ Ἰακώβ ὑπῆγε καί ἤφερε δύο κατσίκια καί ἡ μάνα του τά

ἐφτίασε εἰς τόν τρόπον ὁπού ἤξευρε ὅτι ἀρέσουν τοῦ Ἰσαάκ, καί ὑπῆρε

τά δερμάτια τῶν κατσικίων καί ἐτύλιξε τά χέρια καί τόν λαιμόν τοῦ

Ἰακώβ καί ἑρμήνεψέ του τί νά εἰπεῖ καί τί να κάμει, καί ἔβαλέ του ψωμί

εἰς ἕνα κανίστρι καί κρασί εἰς ἕνα φλασκί καί τά κατσίκια καί ἔστειλέ

τον εἰς τόν ἄνδραν της. Καί ὅταν ἔσωσε ὁ Ἰακώβ εἰς τόν πατέρα του

λέγει του: Πατήρ μου, ἀνάστα καί φάγε ἀπό τό κυνήγι μου διά νά μέ

εὐλογήσει ἡ ψυχή σου ὀμπρός παρά νά ἀπεθάνεις, καί εἶπε ὅσα ἡ μάνα

του τόν ἡτοίμασεν. Καί ὅταν ὁ Ἰσαάκ ἤκουσε τόν Ἰακώβ, ἐθαύμασε και

ἀσηκώθη ἀπάνω ὁπού ἐκοιμᾶτον καί λέγει: Τίς εἶσαι, υἱέ μου, καί ὁ

Ἰακώβ λέγει ἀφόβως: Ἐγώ εἶμαι, ὁ πρῶτος σου υἱός, καί ἔκαμα ἐκεῖνο

ὁπού μέ ὅρισες. Καί ὁ Ἰσαάκ λέγει: Πῶς ἠμπόρεσες καί ἐπίασες τόσο

γλήγορα ζῶα ἄγρια; Καί ὁ Ἰακώβ λέγει: Ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ καί ἡ εὐχή

σου μέ ἔκαμε καί ἐπίασά τα τόσο γλήγορα. Λέγει του ὁ Ἰσαάκ: Ἔλα

σιμά μου νά σέ ψηλαφήσω νά ἰδῶ ἐάν εἶσαι ἐσύ ὁ υἱός μου ὁ Ἡσαῦ ἤ

ἄλλος. Καί ὁ Ἰακώβ ὑπῆγε μέ μεγάλον φόβον καί δίδει του τό χέρι του

137v

καί ἐκεῖνος τό ἐψηλάφησε καί ηὑρίσκει το καί ἐπαρομοίαζε τοῦ Ἡσαῦ.

Καί λέγει του: Ἡ φωνή σου μοῦ φαίνεται ὅτι ἔναι τοῦ / Ἰακώβ καί τά

χέρια σου εἶναι τοῦ Ἡσαῦ. Καί τότες ὁ Ἰακώβ ἐβγάνει τό ψωμί καί τό

κρασί καί τά κατσίκια ψημένα ὁπού ἐμοσκομύριζαν καί ἔδωσέ του καί

ἔπιεν ἀπό τό κρασί, ὁπού ἤτονε πολλά καλόν. Καί ὁ Ἰσαάκ πίνοντας

τοῦ ἐμύρισαν τά κατσίκια τά ψημένα καί τό ὄμορφο τό κρασί και

ἄρχισε νά τρώγει καί ἔφαγε πολλά καλά ὥσπερ ἄνθρωπος πεινασμένος,

διότι τό κρασί ἤτονε πολλά καλόν. Καί ὅταν ὁ Ἰσαάκ ἔφαγε καί ἔπιε

καλά, τότες ἔδωσε τοῦ Ἰακώβ τήν εὐχήν του καί ἐπαρακάλεσε τόν Θεόν

ὅτι νά τοῦ τήν δώσει καί νά γένει εὐαπρόσδεκτος ἡ εὐχή ὁπού ἔδωσε

τοῦ υἱοῦ του ὀμπρός εἰς τόν Θεόν. Καί στέκοντας ὀλίγον λέγει ὁ Ἰσαάκ:

Ἰδού ἡ ὀσμή ἔρχεται ἀπό τόν υἱόν μου, ὁπού ἔναι ἔτσι ὥσπερ ὀσμή μιᾶς

κεφαλῆς γεμάτης μυρωδίες, τόν ὁποῖον ὁ Θεός τόν εἶχεν εὐλογήσει. Καί

ἐστάθησαν εἰς προσευχήν ὁμοῦ, καί ὅταν ὁ Ἰακώβ ἔλαβε τήν εὐχήν ἀπό

τόν πατέρα του ὥσπερ ἤθελεν, τότες ἔλαβε θέλημα ἀπό τόν πατέρα

του καί ἐβγῆκε ἀπό ὀμπρός του, διότι ἐφοβεῖτον νά μήπως ἔλθει ὁ ἀδελ-

φός του ὁ Ἡσαῦ καί εὕρει τον ἐκεῖ. Καί ὅταν αὐτός ἐβγῆκεν, τότες ἦλθε

και ὁ ἀδελφός του ἀπό τό κυνήγι καί ἤφερνε τοῦ πατρός του ἀπό το

κυνήγι νά φάγει ὡς καθώς τοῦ ἐπαράγγειλεν, καί εἶχεν τοῦ ἡτοιμάσει

πολλά καλά καί ἔρχεται εἰς τόν πατέρα του καί λέγει του: Πατέρα μου,

138

ἀσηκώσου νά φάγεις ἀπό τό κυνήγι μου διά νά μέ εὐλογήσει ἡ ψυχή

σου πρίν παρά νά / ἀποθάνεις, ἀπό τό κυνήγι τοῦ υἱοῦ σου τοῦ Ἡσαῦ.

Καί τότες ὁ Ἰσαάκ ἐδαγκάθη καί ἀσηκώθη μετ’ ὀργῆς καί λέγει: Ὦ υἱέ

μου, ὁ ἀδελφός σου ἦλθε ὀμπρός παρά σένα καί ἐγέλασέ με καί ὑπῆρε

τήν εὐχήν τήν ἐδικήν σου. Καί ἀναφέρνει του πᾶσα πράγμα, πῶς ἦλθε

καί τί τοῦ ἔκαμε. Καί ὅταν ἤκουσε ὁ Ἡσαῦ ὅτι ὁ πατέρας του ἔδωσε την

εὐχήν τοῦ ἀδελφοῦ του τοῦ Ἰακώβ καί δέν ἔχει τί νά γυρέψει, ἐπικράθη

καί λέγει: Ὦ πατήρ μου, εὐχήσου καί ἐμένα. Ἐπίστευε ἀκόμη να πολε-

μήσει μέ τον ἀδελφόν του καί νά λάβει τήν εὐχήν ληστρικῶς, καί ὁ

Ἰσαάκ τοῦ λέγει μέ λύπην μεγάλη: Υἱέ μου, ἐγώ ἐβεβαίωσα τό ψωμί

καί τό κρασί καί τό λάδι καί τά ζῶα τοῦ ἀδελφοῦ σου καί εἰς ὅλα τον

ἔκαμα αὐθέντη, και ἔκαμά τον νά ἔναι καί εἰς ἐσένα καί εἰς ὅλους τούς

ἄλλους ἀδελφούς σου, καί τώρα δέν ἔχω τί νά σοῦ δώσω ἐσένα. Τότες

λέγει ὁ Ἡσαῦ τοῦ πατρός του: Ὦ πατήρ μου, καί δέν σοῦ ἔμεινεν εὐχή

πλέον νά μοῦ δώσεις και ἐμένα; Τότες τοῦ εἶπε μέ λύπην: Υἱέ μου, ὁ καρ-

πός τῆς γῆς νά ἔναι ἡ εὐχή σου καί ἀπ’ αὔτην νά κοπιᾶς καί νά δουλεύ-

εις καί νά θρέφεσαι. Καί τότες ὁ Ἡσαῦ ἐβγῆκεν ἀπό μπρός του λυπού-

μενος πολλά καί μετά δακρύων, καί ὑπῆγεν γυρεύοντας τόν ἀδελφόν

του τόν Ἰακώβ νά τον εὕρει νά τόν σκοτώσει καί δέν τόν ηὗρε, διότι

ἐκεῖνος παρευθύς ἔφυγεν καί ὑπῆγεν εἰς τόν Λάβαν, εἰς τόν ἀδελφόν τῆς

138v

μάνας του, καί τοῦτο ἤτονε κατά πρόσταξιν Θεοῦ, διά τοῦτο καί αὐτός

τό ἔκαμεν ἔτσι. Καί / ἔκαμαν καί ἄλλα πολλά πράγματα τοῦτοι οἱ ἀδελ-

φοί, τά ὁποῖα δεν εἶναι ἐδῶ εἰς τοῦτο τό βιβλίον ὅλα γραμμένα καί εἴ τις

θέλει νά τά ἠξεύρει ὅλα ἄς ἰδεῖ τήν Παλαιάν Διαθήκην νά τά ἠξεύρει.

175

Πῶς ὁ Θεός ἔδωσε τάς Δέκας Ἐντολάς τοῦ Μωυσῆ εἰς τό ὄρος
τοῦ Σινά
Κεφ. ρκς΄

Καί ὅταν ὁ Μωυσής ὑπῆγε ἀπάνω εἰς τό βουνό τοῦ λέγει ὁ Θεός:

«Ἐγώ εἶμαι Κύριος ὁ Θεός σου ὁπού σέ ἔβγαλα ἀπό τήν Αἴγυπτον

καί ἀπό τήν δούλεψιν, καί διά τοῦτο πρῶτο μέν σέ ὁρίζω ὅτι νά μήν

ἔχεις ἄλλους θεούς νά προσκυνᾶς, μόνον ἐμένα. Δεύτερον, νά μήν

κάμεις σεαυτῷ εἴδωλον, οὐδέ εἰσέ κανένα ὁμοίωμα ὁπού νά εἶναι εἰς

τόν οὐρανόν ἀπάνω ἤ εἰς ὅσα καί ἄν εἶναι κάτω εἰς τήν γῆν, ἤ εἰς ἐκεῖνα

ὁπού εἶναι εἰς τά νερά ἀποκάτω εἰς τήν γῆν˙ νά μήν τά προσκυνήσεις

μήτε νά τά λατρεύσεις. Τρίτον, νά μήν πάρεις τό ὄνομα Κυρίου τοῦ

Θεοῦ σου εἰς κακόν, διότι εἴ τις πάρει εἰς κακόν δέν τόν θέλει καθα-

ρίσει ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν αὐτοῦ. Τέταρτον, νά ἐνθυμᾶσαι τές ἡμέρες τῆς

ἑβδομάδος καί νά τές ἁγιάζεις, καί νά ἐργάζεσαι ἕξι ἡμέρας καί να

κάνεις τήν δουλείαν σου καί τῇ ἑβδόμῃ ἡμέρᾳ νά μήν κάμεις καμίαν

δουλείαν, διότι ἔναι Σάββατον Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου καί νά μήν κάμεις

καμίαν δουλείαν τό Σαββάτο μήτε ἐσύ μήτε ὁ υἱός σου μήτε ἡ θυγατέ-

ρα σου μήτε τό κοπέλι σου μήτε ἡ κοπέλα σου μήτε τό βόδι σου μήτε τό

γαδούρι σου. Πέμπτον, νά τιμᾶς τόν πατέρα σου καί τήν μάνα σου διά

175v

νά σοῦ γένει καλόν καί νά μακροχρονίσεις εἰς τήν γῆν. Ἕκτον, νά μήν

κάμεις / δουλείαν τήν ἡμέραν τοῦ Σαββάτου. Ἕβδομον, νά μήν μοι-

χεύσεις, ἤγουν νά ὑπᾶς νά πιάσεις ἀλλουνοῦ γυναίκα. Ὄγδοον, νά μην

κλέψεις. Ἔνατον, νά μην ψευδομαρτυρήσεις κατά τοῦ πλησίον σου,

ἤγουν τοῦ γειτόνου σου ἤ τινός ἀλλουνοῦ νά κάμεις ψεύτικην μαρτυ-

ρίαν. Δέκατον, νά μήν ἐπιθυμήσεις τήν γυναίκα τοῦ γειτόνου σου μήτε

τό χωράφι του μήτε τό κοπέλι του μήτε τήν κοπέλαν του μήτε τό γαδού-

ρι του μήτε κανένα ζῶον αὐτοῦ μήτε ἄλλο τίποτες, ὁπού νά ἔχει». Και

ἠκούγοντας τό πλῆθος τοῦ Ἰσραήλ τήν βοήν τῶν ὀργάνων καί ἠβλέπο-

ντας καί τό βουνό ὁπού ἐκάπνιζε ἔλαβαν μεγάλον φόβον, καί ὁ Θεός

λέγει τοῦ Μωυσῆ: Εὗρε δύο πλάκες, ὅτι θέλω νά σοῦ δώσω τοῦτες τές

δέκα ἐντολές ὁπού σοῦ εἶπα διά νά τές δώσεις τοῖς υἱοῖς Ἰσραήλ. Καί ὁ

Μωυσής καί ὁ Ἰωσιέ ὑπῆγαν καί ηὗραν τες καί ἐδυνάμωσαν καί το

πλῆθος ὅτι νά στέκουν εἰς καλήν καρδίαν, ὅτι ὁ Θεός θέλει τούς δώσει

νόμον. Καί ἔτσι τούς λέγει ὅτι ἀναμένετε ἐσεῖς ἐδῶ και ἐγώ ὑπάγω να

φέρω τόν νόμον, καί ἀφήνω τόν ἀδελφόν μου τόν Ἀαρών ἐάν ἔναι τίπο-

τες διαφοράν εἰς ἐσᾶς νά τήν διορθώνει αὐτός ἕως ὅτου να ἔλθω. Και

ἔτσι ὑπῆγε ὁ Μωυσής εἰς τό βουνό καί ἔρχεται ἕνα γνέφος ἄσπρο και

ἐσκέπασε ὅλο τό βουνό τοῦ Σινά. Καί ἦλθε ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ εἰς το

βουνό ἐκεῖνο καί ἔλαμψε, καί ἐστάθηκε ὁ Μωυσής ἑπτά ἡμέρες ἕως

176

ὅτου νά ἐξεκαθαρίσει, καί μετά τές ἑπτά ἡμέρες ἐξεκαθάρισε καί / ἤτονε

ὥσπερ στία ὁπού καίγεται καί ἀνάφτει, καί ἠβλέπαν την ὅλο τό πλῆθος

πῶς ἄναφτε. Καί ἐστάθηκε ὁ Μωυσής εἰς τό βουνό σαράντα ἡμέρες και

σαράντα νύκτες καί ὁ Θεός τοῦ ἔδωσε δύο πλάκες γραμμένες ὁπού

εἶχαν τόν νόμον τοῦ Θεοῦ καί ἔτσι ἐκατέβη.

Πῶς ἐγεννήθη ὁ Ἀλέξανδρος καί πῶς ἐκυρίευσεν ὅλον τόν κόσμον
καί πῶς ἀπέθανεν
Κεφ. ρν΄

Τοῦτος ὁ Ἀλέξανδρος οἱ ἱστορίες λέγουν καί ἀναφέρουν ὅτι ἦτον

213v

υἱός τοῦ Νεκτεναβοῦ, βασιλέως τῆς Αἰγύπτου, ἀμή αὐτός ἔλεγεν

ὅτι ἔναι υἱός τοῦ βασιλέως τοῦ Φιλίππου τοῦ Μακεδόνος καί ἀπό τήν

βασίλισσα τήν Ὀλυμπιά, καί καλά καί ἐκεῖνοι ἔλεγαν ὅτι εἶχαν γενεῖ

ἀπό ἕναν θεόν καί ἔτσι ἐπί/στευαν καί ἔτσι ἐπροσκυνοῦσαν καί ἠμπο-

ροῦσαν νά λέγουν ὅτι εἶναι υἱοί ἑνοῦ θεοῦ εἰς τό θαῦμα ὁπού ἔκαμε. Και

ὑπήγαινεν χαιράμενος εἰς ὅλον τόν κόσμον μέ μεγάλο νίκος καί ὑπῆρε

τό νίκος ἀπό τοῦτον τόν Δάρειον, ὁπού εἴπαμεν. Καί λέγουν ὅτι τοῦτος

ὁ Νεκτεναβός, ὁπού λέγομεν ὅτι ἦτον πατέρας του, ἤτονε ἀπό τήν

Αἴγυπτον καί ὑπῆρε τήν βασιλείαν ἀπό τοῦτον τόν ρήγαν τῆς Περσίας

καί ἔστοντας νά χάσει τήν βασιλείαν ἔφυγεν καί ὑπῆγε νά στέκει εἰς την

κούρτην τουτουνοῦ τοῦ βασιλέως τοῦ Φιλίππου. Καί τοῦτος ὁ Νεκτε-

ναβός ἦτον πολλά διδάσκαλος καί μέγας ἀστρολόγος, καί ὁ βασιλεύς ὁ

Φίλιππος δέν ἔκανεν παιδία ἀπό τήν γυναίκα του, καί ἔστοντας ὁ

Νεκτεναβός εἰς τήν κούρτην του ἀνάφερεν μίαν ἡμέραν διά τήν βασί-

λισσαν καί εἶπε ὅτι πώς τόν βασταίνει ἡ ψυχή του νά κάμει την βασί-

λισσαν νά κάμει παιδί, πλήν δέ μέ ἕνα στοιχεῖον τοῦ οὐρανοῦ, μόνον να

μην φοβηθεῖ, καί αὐτή ἀπό τήν χαράν της διά νά κάμει παιδί ὑποσχέθη.

Και ὁ Νεκτεναβός μέ τήν τέχνην του μέ τήν ἀστρολογίαν ἐδιάλεξε τόν

καιρόν καί ὑπῆγε εἰς αὐτήν τήν νύκτα εἰς σημεῖον δράκου καί ἐσμίχθη

μετ’ αὐτήν κεκρυμμένα καί αὐτή δέν τόν ἐγνώρισε, ἀμή ἐπίστευεν ὅτι

214

ἔναι ἕνας θεός ὥσπερ τῆς εἶχεν εἰπεῖ ὁ Νεκτεναβός, καί γκαστρώνεται

καί κάνει ἕναν υἱόν ὀνόματι Ἀλέξανδρον. Καί τοῦτος ὁ Φίλιππος ἔδιδε

τέλος τοῦ βασιλέως τῆς Περσίας. Καί ὅταν αὔξησε ὁ Ἀλέξανδρος ἔβαλε

εἰς τόν νοῦν του νά κά/μει μεγάλα πράγματα καί μεγάλους πολέμους.

Καί ὁ Δάρειος ἔστειλεν μίαν φοράν εἰς τόν βασιλέαν τόν Φίλιππον διά

νά τοῦ δώσει τό τέλος τό τεταγμένον καί ὁ Ἀλέξανδρος ὅταν ἠβλέπει

τούς ἀποκρισαραίους τοῦ Δαρείου ὁπού γυρεύουν τό τέλος τό ὀφειλό-

μενον, λέγει τους: Ἀμέτε καί εἰπέτε τοῦ Δαρείου ὅτι ἐγώ δέν θέλω πλέον

νά τοῦ δώσω τίποτες τέλος μέ τό θέλημά μου ἄν δέν μοῦ τό πάρει μέ το

στανέο. Καί τότες ἤτονε ὁ Ἀλέξανδρος χρονῶν δεκαοκτώ. Καί ἔτσι

γυρίζουν οἱ ἀποστολάτορες καί λέγουν τά ὅσα τούς εἶπε ὁ Ἀλέξανδρος,

καί ὁ Δάρειος τούς λέγει: Τίς τό εἶπε ἔτσι; Καί οἱ ἀποκρισαραῖοι λέγουν

ὅτι ἕνας νέος δεκαοκτώ χρονῶν, καί τότες ὁ Δάρειος κάνει καί κάνουν

του μίαν ἀμπάλαν καί ἕνα κοντάρι διά νά τοῦ δώσουν νά παίζει. Και

στέλνει τούς ἀποκρισαραίους τους εἰς τόν Ἀλέξανδρον καί λέγουν του:

Τοῦτο σοῦ πέβει ὁ Δάρειος διά νά παίζεις την πάλαν καί τό κοντάρι,

ἀμή εἰς φουσάτα ἐσύ μηδέν ἐπιχερίζεσαι. Καί ὅταν ὁ Ἀλέξανδρος

ἤκουσε τόν λόγον τοῦτον ἀπό τούς ἀποκρισαραίους και ἠβλέπει τήν

πάλαν καί τό κοντάρι, παρευθύς ἔκαμε νά συναχθοῦν ὅλοι του οἱ

μπαροῦνοι καί οἱ ἄρχοντες διά νά συλλογισθοῦν. Καί ἔρχονται εἰς ἕνα

241v

σπίτι μεγάλον, καί ὁ Ἀλέξανδρος ἐκάθησε εἰς τόν θρόνον τόν βασιλικόν

καί ἔκαμε καί ἦλθαν οἱ ἀποκρισαραῖοι καί εἶπε νά τοῦ ἀναφέρουν τήν

αἰτίαν ὁπού ἦλθαν καί τί λέγει ὁ Δάρειος εἰς καμώματα καί εἰς λόγια.

Καί τότες οὖν λαμβά/νει εἰς χείρας αὐτοῦ τήν πάλαν καί τό κοντάρι καί

λέγει: Αὐθέντες, ἐγώ παίρνω τοῦτο τό κοντάρι καί τήν μπάλαν ὁπού

μοῦ ἔστειλεν διά χάρισμα ὁ Δάρειος καί ἐκδέχομαί το καί ἔχω το πολλά

ἀκριβόν, διότι ἔναι διά τούτην τήν αἰτίαν, καλά καί αὐτός δέν τό ἠξεύ-

ρει. Ἠξεύρετε ὅτι ἡ μπάλα παρομοιάζει τόν κόσμον, καί ἔτσι ὥσπερ ἡ

μπάλα ἔναι στρογγυλή, ἔτσι ἔναι καί ὁ κόσμος στρογγυλός. Καί διά

τοῦτο μοῦ τό ἔστειλεν ὁ Δάρειος, διότι ἐγώ μέλλω νά κυριεύσω καί να

γένω αὐθέντης ὅλου τοῦ κόσμου καί τῶν ἀνθρώπων. Καί τό κοντάρι

μοῦ τό ἔστειλε διά νά μήν λείψω ὅτι νά μήν ὑπάγω νά πολεμήσω καί νά

χαλάσω πᾶσα ἕναν ὁπού νά θέλει νά ἔβγει ἀπό τόν ὁρισμόν μου. Καί

τούτη ἔναι ἡ αἰτία ὁπού τά παραλαμβάνω. Καί λέγει ὁ Ἀλέξανδρος τῶν

ἀποκρισαραίων: Ἀμέτε εἰς τόν Δάρειον καί εἰπέτε του ἐκεῖνο ὁπού

ἠκούσετε ὁπού εἶπα. Καί ἔτσι τό θέλω κάμει. Καί οἱ ἀποκρισαραῖοι

ἐγύρισαν εἰς τόν Δάρειον καί εἶπαν του ὅσα ὁ Ἀλέξανδρος τούς εἶπε,

εἰς τρόπον ὅτι ὁ Δάρειος ἠκούγοντας τοῦτα δέν τοῦ ἐκαλοφάνησαν

πολλά καί ἔβανεν εἰς τό νοῦ του νά παίξει μετ’ αὐτόν καί λέγει πάλιν

τῶν ἀποκρισαραίων ὁ Δάρειος: Θέλω νά γυρίσετε εἰς τόν Ἀλέξανδρον

215

καί νά ἐπάρετε πλέον συντροφίαν. Καί δίδει τους ἑκατό ἀνθρώπους εἰς

συντροφίαν αὐτῶν καί δίδει τους μίαν παπαρούνα νά τοῦ πάρουν τοῦ

Ἀλεξάνδρου καί νά τοῦ εἰποῦν ὅτι ἄν θέλει να πολεμήσει μετ’ αὐτόν /

κάνει χρεία νά ἑτοιμασθεῖ, διότι αὐτός ἔχει πλέον ἀνθρώπους παρά

ὁπού ἔχει ὁ Ἀλέξανδρος, κατά τήν ἀναλογίαν τοῦ σπόρου ὁπού ἔχει ἡ

παπαρούνα μέ τά φύλλα της, ἔτσι ἔχει καί ὁ Ἀλέξανδρος με τον Δάρει-

ον, ἤγουν ὅσον σπόρον ἔχει ἡ παπαρούνα τόσο πλῆθος ἀνθρώπων ἔχει

ὁ Δάρειος καί ὅσα φύλλα ἔχει ἡ παπαρούνα τόσους ἀνθρώπους ἔχει ὁ

Ἀλέξανδρος. Καί ἔτσι ὑπῆγαν οἱ ἀποκρισαραῖοι εἰς τόν Ἀλέξανδρον

καί ἔδωσάν του τήν παπαρούνα καί εἶπαν του καί τούς λόγους οὕς εἶπε

ὁ Δάρειος. Καί ὁ Ἀλέξανδρος πάλιν ἐκάλεσεν τούς μπαρούνους του

και ἐκάθησε εἰς τό κριτήριον καί κρατεῖ τήν παπαρούνα εἰς τό χέρι του

και τσακίζει την καί ἐβγάνει ὅλον τόν σπόρον ἀκέραιον καί βάνει τον

εἰς το στόμα του καί τρώγει τον ὅλον. Καί ἔπειτα κάνει καί τοῦ φέρνουν

πέντε σπυρία πιπέρι καί βάνει τα μέσα εἰς τήν σκόρτσα τῆς παπαρού-

νας και λέγει τους: Ἀμέτε καί εἰπέτε τοῦ Δαρείου ὅτι ἐγώ εἶμαι ἡτοιμα-

σμένος, μόνον ὅταν θέλει ἄς ἔλθει, ἀμή δέν ἔχει δίκαιον, ἀμή ἄν θέλει νά

πολεμήσομε κορμί μέ κορμί ἤ δέκα καί δέκα ἤ εἴκοσι πέντε καί εἴκοσι

πέντε ἤ πενήντα καί πενήντα ἄς ἔλθει, εἰ δέ καί πάλιν θέλει νά ἔλθει μέ

ὅλη του τήν δύναμιν ἀπάνω μου, ἄς ἔλθει, εὐχαριστημένος εἶμαι, καί

215v

εἰπέτε του νά ἰδεῖ τοῦτο τό πιπέρι, καί ἔναι ἀληθινόν ὅτι ἔτσι ὡσάν ἔναι

δυναμότερο τό πιπέρι παρά τήν παπαρούνα, ἔτσι εἶναι καί οἱ ἄνθρωποί

μου ὀμπρός εἰς τούς ἐδικούς του δυναμότεροι. Καί ἔτσι ὥσπερ εἶναι

δυνα/μότερα αὐτά τά πέντε σπυρία τοῦ πιπερίου ἀπό τά σπυρία ὅλα

τῆς παπαρούνας, ἔτσι εἶναι δυναμότεροι καί οἱ ἐδικοί μου οἱ ὀλίγοι

ἄνθρωποι παρά τούς ἐδικούς του τούς πολλούς. Καί διά τοῦτο οἱ

ἄνθρωποί μου θέλουν μοῦ κάμει τιμή καί οἱ ἐδικοί του θέλουν τοῦ κάμει

ἐντροπή. Καί ἔτσι ἐγύρισαν οἱ ἀποκρισαραῖοι καί εἶπαν τοῦ Δαρείου

ὅσα ὁ Ἀλέξανδρος τούς εἶπε. Καί τό καιρόν ἐκεῖνον ὁπού ὁ προφήτης

Δανιήλ ἐβγῆκε ἀπό τόν λάκκον τῶν λεόντων, ἐκεῖνον τόν καιρόν ἐγεν-

νήθη καί ὁ Ἀλέξανδρος εἰς τήν Μακεδονίαν, ὁποῖος ἐκέρδισε τόν

Δάρειον καί πολλούς ἀνθρώπους ἀπόκει ἀπό τήν θάλασσαν. Καί τοῦτο

ἦτον ὀμπρός παρά τήν γέννησιν τοῦ Χριστοῦ τριακοσίους ἑβδομήντα

τρεῖς χρόνους, ὡς καθώς λέγουν οἱ παλαιές ἱστορίες, ἀπό τήν ἀρχήν τοῦ

κόσμου, καί ἕως τήν βασιλείαν τῆς Περσίας, ὁπού ἦτον ὁ Σύρος, ἦσαν

τέσσαρεις χιλιάδες τριακόσιοι ἑβδομήντα πέντε χρόνοι. Καί τοῦτος ὁ

Σύρος καί οἱ ἄλλοι τῆς Περσίας ἐβασίλευσαν ἕως εἰς τόν καιρόν τοῦ

Αὐγούστου Καίσαρος. Τοῦτοι οἱ Αὔγουστοι ἐβασίλευσαν εἰς τήν Ρώμην

τριακοσίους εἴκοσι ἕναν χρόνον. Καί ἔπειτα ἐβασίλευσαν ἕως τόν και-

ρόν τοῦ Χριστοῦ, ὡς καθώς θέλετε τό ἠκούσει, ὁπού ἐγεννήθη εἰς τήν

216

Βηθλεέμ εἰς τούς σαράντα δύο χρόνους τῆς βασιλείας αὐτοῦ. Καί ἤτονε

ἀπό τήν γέννησιν ἕως τήν σταύρωσιν τοῦ Χριστοῦ τριάντα τρεῖς χρό-

νοι καί τρεῖς μῆνες. Καί ὁ Δάρειος ἐθαυμάστηκεν εἰς τό πράγμα ὁπού

τοῦ εἶπαν οἱ ἀποκρισαραῖοι καί διά τινές δου/λεῖες ὁπού εἶχεν νά κάμει

ἄφησέ τον καί ἔστεκε. Καί εἰς ἐκεῖνον τόν καιρόν ἀπεθηνίσκει ὁ βασι-

λεύς τῆς Μακεδονίας ὁ Φίλιππος, ἐκεῖνος ὁποῦ ἔλεγαν ὅτι ἦτον ὁ πατήρ

τοῦ Ἀλεξάνδρου, καί γίνεται βασιλεύς ὁ Ἀλέξανδρος, καί ὅταν εἶχεν

δώδεκα χρόνους ὁπού ἤτονε βασιλεύς πολεμάγει τόν βασιλέα τόν

Δάρειον και βάνει τον ἀποκάτου του, ἤγουν τόν ἐνίκησε καί σκοτώνει

τον. Και ἔπειτα ἐβασίλευσε χρόνους ἑπτά καί ἐτελειώθη ἡ ζωή του.

Περί τοῦ Δείπνου τοῦ Μυστικοῦ καί ἑτέρων ἀποδείξεων
Κεφ. ρπ΄

                                                              […] Λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ

Εὐαγγελιστής εἰς τό ἱερόν αὐτοῦ Εὐαγγέλιον εἰς κεφάλαια δεκατρία:

Ἠβλέποντας ὁ Ἰησοῦς ὅτι ὅλα τά ἔδωκεν αὐτοῦ ὁ Πατέρας εἰς τά χέρια

καί ὅτι ἀπό τόν Θεόν ἐβγῆκεν καί εἰς τόν Θεόν ὑπάγει, ἀσηκώνεται ἀπό

τόν δεῖπνον καί βάνει τά ροῦχα του καί παίρνει λέντιον, ἤγουν μίαν

ἐμπόλια καί ζώνεταί τη, ἔπειτα βάνει νερόν εἰς τήν λεκάνην καί ἄρχισε

καί ἔνιπτε τά ποδάρια τῶν μαθητάδων του, καί μέ ἐκείνην τήν ἐμπόλιαν

τούς ἐσφόγγιζεν τά ποδάρια, καί ἔτσι τούς ἔνιψεν ὅλους καί ξυστέρου

ἔρχεται καί εἰς τόν Σίμων Πέτρον, καί αὐτός τοῦ λέγει: Κύριε, ἐσύ μοῦ

νίπτεις τά ποδάρια; Λέγει του ὁ Ἰησοῦς: Ἐκεῖνο ὁπού κάνω ἐγώ ἐσύ

τώρα δέν τό ἠξεύρεις, ἀλλά μετά ταῦτα θέλεις τό ἐγνωρίσει. Λέγει του

ὁ Πέτρος: Δέν μοῦ θέλεις νίψει τούς πόδας εἰς τόν αἰώνα. Λέγει του ὁ

264v

Ἰησοῦς: Ἐάν δέν σοῦ νίψω τά / ποδάρια μερτικόν μετ’ ἐμένα δέν ἔχεις.

Λέγει του ὁ Σίμων ὁ Πέτρος: Κύριε, ὄχι μόνον τά ποδάρια, ἀλλά καί τά

χέρια καί τήν κεφαλήν. Λέγει του ὁ Ἰησοῦς: Ὁ πλυμένος δέν ἔχει χρεία

νά νίψει τά ποδάρια, διότι ἔναι ὅλος καθαρός. Καί ἐσεῖς καθαροί εἶστεν,

ἀλλά ὄχι ὅλοι. Ἤβλεπεν ἐκεῖνον ὁποῦ ἤθελεν νά τόν παραδώσει, διά

τοῦτο εἶπεν ὅτι δέν εἶναι ὅλοι καθαροί. Λοιπόν ἀφοῦ τούς ἔνιψεν τά

ποδάρια, ὑπῆρεν πάλιν τά ροῦχα του καί ἐκάθησεν πάλε κάτω καί λέγει

τους: Ἐγνωρίζετε τί σᾶς ἔκαμα. Ἐσεῖς μέ λέγετε ὁ διδάσκαλος καί ὁ

κύριος, καί καλά λέγετε, ἔτσι εἶμαι. Λοιπόν ἐπειδή ἐγώ ὁ διδάσκαλός

σας καί ὁ κύριός σας ἔνιψα τά ποδάρια σας, ἔτσι κάνει χρεία καί ἐσεῖς

νά κάνει ἕνας τοῦ ἀλλουνοῦ, νά νίβετε τούς πόδας σας. Ὑπόδειγμα σᾶς

ἄφησα, ἔτσι ὡς καθώς σᾶς ἔκαμα ἐγώ, ἔτσι νά κάνετε καί ἐσεῖς. Ἀμήν

ἀμήν λέγω σας ὅτι δέν ἔναι δοῦλος καλύτερος ἀπό τόν αὐθέντην του

οὐδέ ἀποστολάτορας καλύτερος ἀπό ἐκεῖνον ὁπού τόν ἀπόστειλεν. Καί

ἄν τά ἐγνωρίζετε αὐτά μακάριοι θέλετε εἶσταιν. Δέν λέγω διά ὅλους

ἐσᾶς, ἐγώ ἠξεύρω ποίους ἐδιάλεξα, ἀμή διά νά πληρωθεῖ ἡ γραφή τοῦ

Δαβίδ, ὁ σαρακοστός ψαλμός ὁπού λέγει: Ὅστις τρώγει μετ’ ἐμέν τό

ψωμί ἐπῆρεν εἰς ἐμέ τήν πτέρναν του. Καί λέγω σάς το τώρα πρίν παρά

νά γένει, διά νά πιστωθεῖτε ὁπόταν γένει ὅτι ἐγώ εἶμαι. Ἀμήν ἀμήν λέγω

σας, ἐκεῖνος ὁπού δέχεται ἐκεῖνον ὁπού πέμψω ἐμένα δέχεται, καί

265

ἐκεῖνος ὁπού μέ / δέχεται ἐμέναν δέχεται καί ἐκεῖνον ὁπού μέ ἔστειλεν.

Ἠβλέπετε, ἀδελφοί, τί λέγει ὁ Χριστός. Ποῦ εἶναι αὐτοί ὁπού λέγουν ὅτι

καί οἱ Ἑβραῖοι καί οἱ Τοῦρκοι τόν Θεόν πιστεύουν καί θέλουν σωθεῖ;

Ἄν τόν Υἱόν τοῦ Θεοῦ δέν θέλουν, πῶς θέλουν τον Θεόν; Ὅστις

πιστεύει τόν Υἱόν, πιστεύει καί τόν Πατέρα Θεόν, ὅστις δέν πιστεύει τόν

Υἱόν οὐδέ τόν Θεόν δέν τόν πιστεύει. Λοιπόν αὐτοί ψεύδονται καί

κακῶς πιστεύουν, ἐπειδή τόν Υἱόν δέν πιστεύουν, διότι ὁ Χριστός τό

λέγει: Ἐκεῖνος, λέγει, ὁπού δέχεται ἐμένα δέχεται καί ἐκεῖνον ὁπού μέ

ἔστειλεν, καί λέγοντας τοῦτον τόν λόγον ὁ Ἰησοῦς ἐταράχθη τό πνεῦμα

του και λέγει: Ἀμήν ἀμήν λέγω σας ὅτι ἕνας ἀπό ἐσᾶς μέ θέλει παρα-

δώσει, καί τότες οἱ μαθητάδες ἠκούγοντας αὐτόν τόν λόγον ἐκοίταζεν

ἕνας ἀπό τόν ἄλλον καί ἐθαυμάζονταν διά τίναν λέγει. Καί ἐκάθοτον ὁ

ἅγιος Ἰωάννης σιμά του καί ὁ Πέτρος τοῦ γνέφει καί κάνει του νόημα

νά τόν ἐρωτήσει τόν Χριστόν ποῖος ἔναι τοῦτος ὁπού θέλει νά τόν

παραδώσει. Καί ὁ Ἰωάννης ἔπεσε εἰς το στῆθος τοῦ Ἰησοῦ καί ἐρωτᾶ

τον καί λέγει του: Κύριε, τίς ἔναι τοῦτος ὁπού σέ θέλει παραδώσει;

Λέγει του ὁ Ἰησοῦς: Ἔναι ἐκεῖνος ὁπού τοῦ θέλω δώσει ἐγώ ψωμί βρε-

μένο, καί ἔτσι βρέχει τό ψωμί καί δίδει το τοῦ Ἰούδα τοῦ Ἰσκαριώτου,

καί ἀφοῦ τοῦ ἔδωσε το ψωμί ὁ Χριστός, τότες καί ὁ διάβολος ἐσέβη εἰς

τήν καρδίαν τοῦ Ἰούδα καί ἤθελε νά τόν παραδώσει. Τότες τοῦ λέγει ὁ

265v

Ἰησοῦς: Ἐκεῖνο ὁπού θέλεις νά κάμεις κάμε το γλήγο/ρα. Καί οἱ ἄλλοι

οἱ Ἀπόστολοι δέν ἐγνώρισαν τοῦτον τόν λόγον, διατί τοῦ τό εἶπεν, ἀμή

τούς ἐφάνη ὅτι τοῦ εἶπεν διά νά ἀγοράσει τίποτες διά νά ἔχουν εἰς τήν

χρείαν τους ἤ διά νά δώσει τίποτες τῶν ἐπτωχῶν, διότι αὐτός ὁ Ἰούδας

ἐβάσταινε τό γλωσσόκομον, ἤγουν τά στάμενα ὁπού τούς ἔδιδαν ἐλεη-

μοσύνες. Καί τό νά ἔλαβεν τό ψωμί ἀπό τόν Χριστόν ἐβγῆκεν ἔξω

παρευθύς καί τότες ἤτονε νύκτα και αὐτός ὑπῆγε νά εὕρει τούς Ἑβραί-

ους διά νά τόν παραδώσει, ὡς καθώς εἶχεν τόν συνιβασμόν ἀπό τήν

Τετράδη, ὁπού τούς εἶπε: Τί θέλετε νά μοῦ δώσετε νά σᾶς τόν παραδώ-

σω, καί ἔκαναν τον συνιβασμόν διά τριάκοντα ἀργύρια, καί τοῦτα εἶναι

ἐκεῖνα τά τριάκοντα ἀργύρια ἅπερ εἶχεν ἀφιερώσει ἡ Σάβα ἡ βασίλισ-

σα, ὥσπερ εἴπαμεν εἰς τήν Παλαιάν Διαθήκην ὀπίσω εἰς τοῦτο τό

βιβλίον εἰς τό ὀγδοηκοστόν πρῶτον κεφάλαιον, καί τότες γοῦν ὑπῆγε

τήν βραδίαν ἐκείνην ὅταν ὑπῆρε τό ψωμί ἀπό τόν Χριστόν καί ηὗρε

τούς Ἰουδαίους καί παίρνει τά τριάντα ἀργύρια ὁπού τοῦ ἔταξαν καί

φέρνει τους ἐκεῖ ὁπού ἤξευρεν ποῦ ἐπροσεύχοτον ὁ Χριστός μέ τούς

Ἀποστόλους, ἤγουν εἰς τό χωρίον τῆς Γεσθημανῆς, καί πρίν παρά νά

ἔλθει ὁ Ἰούδας ἐκεῖ ὁ Χριστός ἐπροσεύχοτον καί εἶπεν: Κύριε, ἐάν ἔναι

δυνατόν νά τόν παρέλθω τοῦτον τόν θάνατον, ἤγουν νά μήν τόν πάθω,

ἄς μήν μοῦ ἔλθει, ὄχι πώς ὁ Ἰησοῦς δέν ἤθελεν νά τόν λάβει, ἀμή νά δεί-

ξει τήν ἀνθρωπότητα ὅτι ὡς ἄνθρωπος πονεῖ, ὄχι ὡς Θεός. […]

Περί τοῦ Δείπνου τοῦ Μυστικοῦ καί ἑτέρων ἀποδείξεων
Κεφ. ρπ΄

[...] Καί ἔτσι ὑπήγαινεν εἰς συντροφίαν τοῦ Ἰησοῦ μέ τήν Μαγδαληνήν

Μαρίαν καί μέ τήν Μαρίαν τήν ἀδελφήν της τοῦ Ἰακώβου καί μέ την

ἄλλην της τήν ἀδελφήν τήν Μαρίαν τοῦ Σαλώμου καί μέ τήν Μάρθαν

τήν ἀδελφήν τῆς Μαρίας τῆς Μαγδαληνῆς καί μέ ἄλλες πολλές

γυναῖκες, ὁποῖες ὅλες ἔκλαιγαν διά τόν θάνατον ὁπού ἐλάμβανεν ὁ

Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός καί Θεός τῶν ἁπάντων, καλά καί αὐτός

ὁ θάνατος ἤτονε ὁπού μᾶς ἔσωσεν ὅλους. Καί παγαινάμενος ἔξω ἀπό

281

τήν Ἱερουσαλήμ γυρίζει ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός καί ἠβλέπει

ὁπού ἔκλαιγαν οἱ γυναῖκες καί λέγει τους: Μηδέν μέ κλαίγετε ἐμένα,

ἀμή κλαίγετε τοῦ λόγου σας καί τά παιδία σας, διότι θέλει ἔλθει καιρός

ὁπού θέλετε εἰπεῖ: Χαρά σ’ ἐκεῖνες ὁπού δέν ἐγέννησαν ποτέ τους / καί

χαρά στά βυζία ἐκεῖνα ὁπού ποτέ δέν ἐβύζασαν τινάν, καί ἠξεύρετε ὅτι

ἀκόμη θέλει ἔλθει ἀπάνω εἰς τήν χώραν σας πολύς χαλασμός καί κακόν,

εἰς τρόπον ὅτι ἐκεῖνοι ὁπού θέλουν εὑρεθεῖ μέσα θέλουν εἰπεῖ: Νά

ἔπεφταν ἐκεῖνα τά βουνά ἀπάνω μας νά μᾶς ἐπλάκωναν καί νά ἐσκίζο-

τον ἡ γῆς νά μᾶς ἐκατάπινεν καί νά μηδέν ἠθέλαμεν ἰδεῖ τόσο κακόν καί

χαλασμόν ἀπάνω μας. Λέγει ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος ὅτι ὅταν τόν

ἔπαιρναν νά τόν σταυρώσουν ἐπαρηγόρα τήν μητέρα αὐτοῦ ὁ Ἰησοῦς

καί τῆς ἔλεγεν: Μητέρα, μηδέν λυπεῖσαι τόσον, διότι ἐγώ ἀπεθηνίσκω

διά νά σώσω τόν κόσμον καί χαίροσουν μάλιστα καί ἐνθυμούσουν τί

σοῦ εἶπα, ὅτι θέλω ἀναστηθεῖ τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ καί θέλω ἐμφανισθεῖ

ὀμπρός σου, καί μηδέν λυπεῖσαι. Λέγει πάλιν αὐτός ὁ Ἰγνάτιος ὅτι ὁ

Ἰησοῦς εἰς ὅσο ἀκαρτερεῖ εἰς τήν ἀνθρωπότητα ὁπού εἶχεν ἦτον τόσος

ἀχαμνός καί τόσο πολλά ἀγανακτισμένος ἀπό τές πολλές ραβδές καί

ἀπό τά πολλά μαρτύρια ὁπού τοῦ ἔκαμαν, ὅτι ἤτονε σχεδόν ὡς ἀπεθα-

μένος καί δέν ἐδύνοτον νά συντύχει. Ἀπό τοῦτο πιστωθεῖτε ὅτι ναί,

ἦτον τέλειος Θεός καί τέλειος ἄνθρωπος καί ἐφόρεσεν ἀνθρωπίνην

281v

σάρκαν και ἀγανάκτησεν καί ἐπείνασεν καί ἐδίψασεν καί ἔπαθεν ὅλα

ὡς ἄνθρωπος, μόνον ἁμαρτίαν ὁπού δέν ἔκαμεν. Καί λοιπόν τότες οἱ

Ἑβραῖοι ἠβλέποντάς τον τόσον ἀχαμνόν, ὅτι τόν σταυρόν μόλις τόν

ἐβάσταινε, ἀπανταίνουν ἕναν ὁπού ἔρχοτον ἀπό τό χωρίον ὀνόματι /

Συμεών Κυρηναῖον, τόν πατέρα Ἀλεξάνδρου καί Ρούφου, καί δίδουν

του καί τον σταυρόν καί ἀγγαρέψαν τον νά τόν βασταίνει νά ὑπάγει

ἕως τόν τόπον ἐκεῖ ὁπού ἤθελαν νά σταυρώσουν τόν Χριστόν. Καί ἔτσι

τό ἔκαμαν, και παγαινάμενος ὁ Ἰησοῦς ἤτονε μίαν γυναίκα ὀπίσω του

ὀνόματι Βερόνικα, τήν ὁποίαν τήν εἶχεν ὑγιάνει ὁ Χριστός ἀπό μίαν

μεγάλην ἀρρωστίαν ὁπού εἶχεν, καί τούτη σιμώνει εἰς τόν Χριστόν καί

κλαίγει καί λυπεῖται εἰς τά πάθη ἅπερ τοῦ ἔκαναν οἱ Ἑβραῖοι καί ἐνθυ-

μώντας τό καλόν ὁπού τῆς ἔκαμεν εὐχαρίστα τον καί ἐδόξαζέ τον ὡς

Θεόν καί ἔλεγέ του: Ἐλέησόν μεν, Κύριε, καί μνήσθητί μου καί μή μέ

ἐγκαταλείπεις ἕως τέλους. Καί τότες τῆς λέγει ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί

παρακαλεῖ την ὅτι να ἐβγάλει τό μαντήλι της ὁπού ἐβάσταινε εἰς τήν

κεφάλην της τό ἄσπρο νά τόν σφογγίσει εἰς τό πρόσωπον ὁπού ἦτον

ἱδρωμένος ἀπό τόν κόπον καί τόν παιδεμόν ὁπού τοῦ ἔκαναν οἱ

Ἑβραῖοι, καί παρευθύς αὐτή ἡ εὐλογημένη γυνή ἔβγαλεν τό μαντήλι της

ὁπού ἐφόρειεν καί ὑπῆγεν και ἐσφόγγισεν τό ἁγιότατον καί θεῖον

αὐτοῦ πρόσωπον, καί παρευθύς ἐτυπώθη ἡ πρόσοψις τοῦ προσώπου

του εἰς ἐκεῖνο τό μαντήλι, καί ἔτσι τούτη ἡ Βερόνικα ἐχάρηκεν πολλά

ὅταν εἶδεν τήν τύπωσιν αὐτήν καί εἶχε το εἰς μεγάλην φύλαξιν μέ μεγά-

λην εὐλάβειαν, καί τοῦτο ἔναι ἐκεῖνο ὁπού λέγουν σουδάριον, τό

ὁποῖον θέλετε ἠκούσει παρεμπρός πρός τήν ἄκρην τοῦ βιβλίου πῶς καί

τίς ἤτονε αἰτία νά τό φέρουν εἰς τήν Ρώμην. Και σώνοντας οἱ Ἑβραῖοι

282

εἰς τόν τόπον ὁπού ἤθελαν νά σταυρώσουν τον Χριστόν / εἰς τόν τόπον

ὁπού τόν λέγουν Γολγοθά, ἐκεῖ ἔγδυσαν τόν Χριστόν ὁλόζορκον καί

κάνουν πάλε καί ἕνα στεφάνι ἀπ’ ἀγκάνθια και βάνουν το εἰς τήν

ἁγίαν κεφαλήν τοῦ Χριστοῦ, καί ἔπειτα βάνουν τον σταυρόν κάτω εἰς

τήν γῆν καί φέρνουν τόν Χριστόν καί ἐξαπλώνουν τον ἀπάνω εἰς τόν

σταυρόν ζόρκον καί πιάνουν τό χέρι του τό ζερβόν ὀμπρός και ἐξαπλώ-

νουν το καλά καί καρφώνουν το μέ ἕνα καρφί παράξενον χοντρόν.

Ἔπειτα πιάνουν τό ἄλλο του χέρι τό δεξιόν καί ταυρίζουν το καλά

δυνατά καί καρφώνουν το καί αὐτό μέ καρφίν ὅμοιον ὡς τό ἄλλο.

Ἔπειτα βάνουν τό κορμί του ἀπάνω εἰς τόν σταυρόν καί ταυρίζουν τά

ποδάρια του δυνατά διά νά τά καρφώσουν, καί τόσο τόν ἐταύρισαν

δυνατά ὅτι τά νεῦρα του καί τά κόκκαλά του σχεδόν τά ἐτσάκισαν. Καί

τότες ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀσήκωσε τό ἕνα του ποδάρι καί ἔβαλέ το εἰς τό

ἄλλο διά νά σκεπάσει τήν ἀνθρωπίνην αἰσχύνην, διότι ἤτονε ὁλόζορ-

κος, καί ἐκεῖνοι οἱ κάκιστοι Ἑβραῖοι ἤθελαν νά τά καρφώσουν ἐξαπλω-

τά τά ποδάρια του διά πλέον καταισχύνην, ἀμή δέν ἐδυνήθησαν αὐτό

νά τό κάνουν διά χάρις Θεοῦ, καί μή δυνάμενοι νά κάμουν ἀλλέως

ἐκαρφῶσαν τα ἀπανωτά ἕνα τό ἄλλον καθώς τά εἶχεν ὁ Χριστός καί

ἐκαρφῶσαν τα μέ ἕνα καρφί καί μόνον. Καί ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἔστεκεν

εἰρημένος ὥσπερ ἀρνίον ἄκακον καί ἔτσι τόν ἀσήκωσαν καί ἐβάλαν τον

τόν σταυρόν ὀρθόν.

283

Περί τήν σταύρωσιν τοῦ Χριστοῦ
Κεφ. ρπα΄

                                                                             […] Καί πάλιν διά τό

σκοτίδι ἐκεῖνο ὁπού ἔγινεν εἰς τήν σταύρωσιν τοῦ Χριστοῦ καί ὁ προ-

φήτης Ζαχαρίας ἐπροφήτευσεν καί εἶπεν: Ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ δέν θέλει

εἶσταιν φῶς, ἤγουν ὁπόταν θέλει σταυρωθεῖ ὁ Χριστός, ἀμή κρυότη καί

παγετός θέλει εἶσταιν μίαν ἡμέραν. Καί ἐκείνη ἡμέρα τήν ἠξεύρει ὁ

Κύριος μόνον. Ἀπάνω ὁ Θεός τά ἤξευρεν ὅλα, ὄχι ἡ ἡμέρα καί ἡ νύκτα

καί οὔτε ἡμέρα ἤτονε καθολικά, διότι ἤτονε τρεῖς ὧρες σκοτίδι, οὔτε

νύκτα ἀληθινά, διατί ἔγινεν σκοτίδι ἀπό τές ἕξι ὧρες ἕως εἰς τές ἐννέα,

καί πάλιν ἀπό τές ἐννέα ὧρες ἕως τό βράδυ ἔγινεν φῶς, ἤγουν ἡμέρα.

Τοῦτο φανερώνει ὁ προφήτης Ζαχαρίας ὁπού εἶπεν καί ὅτι πρός τό

βράδυ θέλει εἴσταινε φῶς. Λοιπόν τοῦτα, ἀδελφοί μου, δέν τά

ἐπροεῖπαν μόνον προφῆτες, ἀμή καί πολλοί ἀπό τούς Ἕλληνας τά

286v

ἔχουν γραμμένα εἰς τά / βιβλία τους καί λέγουν ὅτι ἔγινεν μέγας σεισμός

τότε καί σκοτίδι τόσον ὅσον ὅτι ἐφάνησαν και ἄστρη. Τότε γοῦν εἰς τόν

σταυρόν ὁ Χριστός ἀνάφερε καί προφητικήν ρῆσιν καί εἶπεν:«Θεέ μου,

Θεέ μου, ἱνατί μέ ἐγκατέλιπες;» Και τά εἶπεν ἑβραϊκά, ἤγουν «Ἠλί, Ἠλί,

λιμά σαβαχθανί». Καί διατί τά εἶπεν τοῦτα; Διά νά τά ἠκούσουν καί οἱ

Ἰουδαῖοι, καί αὐτοί ἠκούγοντας καί αὐτά πάλιν ἀσελγεῖς καί ἀκόλαστοι

ἦσαν ὡς καθώς λέγει ὁ Χρυσόστομος, καί ἔλεγαν ὅτι κράζει τόν Ἠλίαν,

ἀλλά ἐκείνη ἡ φωνή τοῦ Χριστοῦ ἔσχισεν τό καταπέτασμα καί ἄνοιξεν

καί τά μνήματα καί ἀνεστάθησαν πολλοί. Καί αὐτήνοι οἱ ἄτυχοι καί οἱ

κακοί πάλιν δέν ἤθελαν νά πιστέψουν, ἀμή τοῦ ἔλεγαν: Κατέβα κάτω

ἀπό τόν σταυρόν ἄν εἶσαι υἱός Θεοῦ καί τότες νά σέ πιστέψομεν. Καί

τότες ἦσαν καί δύο ληστάδες σταυρωμένοι ὁμοῦ μέ τόν Χριστόν, ὁ ἕνας

εἰς τήν μίαν του μερίαν καί ὁ ἄλλος εἰς τήν ἄλλην, καί ὁ ἕνας τόν ὕβρι-

ζεν καί τοῦ ἔλεγεν: Ἐάν εἶσαι ἐσύ ὁ Χριστός, σῶσον σεαυτόν καί σῶσε

καί ἡμᾶς, καί ὁ ἄλλος τοῦ ἔλεγεν: Δέν ἐντρέπεσαι, ἡμεῖς δικαίως τό

παθαίνομεν τοῦτο, διότι ἐκάμαμεν κακά, ἀμή αὐτός τί ἔκαμεν; καί λέγει

τοῦ Χριστοῦ: «Μνήσθητί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου».

Καί ὁ Χριστός τοῦ λέγει: Ἀπό τήν σήμερον νά εἶσαι μετ’ ἐμένα εἰς τήν

βασιλείαν μου. Καί τοῦτο ἔναι γραμμένον εἰς τό εἰκοστό τρίτο κεφάλαι-

ον τοῦ Λουκᾶ. Ἠβλέπετε, ἀδελφοί, ποῖος λόγος ἔβαλεν τόν ληστήν εἰς

287

τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, μόνον / πώς εἶπεν ἐξ ὅλης ψυχῆς τό: «μνήσθη-

τί μου, Κύριε, ὅταν ἔλθῃς ἐν τῇ βασιλείᾳ σου». Λοιπόν, ἀδελφοί, καί

ἡμεῖς μηδέν λείπομεν πάντοτε καί ἀεί, καλά καί εἴμεσθεν ἁμαρτωλοί, ὅτι

νά μηδέν παρακαλοῦμεν τόν Θεόν ἐξ ὅλης μας τῆς ψυχῆς νά μᾶς ἐλεή-

σει, διότι δέν ἔναι ἄλλο τίποτες μεγαλότερο νά ἀφήνει τές ἁμαρτίες

παρά ἡ καθαρά προσευχή, κἄν πόρνος εἶσαι κἄν φονεύς εἶσαι, κἄν

ληστής εἶσαι, κἄν οἱονδήποτε ἁμάρτημα καί ἄν ἔκαμες, μήν ὀκνήσεις νά

μηδέν παρακαλέσεις τον Θεόν ἐξ ὅλης σου τῆς ψυχῆς, ὥσπερ ἐπαρα-

κάλεσεν καί αὐτός ὁ ληστής τότε εἰς τόν σταυρόν καί διά ἕναν λόγον

ὁπού εἶπεν ἐσώθηκεν καί ὑπῆγεν εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ. […]

307

Περί τῶν ἑπτά ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων εἰς τίνος βασιλέως
ἔγινε μιά ἑκάστη
Κεφ. ρπγ΄

Ἡ πρώτη καί ἁγία Σύνοδος ἔγινεν εἰς τόν καιρόν τοῦ Μεγάλου Κων-

σταντίνου εἰς τούς ἐννέα χρόνους τῆς βασιλείας αὐτοῦ καί ἔκαμέ

την εἰς τήν Νικαία. Καί ἦσαν πατέρες τριακόσιοι δεκαοκτώ, καί ἦτον ὁ

ἅγιος Σίλβεστρος πάπας τῆς Ρώμης, Μητροφάνης ὁ ἐπίσκοπος τοῦ Βυζα-

ντίου, ὁπού λέγεται τώρα Κωνσταντινούπολις, ἤτονε ὁ Ἀλέξανδρος

πατριάρχης Ἀλεξανδρείας καί ὁ Εὐστάθιος τῆς Ἀντιοχείας πατριάρχης

καί ὁ Ἰεροσολύμων Μακάριος. Καί ἔκαμέ την κατά τοῦ Ἀρείου, ὁποῖος

ἐβλασφήμα τόν Θεόν Λόγον καί ἔλεγεν ὅτι ὁ Θεός ἔναι κτιστός καί ἄλλη

οὐσία τοῦ Πατρός καί ἔλεγεν ὅτι ὁ Θεός ἦτον ποτέ ὁπότε δέν ἦτον, καί

ἄλλα τίποτες ἐβλασφήμα ὁ ἀλιτήριος, καί ἀφορίσαν τον. Καί ἦτον ἀπό

τοῦ Χριστοῦ ἕως εἰς τόν καιρόν τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου χρόνοι τρια-

κόσιοι δεκαοκτώ καί ἀπό τοῦ Ἀδάμ ἕως αὐτόν τόν καιρόν χρόνοι πέντε

χιλιάδες ὀκτακόσιοι εἴκοσι ἑπτά, καί ἀφοῦ ἀπέθανεν ὁ Ἀλέξανδρος ὁ

Μακεδών ἕως αὐτόν τόν καιρόν εἶναι χρόνοι ἑξακόσιοι τριάντα ἕξι. Καί

ἀπό τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου τοῦ βασιλέως ἕως εἰς τόν καιρόν τοῦ

βασιλέως τοῦ Ἰωάννου τοῦ Κομνηνοῦ ἐβασίλευσαν βασιλεῖς ἑξήντα

307v

πέντε, τούς ὁποίους θέλω τούς γράψει ἐδῶ παρεμπρός συνοπτικά ἕναν

καί ἕναν καί πόσους χρόνους ἐβασίλευσεν ὁ καθείς ἀπ’ αὐτούς, πλήν δέ

/διά τώρα θέλω νά σᾶς γράψω τούς χρονογράφους, ποῖοι εἶναι καί ὥς

ποῦ ἔγραψε πᾶσα εἷς ἀπ’ αὐτούς. […]

Περί τῶν ἑπτά ἁγίων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων εἰς τίνος
βασιλέως ἔγινε μία ἑκάστη
Κεφ. ρπγ΄

                                                                             […] Τό Βυζάντιον ἦτον

παλαιά χώρα καί ἐδιοικοῦτον μοναχό του, τινάς δέν τό ὅριζε καί εἶχεν τό

κτίσει ἕνας ὀνόματι Βύζος καί δι’ αὐτό τό ἔλεγαν Βυζάντιον. Λοιπόν

ἔρχεται ὁ Σεβῆρος ὁ αὐτοκράτορας τῶν Ρωμαίων καί κουρσεύει το καί

στέκει τρεῖς χρόνους ὁπού τό ἐπολέμα καί ὕστερα τό ὑπῆραν καί ἔμεινεν

ὀλίγον μόνον καί ἐχάλασε τά τείχη του καί ὑπῆρε καί τά δίκαια τῆς πολι-

τείας. Καί ἐξυστέρου τό ἔβαλαν νά ἔναι ἀποκάτου εἰς την Ἡράκλειαν καί

ἔτσι ἔρχεται ὁ μέγας Κωνσταντίνος καί κτίζει πάλιν τά τείχη τοῦ Βυζα-

ντίου καί κάνει καί ἄλλα τείχη περισσότέρα καί ἐπονόμασέ την νέαν

Ρώμην. Καί κτίζει την εἰς τές ἕνδεκα τοῦ Μαΐου μηνός εἰς τούς πέντε

χιλιάδες ὀκτακοσίους τριάντα ὀκτώ, καί διά νά τήν ματαχτίσει ὁ μέγας

Κωνσταντίνος τήν λέγουν τώρα Κωνσταντινούπολη, καί διά να κατοική-

σει ὁ μέγας Κωνσταντίνος ἐκεῖ τήν ἀξίωσε καί ὕψωσέ την ἀπό ἐπισκοπή

Πατριαρχεῖο, πλήν δέ ὁ Ἡρακλείας νά τόν χειροτονεῖ, καί διά τοῦτο ὁ

Ἡρακλείας ἔναι πρωτόθρονος ἀπ’ ὅλους τούς μητροπολίτας. Καί ὁ

μέγας Κωνσταντίνος ἐστάθηκε εἰς τήν Ρώμην δώδεκα χρόνους καί εἰς τό

309

Βυζάντιον εἴκοσι, καί ἀπέ/θανε εἰς τήν Νικομηδεία παγαινάμενος νά

πολεμήσει τήν Περσίαν, λέγουν ὅτι τόν ἐφαρμάκωσαν. Και μετ’ αὐτόν

βασιλεύει ὁ υἱός αὐτοῦ ὁ Κωνσταντίνος χρόνους εἴκοσι τρεῖς, καί τοῦτος

ἀνάγκαζεν τόν Πατριάρχην τόν Ἀλέξανδρον νά συγκοινωνήσει μέ τόν

Ἄρειον, καί κάμει το ἤθελεν, ἀμή ὁ Θεός τοῦ ὑπῆρε τήν ζωήν. Καί μετ’

αὐτόν βασιλεύει ὁ Ἰουλιανός ὁ Παραβάτης χρόνους δύο, ὁποῖος ἦτον

κακός εἰς τούς χριστιανούς και ἀσεβής μεγάλος. […]

Πῶς ὁ Πιλάτος ἔγραψε τοῦ Τιβερίου τοῦ βασιλέως τά θαύματα
τοῦ Χριστοῦ καί τήν ζωήν του
Κεφ. ρπε΄

Φοβιζάμενος ὁ Πιλάτος μήποτε τόν ἐγκαλέσει τινάς τοῦ βασιλέως

325

διά τόν θάνατον τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, διότι ἤβλεπε

πολύ πλῆθος ὁπού ἐπίστρεφεν καί ἐπίστευεν εἰς αὐτόν καί ἐπόνεσέ

τους δι’ ἐκεῖνον τόν ἄδικον θάνατον ὁπού ἔλαβεν, / διά νά γένει ἀνύπο-

πτος γράφει τοῦ βασιλέως τοῦ Τιβερίου τῶν Ρωμάνων τοιούτης ἀπαλ-

λαγῆς, ἤγουν: Εἰς τόν γαληνότατον Τιβέριον βασιλέα καί ἐκλελεγμένον,

Πόντιος Πιλάτος χαίρειν. Κάνω διά νά ἠξεύρει πώς εἰς τό μέρος τῆς

Ἱερουσαλήμ ἐμφανίσθη ἕνας ἄνθρωπος προφήτης καί ὑπό τούς προ-

φήτας προφητευόμενος καί εἶχεν γεννηθεῖ ἀπό μιά παρθένον καθαρά

καί ἁγία καί ἀμόλυντον ἐκτός ἁμαρτίας τινός, καί ἦτον τοῦτος ὁ ἄνθρω-

πος ὁπού ἀνάβλεπεν τούς τυφλούς καί ὑγίαινε τούς κουτσούς καί τούς

κρατημένους καί ἔβγανε τά δαιμόνια ἀπό τούς δαιμονιζομένους καί

ὑγίαινε πᾶσα νόσον ὁπού νά εἶχεν ὁ ἄνθρωπος καί ὑπήγαινε ἀπάνω

ὑπό τῶν κυμάτων τῆς θαλάσσου καί μέ ἕτερα πολλά ἄλλα σημεῖα. Καί

ἀκολουθοῦσαν τον πολύ πλῆθος διά νά ἠκούγουν τούς καλούς καί

ἁγίους αὐτοῦ λόγους ὁπού ἔλεγε καί ἐβεβαιῶναν τον πώς ἤτονε υἱός

τοῦ Θεοῦ, καί δι’ αὐτά τά πράγματα τά τόσα θαυμασιότατα οἱ ἀρχιε-

ρεῖς καί οἱ γραμματεῖς καί οἱ ἱερεῖς καί δοῦλοι τοῦ ἱεροῦ ὑπῆραν τον εἰς

ἔχθραν καί εἶχαν τόσον φθόνον, ὅτι ἐπιάσαν τον καί ἐβάλαν τον εἰς τάς

χείρας τους μέ πολλές καταδοσίες καί ἤθελαν ὅτι νά ἀπεθάνει. Ἐμένα

δέ φαίνεται ὅτι δέν ἦτον ἄξιος τοῦ θανάτου καί ἐκεῖνες οἱ καταδοσίες

325v

ὁπού εἶπαν δι’ αὐτόν ἦσαν ψεύτικες, ἀμή ἡ αὐτῶν κακή ὄρεξις, θαρρώ-

ντας ὅτι νά τούς θαραπαύσω ἐγώ ἔκαμα καί ἐφραγγελῶσαν τον, καί

αὐτοί ἤθελαν ὅτι κατά ἀπόφαση νά ἀ/πεθάνει, καί ἐγώ ἐκεῖ παρών

ὀμπρός εἰς ὅλους ἔνιψα τάς χείρας μου καί ἄφησά τον εἰς τήν γνώμην

τους ἀπάνω εἰς τήν ψυχήν τους καί ἐκεῖνοι τόν ἔδειραν καί ἐμαρτυρῆσαν

τον καί ἐκαταισχύναν τον καί ἐσταυρῶσαν τόν ἀπάνω εἰς τόν σταυρόν.

Καί ἔπειτα τόν ἔθαψαν καί ἐσφράγισαν τον τάφον μέ ἐδική τους σφρα-

γίδα καί ἔβαλαν καί ἐφυλάγαν τον καλά, καί τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ τῆς θανῆς

αὐτοῦ αὐτός ἀναστήθη καί μέ ἄλλα κορμία ὁπού ἀνάστησεν αὐτός

ἐκείνην την ὥραν ἁγίων ἀνδρῶν. Καί ἐφάνη πολλῶν καί ἔκαμε πολλά

πράγματα θαυμαστά, τά ὁποῖα ἐγώ τά ἔκαμα καί ἐγράψαν τα καί ἔβαλά

τα εἰς την καγκελαρίαν μου μέ ὅλα τά πράγματα τά κακά γιναμένα, ὅσα

οἱ Ἰουδαῖοι καί οἱ ἀρχιερεῖς καί οἱ γραμματεῖς καί οἱ δοῦλοι τοῦ ἱεροῦ

ἔκαμαν αὐτοῦ, τά ὁποῖα εἶναι κακά καί ἄσχημα καί ἐκάμαν τα ἀδίκως.

Καί διά τοῦτο ἐγώ τό δηλοποιῶ τοῦτο κατέμπροσθεν τῆς βασιλείας

σου. Ἔρρωσο. Και ἀφοῦ ἐγράφθη τούτη ἡ ἐπιστολή ἀπό τόν Πιλάτον,

ἔδωσέ την ἑνοῦ ἀποστολάτορος καί ὅρισέ τον ὅτι παρευθύς νά σεβεῖ εἰς

καράβι καί νά ὑπάγει εἰς τήν Ρώμην εἰς τόν γαληνότατον βασιλέα Τιβέ-

ριον Καίσαραν νά τοῦ τήν δώσει καί νά εἰπεῖ ὅτι ὁ Πιλάτος τήν στέλνει.

Καί παρευθύς ὁ ἀποστολάτορας τόν νά ἔλαβεν τήν ἐπιστολήν ἀπό τόν

326

Πιλάτον ὑπῆγε κάτω εἰς τοῦ Γιάφα καί ἐκεῖ ηὗρε ἕνα καράβι καί σεβαί-

νει μέσα νά ὑπάγει εἰς τήν Ρώμην, ἴσια διχῶς νά γυρίσει ἀλλοῦ πούπετε

ἤ νά ράξει εἰς κα/νέναν τόπον. Καί ὥσπερ ἠθέλησε ὁ ποιητής Θεός τῶν

ἁπάντων, τό καράβι ὁπού τόν ὑπῆρε τόν ἀποστολάτοραν ὑπῆρε το

ἄνεμος ἐναντίος καί ἔριξέ το εἰς τόπον ὁπού δέν ἤξευραν ποῦ εἶναι. Καί

ἔτσι κοιτάζουν οἱ ναῦτες νά ἐγνωρίσουν γῆς ποῦ εὑρίσκονται καί ἠβλέ-

πουν καί εἶναι εἰς τήν Σπανίαν, εἰς ἕνα πόρτο σιμά εἰς μίαν χώραν μεγά-

λην καί ἔμορφην. […]

Πῶς ὁ Βουλουσιανός γυρεύοντας τίποτες νά εὕρει ἀπό τοῦ Χριστοῦ
ηὕρηκεν μίαν ὀνόματι Βερόνικα, ὁπού εἶχεν τό σουδάριον τοῦ
Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ
Κεφ. ρπη΄

Μετά ταῦτα ὁ Βολουσιανός ἄρχισε νά ἐξετάζει καί νά ἐρωτᾶ ἐάν

εὑρίσκεται τίποτες πράγμα ἀπό τοῦ Χριστοῦ. Τότες ἀπολογᾶται

ἕνας ὀνόματι Μάρκος καί λέγει: Ἐγώ ἠξεύρω, αὐθέντη, νά σοῦ εἰπῶ ἕνα

μεγάλο θαῦμα διά τοῦτον τόν Ἰησοῦν Χριστόν. Μίαν φοράν ἤτονε ἕνα

μεγάλο πλῆθος καί μία γυναίκα ἀρρωστημένη πολλοῦ καιροῦ ἀπό αἷμα

ὁπού τήν ἔτρεχεν ἀποκάτου, ἡ ὁποία ἐσέβη μέσα εἰς αὐτό τό πλῆθος μέ

μεγάλη πίστιν καί ἐλπίδαν καί ὑπῆγε καί ἐπίασε τήν ἄκραν τοῦ ρούχου

του, καί παρευθύς ἔστη ἡ ρύσις τοῦ αἵματος ὁπού εἶχεν, καί ἠβλέποντας

τοῦτο τό θαῦμα ἐκεῖνο τό πλῆθος ἐδιηγοῦνταν ἀλλήλως τους πώς ὁ

Ἰησοῦς ἔκαμε τοιοῦτον θαῦμα. Καί ἡ γυναίκα ὑπήγαινε ἀείποτες ὀπίσω

332v

εἰς αὐτόν τόν Χριστόν ὅπουθε καί ἄν ὑπήγαινεν αὐτός και ἐδόξαζέν τον

καί ἐδούλευέ τον. Καί ὅταν τόν ὑπῆραν νά τόν σταυρώσουν τούτη ἡ

γυναίκα ἔκλαιγεν καί ἐφώναζεν καί ἐλυπεῖτον διά τόν θάνατόν του, καί

ἔλεγε: Ὦ Κύριέ μου, ἄφες μου τίποτες σημεῖο πρίν παρά νά ἀπεθάνεις,

καί ὁ Ἰησοῦς Χριστός τῆς λέγει: Ἔλα σφόκισε τό πρόσω/πόν μου μέ τό

μαντήλι σου. Καί αὐτή παρευθύς ἐβγάνει τό μαντήλι ἀπό τό κεφάλι της

και ἐσφόγγισε τό τίμιον καί ἅγιον πρόσωπον τοῦ Χριστοῦ. Καί παρευ-

θύς ἐτύπωσε καί ἐσημειώθη ἡ ὁμοιότητα τοῦ προσώπου του εἰς ἐκεῖνο

τό μαντήλι. Καί αὐτή ἡ γυναίκα ἠμπορεῖ νά σοῦ δείξει τήν τύπωσιν

ἐκεινοῦ, ἐάν θέλει να σέ δουλέψει. Καί τότες ἔκαμεν ὁ Βολουσιανός καί

ηὗραν αὐτήν τήν Βερόνικαν καί ἠφέραν την ὀμπρός του, καί ὅταν τήν

εἶδε τήν ἐτίμησεν καί ἐδόξασε τήν σοφίαν της καί τήν γνῶσιν της ὡς

καθώς εἶχεν ἠκούσει ἀπό πολλούς. Ἔπειτα τήν ἐπαρακάλεσε ὅτι νά τοῦ

δείξει αὐτήν τήν τύπωσιν τοῦ προσώπου τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χρι-

στοῦ, καί αὐτή ἤθελεν ὅτι νά τοῦ ἀρνηθεῖ. Καί ὁ Βολουσιανός τόσο

πολλά τήν ἐπαρακάλεσεν, ὅτι ἔστερξε νά τοῦ τήν δείξει. Καί ἔτσι ἔκαμε

καί ἐσυντροφέψαν την ἕως εἰς τό σπίτι της διά νά πάγει νά φέρει αὐτήν

τήν τύπωσιν καί αὐτή τήν εἶχεν μέσα εἰς μίαν θήκην μακράν ὡς ἕναν

πήχαν καί ἐπροσκύνα την καί ἐτίμα την. Καί ἔτσι τήν παίρνει καί φέρ-

νει την εἰς τόν Βολουσιανόν καί αὐτός τήν ἐδέκτηκεν μέ μεγάλην τιμήν

καί εὐλάβειαν καί ὑπῆραν τον τά δάκρυα ἠβλέποντάς την. Ἔπειτα

γυρίζει πρός τούς Ἑβραίους καί ἀνασχυντᾶ καί ὑβρίζει τους καί λέγει

τους ὅτι γένει θέλει ἐκδίκησις καταπάνω σας εἰς τό πράγμα ὁπού

ἐκάμετε, ὁπού ποτέ δέν ἔγινεν εἰς τόν κόσμον ἄλλο τοιοῦτον πράγμα, νά

παραδώσετε καί νά σταυρώσετε ἕναν τοιοῦτον ἄνθρωπον ἅγιον καί

333

δίκαιον καί / καλῆς φύσεως. Καί τότες ἡτοιμάσθη ὁ Βολουσιανός καί

ἐμίσεψε ἀπό τήν Ἱερουσαλήμ καί ὑπῆρε ὁμοῦ μετ’ αὐτόν τήν ἁγίαν

τύπωσιν τοῦ προσώπου τοῦ Χριστοῦ καί ὑπῆρε καί αὐτήν τήν Βερόνι-

καν καί ἔταξέ της νά τῆς κάμει πολλά καί μεγάλα πράγματα εἰς ὠφέλει-

αν αὐτῆς καί ἔτσι ὑπῆρε και τόν Πιλάτον μέ τά σίδερα εἰς τά ποδάρια

καί ἐσέβησαν εἰς τό καράβι διά νά ἔλθουν εἰς τήν Ρώμην.

336v

Πῶς ὁ Νέρων ὁ βασιλεύς ἐσκοτώθη ἀτός του
Κεφ. ρϟ΄

Ἐβασίλευσεν αὐτός ὁ Νέρων ὁ βασιλεύς τῶν Ρωμάνων χρόνους

δεκατρεῖς, ὥσπερ ἄνθρωπος κακός καί ἄτυχος καί διώκτης τοῦ

Πέτρου καί τοῦ Παύλου. Καί ἄλλους πολλούς χριστιανούς ἔκαμε καί

ἀπέθαναν καί ἦτον πολλά ἐναντίος τῆς πίστεως. Καί μέσα εἰς τά πολλά

κακά ἅπερ ἔκαμε, ἔκαμε καί ἀπέθανεν καί ἡ μάνα του, ἀκόμη ἔκαμε καί

ἀπέθανε καί ἕνας ὀνόματι Σένεκας διδάσκαλος καί πολλούς ἀπό τό

πλῆθος τῆς Ρώμης. Καί μέσα εἰς ὅλα τά κακά ἅπερ ἔκαμεν, ἀποφάσισεν

ὅτι νά κάψει καί τήν Ρώμην, καί οἱ Ρωμάνοι ὅταν τό ἐγροίκησαν ἐμαζώ-

χθησαν ὅλοι καί ἐσυνεβουλεύθησαν ὅτι νά τόν σκοτώσουν καί εἰς

τοιοῦτον τρόπον τόν ἐδίωξαν νά τόν σκοτώσουν καί πολλοί ἀπό τούς

Ρωμάνους ὑπῆραν πλῆθος ἀρματωμένων ἀνθρώπων, καί ἠβλέποντας ὁ

Νέρων ὅτι δέν ἠμπορεῖ νά γλύσει ἀπό τάς χείρας τους οὐδέ ἠθέλησε κάν

νά παραδοθεῖ, ἀμή ἐσκοτώθη, ἔβγαλε ὅλα του τά ἄρματα ἀπό πάνω του

καί ἐπίασε τό σπαθί του καί ἐσκοτώθη ἀτός του. Καί τό κορμί του τό

ἔθαψαν ἀποκάτω εἰς ἕνα μέγα δένδρον, καί εἰς αὐτό τό δένδρον ἐκατοι-

κοῦσαν πολλοί δαίμονες καί ἔκαναν πολλήν ζημίαν τῶν ξένων ὁπού

ἀπερνοῦσαν ἀπό ἐκεῖνο τό δένδρον καί ἔκαναν πολλούς καί ἀπεθηνί-

337

σκαν ἀπό τόν φόβον τους, καί ἔκανάν το τοῦτο πολύν καιρόν, ἕως οὗ

ὁπού ἔγινεν ἕνας πάπας ἅγιος ἄνθρωπος, καί αὐτός εἶχεν κάμει μεγά-

λην δέησιν πρός Θεόν μέ μεγάλην λιτήν ὁμοῦ μέ τούς ἐπισκόπους, καί

τότες ἔκαμεν καί ἔκο/ψαν αὐτό τό δένδρον. Καί ηὕρηκεν τό κορμί τοῦ

Νέρωνος τοῦ βασιλέως ἐκεῖ μέσα, ὁπού τό εἶχαν πάρει οἱ διαβόλοι, καί

ἔκαμε καί ἐβγάλαν το ἀπό τό δένδρον ἐκεῖνο. Καί ἐκεῖ εἰς αὐτόν τόν

τόπον ἔκαμεν καί ἔκαμάν του μίαν ἐκκλησίαν, ὁπού τήν κράζουν Θεο-

τόκον τοῦ λαοῦ. Καί οἱ δαίμονες ἐχάθησαν ἀπόκει. Καί εἰς τοιοῦτον

τρόπον ἐτελειώθη ἡ κακίστη ζωή τοῦ τυράννου τούτου τοῦ Νέρωνος.

Περί ἐξομολογήσεως
Κεφ. ιη΄

Οἱ ἄνθρωποι, ὅσοι θέλουν νά σώσουν τήν ψυχήν τους καί νά κλη-

ρονομήσουν τήν αἰώνιον βασιλείαν, τυχαίνει ὅλοι νά προστρέχουν

385v

μετά δακρύων νά ἐξομολογοῦνται εἰς τούς πνευματικούς πατέρας

αὐτῶν, ἐάν ἔναι δυνατόν καθ’ ἥν ἡμέραν, εἰ δε / κάν τό ὀλιγότερον τέσ-

σαρες φορές τόν χρόνον, ἤγουν τόν καιρόν ὁπόταν ἔρχονται οἱ Σαρα-

κοστές, τήν μεγάλην, τῶν Χριστουγέννων, τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καί

τῆς Θεοτόκου τόν Αὔγουστον. Καί ὅταν ἐξομολογοῦνται νά λέγουν τάς

ἁμαρτίας τους ἀδιαντρόπως καί ὄχι νά πραγματεύεται τόν πνευματι-

κόν καί νά ὁμολογᾶ τήν ἁμαρτίαν καί νά αἰτιώνει ἄλλον καί ὄχι τόν

ἑαυτόν του. Διότι ὁ Θεός ἔναι καρδιογνώστης και δέν λανθάνεται. Καί

καλά καί γελᾶς τόν πνευματικόν σου, ἀλλά τόν Θεόν δέν τόν ἐγελᾶς,

ἀμή γελᾶσαι ἀτός σου. Καί διά τοῦτο τυχαίνει ὅτι νά λέγεις τοῦ πνευ-

ματικοῦ σου τήν πᾶσαν ἀλήθειαν, διότι καλά καί ἐξομολογεῖσαι εἰς

ἄνθρωπον ὁπού ἔναι ὅμοιός σου, ἀλλά τοῦ Θεοῦ ἐξομολογεῖσαι καί ὁ

Θεός σέ συγχωρεῖ, διότι καλά καί ὁ ἄνθρωπος σε συγχωρεῖ, ἀλλά ἔλαβε

τήν ἐξουσίαν παρά Θεοῦ, ἀπό τόν Θεόν. Καί ἄκουσον τί εἶπε ὁ Χριστός

τῶν Ἀποστόλων, ὁπόταν τούς ἔστελνεν νά κηρύξουν: «Λάβετε Πνεῦμα

ἅγιον, ἄν τινων ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας αὐτῶν ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινων

κρατῆτε κεκράτηνται». Τό λοιπόν ὁ Θεός τούς ἔδωσεν τήν ἐξουσίαν ὅτι

ὅσων κρατήσουν τάς ἁμαρτίας νά εἶναι καλά κρατημένες ὥσπερ νά τές

ἐκράτει αὐτός ὁ Θεός, καί ὅσων συγχωρήσουν νά εἶναι συγχωρημένες

ὥσπερ νά τές ἐσυγχώρει αὐτός ὁ Θεός. Καί σύρε εἰς τό εἰκοστό κεφά-

386

λαιον τοῦ κατά Ἰωάννου νά τά εὕρεις. Καί ἐπειδή αὐτό τό ἀψευδές

στόμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ τό εἶπε τῶν / Ἀποστόλων τινάς

μηδέν ἀπιστεῖ, καί αὐτοί πάλιν ἔδωσαν τήν αὐτήν ἐξουσίαν εἰς ἄλλους

ἀνθρώπους ἐμπείρους τῆς θείας Γραφῆς, ὄχι ἀμαθῶν ἀνθρώπων ὡς ἐμέ,

ἀλλά τιμίων ἀνδρῶν καί ἐπισταμένων καλά τήν θείαν Γραφήν ἅπασαν. […]