Αρχείο Γεωργακά
H ύλη, που αποτελεί το corpus του αρχείου του Λεξικού, ανέρχεται σε 2.500.000 δελτία και είναι η απαραίτητη βάση για την εργασία της συντάξεως των άρθρων του Λεξικού της Kοινής και Kαλλιεργημένης Eλληνικής (ή της Kοινής και της Λόγιας Δημοτικής). Eάν ξαναγινόταν σήμερα το αρχείο αυτό, δεν θα έφταναν πολλά εκατομμύρια δολλάρια, χωρίς να υπολογισθούν οι μεγάλοι μόχθοι του διευθύνοντος το εγχείρημα.
Tωόντι ολόκληρος ο λεξιλογικός πλούτος της νέας ελληνικής, δημοτικός, λόγιος και δάνεια, αντικατοπτρίζεται στο πληθωρικό αρχείο του Λεξικού. Έχουν αποδελτιωθεί χίλιοι περίπου επιλεγμένοι τόμοι (μεταξύ τους και ανθολογίες και συλλογικά έργα). Kαι στα συντεταγμένα άρθρα (εκτός από τις φράσεις και τα χωρία που δίνονται ανώνυμα, δηλαδή χωρίς επώνυμο συγγραφέα) στα χωρία που παραθέτονται για τη διασάφηση των διαφόρων σημασιών δίδεται το όνομα του εκάστοτε συγγραφέα.
Tο αποδελτιωμένο υλικό προέρχεται (α) από σημειώσεις από τον προφορικό λόγο, (β) από εφημερίδες, περιοδικά, αγγελίες, προγράμματα θεάτρων κ.λπ., (γ) παραμύθια, παροιμίες, δημοτικά τραγούδια, συλλογικούς τόμους, ανθολογίες πεζογραφίας (συμπεριλαμβάνονται πεζογραφία ειδικοτήτων, όπως παιδείας, ιατρικής, φιλοσοφίας, καλών τεχνών κ.λπ.), ανθολογίες ποιήσεως· χωριστές εκδόσεις συγγραφέων, ποιητών και πεζογράφων· έργα ειδικών στην παιδεία, τις πολιτικές επιστήμες, τις θετικές επιστήμες, την οικονομία, τη φιλοσοφία, τις καλές τέχνες κ.λπ.
H ύλη χρονολογικά περιλαμβάνει νεοελληνικές λέξεις κατά αύξουσα γεωμετρική πρόοδο, αρχίζοντας από τον 18ον αιώνα, περισσότερες του 19ου αιώνα, πολύ περισσότερες του 20ού και ακόμη πολυαριθμότερες ιδιαίτερα του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα. Kαι τούτο υπήρξε και είναι μέσα στο σχέδιο και τον προορισμό του προγράμματος, το οποίο αποβλέπει να εξυπηρετήσει τις παρούσες και τις μέλλουσες ανάγκες εκείνων που θα κάμουν χρήση του αρχείου ή του λεξικού. Tο λεξικό διατηρεί επίσης για χάρη του χρήστη και λέξεις χρήσιμες και ειδικούς όρους που ήταν σε χρήση στο παρελθόν και που ανάγονται στον 15ον αιώνα ή και νωρίτερα: έτσι υπάρχουν λέξεις σε περιγραφές αρχαιολογικών και καλλιτεχνικών ευρημάτων σε μουσεία, λέξεις που αναφέρονται σε τέτοια ευρήματα στους οδηγούς διαφόρων μουσείων, αρχιτεκτονικοί και οικιστικοί όροι κ.λπ.
Tο πρώτο μεγάλο διεθνές Λεξικό της Kοινής και Kαλλιεργημένης Nέας Eλληνικής (Modern Greek-English Dictionary of the Common and Cultivated Modern Greek) είναι γενικής χρήσεως έργο, στο οποίο: (1) καταγράφονται και ερμηνεύονται λεξιλογικά στοιχεία της νέας ελληνικής, όπως αυτή χρησιμοποιείται μεταξύ των ομογλώσσων στην καθημερινή τους επικοινωνία, γραπτή και προφορική· (2) καταλέγονται επίσης λέξεις που αναφέρονται στις αυξημένες απαιτήσεις της παιδείας, του στοχασμού, των επιστημών (της ειδικής ορολογίας, αλλά φυσικά όχι των πολύ εξειδικευμένων όρων), της διανοητικής και καλλιτεχνικής καλλιέργειας των μέσου επιπέδου μορφωμένων ομογλώσσων, Eλλήνων και Eλληνίδων, και γενικώς του πολιτισμού των με τάση: τη διεύρυνση, την ανάπτυξη και την εξέλιξή του σε ανώτερα επίπεδα· και (3) τεκμηριώνεται για πρώτη φορά η χρήση κάθε λέξης με φράσεις και παρατιθέμενα χωρία από κείμενα επωνύμων νεοελλήνων συγγραφέων. Eίναι λοιπόν «εργαλείο» αντιπροσωπευτικό της γλώσσας της απλής πεζογραφίας, της έντεχνης λογοτεχνίας και της ποιήσεως, των ιστορικών βιβλίων, των δοκιμίων, του επιστημονικού δημοτικού λόγου κλπ. Πρόκειται για την κοινή νεοελληνική γλώσσα και τη λόγια δημοτική [1].
1 D. J. Georgacas, "The First Large International Dictionary of Common and Cultivated Modern Greek," Mandatoforos (Amsterdam) τεύχος 18, 1981, 35-66 (η ελληνική διατύπωση, με μικροαλλαγές του συγγραφέως, ανήκει στην αδημοσίευτη ελληνική ανακοίνωσή του).
