Ο Κρητικός Πόλεμος

Συγγραφέας: Μπουνιαλής Μαρίνος Τζάνε  

Έμμετρο χρονικό του εικοσιπενταετούς πολέμου για την κατάληψη της Κρήτης από τους Οθωμανούς Τούρκους, το οποίο ολοκληρώθηκε στο διάστημα 1669-1677. Ο ποιητής, σε περίπου 12.000 στίχους, αφηγείται την κατάληψη των Χανιών και του Ρεθύμνου, της ιδιαίτερης πατρίδας του, αναφέρεται σε εχθροπραξίες στο Αιγαίο πέλαγος, και επικεντρώνεται στην εικοσαετή πολιορκία της πρωτεύουσας του νησιού, του Κάστρου, το οποίο προσωποποιείται και συμμετέχει στα δρώμενα με εκτενείς μονολόγους.

• 

  Μια μαλτέζικη γαλέρα, τύπος πλοίου που έπαιζε σημαντικό ρόλο στη μεσογειακή ναυσιπλοΐα του 17ου αιώνα.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Χάρτης της βενετοκρατούμενης Κρήτης, χωρισμένης στις 4 διοικητικές περιφέρειες.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Χάρτης της Κρήτης (κάτω) και του πολιορκούμενου Χάνδακα (πάνω), 1680.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Άποψη της πόλης των Χανίων με τα ενετικά τείχη, έργο του Jakob von Sandrart από βιβλίο του που τυπώθηκε στη Νυρεμβέργη το 1686.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη 

  

  Τα Χανιά, σχέδιο από το περιηγητικό βιβλίο του Φλαμανδού Olfert Dapper, Amsterdam 1688.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη  

  

  Η σελίδα τίτλου της έκδοσης του Ξηρουχάκη (Τεργέστη 1908), η οποία περιέχει τα δύο ποιήματα, των Διακρούση και Μπουνιαλή, για τον Κρητικό Πόλεμο.
  Πηγή: Κουζουλάδες (ιστολόγιο)  

  

  Τα Χανιά σε γκραβούρα του Marco Boschini, από έκδοση του 1651.
  Πηγή: Wikimedia Commons

  

  Άποψη του λιμανιού των Χανίων, από έκδοση του Jakob Peeters, Αμβέρσα 1686.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη 

  

  Τμήμα του προμαχώνα Lando ή Sciavio ή Αγίου Δημητρίου σήμερα.
  Πηγή: Wikimapia

  

  Άποψη του βενετσιάνικου κάστρου του Ρεθύμνου (Φορτέτζα).
  Πηγή: Προσωπικό αρχείο Παντελή Γενεράλη  

  

  Η πόλη του Ρεθύμνου στις αρχές του 17ου αιώνα.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Επιχρωματισμένος χάρτης της πόλης και της Φορτέτζας του Ρεθύμνου, από την έκδοση Cretae Regnum/Το Βασίλειον της Κρήτης του Francesco Basilicata, 1618.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη      

  

  Άποψη του λιμανιού του Ρεθύμνου, χαρακτικό του Jakob von Sandrart από έκδοση που τυπώθηκε στη Νυρεμβέργη το 1686.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη    

  

  Χάρτης της πόλης του Ρεθύμνου με το λιμάνι και τα περίχωρα, σχέδιο από το περιηγητικό βιβλίο του Φλαμανδού Olfert Dapper, Amsterdam 1688.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη  

  

  Τμήμα της βενετσιάνικης Φορτέτζας, του κάστρου του Ρεθύμνου.
  Πηγή: Προσωπικό αρχείο Παντελή Γενεράλη  

  

  Άποψη του βενετσιάνικου φρουρίου του Ρεθύμνου (Φορτέτζα).
  Πηγή: Προσωπικό αρχείο Παντελή Γενεράλη  

  

  Χάρτης που δείχνει το βεληνεκές των βολών από τους προμαχώνες του Παλαιοκάστρου και των τειχών του Ηρακλείου, από την έκδοση Cretae Regnum/Το Βασίλειον της Κρήτης του Francesco Basilicata, 1618.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη   

  

  Άποψη του Χάνδακα/Ηρακλείου, από το βιβλίο-χρονικό του ενετοτουρκικού πολέμου του Roger Palmer, Earl of Castlemaine, Φρανκφούρτη 1669.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη      

  

  Βενετσιάνικα νεώρια στο λιμάνι του Ηρακλείου.
  Πηγή: Προσωπικό αρχείο Ελένης Μπετεινάκη  

  

  Το Μεγάλο Κάστρο του Χάνδακα με το Φρούριο Ρόκα αλ Μάρε ή Κουλές, από το βιβλίο-χρονικό του ενετοτουρκικού πολέμου του Roger Palmer, Earl of Castlemaine, Φρανκφούρτη 1669.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη   

  

  Άποψη του βενετσιάνικου «φρουρίου της θάλασσας» (Κούλες) στο λιμάνι του Ηρακλείου.
  Πηγή: Προσωπικό αρχείο Ελένης Μπετεινάκη  

  

  Χάρτης του Ηρακλείου/Χάνδακα και αλληγορική παράσταση με τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας και την οθωμανική αυτοκρατορία ως πολεμιστές, από το βιβλίο-χρονικό του ενετοτουρκικού πολέμου του Roger Palmer, Earl of Castlemaine, Φρανκφούρτη 1669.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη  

  

  Λεπτομέρεια των τειχών του Χάνδακα (Ηράκλειο).
  Πηγή: Προσωπικό αρχείο Χαράς Μαρκάκη  

  

  Χάρτης της Κρήτης με το λιοντάρι του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, γκραβούρα του Marco Boschini, 1651.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Άποψη του κάστρου του Χάνδακα, σχέδιο από το περιηγητικό βιβλίο του Φλαμανδού Olfert Dapper, Amsterdam 1688.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη 

  

  Peter Casteleyn, Μάχη των Δαρδανελλίων (1656), 1657. Στα Δαρδανέλλια δόθηκε μία από τις σημαντικότερες μάχες στο πλαίσιο των εχθροπραξιών στο Αιγαίο, που είχαν ως αποτέλεσμα να σφίξει ακόμα περισσότερο ο κλοιός στον πολιορκούμενο Χάνδακα, γεγονός που περιγράφεται στο απόσπασμα αυτό.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Ανάγλυφα στην πύλη του Παντοκράτορα (Χανιώπορτα) των τειχών του Χάνδακα.
  Πηγή: Προσωπικό αρχείο Χαράς Μαρκάκη  

  

  Jan Peeters ο Πρεσβύτερος, Οθωμανικές δυνάμεις επιτίθενται σε ένα νησιωτικό φρούριο, πιθανότατα τη Γραμβούσα, κατά την πολιορκία του Χάνδακα, 1667, λάδι σε καμβά.
  Πηγή:  Wikimedia Commons   

  

  Lambert van de Bos, Ναυμαχία κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Χάνδακα, 1675, Βιβλιοθήκη Παλατιού Ειρήνης, Χάγη, Ολλανδία.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Άποψη του βενετσιάνικου «φρουρίου στη θάλασσα» (Κούλες) στο λιμάνι του Ηρακλείου.
  Πηγή: Προσωπικό αρχείο Ελένης Μπετεινάκη  

  

  Πορτρέτο του Βενετού Francesco Morosini, αρχιναύαρχου του βενετικού στόλου στην όψιμη αυτή φάση του Κρητικού Πολέμου, έργο του Pieter van Gunst, 17ος αιώνας.
  Πηγή: Wikimedia Commons      

  

  Ο βενετικός στόλος, υπό την ηγεσία του Francesco Morosini, καταδιώκει τα οθωμανικά καράβια, έργο ανώνυμου καλλιτέχνη, 17ος αιώνας.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Άποψη του Χάνδακα στα 1667-1668, κατά την τελική φάση της πολιορκίας από τους Οθωμανούς, από το βιβλίο-χρονικό του ενετοτουρκικού πολέμου του Roger Palmer, Earl of Castlemaine, Φρανκφούρτη 1669.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη  

  

  Η τελευταία φάση της πολιoρκίας του Χάνδακα, όπως απεικονίζεται σε γερμανικό χάρτη.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Χάρτης της κεντρικής Κρήτης. Στο πρώτο επίπεδο η ναυμαχία της 8ης Μαρτίου 1668 έξω από τον Χάνδακα. Σε δεύτερο επίπεδο ο στρατηγός Morosini πατά πάνω σε οθωμανούς αιχμαλώτους, από το βιβλίο-χρονικό του ενετοτουρκικού πολέμου του Roger Palmer, Earl of Castlemaine, Φρανκφούρτη 1669.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη   

  

  Σχεδιάγραμμα των τουρκικών και των ενετικών χαρακωμάτων και υπονόμων κατά τη διάρκεια της πολιορκίας, έργο του Johann Bernhard Scheither, 1672.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Γκραβούρα ανώνυμου Γερμανού, με θέμα την πολιορκία του Χάνδακα στο τελευταίο έτος του πολέμου (1669). Η γαλλική επέμβαση αποτυπώνεται στην εικόνα του Δούκα του Beaufort πάνω αριστερά.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Ο Francois de Vendome, Δούκας του Μποφώρ, πορτρέτο του Robert Nanteuil, βασισμένο σε σχέδιο του Jean Nocret, 1651, Ψηφιακές Συλλογές του Princeton.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Χάρτης του νησιού Δία ή Ντία, όπου είχαν καταφύγει οι χριστιανοί μετά τη συνθηκολόγηση και εκκένωση του Χάνδακα, σχέδιο από το περιηγητικό βιβλίο του Φλαμανδού Olfert Dapper, Amsterdam 1688.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη    

  

  Άποψη του λιμανιού της Σούδας, του επόμενου μετά την Ντία σταθμού των καστρινών προσφύγων, χαρακτικό του Jakob von Sandrart από έκδοση που τυπώθηκε στη Νυρεμβέργη το 1686.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη  

  

  Οχυρό στη βραχονησίδα στην είσοδο του κόλπου της Σούδας, σχέδιο από το περιηγητικό βιβλίο του Φλαμανδού Olfert Dapper, Amsterdam 1688.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη 

  

  Ο μεγάλος βεζίρης Αχμέτ Φαζίλ Κιοπρουλής, που μπήκε κατακτητής στον Χάνδακα με τη συνθηκολόγηση και την εκκένωσή του.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Πορτρέτο του βεζίρη Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ Πασά (Κιοπρουλής), γκραβούρα του Nicolas II de Larmessin, 1690.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Η έκδοση του ποιήματος του Μπουνιαλή από το βενετικό τυπογραφείο του Giuliani, 1681.
  Πηγή: Κουζουλάδες (ιστολόγιο)