Ρίμες αγάπης (Κυπριακά ερωτικά)

Συγγραφέας: Ανώνυμος  

Ανώνυμη κυπριακή συλλογή λυρικής ποίησης του 16ου αιώνα στην οποία είναι διάχυτη, τόσο σε μορφολογικό όσο και σε θεματικό και υφολογικό επίπεδο, η επίδραση της ιταλικής αναγεννησιακής (και μανιεριστικής) ποίησης, ειδικότερα του πανευρωπαϊκού ρεύματος του πετραρχισμού. Εντυπωσιάζει το πλήθος των στροφικών και μετρικών σχημάτων που εισάγονται για πρώτη φορά στη νεοελληνική ποίηση. Η πλειονότητα των 156 συνολικά ποιημάτων έχει ερωτική θεματολογία, ωστόσο θίγονται και άλλα θέματα που επεκτείνουν και εμπλουτίζουν τον θεμελιακά ερωτικό χαρακτήρα αυτού του σημαντικού επιτεύγματος της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας.

• 

  Άριστα διατηρημένο «βιβιλιόν» (βιβλίο) της εποχής, χειρόγραφος κώδικας του Βιβλίου των Ωρών, περ. 1480-1490, Μουσείο Victoria and Albert, Λονδίνο. Διακρίνεται το δέσιμό του (δερματόδετο) καθώς και η πλούσια εικονογράφηση με μικρογραφίες.
  Πηγή: Wikimedia Commons

  

  Jan Steen, Αρρώστια του έρωτα ή Το άρρωστο από έρωτα κορίτσι, περ. 1660, ελαιογραφία σε καμβά, Πινακοθήκη Alte, Μόναχο.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Jacques-Louis David, Αντίοχος και Στρατονίκη, 1774. Ο γιατρός Ερασίστρατος αποκαλύπτει την αιτία της ασθένειας του Αντίοχου, δηλαδή τον έρωτα για τη μητριά του Στρατονίκη. Λάδι σε καμβά, Σχολή Καλών Τεχνών, Παρίσι.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Eduard-Burne Jones, Ο αποχαιρετισμός του ιππότη, 1858.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  John William Godward, Ένας βαθύς αποχαιρετισμός, 1918, υδατογραφία, ιδιωτική συλλογή.
  Πηγή: Wikiart    

  

  Luscinia megarchynchos, το κοινό αηδόνι.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Joseph Severn, πορτρέτο του άγγλου ρομαντικού ποιητή John Keats, ο οποίος ακούει ένα αηδόνι, περ. 1845. Εμπνευσμένο από το ποίημα του Keats «Ωδή σε ένα αηδόνι».
  Πηγή: Wikimedia Commons      

  

  «Τ’ αδόνιν κείνον που γλυκά θλιβάται...», εικονογράφηση του W. J. Neatby για το ποίημα «Ωδή σε ένα αηδόνι» του John Keats, σε έκδοση του 1899.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Χάρτης της Κύπρου στο Κιτάμπ Μπαχριγιέ (Το βιβλίο της ναυσιπλοΐας) του οθωμανού ναύαρχου και χαρτογράφου Πίρι Ρέις (16ος αιώνας).
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Χάρτης του 16ου αι. που απεικονίζει την Ευρώπη («Δύση» του ποιήματος) ως βασίλισσα, Μουσείο Comenius, Naarden, Ολλανδία.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Γυναικείο πορτρέτο που επιχειρεί να αποτυπώσει την τέλεια γυναικεία ομορφιά, έργο της Sophie Gengembre Anderson, το οποίο είναι γνωστό (και) ως Η νεραϊδοβασίλισσα, λάδι σε καμβά, ιδιωτική συλλογή.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Evelyn de Morgan, Η Ελένη της Τροίας, 1898. Η ωραία Ελένη, σύμβολο της υπέρτατης ομορφιάς, ενέπνευσε πολλούς εικαστικούς καλλιτέχνες αλλά και ποιητές.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  John William Godward, Μια κλασική ομορφιά, Art Renewal Center, συλλογή Fred & Sherry Ross.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Πίνακας του 15ου αιώνα, που απεικονίζει Ιταλίδες με τυπική ενδυμασία της εποχής, περ. 1470, Πινακοθήκη Gemäld, Βερολίνο.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Raphail Levitsky, Γέφυρα στο δάσος, μεταξύ 1885-1896, Stavropol Regional Museum of Fine Arts, Ρωσία.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Henry Holiday, Δάντης και Βεατρίκη, 1883, λάδι σε καμβά, Πινακοθήκη Walker, Λίβερπουλ. Η Βεατρίκη (με το κίτρινο φόρεμα) αρνείται πεισματικά, όπως ακριβώς και η κοπέλα του ποιήματος, να μιλήσει στον ποιητή περνώντας αδιάφορα μπροστά του.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Γεωργός οργώνει χρησιμοποιώντας αλέτρι και υποζύγιο,έργο του γερμανού καλλιτέχνη Christoph Weiditz, δεκαετία 1530, Εθνικό Μουσείο Γερμανίας, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Peter Brueghel ο Πρεσβύτερος, Οι θεριστές, 1565, ελαιογραφία σε καμβά, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  «Πάσα τεχνίτης... κερδαίννει την ζωήν του» (στ. 13-14), ξυλογραφία με υποδηματοποιούς της εποχής, από το Βιβλίο των επαγγελμάτων (1568) του ελβετο-γερμανού καλλιτέχνη Jost Amman.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  «Πάσα τεχνίτης... κερδαίννει την ζωήν του» (στ. 13-14), ράφτης, ξυλογραφία από το Βιβλίο των επαγγελμάτων (1568) του ελβετο-γερμανού καλλιτέχνη Jost Amman.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  «Στρέφεται πάσα ζον εις την βοσκήν του...» (στ. 25 κ.ε.), William Holman Hunt, Οι αγγλικές ακτές μας ή απομακρυσμένο πρόβατο, 1852, ελαιογραφία σε καμβά, Πινακοθήκη Tate, Λονδίνο.
  Πηγή: Wikimedia Commons

  

  Alvan Fisher, Ποιμενικό τοπίο, 1854, ελαιογραφία σε καμβά, Λευκός Οίκος, Ουάσινγκτον.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Raymond Monvoisin, Τηλέμαχος και Εύχαρις, 1824, πίνακας που αποτυπώνει τον αποχωρισμό των δύο εραστών. Η νύμφη Εύχαρις, απαρηγόρητη, κλαίει. Ελαιογραφία σε καμβά, Ινστιτούτο Τέχνης, Μινεάπολη, ΗΠΑ.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Απεικόνιση του Φοίνικα να καίγεται στις φλόγες, από το βιβλίο του F. J. Bertuch (1806) για τα μυθικά πλάσματα.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Francisco Pradilla Y Ortiz, Αρρώστια του έρωτα, 1912, ελαιογραφία σε καμβά.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  William-Adolphe Bouguereau, Νέα κοπέλα που αντιστέκεται στον Έρωτα, περ. 1880, ελαιογραφία σε καμβά, μουσείο Getty, Καλιφόρνια.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Έργο του χαράκτη Wenceslaus Hollar (1607-1677), που απεικονίζει τον Ήφαιστο στο εργαστήριό του μαζί με του Κύκλωπες βοηθούς του, Βιβλιοθήκη Σπάνιων Βιβλίων Thomas Fisher, Πανεπιστήμιο του Τορόντο.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Diego Velásquez, Το σιδηρουργείο του Ηφαίστου, 1630, ελαιογραφία σε καμβά, Μουσείο Prado, Μαδρίτη.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Peter Paul Rubens, Ο Έρωτας ετοιμάζει το τόξο του, 1614, ελαιογραφία σε καμβά, Πινακοθήκη Alte, Μόναχο.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Charles-André van Loo, Ο Έρωτας ρίχνει ένα βέλος, 1761, ελαιογραφία σε καμβά, Παλάτι Pavlovsk, Αγία Πετρούπολη.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Pierre-Auguste Renoir, Στο δάσος, περ. 1880, ελαιογραφία σε καμβά, Εθνικό Μουσείο Δυτικής Τέχνης, Τόκυο.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Pierre-Auguste Renoir, Μονοπάτι στο δάσος, 1874, ελαιογραφία σε καμβά, ιδιωτική συλλογή.
  Πηγή:  Wikiart   

  

  Pompeo Girolamo Batoni, Άρτεμις και Έρωτας, 1761, ελαιογραφία σε καμβά, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Mauricio García Vega, Θάνατος, σύγχρονη απεικόνιση του Χάρου, όπως προσλαμβάνεται στη μεσαιωνική και νεότερη δυτική λαϊκή παράδοση, δηλαδή ως δρεπανηφόρος συλλέκτης ψυχών.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Κυνήγι πουλιών με παγίδες, μικρογραφία από το βιβλίο Taquina Sanitatis (β΄ μισό του 14ου αιώνα).
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Γυναίκες κυνηγάνε λαγούς με τη βοήθεια νυφίτσας, μικρογραφία από το χειρόγραφο Ψαλτήριο της βασίλισσας Μαρίας (Αγγλία, 14ος αιώνας), Βρετανική Βιβλιοθήκη, Λονδίνο.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Κοντύλια (γραφίδες) φτιαγμένα από επεξεργασμένο κάλαμο.
  Πηγή: Wikiwand  

  

  Leonid Pasternak, Το πάθος της δημιουργίας, 19ος αιώνας.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Αυτοπροσωπογραφία(;) του Ραφαήλ με έναν φίλο του, 1519, ελαιογραφία σε καμβά, Μουσείο Λούβρου, Παρίσι.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Gabriël Metsu, Άνδρας γράφει γράμμα, περ. 1664-1666, ελαιογραφία σε ξύλο, Εθνική Πινακοθήκη Ιρλανδίας, Δουβλίνο.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Παραγωγή χαρτιού, λεπτομέρεια από ξυλογραφία του Jost Amman στο Βιβλίο των επαγγελμάτων (1568).
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Το Περί ποιητικής του Αριστοτέλη, μεταφρασμένο και σχολιασμένο στα (δημώδη) ιταλικά (1η έκδ. 1567) από τον θεωρητικό του δράματος Lodovico Castelvetro, εδώ σε σύγχρονη ιταλική έκδοση του 1978.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Άγαλμα του Δία, έκθεμα στο Μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης, μάρμαρο και χαλκός, μίμηση του πρωτότυπου του Φειδία.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Jean Auguste Dominique Ingres, Η αποθέωση του Ομήρου, 1827. Ο ποιητής περιστοιχίζεται από σπουδαίες προσωπικότητες του αρχαίου και νεότερου κόσμου καθώς στεφανώνεται από τη Νίκη. Λάδι σε καμβά, Μουσείο Λούβρου, Παρίσι.
  Πηγή: Wikiart    

  

  Προτομή του σημαντικότερου αρχαίου κωμωδιογράφου, του Αριστοφάνη.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Ρωμαϊκό μωσαϊκό που απεικονίζει θεατρικές μάσκες. Η αριστερή αντιστοιχεί στην Τραγωδία, η δεξιά στην Κωμωδία, Μουσεία Καπιτωλίου, Ρώμη.
  Πηγή: Wikiwand 

  

  Sandro Botticelli Άνοιξη, 1482. Στο κέντρο δεσπόζει η Αφροδίτη, από αριστερά προς τα δεξιά: Ερμής, 3 Χάριτες, Φλώρα, Χλωρίδα, Ζέμφυρος, και πάνω από τη μητέρα του ο Έρωτας. Τέμπερα, Πινακοθήκη Uffizi, Φλωρεντία.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Gerard ter borch, Μια κυρία διαβάζει γράμμα, περ. 1662, ελαιογραφία σε καμβά.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Giulio Romano, Ο χορός του Απόλλωνα με τις Μούσες, περ. 1540, νωπογραφία (φρέσκο) στο Palazzo Pitti, Φλωρεντία.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Eustache Le Seur, Οι Μούσες Μελπομένη, Ερατώ και Πολύμνια, 1652-1655. Απεικονίζονται οι προστάτιδες της ποίησης: της τραγικής, της λυρικής και της ιερής αντίστοιχα. Ελαιογραφία σε ξύλο, Μουσείο Λούβρου, Παρίσι.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Λεπτομέρεια από την Immaculata του Johann Michael Feuchtmayer του Πρεσβύτερου, στην οποία απεικονίζονται ο Έρωτας και ο Χάρος, Εκκλησία της Παναγίας στο Meersburg, λίμνη Κωνσταντίας, Γερμανία.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Sandro Botticelli, Η Γέννηση της Αφροδίτης, περ. 1485. Η θεά «Βένους», την οποία επικαλείται ο ποιητής, επιπλέει σ’ ένα κοχύλι καθώς ο Ζέφυρος και η Αύρα την ωθούν στη στεριά, Πινακοθήκη Ufizzi, Φλωρεντία.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Απεικόνιση του Χάρου/Θανάτου ως καβαλάρη, σχέδιο του John Hamilton Mortimer με τίτλο Ο Θάνατος πάνω σε ένα ωχρό άλογο, περ. 1775, Κέντρο του Yale για τη Βρετανική Τέχνη, New Haven, Connecticut.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Gustave Doré, Ο Θάνατος πάνω στο ωχρό άλογο, 1865. Το έργο αυτό, εμπνευσμένο από την Αποκάλυψη, παρουσιάζει τον Θάνατο/Χάρο να κρατάει το χαρακτηριστικό δρεπάνι.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Ο Έρωτας καβάλα σε δελφίνι είναι μια εικόνα που προέρχεται από εικαστικές παραστάσεις της ρωμαϊκής αρχαιότητας. Εδώ έχουμε μια μεταγενέστερη αναπαραγωγή του μοτίβου από τον Φλαμανδό Erasmus Quellinus Β΄ με τίτλο Ο Έρωτας πάνω σε ένα δελφίνι, 1630, λάδι σε καμβά, Μουσείο Prado, Μαδρίτη.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Francesco Fanelli, Ο Έρωτας με ένα τόξο στην πλάτη ενός αλόγου, 1630-1639, χάλκινο αγαλματίδιο, Μουσείο Τέχνης Walters, Βαλτιμόρη, ΗΠΑ.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Ο Έρωτας και ο Θάνατος, από εικονογράφηση έκδοσης των Μύθων του Αισώπου του 1687. Το έργο απεικονίζει τα αντεστραμμένα αποτελέσματα του μπερδέματος του οπλισμού ανάμεσα στις δύο θεότητες, κάτι που εξηγείται και από το αγγλικό κείμενο, που περιέχει και το «επιμύθιο», δηλαδή το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας.
  Πηγή: The Iris. Behind the scenes at Getty 

  

  Pierre Landry, Η ανταλλαγή βελών μεταξύ Θανάτου και Έρωτα, περ. 1665-1701, Ερευνητικό Ινστιτούτο Getty.
  Πηγή: The Iris. Behind the scenes at the Getty 

  

  Η Τύχη του Αντίοχου, μαρμάρινο ρωμαϊκό αντίγραφο του χάλκινου πρωτότυπου της ελληνιστικής εποχής, που φιλοτέχνησε ο γλύπτης Ευτυχίδης τον 3ο αιώνα π.Χ., Μουσείο Βατικανού, Ρώμη.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Salvator Rosa, Αλληγορία της Τύχης, περ. 1658-1659. Στον πίνακα αντιστρέφεται η παράδοση που ήθελε τη θεά με σκεπασμένα μάτια. Εδώ συνειδητά (αφού βλέπει) σκορπάει τα δώρα της σε ανάξια ζώα. Λάδι σε καμβά, Μουσείο Getty, Καλιφόρνια.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Μικρογραφία που απεικονίζει τη θεά Τύχη να γυρίζει τον τροχό της, από γαλλική έκδοση του έργου του Βοκάκιου De Casibus Virorum illustrium, Παρίσι 1467, Πανεπιστημιακή Βιβλιοθήκη Γλασκώβης.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Eduard-Burne Jones, Ο τροχός της Τύχης, 1863, Μουσείο Orsay, Παρίσι.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Λεπτομέρεια από το (μοναδικό) χειρόγραφο του Ερωτόκριτου. Ο  πρώτος στίχος του «αριστουργήματος της Κρητικής Αναγέννησης» προαναγγέλλει το βασικό θέμα της μεταστροφής της τύχης, όπου κύκλος είναι ο τροχός.
  Πηγή:  Πρώιμες Νεοελληνικές Σπουδές. Neograeca Medii Aevi      

• Δε βρέθηκαν βίντεο