Λεηλασία της Παροικιάς της Πάρου

Συγγραφέας: Ανώνυμος  

Έμμετρη ιστορική αφήγηση με θέμα την εισβολή του τουρκικού στόλου στο κυκλαδίτικο νησί. Παραδίδεται ανώνυμα και χρονολογείται λίγο μετά τα αναπαριστώμενα γεγονότα που συνέβησαν στις 19 Μαΐου 1668, κατά την τελική φάση του Κρητικού Πολέμου. Στους 672 σωζόμενους στίχους ο ανώνυμος ποιητής παρουσιάζει, στην καθομιλουμένη κρητική διάλεκτο της εποχής και σε ιαμβικό ενδεκασύλλαβο ομοιοκατάληκτο στίχο, τα τραγικά συμβάντα που κορυφώνονται με τον θρήνο των αιχμαλώτων για την απώλεια της πατρίδας τους.

• 

  Άποψη του λιμανιού των Χανίων, εικόνα από λεύκωμα του φλαμανδού χαράκτη και βιβλιοπώλη Jakob Peeters (Αμβέρσα 1686), βασισμένο σε σχέδια του αδελφού του Jan Peeters, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη    

  

  Χάρτης του Ηράκλειου (Φρανκφούρτη 1669), αλληγορική παράσταση με τη Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας και την οθωμανική αυτοκρατορία ως πολεμιστές, Ελληνική Βιβλιοθήκη-Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη    

  

  Nicolas II de Larmessin, γκραβούρα του βεζίρη Κιοπρουλού Φαζίλ Αχμέτ Πασά (Κιοπρουλής), 1690.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Ο θυρεός (το έμβλημα) των μεγάλων βεζίρηδων.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Οθωμανική γαλέρα (κάτεργο) από μικρογραφία/μινιατούρα.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Χάρτης των Χανίων του φλαμανδού ζωγράφου Jan ή Johannes Peeters, 1644.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Marie Gabriel Florent Auguste de Choiseul-Gouffier, Καπουδάν πασάς, ναύαρχος του οθωμανικού στόλου, Παρίσι, 1822.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη  

  

  Ανώνυμο πορτρέτο του μεγάλου βεζίρη Καρά Μουσταφά Πασά (Καπλάν-Μουσταφάς), φιλοτεχνημένο μετά την πολιορκία της Βιέννης (τέλη 17ου αι.), ελαιογραφία σε καμβά, Μουσείο Βιέννης.
  Πηγή: Wikimedia Commons      

  

  Jodocus Hondius, χάρτης του 1606 που απεικονίζει την αχανή επικράτεια της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Ανατολικά εκτείνεται μέχρι τη Γεωργία και το Αζερμπαϊτζάν στα βόρεια, και ώς τον Περσικό Κόλπο και την Ερυθρά στα νότια.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Χάρτης ανώνυμου γερμανού σχεδιαστή, που απεικονίζει την παράταξη των στρατευμάτων κατά την τελική φάση της πολιορκίας του Χάνδακα (1667/1668).
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Γκραβούρα ανώνυμου Γερμανού, με θέμα την πολιορκία του Χάνδακα στο τελευταίο έτος του πολέμου (1669). Η γαλλική επέμβαση αποτυπώνεται στην εικόνα του Δούκα του Beaufort πάνω αριστερά.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Jan Peeters, Οθωμανικές δυνάμεις επιτίθενται σε ένα νησιωτικό φρούριο, (πιθανότατα τη Γραμβούσα), συμπλοκή κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Χάνδακα, ελαιογραφία σε καμβά, 1667.
  Πηγή: Wikimedia Commons     

  

  Η Mehterȃn, δηλαδή η οθωμανική στρατιωτική μπάντα, παίζει σε κύκλο, ζωγραφιά του Αρίφ Πασά, 1839, Εθνική Βιβλιοθήκη, Άγκυρα.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Έφιπποι μουσικοί της Mehterȃn συνοδεύουν πεζούς στρατιώτες στη μάχη, μικρογραφία από τουρκικό χειρόγραφο του 1720, Μουσείο Παλατιού Τοπ Καπί, Κωνσταντινούπολη.
  Πηγή: Wikimedia Commons      

  

  Οθωμανοί πεζοί στρατιώτες (Γενίτσαροι) του Σουλτάνου Μουράτ του Δ΄.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Σπαχήδες (οθωμανοί ιππείς) στη μάχη της Βιέννης, το 1683.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Η σημαία του οθωμανικού στόλου από το 1453 έως το 1793.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Χάρτης της Σίκινου και της Φολέγανδρου (Sicandro e Policandro), από το βιβλίο του ιταλού χαράκτη και ζωγράφου Marco Boschini για τα νησιά του Αιγαίου (Βενετία 1658), Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη   

  

  Τυπική φορεσιά προεστού (δημογέροντα) της Τουρκοκρατίας. Απεικονίζεται χιώτης ευγενής σε σχέδιο του Φρίξου Αριστέως από εικονογράφηση του Α. Καράβα.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη   

  

  Σκλάβοι κωπηλάτες σε (οθωμανική;) γαλέρα. Ο επιστάτης μαστιγώνει τις γυμνές πλάτες όσων οι επιδόσεις υστερούν.
  Πηγή:  Μηχανή του Χρόνου       

  

  Η γαλέρα του οθωμανού ναύαρχου Μπαρμπαρόσα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας στη Γαλλία (1543), αντίγραφο στο οποίο αποτυπώνεται η σπουδαιότητα των κωπηλατών στα ιστιοφόρα πλοία της εποχής.
  Πηγή: Wikimedia Commons      

  

  Χάρτης της Ίου από το νησολόγιο του Marcho Boschini (Βενετία 1658), Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη     

  

  Άποψη της νησίδας Δεσποτικό από τον Άγιο Γεώργιο της Αντίπαρου.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  Χάρτης της Σίφνου από το νησολόγιο του Marco Boschini (Βενετία 1658), Βιβλιοθήκη Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη       

  

  Piri Reis, Χάρτης των Κυκλάδων μεταξύ της Πελοποννήσου και της Κρήτης. Από το περίφημο Κιτάμπ Μπαχρίγιε (1η έκδ. 1520) του περιώνυμου oθωμανού ναύαρχου και χαρτογράφου, Μουσείο Walters Art, Βαλτιμόρη.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Σύγχρονη άποψη της Παροικίας της Πάρου. Στο κέντρο δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Έλληνας έμπορος (πραγματευτής) του 16ου αιώνα, γκραβούρα του Cesare Vecellio.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Εικόνα από το βιβλίο του Pierre Dan, Ιστορία της Μπαρμπαριάς και των πειρατών της, Παρίσι, 1637. Ιερείς της Μεταρρύθμισης προσπαθούν να απελευθερώσουν σκλάβους από τους πειρατές.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Οι λεγόμενες «Πόρτες» που αναφέρονται στον στ. 229, επικίνδυνοι βράχοι δυτικά του λιμανιού της Πάρου.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Θεόδωρος Ράλλης, Προσευχή σε ελληνική εκκλησία, Μονπαρνάς, 1876, ελαιογραφία σε καμβά, ιδιωτική συλλογή.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Γυναίκα της Πάρου, από το βιβλίο του γάλλου περιηγητή Nicolas de Nicolay για τους ανθρώπινους τύπους της οθωμανικής αυτοκρατορίας (Βενετία, 1580), Ελληνική Βιβλιοθήκη-Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη     

  

  «και ήρχετο μέσα με όλη την αρμάδα...» (στ. 307). Μπορούμε να φανταστούμε ότι ανάλογη εικόνα αντίκρισαν και οι Παροικιώτες: αγγλικά πλοία και η αήττητη ισπανική αρμάδα, πίνακας ανώνυμου άγγλου ζωγράφου, 1588.
  Πηγή: Wikimedia Commons

  

  Χάρτης της Πάρου, της Αντιπάρου, του Δεσποτικού και των γύρω νησίδων, από το ιστορικό-γεωγραφικό σύγγραμμα για την ανατολική Μεσόγειο του φλαμανδού γιατρού και λόγιου Olfert Dapper (Amsterdam 1688).
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη      

  

  Θεόδωρος Ράλλης, Η λεία, περ. 1905, ελαιογραφία σε καμβά, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Η εξωτερική, αναπαλαιωμένη όψη του ναού της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής ή Καταπολιανής σήμερα.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Το εσωτερικό της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής στην Πάρο κατά τον προηγούμενο αιώνα, σχέδιο από το βιβλίο του Francesco Perilla, Τα νησιά της Ελλάδας, Αθήνα 1935, ιδιωτική συλλογή.
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη     

  

  Τα πολυτελή, όπως περιγράφονται στους στ. 533-540, σπίτια των προεστών πρέπει να διέθεταν και σκαλιστές ξύλινες καρέκλες από καρυδιά, ιταλικής προέλευσης, όπως αυτές (16ος αιώνας).
  Πηγή: Wikimedia Commons

  

  Joseph Wright, Ο αιχμάλωτος, 1575-77, Μουσείο Derby, Μεγάλη Βρετανία
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Το παρεκκλήσι του Αγίου Νικολάου στην Παναγία Εκατονταπυλιανή στην Πάρο, από το φωτογραφικό λεύκωμα των Boissonas και Baud-Bovy (Γενεύη 1919).
  Πηγή: Travelogues, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη  

• Δε βρέθηκε ακουστικό περιεχόμενο