Απόκοπος

Συγγραφέας: Μπεργαδής  

Γραμμένος είτε στο πρώτο είτε στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα, αλλά τυπωμένος για πρώτη φορά στη Βενετία το 1509, γνώρισε αλλεπάλληλες ανατυπώσεις και έγινε ένα από τα δημοφιλέστερα αναγνώσματα του νέου ελληνισμού, τουλάχιστον για τους επόμενους τρεις αιώνες. Ο Απόκοπος του Μπεργαδή περιγράφει μια ονειρική κάθοδο στον άλλο κόσμο και αποτελεί το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της πρώιμης Αναγέννησης στην κρητική λογοτεχνία. Είναι συνθεμένος σε βυζαντινή δημώδη γλώσσα με πολλά στοιχεία του κρητικού ιδιώματος και στις βενετικές εκδόσεις αποτελείται από 556 ζευγαρωτά ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους, ωστόσο το τελευταίο τμήμα του γενικά θεωρείται νόθο.

• 

  Η πρώτη σελίδα της έκδοσης του 1534. Πάνω αριστερά το διαφημιστικό δίστιχο με το επώνυμο του ποιητή. Το κείμενο δεν είναι τυπωμένο σε 15σύλλαβους, αλλά σε 8σύλλαβους και 7σύλλαβους "στίχους", που χωρίζονται σε δύο στήλες.
  Πηγή:  Wikimedia Commons     

  

  «Μιαν αποκόπου ’νύσταξα να κοιμηθώ εθυμήθην / ήθεκα το κρεββάτιν μου κ’ ύπνον απεκοιμήθην» (στ. 1-2). Η εικόνα προέρχεται από την προμετωπίδα της έκδοσης του 1534 από το τυπογραφείο da Sabbio. Εδώ από κόμικ ομάδας φοιτητών Κύπρου υπό την επίβλεψη του Τάσου Καπλάνη.
  Πηγή: issuu.com   

  

  Ο ποιητής ονειρεύεται, μικρογραφία (1400-1425) από χειρόγραφο του Roman de la Rose, έργου που, όπως και ο Απόκοπος, έχει ονειρικό πλαίσιο (dream vision). Εδώ ο Jean de Meung, συγγραφέας που συνέχισε και ολοκλήρωσε το συγκεκριμένο έργο κοιμάται και ονειρεύεται σαν άλλος Μπεργαδής.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Η εικόνα μάς παραπέμπει στην (αλληγορική) καταδίωξη της ελαφίνας από τον ποιητή στην αρχή του ονείρου του. Μικρογραφία του 14ου αι. που παρουσιάζει τον βασιλιά της Αγγλίας Ιωάννη να κυνηγά έφιππος ένα ελάφι, Βρετανική Βιβλιοθήκη, Λονδίνο.
  Πηγή: The British Library 

  

  Ο ποιητής/ήρωας απολαμβάνει τις καλλονές του τόπου στον οποίο βρέθηκε (στ. 16 κ.ε.). Μικρογραφία από χειρόγραφο του Roman de la Rose, 14ος αι., Εθνική Βιβλιοθήκη Ουαλίας, Aberystwyth.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  Το «Δέντρο της Ζωής» κατάφορτο με φύλλα και «μυρισμένα μήλα», όπως το περιγράφει και ο Μπεργαδής (στ. 24-25), έργο του Raphaël Toussaint, 2009.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Το στόμα του δράκοντα ως είσοδος στον Άδη, λεπτομέρεια από μικρογραφία του Simon Marmion, περ. 1475, Μουσείο Getty, Λος Άντζελες.
  Πηγή: Wikimedia Commons 

  

  O Κάτω Κόσμος και το παράπονο των νεκρών. Antoni Gruszecki, Ο χορός του Θανάτου, 1767, λάδι σε καμβά, Μοναστήρι Καπουτσίνων, Κρακοβία, Πολωνία.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Τα δύο αδέλφια πάνω στο πλοίο με τον θάνατο να καραδοκεί. Hans Holbein ο Νεότερος, Μακάβριος χορός. Το πλοίο σε μια καταιγίδα.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Joseph Mallord William Turner, Το ναυάγιο, λάδι σε καμβά, Πινακοθήκη Tate Britain, Λονδίνο.
  Πηγή: Wikimedia Commons    

  

  Η κοπέλα μαθαίνει στον ύπνο της τον θάνατο των αδελφών της και πεθαίνει. Luigi Schiavonetti, Η ψυχή αφήνει το σώμα, 1808.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Wenceslaus Hollar, Πομπή του μακάβριου χορού, άγνωστης χρονολογίας, Βιβλιοθήκη Σπάνιων Βιβλίων Thomas Fisher, Πανεπιστήμιο Τορόντο, Καναδάς.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

  

  «Μακάβριος χορός», Lorenzo Costa ο Πρεσβύτερος, Ο θρίαμβος του θανάτου, 1490, νωπογραφία στη Βασιλική San Giacomo Maggiore, Μπολόνια, Ιταλία.
  Πηγή: Wikimedia Commons  

  

  Το έργο αυτό αποτυπώνει τη συνάθροιση νεκρών από όλες τις κοινωνικές τάξεις, όπως ακριβώς περιγράφεται στο απόσπασμα. Bernt Notke, Μακάβριος χορός, τέλη 15ου αι., τμήμα ενός μεγαλύτερου, χαμένου σήμερα, έργου, Ναός Αγίου Νικολάου, Tallinn, Εσθονία.
  Πηγή: Wikimedia Commons   

• Δε βρέθηκαν βίντεο
• Δε βρέθηκε ακουστικό περιεχόμενο