Οι «αισώπειοι μύθοι» εισάγουν στην κλασική αρχαιότητα (6ος-5ος αι. π.Χ.) ένα νέο είδος με μεγάλη επίδραση στη μεταγενέστερη λογοτεχνία, τον διδακτικό μύθο. Αυτές οι σύντομες, αλληγορικές/διδακτικές και διασκεδαστικές ιστορίες με πρωταγωνιστές, συνήθως, ζώα με ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά αρχικά διαδόθηκαν προφορικά, όμως από την ελληνιστική εποχή (4ος αι. π.Χ.) και μετά γνώρισαν αλλεπάλληλες γραπτές επεξεργασίες και πλούσια μεταφραστική τύχη σε άλλες γλώσσες. Οι πρώτες δημώδεις μεταφράσεις εμφανίζονται στον 16ο αι. με μικρή χρονική απόσταση μεταξύ τους. Η πεζή, του Ανδρόνικου Νούκιου, σηματοδοτεί την απαρχή της έντυπης σταδιοδρομίας των νεοελληνικών Μύθων και η έμμετρη, του Γεώργιου Αιτωλού, φανερώνει τις μεγάλες δυνατότητες του δημώδους ποιητικού λόγου.

Πρόκειται για ένα σύντομο πεζό κείμενο της βυζαντινής ρητορικής με ευτράπελο περιεχόμενο, το οποίο περιγράφει μια δίκη λαχανικών και παρωδεί την δικαστική διαδικασία, τη λόγια γλώσσα της βυζαντινής αυλής και τις στερεότυπες εκφράσεις της. Χρονολογείται στον 14ο αιώνα, διαβάστηκε ευρέως και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες.

Αξιόλογη συλλογή 112 σύντομων ερωτικών ποιημάτων του 15ου αιώνα που περιλαμβάνει την «Ερωτική αλφάβητο», τα «Εκατόλογα της αγάπης», ερωτικά δίστιχα και άσματα κ.ά. Μολονότι κάποιοι μελετητές έχουν υποστηρίξει τη ροδιακή προέλευση των ποιημάτων, τα τελευταία πιθανότατα προέρχονται από τον ευρύτερο νησιωτικό, ενδεχομένως τον δωδεκανησιακό, χώρο. Είναι έργο άγνωστου/ων ποιητή/ών και αποτελεί εξαίρετο δείγμα της πρώιμης λαϊκής και λαϊκότροπης νεοελληνικής ποίησης.

Ανώνυμη κυπριακή συλλογή λυρικής ποίησης του 16ου αιώνα στην οποία είναι διάχυτη, τόσο σε μορφολογικό όσο και σε θεματικό και υφολογικό επίπεδο, η επίδραση της ιταλικής αναγεννησιακής (και μανιεριστικής) ποίησης, ειδικότερα του πανευρωπαϊκού ρεύματος του πετραρχισμού. Εντυπωσιάζει το πλήθος των στροφικών και μετρικών σχημάτων που εισάγονται για πρώτη φορά στη νεοελληνική ποίηση. Η πλειονότητα των 156 συνολικά ποιημάτων έχει ερωτική θεματολογία, ωστόσο θίγονται και άλλα θέματα που επεκτείνουν και εμπλουτίζουν τον θεμελιακά ερωτικό χαρακτήρα αυτού του σημαντικού επιτεύγματος της πρώιμης νεοελληνικής λογοτεχνίας.