• Αρχική
  • Θέματα
  • %EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD%EF%BF%BD
71.jpg

Αισώπου Μύθοι

Οι «αισώπειοι μύθοι» εισάγουν στην κλασική αρχαιότητα (6ος-5ος αι. π.Χ.) ένα νέο είδος με μεγάλη επίδραση στη μεταγενέστερη λογοτεχνία, τον διδακτικό μύθο. Αυτές οι σύντομες, αλληγορικές/διδακτικές και διασκεδαστικές ιστορίες με πρωταγωνιστές, συνήθως, ζώα με ανθρωπομορφικά χαρακτηριστικά αρχικά διαδόθηκαν προφορικά, όμως από την ελληνιστική εποχή (4ος αι. π.Χ.) και μετά γνώρισαν αλλεπάλληλες γραπτές επεξεργασίες και πλούσια μεταφραστική τύχη σε άλλες γλώσσες. Οι πρώτες δημώδεις μεταφράσεις εμφανίζονται στον 16ο αι. με μικρή χρονική απόσταση μεταξύ τους. Η πεζή, του Ανδρόνικου Νούκιου, σηματοδοτεί την απαρχή της έντυπης σταδιοδρομίας των νεοελληνικών Μύθων και η έμμετρη, του Γεώργιου Αιτωλού, φανερώνει τις μεγάλες δυνατότητες του δημώδους ποιητικού λόγου.
64.jpg

Διήγησις Βελισαρίου

Η Ιστορία του Βελισαρίου είναι μία έμμετρη ηθικοδιδακτική μυθιστορία του 14ου αιώνα. Η υπόθεση του έργου αφορά τον θρυλικό στρατηγό του Ιουστινιανού, Βελισάριο, ο οποίος πέφτει θύμα του φθόνου της αριστοκρατίας εξαιτίας των λαμπρών κατορθωμάτων του και της αγάπης που του δείχνει ο λαός.
73.jpg

Εξήγησις της γλυκείας χώρας Κύπρου, η ποία λέγεται Κρόνικα, τουτέστιν Χρονικόν

Ο Λεόντιος Μαχαιράς έζησε πιθανότατα μεταξύ του β΄ μισού του 14ου και του α΄ μισού του 15ου αι. Το έργο του καλύπτει μια μακρά περίοδο της κυπριακής ιστορίας, δίνεται όμως ιδιαίτερη έμφαση στην αυτοκρατορική δυναστεία των Φράγκων Λουζινιάν. Το εγκωμιασμένο κείμενό του κατέχει δύο σημαντικά πρωτεία στο ευρύτερο πλαίσιο της δημώδους γραμματείας: είναι το πρώτο πεζό και συνάμα το πρώτο γραμμένο σε ιδιωματική (κυπριακή) γλώσσα χρονικό, που ανανεώνει με αυτόν τον τρόπο τη μακραίωνη ελληνική ιστοριογραφική/χρονικογραφική παράδοση.
36.jpg

Ερωφίλη

Πρόκειται για έμμετρη τραγωδία του Γεώργιου Χορτάτση, γραμμένη στα τέλη του 16ου αιώνα, η οποία διαδραματίζεται στην Αίγυπτο της προχριστιανικής εποχής. Ο κρυφός γάμος της βασιλοπούλας Ερωφίλης με έναν στρατηγό του πατέρα της πυροδοτεί την οργή του τελευταίου και το έργο τελειώνει με τον θάνατο των τριών κύριων προσώπων. Το έργο αποτελείται από πρόλογο, 5 πράξεις, 4 ιντερμέδια και 4 χορικά.
74.jpg

Η Καινή Διαθήκη

Πρόκειται για δίτομη έκδοση του κειμένου της Καινής Διαθήκης. Ο συγγραφέας θέλησε να μεταφράσει το έργο αυτό, που είναι ένα από τα σημαντικότερα κειμήλια του χριστιανισμού, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα να το διαβάσουν όλοι και, κυρίως, ο απλός λαός. Η μετάφραση έγινε στη δημώδη νεοελληνική γλώσσα το 1629-1630 και στην αρχή υπάρχει ένας επαινετικός πρόλογος που έχει γραφτεί από τον πατριάρχη Κύριλλο Λούκαρι. Το έργο, ωστόσο, πολεμήθηκε ως αιρετικό και εντέλει απαγορεύτηκε η ανάγνωσή του με συνοδικές επιστολές.
69.jpg

Λεηλασία της Παροικιάς της Πάρου

Έμμετρη ιστορική αφήγηση με θέμα την εισβολή του τουρκικού στόλου στο κυκλαδίτικο νησί. Παραδίδεται ανώνυμα και χρονολογείται λίγο μετά τα αναπαριστώμενα γεγονότα που συνέβησαν στις 19 Μαΐου 1668, κατά την τελική φάση του Κρητικού Πολέμου. Στους 672 σωζόμενους στίχους ο ανώνυμος ποιητής παρουσιάζει, στην καθομιλουμένη κρητική διάλεκτο της εποχής και σε ιαμβικό ενδεκασύλλαβο ομοιοκατάληκτο στίχο, τα τραγικά συμβάντα που κορυφώνονται με τον θρήνο των αιχμαλώτων για την απώλεια της πατρίδας τους.
46.jpg

Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν

Το στιχούργημα Λόγοι διδακτικοί του πατρός προς τον υιόν του Ζακύνθιου Μάρκου Δεφαράνα είναι έργο με ηθικοδιδακτικό-παραινετικό περιεχόμενο. Γράφτηκε στις αρχές του 16ου αιώνα, απαρτίζεται από 788 ομοιοκατάληκτους δεκαπεντασύλλαβους στίχους και ουσιαστικά αποτελεί συμπίλημα αποσπασμάτων από άλλα έργα. Η γλώσσα του συνιστά ένα συνονθύλευμα από κρητικούς ιδιωματικούς τύπους και αρχαΐζοντα στοιχεία.
75.jpg

Ο Χρονογράφος

Χρονογραφία που περιγράφει γεγονότα από κτίσεως κόσμου έως και το 1589. Η επιλογή των αποσπασμάτων δεν φαίνεται να έχει γίνει με κριτήριο τη σπουδαιότητα των περιγραφόμενων γεγονότων, αλλά με βάση προσωπικά κριτήρια του συγγραφέα. Παρατίθενται συμβάντα και πληροφορίες που, εκτός από τη βυζαντινή, σχετίζονται και με τη ρωμαϊκή, οθωμανική και βενετική ιστορία. Το έργο εκδόθηκε για πρώτη φορά στη Βενετία το 1631 και σώζεται σε περισσότερα από 40 χειρόγραφα τα οποία παραδίδουν διαφορετικές παραλλαγές.
55.jpg

Πόλεμος της Τρωάδος

Ο ανώνυμος, μακροσκελής, έμμετρος Πόλεμος της Τρωάδος αποτελεί παράφραση του γνωστού γαλλικού μυθιστορήματος του 12ου αιώνα, Roman de Troie, του Benoît de Sainte-Maure, ενώ, παράλληλα, αντλεί από ομόθεμα λατινικά μεσαιωνικά και βυζαντινά κείμενα. Γραμμένος, πιθανότατα, σε φραγκοκρατούμενο περιβάλλον κατά τον 14ο αιώνα, φαίνεται να γνώρισε μεγάλη διάδοση, όπως μαρτυρά η πλούσια χειρόγραφη παράδοσή του.
59.jpg

Στάθης

Κρητική κωμωδία, έργο άγνωστου συγγραφέα, αλλά με πιθανότητες να αποδοθεί στον Χορτάτση. Μαζί με τον Κατζούρμπο και τον Φορτουνάτο αποτελούν την τριάδα των σωζόμενων αστικών κωμωδιών του κρητικού θεάτρου. Η υπόθεση πλέκεται γύρω από τις ερωτικές σχέσεις δύο ζευγαριών μέσα σε ένα πολυπρόσωπο περιβάλλον. Κεντρικό θέμα είναι οι παραξενιές του έρωτα: η Φαίδρα αγαπά τον Χρύσιππο, αυτός όμως αγαπά τη Λαμπρούσα, ενώ τη Φαίδρα την αγαπά ο Πάμφιλος. Στο τέλος θα έρθει ο αναγνωρισμός ενός χαμένου παιδιού και ο διπλός γάμος των ερωτευμένων νέων. Ελλείψει εξωτερικών μαρτυριών για τη χρονολόγηση του έργου, η συγγραφή του τοποθετείται στα τέλη του 16ου αιώνα.
9.jpg

Συναξάριον του τιμημένου γαδάρου

Σατιρικό και διδακτικό ανομοιοκατάληκτο στιχούργημα του 14ου-15ου αιώνα με χιουμοριστικό και σκωπτικό τόνο. Το έργο ανήκει στην παράδοση των διηγήσεων στις οποίες πρωταγωνιστούν ζώα με ανθρωπομορφικά στοιχεία· εν προκειμένω, ήρωες είναι η αλεπού, ο λύκος και ο γάιδαρος. Τον 16ο αιώνα διασκευάστηκε σε ομοιοκατάληκτους στίχους και αναδείχθηκε σε ένα από τα δημοφιλέστερα λαϊκά αναγνώσματα του νέου ελληνισμού.
28.jpg

Χρονικό του Γαλαξειδιού

Πεζό τοπικό χρονικό του 1703 που καταγράφει με ζωντάνια ιστορικά και πολιτικά γεγονότα (επιδρομές, μάχες, καταστροφές, δόξες και πάθη) της περιοχής του Γαλαξιδιού, από τα τέλη του 10ου ώς και τον 17ο αιώνα. Ο συγγραφέας του πιθανώς ταυτίζεται με τον αντιγραφέα του χειρογράφου, ιερομόναχο Ευθύμιο (Πενταγιώτη), ο οποίος μόναζε στη Μονή του Σωτήρος, κοντά στο Γαλαξίδι.
27.jpg

Χρονικό των Σερρών

Γράφτηκε από τον παπα-Συναδινό που έζησε στις Σέρρες στο πρώτο μισό του 17ου αιώνα. Η ιστορική αφήγηση (μια σειρά ενθυμήσεων τοποθετημένων σε χρονολογική σειρά) διανθίζεται από ηθικοδιδακτικά σχόλια, αυτοβιογραφικά στοιχεία και άλλες πληροφορίες. Το κείμενο ελκύει το ενδιαφέρον για τον λαϊκό χαρακτήρα του, τη ζωντανή δημώδη γλώσσα και την αυθεντική αναπαράσταση της σερραϊκής κοινωνίας του πρώτου μισού του 17ου αιώνα.