ζήτημα, το, ουσ. [<αρχ. ζήτημα], το ζήτημα· η υπόθεση, το πρόβλημα που ερευνώ, εξετάζω ή συζητώ: «έχουμε να κουβεντιάσουμε πολλά ζητήματα». (Ακολουθούν 34 φρ.)·
- αλλάζει το ζήτημα, υπάρχει διαφορά, διαφέρει, μεταβάλλεται η γνώμη που είχα σχηματίσει για κάποιον ή για κάτι, ή η στάση που είχα κρατήσει, γιατί υπάρχουν νέα δεδομένα: «απ’ τη στιγμή που δεν είσαι εσύ ο σπιούνος αλλάζει το ζήτημα, και με συγχωρείς που δε σου φερόμουν καλά». Συνών. αλλάζει η υπόθεση / αλλάζει το θέμα / αλλάζει το πράγμα ή αλλάζουν τα πράγματα·
- (αυτό) είναι δικό μου ζήτημα, είναι προσωπική μου υπόθεση, αφορά μόνο εμένα: «να μη σε νοιάζει τι θα κάνω και τι θα πω, όταν με φωνάξει ο διευθυντής στο γραφείο του, γιατί αυτό είναι δικό μου ζήτημα». Πολλές φορές, μετά το ρ. της φρ. ακολουθεί για μεγαλύτερη έμφαση το εντελώς ή το καθαρά. Συνών. (αυτό) είναι δική μου δουλειά / (αυτό) είναι δική μου υπόθεση / (αυτό) είναι δικό μου θέμα / (αυτό) είναι δικό μου καπέλο / (αυτό) είναι δικό μου πρόβλημα / (αυτό) είναι δικός μου λογαριασμός·
- (αυτό) είναι προσωπικό μου ζήτημα, βλ. φρ. (αυτό) είναι δικό μου ζήτημα·
- βάζω ένα ζήτημα στο τραπέζι, οργανώνω διεξοδική συζήτηση για κάτι που με ή μας απασχολεί σοβαρά: «απ’ τη στιγμή που ο τάδε έβαλε ένα ζήτημα στο τραπέζι, πρέπει ο καθένας να πει υπεύθυνα τη γνώμη του». Συνών. βάζω ένα θέμα στο τραπέζι·
- βάζω ζήτημα, βάζω κάποιο θέμα να συζητηθεί ή να εξεταστεί με περισσότερη προσοχή: «ενώ είχαμε συμφωνήσει σε όλα, ο τάδε έβαλε ζήτημα αν ήταν σωστός ο πέμπτος όρος του συμβολαίου». Συνών. βάζω θέμα·
- δε γίνεται ζήτημα, βλ. φρ. δεν υπάρχει ζήτημα·
- δεν είναι δικό μου ζήτημα ή δεν είναι ζήτημά μου, α. αυτό για το οποίο γίνεται λόγος, δεν είναι της αρμοδιότητάς μου: «τι υλικά πρέπει να παραγγείλουμε για να μη σταματήσει η δουλειά; -Δεν είναι δικό μου ζήτημα». β. δε με ενδιαφέρει η συγκεκριμένη υπόθεση ή περίπτωση, αδιαφορώ: «όπως πάει ο τάδε θα χρεοκοπήσει». -Δεν είναι δικό μου ζήτημα». Συνών. δεν είναι δική μου δουλειά ή δεν είναι δουλειά μου / δεν είναι δική μου υπόθεση ή δεν είναι υπόθεσή μου / δεν είναι δικό μου θέμα ή δεν είναι θέμα μου / δεν είναι δικό μου καπέλο ή δεν είναι καπέλο μου / δεν είναι δικό μου πρόβλημα ή δεν είναι πρόβλημά μου / δεν είναι δικός μου λογαριασμός ή δεν είναι λογαριασμός μου ·
- δεν είναι ζήτημα, βλ. φρ. δεν υπάρχει ζήτημα·
- δεν υπάρχει ζήτημα, δεν υπάρχει λόγος να συζητήσει κανείς κάτι, δεν υπάρχει διαφορά που να αξίζει τον κόπο να συζητηθεί: «δεν υπάρχει ζήτημα να καθόμαστε να κουβεντιάζουμε για τέτοια μικροπράγματα». Συνών. δεν υπάρχει θέμα / δεν υπάρχει πρόβλημα·
- δημιουργώ ζήτημα, ζητώ να συζητηθεί ή να εξεταστεί κάποιο θέμα με περισσότερη προσοχή: «ο τάδε δημιούργησε ζήτημα αν έπρεπε να παρευρίσκεται στη συνεδρίαση και ο πρώην πρόεδρος». Συνών. δημιουργώ θέμα / δημιουργώ πρόβλημα·
- δημιουργώ ζητήματα, δημιουργώ διενέξεις, έριδες, έκρυθμες καταστάσεις: «δεν τον ξαναπαίρνω μαζί μου, γιατί δημιουργεί συνέχεια ζητήματα». Συνών. δημιουργώ θέματα / δημιουργώ προβλήματα·
- διαφέρει το ζήτημα, βλ. φρ. αλλάζει το ζήτημα·
- δικό σου ζήτημα, δε με ενδιαφέρει και ούτε μου πέφτει λόγος, γιατί, αυτό για το οποίο γίνεται λόγος, είναι προσωπικό σου ζήτημα, αποτελεί προσωπική σου υπόθεση: «πώς θα μπορέσω να τελειώσω τόση πολλή δουλειά μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα; -Δικό σου ζήτημα». Συνών. δική σου δουλειά / δική σου υπόθεση / δικό σου θέμα / δικό σου καπέλο / δικό σου πρόβλημα / δικός σου λογαριασμός·
- έγινε ανατολικό ζήτημα, α. δημιουργήθηκε έντονη και ατελείωτη συζήτηση χωρίς αποτέλεσμα: «ενώ ήταν όλα έτοιμα ν’ αρχίσει η ψηφοφορία, ξαφνικά, έγινε ανατολικό ζήτημα αν έπρεπε να ψηφίσουν κι αυτοί που είχαν εγγραφεί πρόσφατα στο σωματείο». β. κατ’ επέκταση, δηλώνει κάθε χρονίζον και δυσεπίλυτο πρόβλημα: «η καταπολέμηση των ναρκωτικών έγινε ανατολικό ζήτημα». Αναφορά στο διπλωματικό πρόβλημα για την τύχη των Βαλκανικών εδαφών των Στενών και της Μ. Ασίας μπροστά στη διαφαινόμενη πτώση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας στα τέλη του 19ου αιώνα· βλ. και φρ. το κάνω ανατολικό ζήτημα·
- έγινε ζήτημα, α. αναφέρθηκε, συζητήθηκε: «κατά τη διάρκεια της συζήτησης, έγινε ζήτημα και το θέμα των ναρκωτικών». β. σχολιάστηκε, έγινε θέμα κουτσομπολιού: «έγινε ζήτημα η χθεσινή σου απουσία απ’ τη δουλειά || έγινε ζήτημα η επίσκεψη του τάδε υπουργού στο εργοστάσιο»·
- έγινε κυπριακό ζήτημα, βλ. φρ. έγινε ανατολικό ζήτημα. Αναφορά στο πολιτικό πρόβλημα της Κύπρου που εντάθηκε μετά το τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου·
- έγινε μεσανατολικό ζήτημα, βλ. φρ. έγινε ανατολικό ζήτημα. Αναφορά στο πολιτικό πρόβλημα της Παλαιστίνης που υφίσταται από το τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου με τη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ·
- έγινε ομηρικό ζήτημα, δημιουργήθηκε έντονη και ατελείωτη συζήτηση χωρίς αποτέλεσμα: «έγινε ομηρικό ζήτημα ποιος απ’ τους δυο έπρεπε να διευθύνει τη συνεδρίαση». Αναφορά στο φιλολογικό πρόβλημα που αφορά την πατρότητα και τον τρόπο σύνθεσης των ομηρικών επών· βλ. και φρ. το κάνω ομηρικό ζήτημα·
- είναι ζήτημα αν…, λέγεται για κάτι που θεωρείται αβέβαιο, αμφίβολο, απίθανο: «είναι ζήτημα αν υπήρχαν πενήντα άτομα στη συγκέντρωση || είναι ζήτημα αν του ’μεινε καμιά δραχμή απ’ όλη την περιουσία του»·
- είναι ζήτημα αρχής, βλ. λ. αρχή·
- είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου ή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, πρόκειται για κάτι πολύ ζωτικό, πολύ σημαντικό θέμα, από το οποίο εξαρτάται σημαντικά το μέλλον: «πες του να ’ρθει οπωσδήποτε, γιατί είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου»·
- είναι ζήτημα χρόνου, δηλώνει πως κάτι θα γίνει σίγουρα  και μάλιστα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα: «η πτώση της κυβέρνησης είναι ζήτημα χρόνου»·
- έτσι έχει το ζήτημα, καταληκτική φρ. με την οποία κλείνει κάποιος την παρουσίαση μιας κατάστασης όπως αυτή διαμορφώθηκε: «να ξεχάσετε κάθε άλλη εκδοχή, γιατί έτσι έχει το ζήτημα». Συνών. έτσι έχει η υπόθεση / έτσι έχει το θέμα / έτσι έχει το πράγμα ή έτσι έχουν τα πράγματα·
- κάνω ζήτημα ή το κάνω ζήτημα, δημιουργώ πρόβλημα, ζητώ να συζητηθεί ή να εξεταστεί κάποιο θέμα με περισσότερη προσοχή: «αν την ξανακάνεις κοπάνα απ’ τη δουλειά, θα το κάνω ζήτημα στη διεύθυνση το αν πρέπει να μείνεις άλλο στο εργοστάσιο»·
- μη γίνει ζήτημα, βλ. φρ. μη δημιουργείς ζήτημα·
- μη δημιουργείς ζήτημα, μην προκαλείς πρόβλημα, μην προκαλείς διένεξη, μη δίνεις συνέχεια σε κάτι δυσάρεστο: «μη δημιουργείς ζήτημα, επειδή άργησα πέντε λεφτά να έρθω στη δουλειά!». Συνών. μη δημιουργείς θέμα / μη δημιουργείς πρόβλημα·
- μην κάνεις ζήτημα, βλ. φρ. μη δημιουργείς ζήτημα·
- μπαίνει ζήτημα ή μπαίνει το ζήτημα, δημιουργείται πρόβλημα, είναι ανάγκη να συζητηθεί ή να εξετασθεί κάτι με περισσότερη προσοχή για να βρεθεί λύση: «όταν γεννήθηκε το πρώτο μας παιδί, μπήκε ζήτημα και ήρθε η πεθερά μου να μείνει μαζί μας για να το φυλάει || εδώ μπαίνει το ζήτημα, κι αν καταφέρεις να δώσεις απάντηση θα σε παραδεχτώ»·
- προσωπικό σου ζήτημα, βλ. λ. ζήτημα·
- το κάνω ανατολικό ζήτημα, α. προκαλώ έντονη και ατελείωτη συζήτηση, χωρίς να καταλήξει αυτή σε κάποιο αποτέλεσμα: «το αν έπρεπε ή όχι να παραβρίσκεται στη συνεδρίαση και ο πρώην πρόεδρος το έκανε ανατολικό ζήτημα και στο τέλος αναβλήθηκε η συνεδρίαση επ’ αόριστο. β. (ειρωνικά) περιπλέκω ένα ασήμαντο γεγονός ή θέμα χωρίς λόγο και αιτία: «πρόσεχε τον τάδε, γιατί το παραμικρό το κάνει ανατολικό ζήτημα»·
- το κάνω κυπριακό ζήτημα, βλ. φρ. το κάνω ανατολικό ζήτημα·
- το κάνω μεσανατολικό ζήτημα, βλ. φρ. το κάνω ανατολικό ζήτημα·
- το κάνω ομηρικό ζήτημα, βλ. φρ. το κάνω ανατολικό ζήτημα·
- φλέγον ζήτημα, σπουδαίο, επίκαιρο ζήτημα που απασχολεί έντονα κάποιον ή κάποιους: «το φλέγον ζήτημα των τελευταίων ημερών είναι η παραίτηση του υπουργού Οικονομικών».