Περισσότερες επιλογές αναζήτησης
Βρέθηκε 1 αποτέλεσμα
μαγαζί

ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΣΕ PDF

μαγαζί, το, πλ. μαγαζιά κ. μαγαζά, τα, ουσ. [<βενετ. σπάνιο magazin <ιταλ. magazzino <αραβ. machazin πλ. του machazan]. 1. εμπορικό κατάστημα: «πρόσφατα άνοιξε ένα μαγαζί και πουλάει είδη προικός». 2. ταβέρνα, καπηλειό, ιδίως νυχτερινό κέντρο διασκέδασης: «άνοιξε ένα καινούριο μαγαζί και θα φέρει με τον καιρό όλες τις φίρμες του πενταγράμμου». (Λαϊκό τραγούδι: λεβεντόπαιδο Αρίστο, μπες στο μαγαζί και κλείσ’ το). 3. δουλειά ή επιχείρηση, όπου ο καθένας από αυτούς που απασχολούνται πηγαίνει ανεξέλεγκτα (όπως γίνεται και στο μαγαζί, στην ταβέρνα). (Λαϊκό τραγούδι: δεν είναι μαγαζί η καρδιά να μπαινοβγαίνει έτσι απλά, σου λέω). Συνών. καφενείο (2). 4. ως επιφών. μαγαζί! λέγεται αντί του ονόματος του ιδιοκτήτη ή του υπαλλήλου εμπορικού ή άλλου καταστήματος, ιδίως καφενείου, είτε επειδή δε γνωρίζουμε το όνομά του είτε λόγω οικειότητας. Συνών. καφενείο! (3) / κατάστημα! (2). 5. στον πλ. τα μαγαζιά, η περιοχή εκείνη μιας πόλης, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένα τα εμπορικά καταστήματα, η αγορά: «τ’ απόγευμα πήγα μια βόλτα στα μαγαζιά». Συνών. κατάστημα (3). Υποκορ. μαγαζάκι, το (βλ. λ.). (Ακολουθούν 31 φρ.)·
- αδειάζω το μαγαζί, α. μπαίνω μέσα με τη μέθοδο της διάρρηξης και το απογυμνώνω από τα εμπορεύματα που έχει, το κατακλέβω: «χτες βράδυ άδειασαν το γωνιακό μαγαζί με τα ηλεκτρονικά». β. το ξενοικιάζω είτε ως ιδιοκτήτης είτε ως ενοικιαστής: «τον άλλο μήνα αδειάζω το μαγαζί, γιατί έληξε το συμβόλαιο»·
- ανοίγω μαγαζί, ξεκινώ μια επιχείρηση, ιδίως εμπορική: «ανοίγω μαγαζί με είδη προικός». Συνών. ανοίγω δουλειά (α) / ανοίγω κατάστημα·
- ανοίγω το μαγαζί, κάνω διάρρηξη: «χτες βράδυ άνοιξαν το μαγαζί του τάδε και του πήραν όλο το εμπόρευμα»·
- ανοίγω το μαγαζί μου, αρχίζω να συναλλάσσομαι στο κατάστημά μου με το καταναλωτικό κοινό, με την πελατεία μου: «κάθε πρωί ανοίγω το μαγαζί μου στις εννιά»·
- βγαίνω στα μαγαζιά, επισκέπτομαι τα εμπορικά καταστήματα για να αγοράσω κάτι, αλλά και για λόγους αναψυχής: «βγήκε στα μαγαζιά, γιατί θέλει ν’ αγοράσει ένα πουκάμισο κι ένα ζευγάρι παπούτσια || όταν δεν έχει τι να κάνει, παίρνει τις φιλενάδες της και βγαίνουν στα μαγαζιά να ξεσκάσουν»·   
- γωνία το μαγαζί, βλ. λ. γωνία·
- δεν είν’ εδώ του μπαμπάς σου το μαγαζί, βλ. λ. μπαμπάς1·
- δεν είν’ εδώ του παππού σου το μαγαζί, βλ. λ. παππούς·
- δεν πουλάει το μαγαζί, περιφρονητική άρνηση σε κάποιον να του δώσουμε αυτό που μας ζητάει, γιατί ήδη μας έχει εκμεταλλευτεί αρκετά: «θα μου δανείσεις χίλια ευρώ; -Δεν πουλάει το μαγαζί». Συνήθως μετά το ρ. της φρ. ακολουθεί το άλλο ή το πια·
- έκλεισε το μαγαζί, α. σταμάτησε να λειτουργεί η επιχείρηση λόγω ωραρίου της αγοράς: «δεν μπορώ να σας δώσω το είδος που θέλετε, γιατί έκλεισε το μαγαζί». β. χρεοκόπησε η επιχείρηση: «δεν άντεξε στο συναγωνισμό κι έκλεισε το μαγαζί». Συνών. έκλεισε το κατάστημα·
- θα το κλείσουμε το μαγαζί, λέγεται ως σχόλιο, στην περίπτωση που σε κάποιο εργασιακό χώρο οι εργαζόμενοι αδιαφορούν για την εργασία και ο καθένας κάνει ό,τι θέλει: «πρέπει να βάλουμε μυαλό και να συγκεντρωθούμε στη δουλειά, γιατί, με την ασυδοσία που επικρατεί, θα το κλείσουμε το μαγαζί». Συνών. θα το κλείσουμε το κατάστημα·
- κάθεται το μαγαζί, το εμπορικό κατάστημα ή το νυχτερινό κέντρο διασκέδασης για το οποίο γίνεται λόγος, δεν παρουσιάζει την παραμικρή εμπορική κίνηση, δεν έχει καθόλου δουλειά: «έχει ξεπερασμένο εμπόρευμα, γι’ αυτό κάθεται το μαγαζί || απ’ τη στιγμή που δεν έχει καμιά καλή φίρμα, κάθεται το μαγαζί»·
- κάθονται τα μαγαζιά, η αγορά γενικά δεν παρουσιάζει εμπορική κίνηση, δε γίνεται αλισβερίσι: «απ’ τη μια οι απεργίες, απ’ την άλλη οι διαδηλώσεις κι οι πορείες, πώς να μη κάθονται τα μαγαζιά;»·
- κάνω καινούριο το μαγαζί ή κάνω το μαγαζί καινούριο, καταστρέφω τα πάντα στο μαγαζί από νεύρα, θυμό ή οργή: «κάθε φορά που σουρώνει, κάνει το μαγαζί καινούριο». Συνών. το κάνω θερινό / το κάνω καλοκαιρινό·
- κατεβαίνω στα μαγαζιά, βλ. φρ. κατεβαίνω στην αγορά·
- κλείνω το μαγαζί, το καπαρώνω για κάποιο σκοπό: «ο σύλλογός μας έκλεισε το τάδε μαγαζί για τον ετήσιο χορό του»· βλ. και φρ. κλείνω το μαγαζί μου·
- κλείνω το μαγαζί μου, διακόπτω προσωρινά ή οριστικά τη λειτουργία του: «κάθε μέρα κλείνω το μαγαζί μου στις οκτώ το βράδυ || έκλεισα το μαγαζί μου, επειδή οι δουλειές δεν πήγαιναν καλά»· βλ. και φρ. κλείνω το μαγαζί·
- να το κλείσουν το μαγαζί, λέγεται υποτιμητικά, ως σχόλιο, για οποιαδήποτε επιχείρηση ή δημόσια υπηρεσία, όπου δεν εξυπηρετούνται οι πελάτες ή οι πολίτες: «αφού δεν ξέρουν να πουλάνε, να το κλείσουν το μαγαζί || αν για ένα πιστοποιητικό γεννήσεως περιμένω μισή μέρα, πες τους να το κλείσουν το μαγαζί». Συνών. να το κλείσουν το κατάστημα·
- ο μικρός του μαγαζιού, άτομο της παρέας, συνήθως μειωμένης διανοητικής αντίληψης, που κάνει διάφορες μικροεξυπηρετήσεις: «ευτυχώς στην παρέα μας έχουμε τον μικρό του μαγαζιού, που τον στέλνουμε για διάφορες ανάγκες μας κι έτσι δε χαλάμε τ’ αραλίκι μας || πάνε δω, πάνε κει, τι είμαι γω ρε, ο μικρός του μαγαζιού;». Από το ότι, τουλάχιστον παλιότερα, στα διάφορα μαγαζιά, ιδίως στα καφενεία, εκτός από το γκαρσόνι, διέθεταν και ένα παιδί που, εκτός από τη βοήθεια που προσέφερε στο γκαρσόνι, εξυπηρετούσε τους πελάτες αγοράζοντάς τους τσιγάρα από το περίπτερο ή μεταφέροντας μηνύματα ή διάφορα ψώνια στο σπίτι τους. Συνών. ο μικρός του καταστήματος / ο μικρός του καφενείου· βλ. και λ. μικρός (4)·      
- σηκώνω το μαγαζί, μπαίνω μέσα με τη μέθοδο της διάρρηξης και το απογυμνώνω από τα εμπορεύματα που έχει, το κατακλέβω: «χτες βράδυ σήκωσαν το μαγαζί το τάδε»·
- σήκωσε όλο το μαγαζί, αγόρασε πάρα πολλά είδη από ένα μαγαζί: «μόλις πήρε το μισθό του, πήγε στο σούπερ μάρκετ και σήκωσε όλο το μαγαζί»· 
- στήνω μαγαζί, δημιουργώ κάποια εμπορική επιχείρηση: «έστησε ένα μαγαζί με καλλυντικά μέσα στην αγορά και δουλεύει μια χαρά»·
- τα μαγαζιά σου είναι ανοιχτά, είναι ξεκούμπωτα τα μπροστινά κουμπιά ή το φερμουάρ του παντελονιού σου. Λέγεται με ειρωνική διάθεση, αλλά και συνθηματικά, όταν στην παρέα βρίσκονται γυναίκες, για να μη νιώσει άσχημα ο άντρας στον οποίο απευθυνόμαστε. Λέγεται και σε γυναίκες, από τον καιρό που άρχισαν να φορούν παντελόνια·
- τι είν’ εδώ, του μπαμπά σου το μαγαζί; βλ. λ. μπαμπάς1·
- τι είν’ εδώ, του παππού σου το μαγαζί; βλ. λ. παππούς·
- τι το πέρασες εδώ, του μπαμπά σου το μαγαζί; βλ. λ. μπαμπάς1·
- τι το πέρασες εδώ, του παππού σου το μαγαζί; βλ. λ. παππούς·
- το παιδί του μαγαζιού, βλ. λ. ο μικρός του μαγαζιού·
- τον βγάζω απ’ το μαγαζί, του κάνω έξωση: «τον άλλο μήνα τον βγάζω απ’ το μαγαζί, γιατί είναι κακοπληρωτής»·
- του άδειασαν το μαγαζί, του έκλεψαν το εμπόρευμα που είχε στο μαγαζί του, αφού μπήκαν μέσα με τη μέθοδο της διάρρηξης: «χτες βράδυ χτύπησε πάλι η γνωστή σπείρα και του άδειασαν το μαγαζί»·
- του άνοιξαν το μαγαζί, μπήκαν μέσα με τη μέθοδο της διάρρηξης για να κλέψουν: «χτες βράδυ του άνοιξαν το μαγαζί και επειδή δε βρήκαν πράγματα αξίας, έφυγαν»·
- χτυπώ το μαγαζί, κάνω διάρρηξη: «χτες βράδυ χτύπησαν το μαγαζί με τα ηλεκτρονικά».

γωνία

γωνία κ. γωνιά, η, ουσ. [<αρχ. γωνία], η γωνία. 1. η άκρη ψωμιού, πίτας ή γλυκίσματος που συνήθως είναι ξεροψημένο: «όταν κόβω το ψωμί, του δίνω πάντα τη γωνία, γιατί ξέρω πως του αρέσει || φέρε μου μια σπανακόπιτα. -Θέλεις μέση η γωνία; || απ’ τον μπακλαβά μ’ αρέσει να τρώω τη γωνία». 2. ο προσωπικός, ο ιδιαίτερος χώρος κάποιου, ιδίως στο σπίτι του: «αποτραβήχτηκε αθόρυβα στη γωνιά του κι έπεσε σε περισυλλογή».  (Παιδικό τραγούδι: στη γωνιά μας κόκκινο τ’ αναμμένο τζάκι, τούφες χιόνι πέφτουνε στο παραθυράκι). 3. το τζάκι: «ο παππούς καθόταν στη γωνιά κι έψηνε κάστανα». 4. (στη γλώσσα του ποδοσφαίρου) το σημείο εκείνο της εστίας, που βρίσκεται ακριβώς δίπλα από τη δοκό: «σούταρε με δύναμη κι έστειλε την μπάλα στη γωνία». Υποκορ. γωνίτσα, η. (Ακολουθούν 25 φρ.)·
- αδειάζω τη γωνιά, φεύγω, απαλλάσσω κάποιον ή κάποιους από την παρουσία μου: «επειδή ήρθε η ώρα να φύγω, σας αδειάζω τη γωνιά»·
- άδειασέ μας τη γωνιά ή άδειασέ μου τη γωνιά, (απειλητικά ή υποτιμητικά) άφησέ με στην ησυχία μου! ξεκουμπίσου! φεύγα! (Λαϊκό τραγούδι: άι στη μάνα σου κυρά μου κι άδειασέ μας τη γωνιά, εβαρέθηκα το ψέμα και την πονηριά). Ο πλ. και όταν το άτομο μιλάει μόνο για το άτομό του·
- απ’ όλες τις γωνιές της γης, από όλα τα μέρη της γης, από παντού: «κάθε καλοκαίρι έρχονται οι τουρίστες στην Ελλάδα απ’ όλες τις γωνιές της γης»·
- βάζω στη γωνία, αποταμιεύω κρυφά χρήματα, ιδίως για μελλοντική χρήση: «κάθε τόσο βάζει μερικά λεφτουδάκια στη γωνία για τα γεροντάματά του»·
- βρήκε γωνία να ξυστεί, βρήκε τον τρόπο να εξυπηρετηθεί, να κάνει τη δουλειά του: «μέχρι τώρα, ό,τι βοήθεια ήθελε, ερχότανε σε μένα, απ’ τη μέρα όμως που βρήκε γωνία να ξυστεί, δε μου λέει ούτε καλημέρα». Από την εικόνα του ατόμου που, όταν του φαγουρίζει έντονα η πλάτη του και είναι μόνο, βρίσκει μια γωνία και πηγαίνει και τρίβεται επάνω της για να ηρεμήσει από τη φαγούρα· 
- για δε(ς) απ’ τη γωνία αν έρχομαι ή για πά(νε) να δεις απ’ τη γωνία αν έρχομαι ή δεν πα(ς) να δεις απ’ τη γωνία αν έρχομαι; ή πά(νε) να δεις απ’ τη γωνία αν έρχομαι, α.ειρωνική προτροπή σε κάποιον που έχει την εντύπωση πως μπορεί να μας ξεγελάσει ή που προσπαθεί να μας ξεγελάσει. β. ειρωνική προτροπή σε κάποιον που κάνει τον έξυπνο ή τον έμπειρο σε κάτι, ενώ εμείς είμαστε πιο έξυπνοι ή πιο έμπειροι από αυτόν. Συνών. για δε(ς) αν κουνιούνται οι βάρκες ή για πά(νε) να δεις αν κουνιούνται οι βάρκες ή δεν πα(ς) να δεις αν κουνιούνται οι βάρκες; ή πά(νε) να δεις αν κουνιούνται οι βάρκες·
- γωνία το μαγαζί, λέγεται για τη δουλειά που αποφέρει ικανοποιητικά κέρδη: «αυτός ξοδεύει περισσότερα απ’ όλους μας, γιατί έχει, βλέπεις, γωνία το μαγαζί». Από το ότι, το μαγαζί που βρίσκεται στη γωνία, που σχηματίζουν δυο δρόμοι, θεωρείται προνομιούχο, γιατί λόγω της θέσης του μπορεί να έχει δυο βιτρίνες, και περισσότερη εμπορική κίνηση από άλλα που βρίσκονται σε άλλη θέση·
- είναι αγαμήτου και απάρτου γωνία, βλ. λ. αγαμήτου·
- θέλει τη γωνιά του, έχει ανάγκη (όπως και κάθε άτομο) από ένα προσωπικό, από ένα ιδιαίτερο χώρο μέσα στο σπίτι του, όπου μπορεί να αποτραβηχτεί για να βρει τη γαλήνη, την ησυχία, την ηρεμία του: «όπως ο κάθε άνθρωπος έτσι κι αυτός θέλει τη γωνιά του»·
- κάθομαι στη γωνιά μου, δεν κάνω τίποτα, δε συμμετέχω, αδρανώ: «όλοι μπερδεύτηκαν στον καβγά και μόνο ο τάδε έκατσε στη γωνία του»·
- κάτσε στη γωνιά σου, συμβουλευτική προτροπή σε κάποιον να μην πάρει μέρος σε κάποια διαδικασία: «κάτσε στη γωνιά σου κι άσε τους άλλους να βγάλουν το φίδι απ’ την τρύπα». Συνήθως της φρ. προτάσσεται το βρε·
- κι ο μπακλαβάς γωνία, βλ. λ. μπακλαβάς·
- μένω στη γωνιά, α. (ιδίως για άντρες) μένω άγαμος, μένω γεροντοπαλίκαρο: «αφού δεν παντρεύτηκε μέχρι τώρα, σίγουρα θα μείνει στη γωνιά». β. (για γυναίκες) βλ. συνηθέστ. μένω στο ράφι, λ. ράφι·
- μου βγήκε απ’ τη γωνία ή μου τη βγήκε απ’ τη γωνία, ενήργησε, μου συμπεριφέρθηκε με προκλητικό τρόπο: «αφού μου τη βγήκε απ’ τη γωνία, θα υποστεί και τις συνέπειες». Από την αναστάτωση του ατόμου, όταν δεχτεί κάποιον μπροστά του που βγαίνει ξαφνικά από τη γωνία. Για συνών. βλ. φρ. μου βγήκε ανάποδα ή μου τη βγήκε ανάποδα ή μου τη βγήκε στο ανάποδο, λ. ανάποδος·
- μου την έστησε στη γωνία ή μου την είχε στημένη στη γωνία, καραδοκούσε, καιροφυλακτούσε για να μου κάνει κακό: «έπρεπε να τον προσέχω αυτόν τον άνθρωπο, γιατί το ’ξερα πως, απ’ τον καιρό που του είχα φάει μια δουλειά, μου την είχε στημένη στη γωνία»·
- πετώ στη γωνία, παύω να χρησιμοποιώ κάτι, το αχρηστεύω: «απ’ τη στιγμή που δε δούλευε άλλο η ξυριστική μου μηχανή, την πέταξα στη γωνία»·
- ράβδος εν γωνία, άρα βρέχει, βλ. λ. ράβδος·
- στρογγυλεύει τις γωνιές, αμβλύνει τα διάφορα προβλήματα, τις διάφορες δύσκολες καταστάσεις ή τις διάφορες φιλονικίες και έριδες μεταξύ δυο ατόμων ή δυο ομάδων για την επίτευξη κάποιου σκοπού του: «η κυβέρνηση δε λέει με ειλικρίνεια ποια είναι τα προβλήματα του λαού, αλλά στρογγυλεύει τις γωνιές και μας τα παρουσιάζει όλα ρόδινα || είναι πολύ στενοχωρημένος που τα παιδιά του μαλώνουν κάθε τόσο για τα περιουσιακά του, κι αυτός κάθεται και στρογγυλεύει τις γωνιές για να τα μονοιάσει»·
- τη στριμώχνω στη γωνία, γίνομαι πολύ πιεστικός σε μια γυναίκα για να ενδώσει στις ερωτικές μου προτάσεις: «τη στρίμωξε στη γωνία και προσπαθούσε να την πείσει να πάνε στη γκαρσονιέρα του»·
- τον βάζω στη γωνία, του αφαιρώ τις δικαιοδοσίες του, τον παραγκωνίζω: «μόλις αντιλήφθηκε πως προσπαθούσαν να τον βάλουν στη γωνία, τους πέταξε κατάμουτρα την παραίτησή του»·
- τον περιμένω στη γωνία, καιροφυλακτώ να του ανταποδώσω τα ίσα, καιροφυλακτώ να τον εκδικηθώ: «τώρα με ξεγέλασε, αλλά θα τον περιμένω στη γωνία, που θα μου πάει!»·
- τον στριμώχνω στη γωνία, γίνομαι πολύ πιεστικός, φέρνω κάποιον σε πάρα πολύ δύσκολη θέση: «μόλις τον στρίμωξαν στη γωνία, τα ξέρασε όλα». Από την εικόνα του πυγμάχου που κλείνει τον αντίπαλό του σε κάποια γωνία του ρινγκ και τον χτυπάει με τις γροθιές του·
- του τη βγαίνω απ’ τη γωνία, ενεργώ, συμπεριφέρομαι εναντίον του με προκλητικό τρόπο: «κι ενώ τα είχαν συμφωνήσει κι ήταν να υπογράψουν, ξαφνικά, του τη βγήκε απ’ τη γωνία και τον παράτησε σύξυλο, χωρίς λόγο». Για συνών. βλ. φρ. του βγαίνω ανάποδα ή του τη βγαίνω ανάποδα ή του τη βγαίνω στο ανάποδο, λ. ανάποδος·
- του τη στήνω στη γωνία ή του την έχω στημένη στη γωνία, α. του στήνω καρτέρι για να τον εκδικηθώ: «του τη ’στήσαν στη γωνία και, μόλις φάνηκε, τον σάπισαν στο ξύλο». β. καραδοκώ, καιροφυλακτώ για να του κάνω κακό: «τώρα μου την έφερε, αλλά του την έχω κι εγώ στημένη στη γωνία για να του τη φέρω». Πρβλ.: δε θέλω παρατράγουδα ούτε και ρεζιλίκια, γιατί οι άλλοι απ’ τη γωνιά την έχουν στήσει βρε παιδιά (Λαϊκό τραγούδι)· βλ. και λ. στημένος, στήνω·
- υπάρχουν διαφορετικές γωνίες λήψης, λέγεται στην περίπτωση που σε ένα οργανωμένο σύνολο, ιδίως πολιτικό, υπάρχουν διαφορετικές γνώμες: «δεν μπορούμε να κάνουμε δυναμική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση, γιατί στο κόμμα μας υπάρχουν διαφορετικές γωνίες λήψης».

Άνοιγμα σε PDF

μπαμπάς1

μπαμπάς1, ο, πλ. μπαμπάδες, οι, ουσ. [<τουρκ. baba]. 1. ο πατέρας. (Λαϊκό τραγούδι: έτσι κι οι τρεις σκορπίσαμε σαν έρημα πουλάκια δίχως μπαμπά και σένανε και κλαίμε στα σοκάκια). 2. (ειρωνικά) χαρακτηρίζει τον πατέρα νεαρού από τον οποίο είναι αυτός εξαρτημένος, ιδίως οικονομικά: «πήγαινε πρώτα στον μπαμπά σου να σου δώσει κάνα φράγκο κι ύστερα κουβεντιάζουμε, αν θέλεις, για δουλειά». Υποκορ. μπαμπάκας, ο (βλ. λ.) και μπαμπακούλης, ο· βλ. και λ. πατέρας. (Ακολουθούν 13 φρ.)·
- για την ψυχή του μπαμπά μου! βλ. λ. ψυχή·
- για την ψυχή του μπαμπά μου, βλ. λ. ψυχή·
- δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου τ’ αμπέλι, βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του  μπαμπά σου το μαγαζί·
- δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί, δεν μπορείς να ενεργείς χωρίς να παίρνεις άδεια ή χωρίς να λογοδοτείς, δεν μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις σε ένα χώρο, ιδίως εργασιακό: «θα κάνεις ό,τι σου λέω εγώ, γιατί δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί || δε θα κάνεις τίποτα χωρίς να ρωτάς, γιατί δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί»·
- δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το χωράφι, βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί·
- είναι παιδί του μπαμπά του, βλ. λ. παιδί·
- έλα μπαμπά να σου δείξω πού το ’χ’ η νενέ μου, βλ. συνηθέστ. έλα παππού μου να σου δείξω πού το ’χ’ η γιαγιά μου, λ. παππούς·
- μάνα μου, τι ’ταν ο μπαμπάς σου, ζαχαροπλάστης! βλ. λ. ζαχαροπλάστης·
- τι είν’ εδώ, του μπαμπάς σου τ’ αμπέλι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί·
- τι είν’ εδώ, του μπαμπά σου το μαγαζί; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί·
-τι είν’ εδώ, του μπαμπά σου το χωράφι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί·
- τι το πέρασες εδώ, του μπαμπά σου τ’ αμπέλι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί·
- τι το πέρασες εδώ, του μπαμπά σου το μαγαζί; βλ. λ. δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί·
- τι το πέρασες εδώ, του μπαμπά σου το χωράφι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του μπαμπά σου το μαγαζί.

Άνοιγμα σε PDF

παππούς

παππούς, ο, ουσ. [<μσν. παππούς <πάππους, με επίδραση του πάππος], ο παππούς. 1. (γενικά) ο πολύ ηλικιωμένος άντρας, και, κατ’ επέκταση, άντρας ανάξιος λόγου, άχρηστος, τιποτένιος: «δεν είσαι με τα καλά σου, που θα δώσω σ’ αυτόν τον παππού να μου τελειώσει μια τόσο δύσκολη δουλειά!». 2. προσφώνηση σε πολύ ηλικιωμένο άντρα: «δε μου λες, παππού, ο δρόμος αυτός βγάζει στη λεωφόρο;». 3. (στη γλώσσα της αργκό) το παλιό εκατοστάρικο: «του ’δωσα δέκα παππούδες για προκαταβολή». 4α. στον πλ. οι παππούδες, οι πρόγονοι: «τα χώματα των παππούδων μας είναι ιερά και θα τα υπερασπιστούμε μέχρι θανάτου». β. ο παππούς και η γιαγιά μαζί. Υποκορ. παππούλης, ο (βλ. λ.). (Ακολουθούν 17 φρ.)·
- αμπέλι του χεριού σου, συκιά του κυρού σου κι ελιά του παππού σου, βλ. λ. αμπέλι·
- αν είχε η γιαγιά μου αρχίδια, θα τη λέγαμε παππούλη, βλ. λ. γιαγιά·
- δεν είν’ εδώ του παππού σου τ’ αμπέλι, βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- δεν είν’ εδώ του παππού σου το μαγαζί, βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι, δεν μπορείς να ενεργείς χωρίς να παίρνεις άδεια ή χωρίς να λογοδοτείς, δεν μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις σε ένα χώρο, ιδίως εργασιακό: «δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι για να κάνεις ό,τι θέλεις, άκουσες; || όταν είναι να κάνεις κάτι, θα ρωτάς, γιατί δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι»·  
- δεν είν’ εδώ του παππού σου το χωράφι, βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- εκεί που κλάνει η αλεπού και φωνάζει παππού, βλ. λ. αλεπού·
- έλα παππού μου να σου δείξω που το ’χ’ η γιαγιά μου ή έλα παππού μου να σου δείξω πού είναι της μανιάς μου ή έλα παππού μου να σου δείξω τ’ αμπελοχώραφά σου ή έλα παππού μου να σου δείξω το σπιτικό σου, ειρωνική παρατήρηση σε νεαρό που πρωτοβγαίνει στη ζωή, στην πιάτσα και θέλει να κάνει τον έμπειρο σε κάποιον, που, λόγω ηλικίας είναι πολύπειρος ή που θέλει να συμβουλέψει κάποιον σε κάτι που το κατέχει απόλυτα. Συνών. η αλεπού εκατό, τ’ αλεπουδάκια εκατόν πέντε, γίνεται; (ενν. χρονών)·
- έλα στον παππού! πρόσκληση σε γυναίκα με σεξουαλικό υπονοούμενο. Δεν έχει σχέση με ηλικία. (Λαϊκό τραγούδι: έλα στον παππού, έλα στον παππού, αυτός που τα ’χει όλα και μην κοιτάς αλλού)·
- τι είν’ εδώ, του παππού σου τ’ αμπέλι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- τι είν’ εδώ, του παππού σου το μαγαζί; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- τι είν’ εδώ, του παππού σου το τσιφλίκι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- τι είν’ εδώ, του παππού σου το χωράφι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- τι το πέρασες εδώ, του παππού σου τ’ αμπέλι; βλ. φρ. δεν είναι’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- τι το πέρασες εδώ, του παππού σου το μαγαζί; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- τι το πέρασες εδώ, του παππού σου το τσιφλίκι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι·
- τι το πέρασες εδώ, του παππού σου το χωράφι; βλ. φρ. δεν είν’ εδώ του παππού σου το τσιφλίκι.

Άνοιγμα σε PDF